دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی مقاله انسان کامل در pdf دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله انسان کامل در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله انسان کامل در pdf

انسان کامل و غیر کامل

معیار و محک شناخت انسان کامل از دیدگاه اسلام

شناخت علی (ع) ؛ شناخت انسان کامل اسلام

کامل یعنی چه؟

فرق «اَکمَلتُ» و «اَتمَمتُ»

آفتهای روح

کمال در انسان

منابع و مآخذ

انسان کامل و غیر کامل

موضوع بحث ما، انسان کامل از دیدگاه اسلام است، انسان کامل یعنی انسان نمونه، انسان اعلاء، انسان والا و هر تعبیری که می خواهید بکنید

انسان هم مانند بسیاری از چیزهای دیگر، کامل و غیرکامل بلکه معیوب و سالم دارد انسان معیوب داریم و انسان سالم و باز انسان سالم نیز دو نوع دارد

1- انسان سالم کامل

2- انسان سالم غیر کامل

شناختن انسان کامل یا انسان نمونه از دیدگاه اسلام از آن جهت برای مامسلمانان واجب و لازم است که حکم مدل و الگو و سرمشق را دارد، یعنی اگر ما بخواهیم یک مسلمان کامل باشیم (چون اسلام میخواهد انسان کامل بسازد) وبخواهیم بکمال انسانی خودمان برسیم، فقط در تحت تربیت و تعلیم اسلامی است که میتوانیم موفق باشیم

باید بدانیم که انسان کامل چگونه است؟ و چهره انسان کامل چگونه چهره ایست؟ (یعنی چهره روحی و معنوی او) سیمای معنوی انسان کامل چگونه سیمایی است؟ مشخصات انسان کامل چگونه مشخصاتی است؟ و; تا ما جامعه ی خودمان افراد خودمان و خودمان را آنگونه بسازیم و اگر انسان کامل در اسلام را نشناسیم قطعاً نمیتوانیم که یک مسلمان تمام و کامل و یا به تعبیر دیگر،انسان کامل (ولو نسبی) از نظر اسلام باشیم

 معیار و محک شناخت انسان کامل از دیدگاه اسلام

شناخت انسان کامل از نظر اسلام دو راه دارد :

1- این است که ببینیم انسان کامل را قرآن (در درجه ی اول) و سنّت (در درجه ی دوم) با بیانات خودشان چگونه توصیف کرده اند؟ حالا ولو در قرآن و سنّت به تعبیر «انسان کامل» نیامده است، وبه تعبیر «مسلمان کامل» و «مؤمن کامل» بیان گردیده، ولی خوب معلوم است که «مسلمان کامل» یعنی انسانی که در اسلام به کمال رسیده «مؤمن کامل» یعنی انسانی که درپرتو ایمان به کمال رسیده است.باید ببینیم قرآن و یا سنّت انسان کامل را با چه مشخصاتی بیان کرده اند و چه خطوطی برای سیمای انسان کامل کشیده اند؟ و از قضا هم در قرآن و هم در سنّت در این زمینه سخن و بیان زیاد داریم

2- اینکه افرادی عینی از انسان ها، افرادی که مطمئن هستیم که اینها ساخته شده اند، یعنی آنچنانکه قرآن می خواهد و آنچنانکه اسلام می خواهد خودسازی کرده اند،یعنی انسانهای وجود عینی و انسانهای کامل اسلامی گشته اند را بشناسیم و برای خود الگو اختیار کنیم چون انسان کامل اسلامی فقط یک انسان ایده آلی و خیالی و ذهنی نیست که هیچوقت در خارج وجود پیدا نکرده باشد، نه، در خارج هم زیاد وجود پیدا کرده است، هم حد اعلای اعلاء و هم یک درجه و دو درجه پایین تر از آن . خود پیغمبر اکرم نمونه ی انسان کامل اسلام است،علی (ع) یک نمونه ی دیگر از انسان کامل اسلام است

 شناخت علی (ع) ؛ شناخت انسان کامل اسلام

شناخت علی (ع) شناخت انسان کامل در اسلام است، اما شناخت علی (ع) نه شناخت علی به اسمش و نسبش، (شناخت شناسنامه ای) یک وقت انسان علی (ع) را شناسنامه ای می شناسد، یعنی نامش علی (ع) پسر ابوطالب، ابوطالب پسر عبدالمطلب، مادرش فاطمه دختر اسد بن عبد العزی، شوهر فاطمه زهرا (س)، پدر حسن و حسین، در چه سالی متولد شد؟ در چه سالی از دنیا رفت؟ چه جنگهایی کرد؟ و; اینها شناخت های شناسنامه ای است، یعنی اگر ما بخوا هیم برای علی (ع) یک شناسنامه صادر کنیم و آگاه باشیم به شناسنامه ی او مثلا مشخصاتش این است که ;

این شناخت، شناخت علی و شناخت انسان کامل اسلام نیست، شناخت علی یعنی شناخت «شخصیت» علی (ع) نه «شخص» علی، در هر حدی که برای ما ممکن است که شخصیت جامع علی (ع) را بشناسیم، انسان کامل اسلام را شناخته ایم و در هر حدی که آن انسان کامل را نمونه قرار دهیم و راه او را برویم و او را عملاً (نه اسماً و لفظاً) امام وپیشوای خومان قرار دهیم خودمان تابع و پیرو او باشیم و همیشه کوشش کنیم که خودمان را بر طبق این نمونه و این الگو بسازیم در آن هنگام ما شیعه ی این انسان کامل هستیم که بقول شهید ثانی

« الشیعهُ مَن شایعَ عَلِیاً » شیعه یعنی کسیکه مشایعت کند علی را، یعنی انسان با لفظ وحرف و با حب و علاقه و دوست داشتن فقط شیعه نمیشود، بلکه با مشایعت (مشایعت یعنی همراهی و وقتی که کسی میرود شما او را مشایعت میکنید وهمراه و پشت سر او میروید، مشایعت میگویند) شیعه ی علی یعنی مشایعت کننده ی «عملی» علی(ع)

پس دانستیم که این دو راه برای شناخت انسان کامل است، و فایده اش را هم دانستیم، این یک بحث فقط فلسفی وعلمی نیست که اثرعلمی داشته باشد یعنی ما اگرانسان کامل اسلام را ( چه از راه بیان قرآن و چه از راه شناخت شخصیت های پرورده شده ی قرآن) نشناسیم، نمیتوانیم راهی را که اسلام معین کرده است برویم و نمیتوانیم یک مسلمان درست و واقعی باشیم، جامعه ی ما نمیتواندیک جامعه ی اسلامی باشد،پس برای ما ضرورت دارد که حتماً انسان کامل و عالی و متعالی اسلام را بشناسیم

کامل یعنی چه؟

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله انسان و حیوان در pdf دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله انسان و حیوان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله انسان و حیوان در pdf

انسان و حیوان

ملاک امتیاز انسان

آیا انسانیت رو به بناست ؟

رابطه علم و ایمان

منابع

انسان و حیوان

انسان ، خود نوعی حیوان است . از این رو با دیگر جانداران مشترکات بسیار دارد . اما یک سلسله تفاوتها با هم جنسان خود دارد که او را از جانداران دیگر متمایز ساخته و به او مزیت و تعالی بخشیده و او را بی رقیب ساخته است

تفاوت عمده و اساسی انسان با دیگر جانداران که ملاک « انسانیت » او است و منشاء چیزی به نام تمدن و فرهنگ انسانی گردیده است در دو ناحیه است : بینشها و گرایشها

جانداران عموماً از این مزیت بهره مندند که خود را و جهان خارج را درک می کنند و بدانها آگاهند و در پرتور آن آگاهیها و شناختها ، برای رسیدن به خواسته ها و مطلوبهای خود تلاش می نمایند

انسان نیز مانند جانداران دیگر یک سلسله خواسته ها و مطلوبها دارد و در پرتور آگاهیها و شناختهای خویش برای رسیدن به آن خواسته ها و مطلوبها در تلاش است . تفاوتش با سایر جانداران در  شعاع و وسعت و گستردگی آگاهیها و شناختها ، و از نظر تعالی سطح خواسته ها و مطلوبها است

اینست آنچه به انسان مزیت و تعالی بخشیده و او را از سایر جانداران جدا ساخته است

ملاک امتیاز انسان

بینش وسیع و گسترده انسان درباره جهان ، محصول کوشش جمعی بشر است که در طی قرون و اعصار روی هم انباشته شده و تکامل یافته است . این بینش که تحت ضوابط و قواعد و منطق خاص در آمده نام « علم » یافته است . علم به معنی اعم – یعنی مجموع تفکرات بشری درباره جهان که شامل فلسفه هم می شود – محصول کوشش جمعی بشر است که نظم خاص منطقی یافته است

گرایشهای معنوی و والای بشر ، زاده ایمان و اعتقاد و دلبستگیهای او به برخی حقایق در این جهان است که آن حقایق ، هم ماورای فردی است ، عام و شامل است ، و هم ماورای مادی است ، یعنی از نوع نفع و سود نیست . اینگونه ایمانها و دلبستگیها ، به نوبه خود ، مولود برخی جهان بینی ها و جهان شناسی ها است که یا از طرف پیامبران الهی به بشر عرضه شده است و یا برخی فلاسفه خواسته اند نوعی تفکر عرضه نمایند که ایمانزا و آرمان خیز بوده باشد

به هر حال گرایشهای والا و معنوی و فوق حیوانی انسان آنگاه که پایه و زیر بنای اعتقادی و فکری پیدا کند نام « ایمان » به خود می گیرد

پس نتیجه می گیریم که تفاوت عمده و اساسی انسان با جانداران دیگر که ملاک « انسانیت » او است و انسانیت وابسته به آن است ، علم و ایمان است

درباره امتیاز انسان از جانداران دیگر سخن فراوان گفته شده است . برخی منکر امتیاز اساسی میان این نوع و سایر انواع هستند ، تفاوت آگاهی و شناخت انسان با حیوان را از قبیل تفاوت کمی و حداکثر تفاوت کیفی می دانند ، نه تفاوت ماهوی ، همه آن شگفتیها و اهمیتها و عظمتها که نظر فلاسفه بزرگ شرق و غرب را سخت درباره مسأله شناخت در انسان جلب کرده است ، چندان مورد توجه این گروه واقع نشده است

این گروه انسان را از نظر خواسته ها و مطلوبها نیز یک حیوان تمام عیار می دانند بدون کوچکترین تفاوتی از این نظر . برخی دیگر تفاوت او را در جان داشتن می دانند ، یعنی معتقدند جاندار و ذی حیات منحصر به انسان است ، حیوانات دیگر نه احساس دارند و نه میل و نه درد و نه لذّت ، ماشینهایی بی جان اند شبیه جاندار ، تنها موجود جاندار انسان است ، پس تعریف حقیقی او آن است که موجودی است جاندار . دیگر اندیشمندان که انسان را تنها جاندار جهان نمی دانند و به امتیازات اساسی میان او و سایر جانداران قائلند هر گروهی به یکی از مختصات و امتیازات انسان توجه کرده اند . از این رو انسان با تعبیرها و تعریفهای مختلف و متفاوتی تعریف شده است از قبیل : حیوان ناطق ( تعقل کننده ) ، مطلق طلب ، لایتناهی ، آرمانخواه ، ارزشجو ، حیوان ماوراء الطبیعی ، سیری ناپذیر ، غیر معین ، متعهد و مسؤول ، آینده نگر ، آزاد و مختار ، عصیانگر ، اجتماعی ، خواستار نظم ، خواستار زیبایی ، خواستار عدالت ، دوچهره ، عاشق ، مکلف ، صاحب وجدان ، دو ضمیری ، آفریننده و خلاق ، تنها ، مضطرب ، عقیده پرست ، ابزار ساز ، ماوراء جو ، تخیل آفرین ، معنوی ، دروازه معنویت ، و

بدیهی است که هر یک از این امتیازات به جای خود صحیح است اما شاید اگر بخواهیم تعبیری بیاوریم که جامع تفاوتهای اساسی باشد همان به که از علم و ایمان یاد کنیم و بگوئیم انسان حیوانی است که با دو امتیاز « علم و ایمان » از دیگر جانداران امتیاز یافته است

آیا انسانیت رو به بناست ؟

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله تقوا در نهج البلاغه در pdf دارای 42 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تقوا در نهج البلاغه در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تقوا در نهج البلاغه در pdf

آغاز سخن

تصویری از نهج البلاغه

تقوی از دیدگاه لغت;

تقوی در قرآن

تقوی در نهج البلاغه

برنامه روز و برخورد با مردم

عکس العمل متقی در برابر تنا گویی مردم

نشانه ها  وعلامتهای پرواپیشگان و متقیان

نشانه های دیگر

حالت شکر و سپاس;

یادخدا

شب بانگرانی سربربالین می نهند و روز، شادمان از فضل و رحمت الهی اند

درگیری با نفس;

دانش همراه حلم و سخن توأم با عمل

برخی وارستگیهای خلقی و رفتاری

امید به خیر و ایمنی از شر

یاددارنده خدا در همه حال و همه جا

عفو ،‌عطا ، پیوند

کمالاتی فردی در زندگی فردی

چند فضیلت دیگردر رابطه ، با زندگی اجتماعی

وارستگیهای دیگر

رنج خود و راحت جانان طلب;

پاک نظری و نرمخویی و مهربانی

پیشنهادهای عملی و کاربردی

سخن پایانی

فهرست منابع

آغاز سخن

در آیین مقدس اسلام ودر قرآن کریم تقوی و پرهیزگاری زیر بنای اعمال نیک هر انسان مسلمان و مومن قلمداد شده است که گویی منهای هیچ عبادت و هیچ طاعتی از انسان پذیرفته نیست

انّما یتقبّل الله من المتقین

جز این نیست که خداوند از متقیان وپرواداران می پذیرد

اصولا تقوی و پرواداری هم هدف است وهم خود زمینه ساز و وسیله ای است برای پاکی وتعالی روح آدمی که هیچ مسلمان ومومنی بدون زمینه تقوی نمی تواند در راه ارشاد, هدایت و رستگاری گام بسپارد

ذلک الکتاب لا ریب فیه هدی للمتقین

این کتاب که تردید وشکی در آن نیست , مایه هدایت و رستگاری است فقط برای پرهیز گاران ومتقیان

لذا می بینیم که مساله تقوی در قرآن و سنت پایگاهی عظیم دارد,کرارا ودر موارد متعددی از آن سخن به میان آمده واز بعدهای مختلفی مورد بحث قرار گرفته است واولیای دین پیرامون آن وبیان صفات متقین و فضائل آنان داد سخن داده اند

وبا مطالعه نهج البلاغه نیز می توان دریافت که تقوی در نظر حضرت علی (ع)اهمییت بسیار داشته است

به همین دلیل من وظیفه خود احساس کردمتا با تهیه مقاله ای گفتار آن حضرت را در مورد تقوی و متقین وآثار آن بیان کنم

که در اینجا لازم می دانم از جناب آقای کیفی مسئول محترم واحدقرآن آموزش وپرورش ناحیه چهار که ازراهنمائی های ایشان بسیاراستفاده کردم تشکر کنم.ولازم میدانم از مدیریت و معاونین دبیرستان امام رضا(ع) وهمچنین مسئول کتابخانه این دبیرستان که کمکهای شایانی در این راه به من کردند کمال سپاسگزاری را داشته باشم

تصویری از نهج البلاغه

نهج البلاغه کتابی است حاوی 239 و 79 نامه و 480 حکمت و کلمات قصار که امیرالمؤمنین علی (ع) در زمان کوتاه خلافت خود ، ایراد نموده است و محمدبن حسین موسوی معروف به «سیدرضی» (359-406) که از بزرگان علماء شیعه است در سال 400 هجری آنرا برشته تحریر در آورده است

مؤلف نهج البلاغه درباره هدف از تألیف می گوید در آغاز جوانی شروع به تألیف کتابی درباره خصائص ائمه علیهم السلام نموده و مشتمل بر سخنان و سایر خصوصیات آنها بوده در بخش آخر مربوط به حضرت علی کلمات قصا آن حضرت را نوشتم که پس از این که برخی از دوستان آن را دیدند بسیار پسندیدند و از من تقاضا کردند که خطبه ها و نامه های آنحضرت را هم اضافه کنم. آنها می دانستند که چنین کتابی از لحاظ شاهکارهای فصاحت و بلاغت و گوهرهای درخشان ادب عربیت بی مانند خواهد بود ، زیرا امیرالمؤمنین(ع) سرچشمه فصاحت و زادگاه بلاغت است

کتاب نهج البلاغه در مدت هزار سال همواره در آسمان علم و ادب و همچون خورشیدی فروزان ، درخشیده و نورافشانی کرده است و به زبان های زنده دنیا ، مانند انگلیسی ، فرانسه ، آلمانی ، فارسی و اردو ترجمه شده است و دانشمندان اسلامی صدها شرح و منتخب و مختصر و سیری در نهج البلاغه برای این کتاب نوشته اند1

سید رضی در مورد نام این کتاب می گوید: این کتاب را بدان جهت نهج البلاغه نامیدم که بابهایش بر روی بیننده باز می گردد و به خواست و منظور خود نزدیک می شود. هم برآورنده نیاز دانشمند و دانشجو است و هم منتهای آرزوی بلیغ و زاهد و در ضمن آن سخنان شگفت آوری درباره توحید و عدل و منزه داشتن خدای سبحان و متعال از تشبیه او با خلق می آید تا هر شبهه ای در پرتو نور پراکنیهایش آشکار گردد و هر بیمار حقیقی با داروی شفابخش آن بهبودی یابد2

تقوی از دیدگاه لغت

کلمه تقوی از ریشه (وقی ) گرفته شده که به معانی باپای برهنه و پاورچین وبا پروا راه رفتن ,اصلاح کردن چیزی و نگه داری آمده است وواژه (اتقا’)هم از باب افتعال به معانی پرهیز ,اجتناب ودوری گزیدن است و وقتی به خدا اضافه شده وگفته شود (اتق الله )به معنی ترسیدن از مجازات الهی است واحتراز از آن چیزی است که خداوند دوست نمی داردوکلمه (تقاه) نیز به معنای خشیت از مقام ربوبی است

تقوی در قرآن

لغت تقوی و مشتقات ان در حدود دویست وسی و هشت مورد درقرآن آمده است,اما احصا و بررسی جامع آن که در حدیث وسنت آمده فرصتی بیشتر لازم دارد

در قرآن مجید به آثار گوناگون تقوی اعم از فردی,اجتماعی,مادی ومعنوی اشارتهاشده است ومفسران گرانقدراسلام هم در تشریح و تحلیل ابعادمختلف آن قلمفرسائیها فرموده اند

از نظر علامه طباطبائی متقیان همان مومنانند وهرگز تقوی خصوصیتی از خصوصیات طبقه أی از طبقات مومنان نیست بلکه تقوی صفتی است که درصورت تحقق ایمان و جامه وجود پوشیدن آن با همه مراحل ایمان جمع میشود و تحقق می یا بد.ودلیل این مطلب آن است که خدای متعال طایفه معینی از طوایف مومنان را با اختلاف درجات و طبقاتشان با صفت تقوی نستوده هر چند که طی آیه های نخست سوره بقره به ذکر چند صفت معرف تقوی پرداخته است و آن صفات عبارتند از:ایمان به غیب,اقامه نماز,انفاق ازآنچه که خداوندسبحان روزی فرموده,ایمان به آنچه که بر پیامبران نازل شده و یقین و اذعان به آخرت

هرجا تقوی وجود داشته باشد ایمان نیز آنجا وجود دارد,که در حقیقت تقوی تحقق خارجی ایمان و عینیت آن است

به هرحال در لابلای آیات قرآن برای تقوی آثار و نتایج گوناگونی ذکر شده است که می توان به اثر تقوی در معیشت دنیا و انعکاس آن در حیات نظامی اشاره کرد

 تقوی در نهج البلاغه

در لابلای سخنان وخطبه ها و نامه های علی (ع) در نهج البلاغه نیز بارها وبارها از تقوی و خصوصیات متقیان صحبت به میان آمده است وامام بزرگوار ومعصوم به مناسبتهای مختلف به آثار تقوی و چگونگی حیات پروا پیشگان در بعد های گوناگون آن اعم از مادی ,معنوی , فردی , اجتماعی , اخلاقی وغیره ونیز در تشریح صفات و مشخصات پرهیز گاران اشارتها فرموده است وحتی گاهی در این زمینه به القای خطبه مستقل و نسبتا مفصل پرداخته است که مهمترین و پر مضمون ترین آنها خطبه أی است که به خطبه همّام شهرت دارد

و اینک به بررسی تک تک فضائلی که حضرت علی (ع) در مورد تقوی و متقین واثرات آن در تکامل بشری فرموده است می پردازیم

برنامه روز و برخورد با مردم

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله امر به معروف و نهی از منکر در pdf دارای 80 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله امر به معروف و نهی از منکر در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله امر به معروف و نهی از منکر در pdf

مقدمه

اهمیت امر به معروف و نهی ازمنکر و رابطه آن با اصلاحات

سخنان معصومین در مورد اهمیت و ضرورت ا مر به معروف و نهی از منکر

امر به معروف و نهی از منکر یا نظارت همگانی

اهمیت و ضرورت امر به معروف و نهی از منکر در کلام مقام معظم رهبری

زمینه ‏سازی برای امر به معروف و نهی از منکر

اهمیت ا مر به معروف

نمونه‏ای از معروف‏ها در قرآن

1- احیای مراکز دینی و مساجد

2- استقلال و دوری از خودباختگی

3- قصد قربت

4- تشویق

5 – تحصیل

توجه به مسائل اجتماعی

ارج نهادن به پیشگامان در نیکی‏ها

نمونه معروف‏های خانوادگی در قرآن

نمونه‏های معروف‏های سیاسی

سیمای امر به معروف

امر به معروف و نهی از منکر در قرآن کریم

منکر چیست؟

الف . منکرات اعتقادی

ب . منکرات فرهنگی

ج . منکرات اجتماعی

ترک هجرت

هجرت برای همه

هجرت برای محرومان

غفلت از دشمن

تقلید کورکورانه

شرکت در جلسات گناه

تهمت و آبروریزی

پیروی از اکثریت

شخصیت گرایی

سوءظن و تجسس و غیبت

سعایت

بی تفاوتی

چاپلوسی و غلوّ

د . منکرات خانوادگی

ه . منکرات اخلاقی

و . منکرات اقتصادی

ز . منکرات نظامی

تنبیه فراریان

داستان‏

ح . منکرات سیاسی ، امنیتی و بین‏المللی

آثار و برکات امر به معروف و نهی از منکر

ا لف – برکات معنوی

ب – برکات اقتصادی ا مر به معروف و نهی از منکر

ج – برکات اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر

د – برکات سیاسی امر به معروف و نهی از منکر

مراحل امر به معروف و نهی از منکر

منابع و مآخذ

مقدمه

از مهم‌ترین خصوصیات یک مومن آل محمد (ص) این است که امر به معروف و نهی از منکر افراد دیگر باشد که البته این امر خود دارای مراحل مختلفی می‌باشد فرد مؤمن خود باید ، از هر گونه بدی و شر به دور بوده و تمام اعمال ورفتارش مورد تأیید مؤمنان حقیقی خداوند باشد

هیچ عمل و گفتاری را مگر برای رضای حق انجام ندهد

در تمام امورات زندگی راضی به رضای حق بوده ، صابر و شاکر باشد ، در کتب مختلف اسلامی از این خصوصیات بسیار سخن به میان آمده است

فضیلت آن بر هیچ کس پوشیده نیست به خصوص که در معجزه پیامبر اسلام (ص)

قرآن کریم ، فردی که چنین خصوصیتی را داشته باشد و به موقع و به جا از آن استفاده کند ، بسیار مورد تکریم قرار گرفته است

از کتب معتبر دیگر نیز می‌توان به نهج‌البلاغه اثر دانشمند بزرگ زمان ، سید رضی اشاره نمود که حکمتها و مباحث ، همچنین خطبه‌های ا مام اول شیعیان جهان ، حضرت علی (ع) را در آن جمع‌آوری نموده و  اثرات شگفت این کتاب بر هیچ کس پوشیده نیست

در اینجا با رجوع به دو نمونه از حکمتهای  آن اثر شریف . به نام مراحل امر به معروف و نهی ازمنکر ، از وجود آن فیض می‌بریم . حکمت 373 – 374 ( مراحل امر به معروف و نهی از منکر)

این مؤمنان ! هر کس تجاوزی را بنگرد و شاهددعوت به منکری باشد و در دل آن را انکار کند ، خود را از آلودگی سالم داشته است و هر کس با زبان آن را انکار کند پاداش داده خواهد شد ، و از اولی برتر است و آن کس که با شمشیر به انکار برخیزد تا کلام خدا بلند و گفتار ستمگران پست گردد، او راه رستگاری را یافته و نور یقین در دلش تابیده ، گروهی ، منکر را با دست و زبان و قلب انکار می‌کنند ، آنان تمامی خصلتهای نیکو را در خود گرد آورده‌اند .  گروهی دیگر ، منکر را با زبان و قلب انکار کرده ، اما دست به کاری نمی‌برند ، پس چنین کسی دو خصلت از خصلتهای نیکو را گرفته و دیگری را تباه کرده است و بعضی منکر را تباه ساخته و یک خصلت را بدست آورده‌اند و بعضی دیگر ، منکر را با زبان و قلب و دست رها ساخته‌اند که چنین کسی از آنان ، مرده‌ای میان زندگان است

و تمام کارهای نیکو، و جهاد درراه خدا ، برابر امر به معروف و نهی از منکر ، چونان قطره‌ای بر دریای مواج و پهناور است و همانا امر به معروف و نهی ازمنکر ، نه اجلی را نزدیک می‌کنندو نه از مقدار روزی می‌کاهند و از همه اینها برتر ، سخن حق در پیش روی حاکمی ستمکار است

 اهمیت امر به معروف و نهی ازمنکر و رابطه آن با اصلاحات

دین مبین اسلام برای انسان، گرایش ذاتی به صداقت و امانت و عدالت قائل است و به تعبیر دیگر انسان حنیف، حق‌گرا و فطرتاً میل به کمال و خیر و حق دارد و در عین حال از آزادی و اختیار برخوردار است و لذا ممکن است از میسر اصلی خود منحرف گردد. اسلام این اشتباه و خطا را به صورت یک جریان موقت می‌پذیرد ولی رشد و گسترش این جریان ناسالم و فسادبرانگیز ممکن است جامعه را به تباهی بکشاند به همین جهت قرآن کریم برای جلوگیری از این انحراف و انقراض و ایجاد اتحاد و وحدت در جامعه دستور به امر به معروف و نهی ازمنکر و اصلاح جامعه می‌دهد چنانچه در آیاتی آمده

ولتکن منکم امه یدعون الی الخیر ویامرون بالمعروف و ینهون عن المنکر و اولئک هم المفلحون و لاتکونوا کالذین تفرقوا واختلفو من بعد ماجاهم البینات و اولئک لهم عذاب عظیم» «بایستی حتماً جمعیتی از شما باشند که مردم را به خوبیها دعوت کنند و امر به معروف و نهی از منکر نمایند و چنین افرادی رستگارانند ونکند شما مثل کسانی باشید که از هم متفرق شده و اختلاف کردند (یهود و نصاری) بعد از آنکه براهین و ادله برای آنها ثابت شده بود و برای چنین اشخاصی عذاب دردناک خواهد بود

در آیه‌ای دیگر کسانی که به نهی از منکر توجه نداشته‌اند و این واجب الهی را ترک می‌کردند مورد سرزنش قرار می‌دهد کانوا لایتناهون عن المنکر فعلوه لبئس ما کانوا یفعلون»«آنها از اعمال زشتی که انجام می‌دادند یکدیگر را نهی نمی‌کردند چه بدکاری انجام می‌دادند.» اگر در فرمایشات بزرگان دین نظر و تأملی صورت گیرد به وضوح می‌توان اهمیت این دو اصل را دریافت که عاملین به این دو اصل مورد لطف و حرمت ایزد منان قرار می‌گیرند واگر در جامعه مرسوم شود روزی آن جامعه افزون می‌گردد و چنانچه امیرالمؤمنین می‌فرماید: «ان الامر بالمعروف و النهی المنکر لخلقان من خلق‌الله و انهما لایقربان من اجل و لا ینقصان من رزق» همانا امر به معروف و نهی از منکر دو صفت از اوصاف پروردگارند که نه اجل را نزدیک می کنند و نه روزی را کاهش می‌دهند. و تارکین به این دو اصل مورد لعن قرار می‌گیرند و اگر در جامعه فراگیر نشود الف: انسانهایی بدطینت بر آن جامعه مسلط می‌شوند همانطور که در وصیت‌نامه امیرالمؤمنین به امام حسن و حسین(ع) آمده «لاتترکوا الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فیولی علیکم شرارکم» امر به معروف و نهی از منکر را ترک نکنید که بدهای شما بر شما مسلط می‌شوند» ب: هویت و حیات انسانی از آن جامعه نفی می‌شود. چنانچه امیرالمؤمنین (ع) در تایید این سخن می‌فرماید:«تارک لانکار المنکر بلسانه و قلبه ویده فذلک میت الاحیاء» «بعضی منکر را با زبان و قلب و دست خود رها ساخته‌اند که چنین کسی از آنان مرده‌ای میان زندگان است.» ارزش امر به معروف و نهی از منکر همین قدر بس که امام حسین(ع) آن اصلاح طلب دینی هدف خود را از قیام پرخروش کربلا احیا این فریضه بسیار مهم که از ضروریات دین نام برده می‌شود عنوان فرمودند«… انما خرجت لطب الاصلاح فی امه جدی ارید ان آمر بالمعروف وانهی عن المنکر و اسیر بسیره جدی وابی» «در جستجوی اصلاح کار امت جدم بپا خواسته‌ام اراده دارم امر به معروف و نهی از منکر و به سیرت جد و پدرم رفتار کنم» باید توجه داشت شاید امر به معروف و نهی ازمنکر لزوماً مصداق اصلاح اجتماعی نباشد اما هر اصلاح اجتماعی، مصداق امر به معروف و نهی از منکر است و هر مسلمان آشنا به وظیفه از آن جهت که خود را موظف به این دو اصل می‌داند نسبت به اصلاح اجتماعی حساسیت خاصی دارد و با عنایت به مطالب فوق تاکید دین اسلام بر امر به معروف و نهی از منکر در جامعه نوعی تاکید بر اصلاح جامعه و جلوگیری از فساد و رفع نابسامانی‌های اجتماعی است و لذا با رعایت این اصلاح اجتماعی می‌توان به هدف و رسالت عالیه دین که همان اصلاح جامعه و ایجاد زمینه مناسب برای آسایش و رفاه مناسب برای انسان و فراهم کردن امکان لازم برای رشد معنوی و تکامل در جهان دیگر است رسید

سخنان معصومین در مورد اهمیت و ضرورت ا مر به معروف و نهی از منکر

رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم: «و اذا لم یامروا بالمعروف و لم ینهوا عن المنکر و لم یتبعواالاخیار من اهل بیتی، سلط الله علیهم اشرارهم فیدعو عند ذلک‏خیارهم فلا یستجاب لهم‏». هرگاه مردم امربه معروف و نهی از منکر را ترک نمایند و ازنیکان خاندان من پیروی نکنند خداوند بدانشان را بر آنان مسلطگرداند، در این هنگام خوبان ایشان دعا کنند ولی دعایشان‏مستجاب نشود

رسول خدا صلی الله علیه و آله: «لا یزال الناس بخیر ما امروا بالمعروف و نهوا عن المنکر وتعاونوا علی البر فاذا لم یفعلوا ذلک نزعت عنهم البرکات و سلطبعضهم علی بعض، و لم یکن لهم ناصر فی الارض و لا فی السماء.» مردم همواره در خیر و برکت‏اند تا هر زمان که امر به معروف ونهی از منکر کنند و یکدیگر را بر کار خیر کمک رسانند پس هرگاه آن را به جا نیاورند برکات از آنان سلب گردد و گروهی برگروه دیگر مسلط شود به طوری که برای آنان یاوری نه در زمین‏باشد و نه در آسمان

 امام علی علیه السلام: «و امر بالمعروف تکن من اهله و انکر المنکر بیدک و لسانک وباین من فعله بجهدک و جاهد فی الله حق جهاده و لا تاخذک فی‏الله لومه لائم و خض الغمرات للحق حیث کان.» [فرزندم حسن] به کار نیک امر کن تا در شمار نیکوکاران درآیی وبه دست و زبان کار ناپسند را زشت‏شمار و از آن که کار ناپسندکند با کوشش خود را دور بدار. در راه خدا بکوش، چنان که شاید،و از سرزنش ملامتگرانت‏بیمی نداشته باش برای حق به هر دشواری‏هرجا بود وارد شو

 امام علی علیه السلام: «ان الله تبارک و تعالی لم یرض من اولیائه ان یعصی فی الارض وهم سکوت مذعنون لا یامرون بالمعروف و لا ینهون عن المنکر، فوجدت‏القتال اهون علی من معالجه الاغلال فی جهنم‏». همانا خداوند از اولیاء خود نپسندیده که معصیت او در زمین‏بشود و آنها ساکت و آرام باشند و امر به معروف و نهی از منکرنکنند، پس پیکار را از تحمل غلهای جهنم آسانتر یافتم

 امام علی علیه السلام: «قوام الشریعه الامر بالمعروف و النهی عن المنکر و اقامه‏الحدود.» شالوده دین بر امر به معروف و نهی از منکر و برپا داشتن حدودالهی استوار است

 امام علی علیه السلام: «ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر لا یقربان من اجل ولا ینقصان من رزق و افضل ذلک کلمه عدل عند امام جائر.» امر به معروف و نهی از منکر مرگ را نزدیک نمی‏سازند و از رزق وروزی نمی‏کاهند و برتر از همه اینها سخنی عادلانه است نزدپیشوایی ستم‏پیشه

 امام علی علیه السلام: «فان الله سبحانه لم یلعن القرن الماضی بین ایدیکم الا لترکهم‏الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فلعن الله السفهاء لرکوب‏المعاصی و الحلماء لترک التناهی.» همانا خداوند سبحان مردم دوران گذشته را که پیش از شماینداز رحمت‏خود دور نفرمود، جز برای آن که امر به معروف و نهی ازمنکر را ترک کردند. پس خداوند بی‏خردان آنان را لعنت کردبه خاطر نافرمانی کردن و خردمندان را به (گناه) ترک نهی‏یکدیگر

 امام باقر علیه السلام: «ان الامر بالمعروف و النهی عن المنکر فریضه عظیمه تقام بهاالفرائض و تامن المذاهب و تحل المکاسب و ترد المظالم و تعمرالارض و ینتصف من الاعداء و یستقیم الامر.» امر به معروف و نهی از منکر دو فریضه بزرگ الهی است که دیگرفرائض با آنها بر پا می‏شوند و به وسیله آنها راهها امن می‏گرددو کسب و کار مردم حلال می‏شود و حقوق افراد بدیشان بازگردانده‏می‏شود و در سایه آن زمین‏ها آباد و از دشمنان انتقام گرفته‏می‏شود و در پرتو آنها همه کارها رو به راه می‏گردد

 امام صادق علیه السلام: «قال رسول الله صلی الله علیه و آله: ان الله عز و جل لیبغض المؤمن الضعیف الذی لا دین له، فقیل له: و ما المؤمن الذی لا دین له؟ قال: الذی لا ینهی عن المنکر». پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: خدای عز وجل نسبت‏به مؤمن ضعیف و سستی که دین ندارد خشمناک‏است. پرسیدند: مؤمنی که دین ندارد کدام است؟ فرمود آن که نهی‏از منکر نمی‏کند

 امام صادق علیه السلام: «اذا رای المنکر فلم ینکره و هو یقدر علیه فقد احب ان یعصی‏الله و من احب ان یعصی الله فقد بارز الله بالعداوه.» اگر کسی کار ناپسندی را ببیند و با داشتن توانایی، آن را زشت‏نشمارد، دوست داشته باشد که خداوند عصیان شود و هر که دوست‏باشد که خداوند عصیان شود، به دشمنی با خدا پرداخته است

امر به معروف و نهی از منکر یا نظارت همگانی

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله جهت‌یــابی در کوهستـــان در pdf دارای 71 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله جهت‌یــابی در کوهستـــان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله جهت‌یــابی در کوهستـــان در pdf

مقدمه

بخش اول

مقدمه جهت‌یابی

جهت‌های اصلی و فرعی

روش‌های جهت‌یابی

جهت یابی و نقشه خوانی و گزارشات

قطب‌های جغرافیایی

بخش دوم

جهت یابی در روز

جهت‌یابی با سمت خورشید

جهت‌یابی با سایه چوب(شاخص)

بخش سوم

روش‌های جهت‌یابی در شب

جهت‌یابی با ستاره قطبی

جهت‌یابی با هلال ماه

قطب نمای ماه

پیدا کردن جنوب توسط ماه

جهت یابی بکمک ستاره‌های اوریون

روش استفاده از ستارگان دب اکبر

روش استفاده از ستارگان ذات الکرسی

جهت یابی به کمک ستارگان بادبادکی

بوسیله ستارگان صورت فلکی جَبّار

بوسیله مجموعه ستارگان خوشه پروین

کهکشان راه شیری

بخش چهارم

جهت یابی طبیعی

جهت یابی با استفاده از درختان

جهت یابی توسط بوها

جهت یابی به کمک لانه مورچه ها

استفاده از گوشها برای تعیین جهت

جهت یابی بوسیله ابرها

جهت یابی بوسیله اشکال و جهت برف و یخ

جهت یابی از روی باد

اثرات خورشید بر درختان

نشانه‌های مور تپه‌ها

جهت یابی ملخ‌های مهاجر با استفاده از چشم‌های خود نه شاخک;

راز چگونگی جهت یابی پرندگان

جهت یابی حرفه ای در هر شرایط

بخش پنجم

جهت یابی بوسیله ابزار

جهت یابی به کمک ساعت مچی

جهت‌یابی با قطب‌نمای دست‌ساز

پیدا کردن وقت از روی جهت یابی

مغناطیسی کردن سوزن با باتری

موقعیت یابی به کمک ساعت

قطب‌نما و قبله‌نما

نگهداری از قطب نما

نقشه MAP

جی – پی – اس GPS (Global Positioning System)

سیستم‌های تصویری

گزارشات رادیویی

فصل ششم

کمپاس;

کمپاس و کاربرد‌های آن

کمپاس برانتون (قطب نمای جیبی)

مقیاس های آزیموت و بیرینگ برای تعیین جهات جغرافیایی

نگهداری و تنظیمات کمپاس

انحراف مغناطیسی و تصحیح کمپاس

تعیین انحراف مغناطیسی

تنظیم انحراف مغناطیسی در کمپاس

کارآیی کمپاس

تعاریف;

روش های برداشت اطلاعات بوسیله کمپاس

اندازه گیری موقعیت ساختار های خطی

اندازه گیری زاویه پیچ برای عناصر خطی

اندازه گیری زوایای قائم، ارتفاع و فاصله

اندازه گیری ضخامت حقیقی لایه ها

اندازه گیری موقعیت صفحات

روش مستقیم بدست آوردن امتداد لایه

اندازه گیری شیب توپوگرافی از دور

بدست آوردن موقعیت یک خط مابین دو نقطه

اندازه گیری موقعیت یک صفحه با تکنیک دو خط

استفاده از کمپاس برای تعیین دو نقطه هم ارتفاع

یافتن موقعیت با استفاده از کمپاس و نقشه

یافتن موقعیت خود بر روی نقشه

منابع

مقدمه جهت‌یابی

یافتن جهت‌های جغرافیایی را جهت‌یابی گویند. جهت‌یابی در بسیاری از موارد کاربرد دارد. برای نمونه وقتی در کوهستان، جنگل، دشت یا بیابان گم شده باشید، با دانستن جهت‌های جغرافیایی، می‌توانید به مکان مورد نظرتان برسید. یکی از استفاده‌های مسلمانان از جهت‌یابی، یافتن قبله برای نماز خواندن و ذبح حیوانات است. کوهنوردان، نظامیان، جنگل‌بانان و; هم به دانستن روش‌های جهت‌یابی نیازمندند

هرچند امروزه با وسایلی مانند قطب‌نما یا GPS می‌توان به راحتی و با دقت بسیار زیاد جهت جغرافیایی را مشخص کرد، در نبود ابزار، دانستن روش‌های دیگر جهت‌یابی مفید و کاراست

جهت‌های اصلی و فرعی

جهت‌های جغرافیایی، که شمال با رنگ قرمز مشخص شده اگر رو به شمال بایستیم، سمت راست‌مان مشرق ، سمت چپ‌مان مغرب و پشت سرمان جنوب است. این چهار جهت را جهت‌های اصلی می‌نامند. بین هر دو جهت اصلی یک جهت فرعی وجود دارد. مثلاً نیمساز جهت‌های شمال و شرق، جهت شمالِ شرقی را مشخص می‌کند. با دانستن یکی از جهت‌ها، بقیه جهت‌ها را می‌توان به سادگی مشخص نمود

روش‌های جهت‌یابی

برخی روش‌های جهت‌یابی مخصوص روز، و برخی ویژه شب اند. برخی روش‌ها هم در همه مواقع کارا هستند

 توجه شود که:

    بسیاری از این روش‌ها کاملاً دقیق نیستند و صرفاً جهت‌های اصلی را به صورت تقریبی‌ مشخص می‌کنند. برای جهت‌های دقیق باید از قطب‌نما استفاده کرد، و میل مغناطیسی و انحراف مغناطیسی آن را هم در نظر داشت

    آن‌چه گفته می‌شود اکثراً مربوط به نیمکره شمالی است؛ به طور دقیق‌تر، بالای 235 درجه (بالای مدار رأس‌السرطان). در نیم‌کره جنوبی در برخی روش‌ها ممکن است جهت شمال و جنوب برعکس آن‌چه گفته می‌شود باشد

به نکات زیر توجه کنید:

1- سعی کنید قبل از شروع سفر، نقشه ها و عکس‌های موجود منطقه را بررسی نموده و نیز مسیر جریان رودخانه‌های بزرگ و سمتی که در آن کوه ها و یا سلسله جبال امتداد دارند و موقعیت نقاط مشخص روی زمین را نسبت به هم نشان کنید

2- اگر سوار کشتی یا قایقی بودید در صورت بودن فرصت؛ نکات زیر را بررسی کنید

الف) سمت و مسیر حرکت شما به سمت خشکی

ب) طول و عرض جغرافیایی

ج) پیش بینی سمت وزش باد

د) سمت حرکت جریانات آب اقیانوس

جهت یابی و نقشه خوانی و گزارشات

قطب‌های جغرافیایی

در نیم راه قطب‌های جغرافیایی خطــی فرضی به نام استوا در نظر گرفته می­شود که زمین را به دو نیم کره شمال و جنوبی تقسیم می­کند

زمین تقریباً یک کـره ا ی کامل است. و از آنجــا که کره زمین می­چرخد، دو نقطـه ای را که در بالا و پایین زمین حـول آن می­چرخد می­توان نقاط مبدأ را در نظــر گرفت. به این دو نقطـه قطب‌های جغرافیـایی گویند

عرض جغرافیایی

تعدادی دایره فرضی به نام مـدار به موازات استوا رسم می­شود که عـرض جغرافیـایی را نشان می­دهد و به 90 درجه شمـالی و جنـوبی تقسیــم شده اند

طول جغرافیایی

طول جغرافیایی را با نصف النهــارها مشخص می­کنند. نصف النهارها دوایـری فرضی هستند که از دو قطب می­گذرند. یک نصف النهـار را بعنـوان مبنا انتخــاب کرده اند که طـول آن صفــر است (گرینویچ) فاصله نصف النهـار ها از یکدیگر در استـوا حداکثـر و رو به قطــب ها به تدریــج کم می‌شود تا به صفــر می­رسنـد

بخش دوم

جهت یابی در روز

ممکن است در یک سفر قطب نما نداشته باشیم و یا قطب نمای ما از کار افتاده باشد. در این حالت نیاز داریم تا راه خود را بدون استفاده از قطب نما و به کمک خورشید، ماه و ستارگان و طبیعت اطرافمان بیابیم

 برای یافتن موقعیتمان در یک سفر صحرایی ممکن است بالا رفتن از یک تپه و مشاهده اطراف ایده خوبی به نظر برسد. در بالای تپه خوب به اطرافمان نگاه می‌کنیم و آثار فعالیت انسان ها را می‌یابیم و می‌توانیم تصمیم بگیریم که به کدام سمت حرکت کنیم. اما اگر نقشه و قطب نما به همراه نداشته باشیم نمی توانیم مشخص کنیم که کدام جهت شمال است. پس برای تعیین جهت جغرافیایی می‌توانیم از یکی از روش‌های زیر استفاده کنیم

جهت‌یابی با سمت خورشید

1- خورشید صبح تقریباً از سمت شرق طلوع می‌کند، و شب تقریباً در سمت غرب غروب می‌کند

    این مطلب فقط در اول بهار و پاییز صحیح است؛ یعنی‌ در اولین روز بهار و پاییز خورشید دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، ولی در زمان‌های دیگر، محل طلوع و غروب خورشید نسبت به مشرق و مغرب مقداری انحراف دارد. در تابستان طلوع و غروب خورشید شمالی‌تر از شرق و غرب است، و در زمستان جنوبی‌تر از شرق و غرب می‌باشد. در اول تابستان و زمستان، محل طلوع و غروب خورشید حداقل حدود 235 درجه با محل دقیق شرق و غرب فاصله دارد، که این خطا به هیچ وجه قابل چشم پوشی‌ نیست. در واقع از آن‌جا که موقعیت دقیق خورشید با توجه به فصل و عرض جغرافیایی متغیر است، این روش نسبتاً غیردقیق است. تنها جایی که خورشید همیشه دقیقاً از شرق طلوع و در غرب غروب می‌کند، استوا است

2- در نیمکره شمالی زمین، در زمان ظهر شرعی خورشید همیشه دقیقاً در جهت جنوب است و سایه اجسام رو به شمال می‌افتد

    ظهر شرعی یا ظهر نجومی در موقعیت جغرافیایی شما، دقیقاً هنگامی است که خورشید به بالاترین نقطه خود در آسمان می‌رسد. در این زمان، سایه شاخص به حداقل خود در روز می‌رسد. برای دانستن زمان ظهر شرعی می‌توانید به روزنامه‌ها مراجعه کنید یا منتظر صدای اذان ظهر باشید. ظهر شرعی حدوداً نیمه بین طلوع آفتاب و غروب آفتاب است

3- حرکت خورشید از شرق به غرب است؛ و این هم می‌تواند روشی برای یافتن جهت‌های جغرافیایی باشد

سایه اجسام در صبح به سمت غرب است

جهت‌یابی با سایه چوب(شاخص)

    شاخص، چوب یا میله‌ای نسبتاً صاف و راست است (مثلاً شاخه نسبتاً صافی از یک درخت به طول مثلاً یک متر) که به طور عمودی در زمینی مسطح و هموار و افقی(تراز و میزان) فرو شده است

روش اول: نوک(انتهای) سایه شاخص روی زمین را [مثلاً با یک سنگ] علامت‌گذاری می‌کنیم. مدتی (مثلاً ده-بیست دقیقه بعد، یا بیشتر) صبر می‌کنیم تا نوک سایه چند سانتیمتر جابه‌جا شود. حال محل جدید سایه شاخص (که تغییر مکان داده است) را علامت‌گذاری می‌نماییم. حال اگر این دو نقطه را با خطی به هم وصل کنیم، جهت شرق-غرب را مشخص می‌کند. نقطه علامت‌گذاری اول سمت غرب، و نقطه دوم سمت شرق را نشان می‌دهد. یعنی اگر طوری بایستیم که پای چپ‌مان را روی نقطه اول و پای راستمان را روی نقطه دوم بگذاریم، روبروی‌مان شمال را نشان می‌دهد، و رو به خورشید (پشت سرمان) جنوب است

    از آن‌جا که جهت ظاهری حرکت خورشید در آسمان از شرق به غرب است، جهت حرکت سایه خورشید بر روی زمین از غرب به شرق خواهد بود. هر چه از استوا دورتر می‌شویم، از دقت پاسخ در این روش کاسته می‌شود. یعنی در مناطق قطبی (عرض جغرافیایی بالاتر از 60 درجه) استفاده از آن توصیه نمی‌شود

    در شب‌های مهتابی هم از این روش می‌توان استفاده کرد: به جای خورشید از ماه استفاده کنید

روش دوم(دقیق‌تر): محل سایه شاخص را زمانی پیش از ظهر علامت گذاری می‌کنیم. دایره‌ یا کمانی به مرکز محل شاخص و به شعاع محل علامت‌گذاری شده می‌کشیم. سایه به تدریج که به سمت شرق می‌رود کوتاه‌تر می‌شود، در ظهر به کوتاه‌ترین اندازه‌اش می‌رسد، و بعداز ظهر به تدریج بلندتر می‌گردد. هر گاه بعد از ظهر سایه شاخص از روی کمان گذشت (یعنی سایه شاخص هم‌اندازه پیش از ظهرش شد) آن‌جا را به عنوان نقطه دوم علامت‌گذاری می‌کنیم. مانند روش پیشین، این نقطه سمت شرق و نقطه پیشین سمت غرب را نشان می‌دهد

در واقع هر دو نقطه سایه هم‌فاصله از شاخص، امتداد شرق-غرب را مشخص می‌کنند. با این‌که روش پیشین نسبتاً دقیق است، این روش دقیق‌تر است؛ البته وقت بیشتری برای آن لازم است. برای کشیدن کمان مثلاً طنابی(مانند بند کفش، نخ دندان) را انتخاب کنید. یک طرف طناب را به شاخص ببندید، و طرف دیگرش را به یک جسم تیز؛ به شکلی که وقتی طناب را می‌کشید دقیقاً به محل علامت‌گذاری شده برسد. نیم‌دایره‌ای روی زمین با جسم تیز رسم کنید. وقتی سایه شاخص به حداقل اندازه خود می‌رسد (در ظهر شرعی)، این سایه سمت جنوب را نشان می‌دهد (بالای 235 درجه)

کلمات کلیدی :