پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf

چکیده  
مقدمه  
جامعه آمارى  
ابزارهاى ارزش‌یابى  
اعتبار پرسش‌نامه نماز  
چگونگى نمره‌گذارى آزمون پاى‌بندى به نماز  
روش تحلیل داده‌ها  
نتیجه‌گیرى  
نقد و بررسى  
فهرست منابع  
منابع لاتین  
پى‌نوشت‌ها  

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf

الف) فارسى

1 قرآن کریم، (ترجمه: مکارم شیرازی)

2 ابراهیمى، امرالله و حمید نصیرى، (1376 ه . ش)، «بررسى رابطه میزان افسردگى سال‌مندان مقیم خانه سال‌مندان، با نگرش و عملکردهاى دینى آنها»، چکیده مقالات همایش نقش دین در بهداشت روان، تهران، معاونت پژوهشى دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380 ه .ش

3 البرزى، محبوبه و حسن سامانى، «بررسى رابطه اعتقادات مذهبى با افسردگى، اضطراب و فشار روانى در نوجوانان»، خلاصه مقالات اولین همایش بین‌المللى نقش دین در بهداشت روان، تهران، معاونت پژوهشى دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380 ه . ش

4 طبرسى، رضى‌الدین حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، قم، انتشارات الشریف الرضى، 1371 ه .ش

5 روحى عزیزى، مهتاب و مریم روحى عزیزى، «تأثیر نماز به عنوان یکى از ارکان دین مبین اسلام بر سلامت جسمى ـ روانى نسل جوان»، خلاصه مقالات اولین همایش بین‌المللى نقش دین در بهداشت روان، تهران، معاونت پژوهشى دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380 ه . ش

6 محمدى رى‌شهرى، محمد، میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، 1362 ه . ش

7 سید رضى، محمد بن الحسین، نهج‌البلاغه، (ترجمه: جعفر شهیدی)، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى، 1372 ه . ش

8 سیف، سوسن، مذهب و بهداشت بشرى، خلاصه مقالات اولین همایش بین‌المللى نقش دین در بهداشت روان، تهران، معاونت پژوهشى دانشگاه علوم پزشکى و خدمات بهداشتى درمانى ایران، 1380 ه . ش

9 پناهى، على‌احمد، آرامش در پرتو نیایش، قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1384 ه . ش

10 غزالى، محمد بن محمد، مکاشفه القلوب، بیروت، دارالقلم، [بى‌تا]

11 دلاور، على، روش‌هاى تحقیق در روان‌شناسى و علوم تربیتى، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1373 ه . ش

12 مطهرى، مرتضى، فلسفه اخلاق، تهران، صدرا، 1374 ه . ش

13 ستاد اقامه نماز، نیایش: کتاب پژوهشى مطالعاتى نماز، شماره 10 و 11، تهران، انتشارات ستاد اقامه نماز، 1381 ه . ش

14 عزیزى تهرانى، على‌اصغر، حضور قلب در نماز، قم، انتشارات اسلامى حوزه علمیه قم، 1375 ه . ش

15 مصباح یزدى، محمدتقى، به سوى او، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینى قدس‌سره، 1382 ه . ش

16 شریعتى، على، تاریخ تمدن، تهران، دفتر تنظیم آثار شریعتى، 1359 ه . ش

17 صالحى، لیلا، «بررسى ارتباط بین برپادارى نماز و سلامت روان»، مجله نیایش، شماره 5، تهران، ستاد اقامه نماز 1380 ه . ش

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf

1 American Psychiatric Association”A.P.A”. Desk Reference to the DiagnosticCriteria from DSM-IVTM (1994), America:Washington, DC

2. Atkinson, R.L. Atkinson, R.C. and Hilgard. E.R .Introduction to Psychology (9th. ed) (1983), Florida; Harcourt Brace Jovanovich,Publishers

3. Beck, A.T.& Emery,G. Whit Greenberg, R.L . Aپروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf iety disorders and phobias: Acognitive perspective (1985), New York; Basic Books

4.Bootzin, R.R., Acocella, J.R. and Alloy, L.B . Differentiating Aپروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf iety and Depression (1988), J. Abnorm, Psychology, 96,119-

5. Bootzin, R.R. and Max, D . Abnormal Psychology Current Perspectives, (6th. ed.) (1980) America; McGraw _ Hill PublishingCompany

6. Coleman, J.C. Butcher, J.N. & Carson, R.C . Abnormal Psychology & modernlife (7th. ed), (1984) Glenview; Scott, Foresman

7. Corsini, R.J . Concise Encyclopedia of psychology, (1987) Canada;John Willey & Sons

8. Duke, M. and Nowicki, S.J. , Abnormal Psychology perspectives on BeingDifferent (1979) California; Wadsworth publishing company, Inc

9. Koenig, H.G. (1994). The Relationship Between Judeo Christian Religionand Mental Health Among Middle – aged and Older Adults,Durham, NC, U.S.A.; Advances, Fall; Vol 9(4): 33-

10. koenig, H.G. (1998) Religious Attitudes and Practices of Hospitalized Medically Ill Older Adults. International journal ofGeriatric Psychiatry. 13(4) p213 –

11. Kwilecki, S.(1986). Religious orientaion and personality: Acase Study. Review ofreligious Research, 28, 16-

12. Morris, P.A. (1983). The Effect of Pilgrimage on Aپروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf iety, Depression and Religious Attitude. England;Psygholigical-Medicine. may; vol 12(2): 291-

Being Different, California; Wadsworth Publishing Company, Inc

13. Elis, A. (1984). Resason and Emotion in Psychotherapy, NewYork;Lyle sturt

14. Gotlib, I.H. and Hammen, C.L. (1997). Psychological Aspects of Depression Towards a Cognitive Interpersonal Integration,England: John Wiley and Sons Ltd

15. Koenig, H.G. (1994). The Relationship Between Judeo Christian Religion and Mental Health Among Middle-aged and Older Adults,Durham, NC,U.S.A.; Advances, Fall; vol 9(4): 33 –

16. Morris, P.A. (1983). The effect of pilgrimage on aپروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf iety, depression andreligious attitude. England; Psygholigical – Medicine. May; vol 12(2):291 _

17. Palinkas, L.A.(1982). Ethnicity, identity and mental health: The use of rhetoric in animmigrant chinese church, san Diego; Journal – of – Psychoanalytic-Anthropology. sum; vol 5(3); 235 –

18. park, C., Cohen, L, H, & Herbl (1990). Intrinsic Religiousness and Religious Coping as Life Stress Moderators for Catholics

19. Larson, D.B., Sherrill, K.A., etal. (1992). Associations between Dimensions of religious commitment and mental health. American Journal of Psychiatry, 149. 557-

20. Maton, K.I. (1989).The Stress – buffering role of Spirtual Support: Cross-Sectional and prospective investigations. Journal of the Scientific study ofRligion, 28, 310 –

21. Bootzin, R.R. and Max, D. (1980). Handbook on Stress and Aپروژه دانشجویی مقاله نقش نماز در آرامش روان در pdf iety ,San Francisco; Jossey and Bass

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسى رابطه تقیّد به نماز و آرامش روان در دانش‌آموزان دبیرستانى شهرستان قم انجام شده است

براى انجام این پژوهش، 604 نفر از دانش‌آموزان شهرستان قم در مقطع دبیرستان از مناطق چهارگانه قم به طور تصادفى انتخاب شدند

پس از اجراى دو پرسش‌نامه (پرسش‌نامه تقیّد به نماز و پرسش‌نامه اضطراب اشپیل برگر) داده‌هاى به‌دست آمده با استفاده از فنون آمارى مربوطه تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر به‌دست آمد

1 بین تقید به نماز و سطح اضطراب دانش‌آموزان، رابطه معنادار وجود دارد و هر قدر تقیّد دانش‌آموزان به نماز بیشتر باشد، از آرامش روانى بیشترى برخوردار مى‌شوند

2 تقیّد دانش‌آموزان دختر به نماز بیشتر از دانش‌آموزان پسر است

3 رابطه تقیّد به نماز و اضطراب حالت، بیشتر از رابطه تقیّد به نماز و اضطراب صفت است؛ یعنى نقش تقید به نماز در کاهش اضطراب حالت بیشتر است

کلید واژه‌ها: تقیّد به نماز، آرامش روان، اضطراب حالت، اضطراب صفت

 

مقدمه

بى‌تردید، انسان در حیات اجتماعى خویش از عوامل متعددى تأثیر مى‌پذیرد و خود نیز در یک تعامل پیوسته با آنها بر محیط پیرامون خویش اثر مى‌گذارد؛ به گونه‌اى که در دریاى موّاج محیط، گاهى به تلاطم مى‌افتد و تحت تأثیر موج‌هاى سنگین قرار مى‌گیرد؛ حرکت مى‌کند و گاهى از حرکت باز مى‌ایستد؛ گاه نظاره مى‌کند، به عقب برمى‌گردد یا به جلو مى‌رود؛ گاهى نگران و ملول است و آرامش قلبى ندارد و به آینده امیدوار نیست. گاهى نیز نورانى و با نشاط است و با اطمینان خاطر، وظایف انسانى خود را انجام مى‌دهد

انسان‌ها به طور طبیعى، افزون بر تأثیرپذیرى‌هاى پیرامونى، از باورها و عملکردهاى خود نیز تأثیر مى‌پذیرند. در واقع، انگیزه‌هاى درونى، به باورهاى درونى و واکنش‌هاى افراد وابسته است. از این رو، برخى افراد با انگیزه‌اى بسیار قوى در حیات بشرى خود فعالیت مى‌کنند و بعضى، نشاط و شادابى کمترى دارند و بیشتر گرفتار نگرانى هستند

در میان آموزه‌هاى دینى، عبادت و ذکر خدا از جایگاه ویژه‌اى برخوردار است و در ایجاد بهداشت روانى و آرامش روانى افراد نقش اساسى دارد؛ چنان‌که بعضى از بزرگان فرموده‌اند: تا زمانى که سلامت و بهنجارى اعتقادى حاصل نشود، سلامت روانى هم حاصل نمى‌گردد.2 از نظر روان‌شناسان، بیشتر بیمارى‌هاى روانى که از فشارهاى روانى و ناکامى‌هاى زندگى برمى‌خیزد، در میان افراد غیرمذهبى دیده مى‌شود. کارل یونگ3مى‌گوید: در طول سال‌ها درمان بیمارى‌هاى روانى، حتى یک بیمار را ندیدم که مشکل اساسى‌اش نیاز به گرایش دینى در زندگى نباشد. به جرئت مى‌توان گفت همه بیماران روانى به این دلیل بیمار شده‌اند که از درون‌مایه‌هاى دینى در زندگى بى‌بهره بودند و تنها وقتى به طور کامل درمان شدند که به دین و دیدگاه‌هاى دینى بازگشتند.4 افراد مذهبى به هر نسبت که ایمان محکمى داشته باشند، از بیمارى روانى دورتر هستند. از این رو، یکى از پى‌آمدهاى زندگى در عصر حاضر که برآمده از ضعف ایمان مذهبى است، افزایش بیمارى‌هاى روانى و عصبى است

خداوند در قرآن کریم مى‌فرماید

الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللّهِ أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ.(رعد: 28) آنها که به خدا ایمان آورده‌اند، دل‌هاشان به یاد خدا آرام مى‌گیرد. آگاه باشید که تنها یاد خدا آرام‌بخش دل‌هاست

از جمله آثار یاد خدا آرامش خاطر است و این اثر، در اقامه نماز آشکار است؛ زیرا اقامه نماز، سبب آرامش خاطر و رفع نگرانى‌ها مى‌شود: «أَقِمِ الصَّلاهَ لِذِکْرِی(طه: 14)؛ نماز را به خاطر یاد من به پا دارید»

پیامبر گرامى اسلام صلى‌الله‌علیه‌و‌آله مى‌فرماید

مثل البیت الّذى یذکر اللّه‌ تعالى فیه و البیت الّذى لایذکر اللّه‌ فیه کمثل الحى و المیّت؛5 مَثَل خانه‌اى که در آن از خدا یاد مى‌شود و خانه‌اى که در آن یادى از خدا به میان نمى‌آید، مَثَل زنده و مرده است

یعنى خانه و دلى که خدا در آن یاد مى‌شود، آباد و آرام است و خانه و دلى که از یاد خدا تهى است، ویران و تاریک است و اندوه و آشفتگى آن را فرا گرفته است

پژوهشگران مختلفى در سراسر جهان درباره تأثیر مذهب، محیط‌هاى مذهبى و آداب و رسوم دینى در سلامت روانى افراد، بهداشت روانى جامعه و بهبودى بیماران روانى و مقاوم کردن افراد در برابر رخدادهاى دردناک و ایجاد آرامش پژوهش کرده‌اند و به دست‌آوردهاى مهمى رسیده‌اند. با وجود اختلاف روش‌ها، محیط‌ها و موضوع‌هاى مورد بررسى، تقریباً همه این پژوهش‌ها تأیید مى‌کنند که در محیط‌هاى مذهبى و جامعه‌هایى که ایمان مذهبى در آنها بیشتر است، میزان اختلال‌هاى روانى و به‌ویژه افسردگى به طور محسوسى کمتر از میزان آنها در محیط‌ها و جوامع غیر مذهبى است و افراد مذهبى به طور کلى، در مقایسه با دیگران سلامت روانى بیشترى دارند. در ادامه به برخى از این پژوهش‌ها اشاره مى‌کنیم

الف) پالینکاس6 (1982 م.) با بررسى نقش سخنرانى‌ها و موعظه‌هاى مذهبى در کاهشنگرانى چینى‌هاى مسیحى مهاجر مقیم سان دیه گو، مى‌گوید مراسم مذهبى براى این افراد نوعى حالت حمایتى ایجاد مى‌کند؛ زیرا دوستى‌هاى رهایى‌بخش و شفا دهنده مرتبط با حالت‌هاى روحانى، براى آنها سلامتى روانى ایجاد مى‌کند

نتایج این پژوهش نشان مى‌دهد که حضور در مکان‌ها و مراسم مذهبى، به کاهش میزان نگرانى‌ها و احساس تنهایى افراد مى‌انجامد

ب) موریس7 (1983 م.) با اجراى آزمون اضطراب و افسردگى در مورد مردان و زنانبیمار، و بررسى تأثیر زیارت اماکن مقدسه بر نگرانى‌ها و افسردگى‌ها، به این نتیجه دست یافت که جوّ مذهبى موجود در این مکان‌ها با ایجاد امیدوارى و تقویت ایمان مذهبى افراد، به کاهش نشانه‌هاى نگرانى و افسردگى در افراد مى‌انجامد

ج) هربرت نبسون در پژوهش خود در دانشگاه هاروارد امریکا نشان داد که وقتى مردم دعا مى‌کنند و نماز مى‌خوانند، فشار خونشان به گونه‌اى محسوس کاهش مى‌یابد، میزان متابولیسم بدن و شمار ضربان قلب و تنفس، بسان واکنش‌هاى آرام‌بخش تنظیم و تعدیل مى‌شود؛ حالتى که در بسیارى از موارد، حتى با قوى‌ترین داروها غیرممکن است

د)کونیگ9 (1994 م.) با پژوهش درباره نسبت مذهب با سلامت روانى افراد ثابت کردکه مذهب براى افراد در برابر عوامل زیان‌آور و تنش‌زاى محیطى یک سپر دفاعى ایجاد مى‌کند. وى با بررسى متن‌هاى مذهبى مسیحى و یهودى اظهار مى‌دارد حدیث‌ها، باورها و مراسم مذهبى، سلسله گسترده‌اى از پى آمدهاى مثبت و استحکام‌بخش روان‌شناختى در افراد بزرگ‌سال ایجاد مى‌کند. همچنین کونیک (1998 م.) در یک پژوهش میدانى، نقش مقابله‌هاى مذهبى و میزان اثرگذارى مسائل عبادى را در یک گروه 455 نفرى از بیماران طبى بررسى کرد. در این پژوهش، 42% افراد تصریح کردند که یک یا چند عامل مذهبى آنان را در مقابله با بیمارى یا به طور کلى در زندگى یارى رسانده است. همچنین 73% گفتند از مذهب و اعمال مذهبى به عنوان یک برنامه مقابله‌اى بهره مى‌گیرند؛ زیرا نقش بسزایى در آرامش روانى آنان دارد

ه) نتایج پژوهش دیگرى بر روى 250 بیمار در یکى از بیمارستان‌هاى لندن نشان داد که 79% از آنان از باورهاى مذهبى‌شان به عنوان روش مقابله استفاده مى‌کنند (کینگ،101999 م.؛ به نقل از: هاریسون،112001 م.)

و) گارتز و همکارانش (1991 م.) در زمینه سلامت روانى و باورهاى مذهبى، شش مقاله را بررسى کردند و دریافتند که در تمام این بررسى‌ها، میان باورهاى مذهبى و سلامت روانى رابطه مثبتى وجود دارد

ز) همچنین کیت12 (1992 م.) تأکید دارد که مذهب مى‌تواند جاى‌گزینى براى همهمؤلفه‌هاى تأثیرگذار همچون عوامل اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و خانوادگى شود. نیز مذهب مى‌تواند در رضایت و تعادل و سلامت روانى فرد نقش اساسى داشته باشد (به نقل از: بیان‌زاده، 1379 ه . ش)

ح) کولکاى13 (1986 م.) تأثیر نماز و دعا را در کاهش نگرانى‌ها بررسى کرد و در اینبررسى، 42% افراد نمونه او، گزارش کردند که نماز نگرانى‌ها را پایین مى‌آورد

ط) در پژوهشى که آقاى غفور موسوى و همکارانش (1376 ه‍ . ش) در درمان‌گاه‌هاى بیمارستان خورشید انجام دادند، دریافتند که شمار افراد بى‌نماز در میان مبتلایان به افسردگى بیشتر است و درصد بیشترى از مبتلایان، هرگز نماز نمى‌خواندند

ی) آقایان ابراهیمى و نصیرى (1375 ه‍ . ش) در پژوهشى با عنوان بررسى رابطه میان عملکرد دین و افسردگى، نشان دادند که نگرش‌هاى مذهبى و برپادارى نماز هر کدام به گونه‌اى در حفظ تعادل روانى و استمرار امیدوارى انسان‌ها تأثیرگذارند

ک) صالحى (1379 ه‍ . ش) در یک بررسى توصیفى ـ تحلیلى که با هدف تعیین نقش نماز در کاهش اختلال‌هاى روانى بر روى دانشجویان علوم پزشکى هرمزگان انجام داد، به این نتیجه رسید که میزان افسردگى و نگرانى در افرادى که همواره نماز مى‌خوانند، کمتر از افرادى است که هرگز نماز را به جا نمى‌آورند

ل) همچنین آقاى روحى عزیزى (1380ه . ش) در پژوهشى با عنوان تأثیر نماز بر سلامت جسمى ـ روانى، که بر روى 45 دانشجوى دختر و پسر انجام داد، دریافت که بیش از 90% نمازگزاران پس از انجام این فریضه الهى به حالت آرامش مى‌رسند

م) سیف (1380 ه . ش) در پژوهشى که روى 180 نفر انجام داد، به این نتیجه رسید که افراد پاى‌بند به عبادت، همواره نصف افراد غیر پاى‌بند به عبادت، به افسردگى دچار شده‌اند

ن) آقایان البرزى و سامانى (1380ه . ش) در پژوهشى بر روى 165 نوجوان دختر و پسر 14 تا 19 ساله، نتیجه گرفتند که بین نگرش مذهبى و افسردگى رابطه معنادارى وجود دارد و با افزایش میزان نگرش مذهبى و انجام فریضه‌هاى دینى، میزان افسردگى در نوجوانان کاهش مى‌یابد. همچنین پژوهش‌هاى تجربى و میدانى ثابت مى‌کند که هرچه ارزش‌هاى دینى و عبادى عمیق‌تر باشد و هرچه افراد بیشتر به انجام فریضه‌هاى دینى بپردازند، از سلامت و آرامش روانى بیشترى برخوردارند. در این زمینه، دوناهو14(1985 م.) در پژوهش‌هاى خود به این نتیجه رسید که مذهبیکى از بهترین روش‌هاى درمانى است و با سلامت روانى افراد رابطه مثبت دارد. ایشان دریافت افرادى که داراى مذهب درون‌سو هستند، یعنى مذهب در ذات آنها ریشه دارد و در رفتارهایشان نیز مذهبى‌تر هستند، در مقایسه با افرادى که مذهب برون‌سو دارند، یعنى مذهب را وسیله‌اى براى چیز دیگر مى‌دانند و یا از نظر مذهبى، سطحى هستند، سلامت روانى بهترى دارند. همچنین زاکرمن15 و همکارانش (1984م.) در پژوهشى، گزارش کردند در افراد سال‌مندى که نمره کمترى در شاخص مذهبى بودن داشتند، میزان مرگ و میر 42% بود؛ در حالى که این میزان براى سال‌مندانى که نمره شاخص مذهبى بالایى داشتند، 19% بود. (به نقل از: کونیگ، 1994)

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی تحقیق باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه «نگاهی بر

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی تحقیق باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه «نگاهی بر تفاوت‌های دیدگاهی بر حسب متغیرهای جمعیت‌شناختی» در pdf دارای 26 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه «نگاهی بر تفاوت‌های دیدگاهی بر حسب متغیرهای جمعیت‌شناختی» در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه «نگاهی بر تفاوت‌های دیدگاهی بر حسب متغیرهای جمعیت‌شناختی» در pdf

چکیده  
مقدمه  
روش  
ابزار پژوهش  
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها  
یافته‌های پژوهش  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه «نگاهی بر تفاوت‌های دیدگاهی بر حسب متغیرهای جمعیت‌شناختی» در pdf

ـ سجادیان، ایلناز و گل‌پرور، محسن، «روابط ساده و چندگانه باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با وضعیت روانی افراد»، روان‌شناسی معاصر، ش 1(3)، 1387، ص 42-33

ـ گل‌پرور، محسن، «تفاوت زنان و مردان در ارتباطات جهت‌گیری ارزشی شخصی و علاقه‌مندی به پول با باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه». علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، ش 5، اسفند، 1385، ص 62-45

ـ گل‌پرور، محسن، «ساختار عاملی پرسش‌نامه رابین و پپلاو: تمایزی بر باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه»، مقاله در مرحله چاپ در فصلنامه روان‌شناسی و دین، 1388

ـ گل‌پرور، محسن، و دیگران، «رابطه بین باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با پرخاشگری»، روان‌شناسان ایرانی، ش 18، زمستان، 1387، 136-127

ـ گل‌پرور، محسن و جوادی، سارا، «الگوی ارتباطی بین باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران با شاخص‌های بهداشت روانی: الگوی معادلات ساختاری»، اصول بهداشت روانی، ش 8، تیر، 1386، 122-109

ـ گل‌پرور، محسن و عریضی، حمیدرضا، «مقایسه نگرش زنان و مردان اصفهانی نسبت به دنیای عادلانه برای زنان و مردان»، پژوهش زنان، ش 16، زمستان، 1385، ص 114-95

ـ گل‌پرور، محسن و عریضی، حمیدرضا، «مقایسه باورهای دنیای عادلانه برای خود و دیگران بر مبنای متغیرهای جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات، شغل و وضعیت مسکن»‌ پژوهش‌نامه تربیتی، ش 16، پاییز، 1387، ص 158-129

ـ گل‌پرور، محسن و دیگران، «رابطه باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران با سلامت عمومی، رضایت از زندگی، عاطفه مثبت و منفی و افکار خودکار»، دانش و پژوهش در روان‌شناسی، ش 9(32)، بهار، 1386، 68-39

-Brockner, J., & Adsit, L, The moderating impact of sex on the equity satisfaction relationship: A field study. Journal of Applied Psychology, 71, 1986, P.585-

-Callan, M.J, & Others, Foregoing the labor for the fruits: The effect of just world threat on the desire for immediate monetary rewards. Journal of Experimental Social Psychology, 45, 2009, P.246-

-Christopher, A.M, Protestant ethic ideology: its multifaceted relationships with just world beliefs, social dominance orientation, and right-wing authoritarianism. Personality and Individual Differences, 45, 2008, P.473-

-Dalbert, C, A just and an unjust world: structure and validity of different world beliefs. Personality and Individual Differences, 30, 2001, P.561-

-Durm, M., & Stowers, D, Just world beliefs and irrational beliefs: a sex difference Psychological Reports, 83, 1998, P.328-

-Furnham, A, Belief in a just world: Research progress over the past decade. Personality and Individual Differences, 34, 2003, P.795-

-Furnham, A., & Procter, E, Belief in a just world: review and critique of the individual difference literature. British Journal of Social Psychology, 28, 1989, P.365-

-Hafer, C, Investment in long-term goals and commitment to just means drive the need to believe in a just world. Personality and Social Psychology Bulletin, 26, 2000, P.1059-

-Kulik, C.T., & Others, Understanding gender differences in distributive and procedural justice. Social Justice Research, 9, 1996, P.351-

-Lerner, M.J, The justice motive: some hypotheses as to it origins and forms. Journal of Personality, 45, 1977, P.1-

-Lerner, M.J., Miller, D.T, Just world research and the attribution process: looking back and ahead. Psychological Bulletin, 85, 1989, P.1030-

-Leventhal, G.S., & Lane, D.W, Sex, age, and equity behavior. Journal of Personality and Social Psychology, 15, 1970, P.312-

-Long, G.T., & Lerner, M.J, Deserving the personal contract, and altruistic behavior by children. Journal of Personality and Social Psychology, 29, 1974, P.551-

-Loo, R, Belief in a just world: support for independent just world and unjust world dimensions. Personality and Individual Differences, 33, 2002, P.703-

-O’Connor, W., Morrison, T., McLead, L., & Aderson, D, A meta-analytic reriew of the relationship between gender and belief in a just world. Journal of Social Behavior and Personality, 11, 1996, P.141-

-Rubin, Z., & Peplau, A, Belief in a just world and reactions to another’s lot. Journal of Social Issues, 22, 1973, P.73-

-Rubin, Z., & Peplau, A, Who believes in a just world Journal of Social Issues, 31, 1975, P.65-

چکیده

این پژوهش با هدف بیان تفاوت‌های گروه‌های جمعیت‌شناختی مختلف درباره دنیای عادلانه و ناعادلانه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را زنان و مردان 17 سال به بالای شهر اصفهان در سال 1385 تشکیل دادند. گروه نمونه پژوهش متشکل از 1500 نفر بود که از طریق نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای از مناطق شرق، غرب، جنوب و شمال شهر نمونه‌گیری شده‌اند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسش‌نامه باور به دنیای عادلانه رابین و پیلاو می‌باشد. داده‌های حاصل از پرسش‌نامه با استفاده از تحلیل واریانس یک‌راهه، آزمون تعقیبی شفه و آزمون t گروه‌های مستقل تحلیل شد. نتایج نشان داد که در گروه‌های سنی مختلف، گروه‌های 51 سال و بالاتر و 41 تا 50 سال در مقایسه با گروه‌های سنی پایین‌تر، دنیا را عادلانه‌تر و گروه 21 تا 30 سال در مقایسه با گروه 31 تا 40 سال و 41 تا 50 سال دنیا را ناعادلانه‌تر می‌پنداشتند

کلیدواژه‌ها: باور به دنیای عادلانه، باور به دنیای ناعادلانه، سن، تحصیلات، جنسیت، شغل، وضعیت تأهل

 

مقدمه

به رغم نظریه دنیای عادلانه،1 انسان‌ها نیاز دارند تا دنیای محل زندگی خود را دنیایی تصور کنند که در آن افراد آنچه که شایستگی‌اش را دارند، به‌دست می‌آورند.2 چنین باوری که دارای حمایت‌های پژوهشی در فرهنگ‌ها و ملل مختلف است،3 بدین معناست که دستاوردهای خوب و بدی که عاید انسان‌ها می‌شود ـ یعنی پاداش‌ها و تنبیه‌ها ـ به شکلی تصادفی توزیع نشده‌اند؛ بلکه حاصل تلاش و شایستگی افراد است. دربرابر باور به دنیای عادلانه، باور به دنیای ناعادلانه،4 است. رابین و پپلاو5 در مجموعه نظریه‌پردازی‌های اولیه خود، باور به دنیای عادلانه را سازه‌ای6 تک‌بعدی، امّا پیوستاری معرفی کردند. در یک سوی این پیوستار، باور به دنیای عادلانه و در سوی دیگر آن باور به دنیای ناعادلانه قرار دارد. با این حال، مطالعات بعدی نشان داده‌اند که باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه دو سوی یک پیوستار نیستند و باید آنها را دو پدیده مستقل از یکدیگر در نظر گرفت.7 به‌هرحال، باور به دنیای ناعادلانه، یعنی اینکه دنیایی که انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند، دنیای مبتنی بر نظم نیست؛ بلکه بی‌نظمی به توزیع دستاوردها و نتایجی که از زندگی در دنیا عاید افراد می‌شود، تسلط دارد.8 گستردگی باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه، زمینه جدی را برای مطالعات مربوط به پیامدهای این نوع باورها فراهم ساخته است. بنا بر پژوهش‌هایی که تا کنون در داخل و خارج از ایران انجام شده است، باور به دنیای عادلانه با افسردگی، اضطراب، تمایل به خودکشی، نارسایی کارکرد اجتماعی، رفتارهای پرخاشگرانه و خصومت و تمایل به سوءظن و بدگمانی رابطه منفی، و با سلامت عمومی و بهزیستی انسان‌ها رابطه مثبت دارد.9 دربرابر، باور به دنیای ناعادلانه، با تمایل به خصومت و پرخاشگری و سوءظن و بدگمانی مرتبط است

به دلیل پیامدهایی که باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه برای سلامتی و بهزیستی انسان‌ها در دنیا دارد، بسیاری از پژوهش‌ها بر سیر رشدی و تحول این باورها متمرکز شده‌اند. به‌طور خلاصه، نتایج حاصل از پژوهش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که رشد و تحول باور به دنیای عادلانه (و به احتمال زیاد باور به دنیای ناعادلانه) هنگامی آغاز می‌شود که انسان‌ها از دوران کودکی خود، پی می‌برند که با به تأخیر انداختن نیازهای خود می‌توانند به منافع بلندمدت‌تر و مطلوب‌تری دست یابند.11 این یافته‌ها بدان معناست که شایسته‌ بودن انسان‌ها برای آنچه از زندگی در دنیا عایدشان می‌شود، بخشی حاصل تعامل‌های آنها و بخشی حاصل پذیرش این باور است که برای دستیابی به نتایج بهتر، لازم است افراد از تمایلات زودگذر خود بگذرند. هرچه این نتیجه‌گیری که ماهیت شناختی دارد، در افراد نیرومندتر باشد، نیرو و توان بالاتری برای هدایت انسان‌ها خواهد داشت. از طرف دیگر، چنین باوری شبیه یک قرارداد شخصی بین فرد و دنیا عمل می‌کند. این قرارداد به انسان‌ها این توان را می‌دهد تا اهداف بلندمدت خود را با اطمینان دنبال کنند؛ زیرا عاقبت سرمایه‌گذاری برای آینده که مبتنی بر تلاش و شایستگی افراد است، برای آنها دستاوردهای مورد نیاز را فراهم خواهد ساخت. با گذر از دوران کودکی اولیه و بالغ‌تر شدن انسان‌ها، به تدریج تجربیات آنها زمینه ارزیابی درستی و نادرستی این باورها را فراهم خواهد ساخت. در واقع، پس از دوران کودکی و نوجوانی، بخشی از آنچه که موجب توجه افراد به درستی باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه خواهد شد، متغیرهای موقعیتی و فردی یا همان متغیرهای جمعیت‌شناختی است. آن‌گونه که خواهید دید، مطالعات انجام‌شده بر نقش متغیرهایی نظیر سن، جنسیت، نژاد، موقعیت اقتصادی و اجتماعی و امثال آن به نتایج یکدست و همسویی نینجامیده است

در فراتحلیلی که اوکونور، موریسون، مک‌لود و اندرسون12 با استفاده از 33 مطالعه انجام دارند، بدین نتیجه رسیدند که مردان کمی بیش از زنان به دنیای عادلانه باور دارند؛ اما مطالعه درم و استاورز13 تفاوتی بین زنان و مردان در باور به دنیای عادلانه نشان نداده است. در ایران، گل‌پرور و عریضی14 در بررسی جزئی باور به دنیای عادلانه برای زنان و مردان، به این نتیجه دست یافتند که بین زنان و مردان در مواردی تفاوت وجود دارد. در واقع، نتایج حاصل از پژوهش یادشده به این شکل است که زنان در سطح تک‌تک پرسش‌های مربوط به باور به دنیای عادلانه برای زنان و مردان، مانند اینکه زنان مطابق آنچه که شایستگی‌اش را دارند در دنیا دستاورد نصیب‌شان نمی‌شود، با مردان دارای تفاوت دیدگاه هستند. در پژوهش‌های خارج از ایران، موارد مقایسه‌ای مانند مقایسه افراد شهری و روستایی، افراد شاغل در برخی مشاغل محدود، افراد سیاه‌پوست و سفید‌پوست و افراد وابسته به فرهنگ‌هایی نظیر آمریکای لاتین دیده می‌شود؛ اما از مقایسه بین گروه‌های تحصیلی، گروه‌های سنی، گروه‌های شغلی و افراد مجرد و متأهل کمتر استقبال شده است. این امر موجب شده است تا در حوزه باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه، درباره نقش فراگیر متغیرهای جمعیت‌شناختی مختلف خلأ دانش و اطلاعات وجود داشته باشد. بخشی از خلأ دانش در این حوزه در ایران، توسط پژوهش گل‌پرور و عریضی15 برطرف شده است. با این حال، به پژوهش‌های بیشتری در این حوزه نیاز است

پژوهش گل‌پرور و عریضی16 بیانگر آن است که بین زنان و مردان در باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران، برحسب نمره‌های کلی حاصل از پرسش‌نامه‌های پژوهش ـ و نه بر اساس تک‌تک پرسش‌ها ـ تفاوت وجود ندارد. در مقابل، بین افراد 17 تا 21 سال و افراد 42 سال و بالاتر، در باور به دنیای عادلانه برای خود تفاوت وجود دارد. تفاوت مزبور به این شکل است که افراد جوان‌تر در مقایسه با افراد مسن‌تر، دنیا را مکانی عادلانه‌تر برای خود می‌بینند. افراد دارای تحصیلات راهنمایی و فوق‌دیپلم نیز در مقایسه با افراد دارای تحصیلات لیسانس، باور نیرومندتری به دنیای عادلانه دارند؛ اما افراد مجرد و متأهل با یکدیگر در باور به دنیای عادلانه برای خود و دیگران تفاوتی نداشته‌اند. در مقایسه‌ گروه‌های شغلی، تنوع قابل توجهی در باور به دنیای عادلانه گزارش شده است. برای نمونه، مشاغلی که شرایط شغلی‌شان سخت و نیروبر است، در مقایسه با کسانی که از شرایط شغلی بهتری برخوردارند دنیا را ناعادلانه‌تر ارزیابی می‌کنند. همین وضعیت در مورد افرادی که دارای منزل رهن و اجاره‌ای هستند نیز دیده می‌شود

چنان‌که شواهد اولیه ارائه‌شده از داخل ایران نشان می‌دهد، برخی از متغیرهای جمعیت‌شناختی توان بالقوه‌ای برای ایجاد تغییر یا تفاوت در حوزه باور به دنیای عادلانه دارند. متأسفانه هیچ‌گونه شواهدی که در آن باور به دنیای ناعادلانه از نظر متغیرهای جمعیت‌شناختی مقایسه شده باشد، در دسترس قرار نگرفت. به باور محققانی چون کالیک، آمبروز و مک‌کون،17 دلایل نظری که برخی از متغیرهای جمعیت‌شناختی می‌توانند زمینه‌ساز تفاوت در دیدگاه‌های معطوف به دنیای عادلانه شوند، به تفاوت در تمایل به نفع شخصی18 یا سوگیری خودمدارانه19 بازمی‌گردد. در واقع، اینکه متغیرهایی نظیر جنسیت، سن، نژاد، شرایط شغلی،‌ وضعیت تأهل، وضعیت مسکن و امثال آن می‌تواند جهت و ماهیت باور به دنیای عادلانه را تحت تأثیر قرار دهند، به این حقیقت بازمی‌گردد که برای هر یک از انسان‌ها که به یکی از طبقات یا زیرگروه‌های این متغیرها تعلق دارند، نفع تصوری خاصی با توجه به شرایط خاص خودشان مطرح است.20 آنچه در جهت این منافع ‌باشد، به طور طبیعی افراد را به سوی باور به دنیای عادلانه و چنان‌که در جهت این منافع نباشد، به سوی باور به دنیای ناعادلانه سوق می‌دهد.21 دومین بعد نظری که به تبیین تفاوت در دیدگاه‌های معطوف به عدالت در بین گروه‌های متعلق به طبقات متغیرهای جمعیت‌شناختی مختلف قادر می‌باشد، تأکیدهای متمایز بر اشکال، ‌ابعاد و اصول مختلف مطرح برای عدالت است.22 برای نمونه، این احتمال همواره مطرح بوده و هست که افراد به دلایل شخصی خاص، نظرشان به عدالت جلب شود. برای مثال، لونتال و لین23 در پژوهش خود پی بردند که زنان و مردان برای قاعده انصاف در حوزه عدالت ارزش متفاوتی قائل هستند. این نتیجه در پژوهش‌های داخل کشور نیز تا اندازه‌ای به‌دست آمده است.24 به‌ هرحال، در حوزه تفاوت در دیدگاه‌های گروه‌های جمعیت‌شناختی مختلف در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه محدودیت پژوهشی و خلأ دانش وجود دارد. به معنای دیگر، کسب بینش دقیق‌تر به نقش این متغیرها، به تحقیقات بیشتری نیاز دارد. این پژوهش نیز به همین منظور انجام شده است. فرضیه‌های پژوهش به شرح زیر است

فرضیه 1: گروه‌های سنی مختلف در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با یکدیگر تفاوت دارند

فرضیه 2: گروه‌های تحصیلی مختلف در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با یکدیگر تفاوت دارند

فرضیه 3: گروه‌های شغلی مختلف در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با یکدیگر تفاوت دارند

فرضیه 4: زنان و مردان در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با یکدیگر تفاوت دارند

فرضیه 5: افراد مجرد و متأهل در باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه با یکدیگر تفاوت دارند

روش

روش پژوهش حاضر، پس‌رویدادی است که در آن باور به دنیای عادلانه و ناعادلانه گروه‌های سنی، جنسی، تحصیلی، شغلی و وضعیت تأهل و مسکن با یکدیگر مقایسه شده است

جامعه آماری پژوهش را همه زنان و مردان 16 سال به بالای ساکن شهر اصفهان در مناطق شمال، جنوب، شرق و غرب تشکیل داده‌اند. برآوردها نشان می‌دهد که در این مناطق چهارگانه، بیش از یک میلیون نفر شرایط شرکت در این پژوهش را داشته‌اند

نمونه پژوهش حاضر را 1500 نفر تشکیل داده‌اند که 748 نفر از آنها مرد و 752 نفر آنها زن بوده‌اند. این تعداد گروه نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای از سطح خیابان‌ها و کوچه‌ها، به ویژه از طریق مراجعه به درب منازل نمونه‌گیری شده‌اند. شیوه نمونه‌گیری بدین صورت بوده است که تعدادی از دانشجویان به مثابه مجریان پرسش‌نامه از مناطق مختلف شهر اصفهان انتخاب شدند و سپس تعدادی پرسش‌نامه در اختیار آنها قرار گرفت تا در منطقه مسکونی خودشان آن را اجرا کنند. از هر منزل، حداکثر سه نفر که دارای شرایط سنی 16 سال به بالا بوده‌اند، برای پاسخ‌گویی به پرسش‌نامه‌های پژوهش انتخاب شدند. در مجموع، از هر خیابان اصلی بین 75 تا 80 نفر نمونه‌گیری شدند

ابزار پژوهش

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی مقاله تبیین روانشناختی الگوی انسان کامل در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله تبیین روان‌شناختی الگوی انسان کامل در pdf دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تبیین روان‌شناختی الگوی انسان کامل در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تبیین روان‌شناختی الگوی انسان کامل در pdf

چکیده  
مقدمه  
بیان مسئله  
پیشینه پژوهش  
ضرورت و اهمیت موضوع  
پرسش‌‌های پژوهش  
مبانی نظری الگوی انسان کامل  
طبیعت مشترک  
ادله اثبات طبیعت مشترک  
دستگاه ادراکی  
دستگاه گرایشی  
طبیعت مشترک در متون دینی  
واژه فطرت  
کمال نهایی انسان  
عبودیت؛ نهایت کمال عملی  
کمال نهایی انسان در بعد نظری  
مؤلفه‌های الگوی انسان کامل  
بینش‌های انسان کامل  
بینش توحیدی  
فرجام اندیشی  
گرایش‌های توحیدی  
قدرت و اراده  
اعتدال  
فضایل  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله تبیین روان‌شناختی الگوی انسان کامل در pdf

ـ اتکینسون، رِتتا، ال، زمینه روان‌شناسی، ترجمه محمدنقی براهنی و همکاران، تهران، رشد، 1385

ـ احمدبن فارس، معجم مقاییس اللغه، قم، مکتب اعلام اسلامی، 1370

ـ ارسطاطالیس، اخلاق نیکو ما خس، ترجمه ابوالقاسم پورحسینی، تهران، دانشگاه تهران، 1356

ـ استیونسن لسلی، هفت نظریهدرباره طبیعت انسان، ترجمه بهرام محسن‌پور، تهران، رشد، 1368

ـ آشنائی، علی محمدی، انسان کامل از دیدگاه اهل‌بیت‌علیهم‌السلام و عارفان مسلمان، رساله سطح چهار حوزه، 1384

ـ ملاعبدالرزاق لاهیجی، گوهر مراد، تهران، کتاب فروشی اسلامی، 1360

پورافکاری، نصرت الله، فرهنگ جامع روان‌شناسی- روانپزشکی و زمینه‌های وابسته، تهران، فرهنگ معاصر، 1380

ـ جوادی‌آملی، عبدالله، حیات حقیقی انسان در قرآن، ج 15، قم، مرکز نشر اسراء، چ دوم، 1382

ـ ـــــ ، سیره رسول اکرم در قرآن، ج8، قم، مرکز نشر اسراء، چ دوم، 1382

ـ ـــــ ، سیره علمی و عملی رسول اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، قم، مرکز نشر اسراء، چ دوم، 1374

ـ ـــــ ، صورت و سیر انسان در قرآن، قم، مرکز نشر اسراء، چ دوم، 1381

ـ ـــــ ، فطرت در قرآن، قم، اسراء، 1378

ـ ـــــ ، محیط زیست در اسلام، قم، اسراء،1384

ـ جوهری، اسماعیل بن حمّار، صحاح اللغه، قم، امیری، 1368

ـ الجیلانی، عبدالکریم، الانسان الکامل فی معرفه الاواخر و الاوائل، مصر، مکتبه و مطبعه مصطفی البابی الحلبی و اولاده، چ سوم، 1970

ـ پژوهشکده حوزه و دانشگاه، مکتب‌های روان‌شناسی و نقد آن، تهران، سمت، 1377

ـ حسینی زبیدی، سیدمحمد مرتضی، تاج العروس، قم، دارالهدیه، 1387ق

ـ امام خمینی‌قدس‌سره، چهل حدیث، تهران، نشر فرهنگی رجاء، 1368

ـ راغب اصفهانی، معجم مفردات، الفاظ قرآن، تحقیق، ندیم مرعشی، قم، مکتبه مرتضویه لاحیاء آثار الجعفریه، افست، از دار الکتب العربی،

ـ رجبی، محمود، انسان‌شناسی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، چ سوم، 1380

ـ شولتز، دوان، نظریه‌های شخصیت، ترجمه یوسف کریمی و همکاران، تهران، ارسباران، چ دوم، 1378

ـ شولتز، دوان، روان‌شناسی کمال، ترجمه گیتی خوشدل، تهران، نشر نو، 1362

ـ طباطبائی، سیدمحمدحسین و مطهری، مرتضی، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 6 مجموعه آثار، قم، صدرا، 1374

ـ طباطبائی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج15، قم، مؤسسه نشر اسلامی، 1370

ـ ـــــ ، تفسیر المیزان، ج13، قم، اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، 1374

ـ ـــــ ، رساله الولایه، تهران، بعثت، 1360

ـ ـــــ ، سنن النبی‌صلی‌الله‌علیه‌وآله، تهران، اسلامیه،1362

ـ ـــــ ، رساله الولایه، تهران بعثت، 1360

ـ کاسیرر، ارنست، فلسفه و فرهنگ، ترجمه بزرگ نادرزاده، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1360

ـ کلینی، محمدبن یعقوب، اصول کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1362، ج 2

ـ محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1371

ـ مصباح یزدی، محمدتقی، به سوی او، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1382

ـ ـــــ ، اخلاق در قرآن، جلد2، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1376

ـ ـــــ ، به سوی خودسازی، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره،1380

ـ ـــــ ، آموزش فلسفه، قم، سازمان تبلیغات اسلامی، 1366، ج2

ـ ـــــ ، آموزش عقاید، تهران، شرکت چاپ و نشر بین‌المللی، چ ششم، 1380

ـ ـــــ ، پند جاوید، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره،

ـ ـــــ ، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1380

ـ ـــــ ، فلسفه اخلاق، قم، مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1380

ـ ـــــ ، معارف قرآن، قم، موسسه در راه حق، 1367

ـ ـــــ ، نقد و بررسی مکاتب غربی، تدوین احمدحسین شریفی ،قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1384

ـ ـــــ ، به سوی او، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی‌قدس‌سره، 1382

ـ مطهری، مرتضی، انسان کامل، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1375

ـ ـــــ ، مجموعه آثار، قم، صدرا، ج 6، 1374 / ج 2، 1368

ـ ـــــ ، مجموعه آثار، ج23، تهران، صدرا، 1374

ـ صدرالدین شیرازی، تفسیر القرآن الکریم، ج 7، تهران، بنیاد حکمت اسلامی، 1380

ـ نصری، عبدالله، سیمای انسان کامل از دیدگاه مکاتب، تهران، دانشگاه علامه طباطبائی، چ سوم، 1371

ـ ـــــ ، مبانی انسان‌شناسی در قرآن، تهران، مؤسسه تحقیقاتی و انتشاراتی فیض کاشانی، 1372

ـ واعظی، احمد، انسان از دیدگاه اسلام، تهران، سمت، 1377

ـ هجل، زیگلر، نظریه‌های شخصیت، ترجمه علی عسگری، ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی،

ـ ژان برن، فلسفه اپیکور، ترجمه سیدابوالقاسم پورحسینی، تهران، امیرکبیر، 1357

ـ ـــــ ، فلسفه رواقی، ترجمه سیدابوالقاسم پور حسینی، تهران، امیرکبیر، 1356

چکیده

ارائه الگو مستلزم مبانی نظری است. از این‌روی، در این نوشتار ابتدا مبانی نظری الگو تبیین شده است؛ مبنای اول درباره ماهیت و چیستی انسان و ظرفیت‌های وجودی اوست. با تحلیل استعدادهای آدمی به‌دست آمد که انسان در بعد شناختی، گرایشی و کنشی ظرفیت‌های بسیار بالایی دارد؛ به گونه‌ای که هیچ حیوانی قابل مقایسه با او نیست. مبنای دیگر، تعیین کمال واقعی و نهایی انسان است. مؤلفه‌های الگوی انسان کامل که با روش تحلیل عقلی و استنباطی، در سه حوزه شناختی، عاطفی و رفتاری به دست می‌آیند، عبارت‌اند از: 1 بینش‌ توحیدی به آغاز و فرجام هستی و زندگی دنیا؛ 2 گرایش‌ توحیدی یعنی ایمان به خدا، معاد، انبیای‌الهی، کتاب‌های آسمانی، ملائکه و امور غیبی؛ 3 قدرت و توان او در حوزه رفتار و کنش؛ 4 فضایل نفسانی در رفتارهای فردی و اجتماعی؛ 5 اعتدال، یعنی هماهنگی بین بینش‌ها گرایش‌ها و رفتارهای اختیاری

کلیدواژه‌ها: الگو، کمال نهایی، گرایش، بینش، کنش

 

مقدمه

تاریخ ادیان، مذهب‌ها و نظام‌های فکری و فلسفی نشان می‌دهد که بحث از انسان کامل سابقه‌ای طولانی دارد و آدمی همواره در جست‌وجوی انسان کامل بوده است. به همین دلیل، گاه موجودات ماوراءالطبیعی،‌ رب‌النوع‌ها و قهرمانان افسانه‌ای و اساطیری و گاهی نیز شخصیت‌های برجسته تاریخ را به منزله انسان کامل مطرح کرده است.1 شاید بتوان گفت «ریشه گرایش به انسان کامل و میل به کمال، در درون آدمی است و همچنین دوری از نقص و ضعف و حقارت است. به گفته آدلر، دوری از احساس کهتری، از نیازهای اساسی آدمی است».2 به عبارت دیگر، «انسان همواره به دنبال نوعی افزایش کمی و کیفی و یا شکوفایی است» و3 همین امر او را در جست‌وجوی انسان برین کشانده است تا در وجود او کمال خویش را ببیند. بنابراین، بحث از انسان کامل و ارائه الگو، به گذشته‌های دور، یعنی قبل از میلاد برمی‌گردد. شاید بتوان گفت در ادیان الهی، به‌ویژه دین مبین اسلام، انسان کامل معرفی و و توصیف شده است؛ اما از نظر پژوهش، حکیمان و فیلسوفان از اولین کسانی هستند که در این زمینه کارهای علمی انجام داده‌اند و با برشمردن ویژگی‌هایی برای آن، کوشیده‌اند الگوهایی نیز ارائه دهند

 

بیان مسئله

اندیشمندان همه ادیان الهی و مکتب‌های بشری همواره به‌ویژگی‌های انسان ایدئال و نمونه در مقام یک الگو توجه داشته‌اند. از دیر هنگام در بی‌تردید هر کدام از این مکاتب‌ها بر اساس نوع جهان‌بینی‌شان، تلاش کرده‌اند الگویی از انسان کامل ارائه، و فردی را به منزله مصداق آن معرفی کنند. برای نمونه، بودا «ارهات» را انسان ایدئال می‌داند؛ کنفوسیوس «کیون تسو»، آیین‌های یوگا و بهاکتی از انسان کامل با عنوان «انسان آزاده» نام می‌برند؛ افلاطون او را «فیلسوف» می‌خواند و ارسطو «انسان بزرگوار». صوفیه، «قطب»، «شیخ» و «پیر» طریقتش می‌نامد و نیچه «ابَر انسان».4 در قرآن و روایات نبوی و ولوی انسان کامل را خلیفه‌الله، ولی‌الله، نبی، رسول، مؤمن کامل، امام، مصطفی، مجتبی، بشیر، نذیر، قطب، صاحب‌الزمان، نفس مطمئنه، شاهد و; نامیده‌اند. البته تمام فضایل و ملکات انسانی که در قرآن و روایات ذکر شده، در واقع بیان ویژگی‌ها، اوصاف مراتب و معارج انسان کامل است. چنانچه می‌توان از وی با عنوان «قرآن ناطق» و تجسم عینی و کامل اسلام نیز یاد کرد. قرآن، مصداق بارز انسان کامل را پیامبر خاتم حضرت محمدصلی‌الله‌علیه‌وآله معرفی می‌کند

در میان تمام جهان‌بینی‌ها و نگرش‌های مختلف و گاه متضاد، می‌توان به قدر مشترکی دست یافت و محورهایی را برای الگوی انسان کامل برشمرد؛ اما از آنجا که مبانی انسان‌شناختی آنها متفاوت و نگرش‌های چندگانه‌ای به جهان و انسان دارند، نه الگوی مناسبی از انسان کامل‌، و نه تعریف جامعی از آن ارائه کرده‌اند؛ حتی روان‌شناسان انسان‌گرا که از نظر فکری هم‌گرایی بیشتری دارند نیز در ارائه الگو و تعریف انسان کامل به توافق نرسیده‌اند. برای مثال، مزلو6 در ارائه الگو بر نیازهای زیستی ـ روانی تأکید می‌ورزد؛7 راجرز8 «کنش کامل»9 را مهم‌ترین ویژگی برای ارائه الگوی انسان کامل در نظر می‌گیرد؛ اریک فروم که شخصیت انسان را محصول فرهنگ می‌داند، «جهت‌گیری بارور» را اصلی‌ترین معیار برای ارائه مدل خود مطرح می‌کند و سپس در تعریف انسان کامل می‌گوید: «انسان کامل یعنی کسی که همه قدرت‌ها و استعدادهای بالقوه خویش را به‌کار می‌گیرد تا خود را بیافریند»

به‌نظر می‌رسد برای ارائه الگوی انسان کامل، در مرحله نخست باید معلوم شود انسان چه ویژگی‌هایی دارد و کدام‌ یک از این ویژگی‌ها، ذاتی اوست و کدام محصول محیط. همچنین اینکه انسان چه ساحت‌های وجودی‌ای دارد؛ یعنی چه صفات و انگیزه‌هایی در وجود انسان نهفته است و چه کشش‌ها، غرایز و فطریاتی دارد و در نهایت چه تعریفی از وی می‌توان ارائه کرد. در مرحله دوم باید مشخص شود کمال حقیقی انسان چیست؟ یعنی انسان چه ویژگی‌های مثبتی را باید در خود ایجاد کند تا به کمال حقیقی و سعادت واقعی خود دست یابد. در مرحله بعد باید تبیین شود الگوی انسان کامل چه مولفه‌هایی دارد و بر اساس چه معیارها و چگونه می‌توان آن را طراحی کرد؟

پیشینه پژوهش

بحث درباره انسان کامل سابقه‌ای طولانی دارد و از دیرباز در همه ادیان الهی و مکاتب‌های فلسفی، ویژگی‌های آن بررسی شده است؛‌ اما این موضوع به ندرت در روان‌شناسی تحلیل شده است. همچنین بحث از شخصیت پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله در سیره نبوی قدمتی طولانی دارد و تقریباً سیره‌نویسان از اواخر قرن اول هجری به سیره‌نویسی اقدام کرده‌اند؛ اما ویژگی‌های شخصیت پیامبر اسلام‌صلی‌الله‌علیه‌وآله کمتر به‌طور جامع از دیدگاه روان‌شناختی بررسی شده است. از این‌روی، تحلیل روان‌شناختی ویژگی‌های شخصیتی پیامبرصلی‌الله‌علیه‌وآله و ساختن الگوی انسان کامل بر مبنای آن، موضوعی کاملاً بدیع است که می‌تواند برای مطالعه در زمینه مباحث‌علوم‌انسانی و به‌ویژه روان‌شناختی، و به‌طور خاص موضوع شخصیت افق‌های‌ تازه‌ای بگشاید

در گستره مباحث مربوط به نظریه انسان کامل و ارائه الگو از آن، تبیین مفهوم کمال و همچنین تعیین مؤلفه‌های شخصیت، نقشی مهم دارد. در قلمرو مباحث مربوط به نظریه‌های شخصیت و فراهم کردن زمینه برای ارائه نظریه جدید، تعیین پیش‌فرض‌های اساسی درباره ماهیت انسان، اهمیت ویژه و تعیین‌کننده‌ای دارد؛ زیرا «یکی از جنبه‌های بسیار بااهمیت نظریه‌های شخصیت، تصور یا برداشتی است که هر نظریه‌پرداز از ماهیت انسان دارد»

اگر بتوان با الهام از یافته‌های علمی و آموزه‌های دینی ـ قرآن و سنت ـ پیش‌فرض‌های اساسی درباره ماهیت انسان را تبیین، و مفهوم کمال حقیقی انسان را مشخص کرد، می‌توان گام موثری برای ارائه الگوی انسان کامل برداشت. بنابراین، شناسایی دقیق ویژگی‌های شخصیتی پیامبر در قرآن و سنت و طبقه‌بندی آنها بر اساس اهمیت، به لحاظ نظری برای مدل‌سازی اهمیت ویژه‌ای دارد

در این پژوهش کوشیده‌ایم. ابتدا پیشینه مسئله بررسی، و سپس مفهوم کمال، با الهام از آموزه‌های دینی مشخص شود. آن‌گاه با استفاده از یافته‌های علمی، به‌ویژه پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه روان‌شناسی شخصیت، و براساس مبانی دینی، پیش‌فرض‌های اساسی درباره ماهیت انسان تبیین شود تا مبانی انسان‌شناختی الگوی مورد نظر به‌دست آید. سپس به مطالعه ویژگی‌های شخصیتی پیامبر در قرآن و سنت خواهیم پرداخت و با تحلیل روان‌شناختی آن, الگوی مورد نظر را طراحی خواهیم کرد؛ زیرا برای ارائه الگوی مزبور، باید کامل‌ترین انسان را معیار قرار دهیم؛ چنان‌که مزلو نیز به این حقیقت اشاره می‌کند: «وقتی شما می‌خواهید تعیین کنید انسان با چه سرعتی می‌دود، به مطالعه دونده متوسط نمی‌پردازدید؛ بلکه سریع‌ترین دونده‌ای را که می‌توانید، مطالعه می‌کنید. تنها با استفاده از این روش امکان دارد که اوج توان بالقوه آدمی را تعیین کنیم»

ضرورت و اهمیت موضوع

پژوهش‌هایی که تاکنون درباره انسان کامل انجام شده است، هیچ‌کدام جامع‌نگری لازم را نداشته‌اند؛ زیرا هر کدام از زاویه‌ای خاص به موضوع نگریسته‌اند و بخشی از دنیای پهناور درون و ابعاد پیچیده آدمی را ـ از دیدگاه خود ـ توصیف کرده‌اند. از سوی دیگر، انسان‌ها برای دستیابی به کمال، به الگو نیاز دارند تا به‌صورت آگاهانه با آن همانند‌سازی کنند. همچنین تربیت و پرورش فکری واخلاقی در هر مکتب، بر اساس شناخت «انسان نمونه» در آن مکتب امکان‌پذیر است؛ زیرا چه اینکه «اگر انسان کامل اسلام را چه از راه بیان قرآنی و چه از راه شناخت شخصیت‌پرورده‌های قرآن نشناسیم، نمی‌توانیم راهی را که اسلام معین کرده است، برویم؛ نمی‌توانیم یک مسلمان واقعی و درست باشیم؛ جامعه ما نمی‌تواند یک جامعه اسلامی باشد. پس ضرورت دارد حتماً انسان کامل و عالی و متعالی اسلام را بشناسیم».13 بنابراین، پژوهش درباره انسان کامل و ارائه آن به منزله الگو، امری لازم و ضروری است

 

پرسش‌‌های پژوهش

1 چگونه می‌توان الگوی انسان کامل را ترسیم‌ کرد؟

2 کمال واقعی و نهایی انسان از دیدگاه اسلام چیست و چه فرق اساسی با دیدگاه روان‌شناسان دارد؟

روش‌ پژوهش

با توجه به اینکه بحث از انسان کامل از موضوع‌های میان‌رشته‌ای است، در این نوشتار از ترکیبی از روش‌های کیفی استفاده می‌شود؛ مانند: روش تحلیل عقلی و مفهومی و روش اجتهادی و تفسیری؛ زیرا برای به‌دست آوردن مؤلفه‌های الگوی انسان کامل از قرآن و سنت، به نوعی استنباط و تفسیر از متون دینی نیاز است

مبانی نظری الگوی انسان کامل

مدل‌سازی از انسان کامل، قبل از هر چیز مستلزم شناخت انسان است؛ یعنی اول باید مشخص شود ساحت‌های وجودی انسان کدام است؟ چه صفات و انگیزهایی در وجود او نهفته است؟ چه کشش‌ها و غرایز و فطریاتی دارد؟ کدام‌یک از این ویژگی‌ها ذاتی او، و کدام‌یک اکتسابی است؟ آیا اساساً انسان دارای طبیعت مشترک و سرشتی مخصوص به خود است؟ این پرسش‌‌ها باعث گردیده است در طی قرون متمادی، اذهان بسیاری از متفکران به شناسایی ذات انسان معطوف شود و تعریف‌های بسیار متنوعی از طبیعت انسان ارائه کنند؛ اما ابهام‌آمیز و پیچیده بودن حقیقت انسان از یک‌سو، و نبود یک روش شناخت متقن و معتبر از سوی دیگر، نه تنها موجب سردرگمی اندیشمندان گردیده، بلکه بازخوردهای گوناگونی را به‌دنبال داشته است

برخی معتقدند انسان موجودی ناشناخته و معما‌گونه است و هر گونه تلاش در راه شناخت حقیقت او، تنها به شناختی ناقص از بعدی از ابعاد وجود او می‌انجامد

پاسکال را می‌توان نماینده این طرز تفکر دانست. وی دعوت سقراط به شناخت خویش را امری عبث می‌پنداشت و معتقد بود که انسان در شناخت خودش باید مُهر خاموشی بر لب بزند؛ غرور کاذب خویش را کنار بگذارد و تنها به ندای دین گوش فرا دهد؛ زیرا بهتر از هر منبعی دیگر معرّف حقیقت انسان است. البته از نظر وی، دین نیز شناختی فطری و عقل‌پذیر از انسان عرضه نمی‌کند و راز وجودی انسان را نمی‌گشاید؛ بلکه رمزآلود بودن انسان را عمیق‌تر می‌گرداند

افزون بر پاسکال، طرفداران اصالت جامعه مانند دورکیم،15 وجود‌گرایانی مانند سارتر16 و تاریخ‌گرایانی مانند فردریش هگل17 و ریچارد پالمر،18 از کسانی هستند که منکر طبیعت مشترک انسانی‌اند.19 اما در مقابل، عده‌ای مانند واتسون (1950)، اسکینر (1953)، فروید (1925) و بندورا (1975) از کسانی هستند که معتقدند انسان موجودی شناخت‌پذیر است و همچون سایر پدیده‌ها می‌توان آن‌را شناخت

این‌گونه تردیدها و اختلاف‌نظرها درباره امکان شناخت انسان، افق جدیدی را در مباحث انسان‌شناسی می‌گشاید و ما را با پرسش‌‌هایی مواجه می‌کند که باید در صدد پاسخ به آنها باشیم؛ آیا انسان دارای طبیعت واحدی است یا خیر؟ بر فرض اینکه انسان طبعیت واحد و مشترک داشته باشد، این طبیعت مشترک چه ویژگی‌هایی دارد؟ این مشترکات چه رابطه‌ای با فطرت آدمی دارد؟ آیا منظور از فطرت همان شاکله و شخصیت است؟ آیا انسان ذاتاً خیرخواه است یا موجودی پست و شریر؟ بنابراین، بحث از ماهیت انسان، حول چند محور اساسی مطرح است که مباحث متنوع دیگر را نیز در پی خواهد داشت

طبیعت مشترک

منظور از طبیعت مشترک، ویژگی‌های فراحیوانی است که به طور مشترک در همه انسان‌ها یافت می‌شود. بنابراین، «طبیعت و سرشت انسانی، عنوانی است کلی که از ویژگی‌ها و خصوصیاتی حکایت می‌کند که یک انسان به طور طبیعی و در بدو تکون و خلقت خویش داراست»

اکنون این پرسش مطرح می‌شود که منظور از ویژگی‌های فراحیوانی چیست و با چه روشی می‌توان آنها را شناخت؟ بی‌تردید بُعد جسمانی و فیزیولوژیکی انسان در بسیاری از رفتارها و همچنین نیازها با سایر حیوانات شباهت دارد. بنابراین، حوزه جست‌وجوی ویژگی‌های مشترک فراحیوانی، شامل ادراک‌ها، شناخت‌ها، گرایش‌ها و تمایلات ویژه‌ای است که سایر حیوانات از آن محرومند. اگر بتوان ثابت کرد که انسان‌ها شناخت، ادرک‌ها و گرایش‌های ویژه‌ای دارند که سایر حیوانات از داشتن آنها محرومند، در این صورت، وجود طبیعت مشترک فرا‌حیوانی انسان اثبات می‌شود.22 با توجه به آنچه درباره طبیعت مشترک انسان بیان شد، ویژگی‌های زیر را می‌توان برای آن برشمرد

1 غیراکتسابی بودن؛23 تعلیم و تعلّم و سایر عوامل محیطی، در پیدایش عناصر آن نقشی ندارد. به همین دلیل، در همه افراد بشر در هر سطحی از تعلیم و تعلّم و در هر زمان و مکانی یافت می‌شود؛

2 فراحیوانی بودن؛ یعنی این توانش‌ها، گرایش و بینش‌ها یا به‌طور کلی در حیوانات یافت نمی‌شود، یا اینکه در سطح بسیار نازل که قابل مقایسه با انسان نیست، وجود دارد؛ مانند استدلال کردن، قدرت استنتاج و تجزیه و تحلیل

3 زوال‌ناپذیر بودن؛25 جدایی آن از انسان بماهوانسان امکان‌پذیر نیست و اگر روزی انسانی یافت شود که از این عناصر فراحیوانی بی‌بهره باشد، در این‌صورت از زمره انسان‌ها به شمار نمی‌آید. برای مثال، فردی که قدرت عقلانی ندارد یا بر اثر حادثه‌ای آن را از دست می‌دهد، در واقع با بعد حیوانی خود به زندگی ادامه می‌دهد. برای چنین فردی، امکان تکامل یا سقوط انسانی سلب شده است

ادله اثبات طبیعت مشترک

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی پایان نامه شهرستان بجنورد و مانه و سملقان و روستا

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی پایان نامه شهرستان بجنورد و مانه و سملقان و روستای درکش در pdf دارای 144 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه شهرستان بجنورد و مانه و سملقان و روستای درکش در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه شهرستان بجنورد و مانه و سملقان و روستای درکش در pdf

فصل اول : طرح هادی
مقدمه         ;;
شهرستان بجنورد                  
موقعیت جغرافیایی      
موقعیت ریاضی                   ;
ویژگی های اقلیمی      
آب و هوا                ..        
منابع آب            
ویژگی های طبیعی      
زمین شناسی وگسل ها   
توپوگرافی و ناهمواری ها             ;
خاک ها        
لرزه خیزی                      ;
ویژگیهای انسانی                  
تعداد جمعیت         
توزیع جمعیت         
تغییرات جمعیت                  
تراکم نسبی                      
سواد         ;;
پوشش گیاهی         
ویژگی های اقتصادی               
کشاورزی            
دامداری            
صنایع         ;
خدمات        
شهرستان مانه و سملقان            
تاریخچه و پیشینه شهرستان مانه و سملقان                 ;
ویژگی های جغرافیایی               
موقعیت ریاضی                   ;
ویژگی های اقلیمی      
آب و هوا            
دما           
بارندگی        
باد            
مطالعات زمین شناسی و توپوگرافی      
زمین شناسی                     
تکتونیک            
چینه شناسی                     
هیدرولوژی                      ;
ویژگی های طبیعی      
زلزله         ;
سیـل         ;
سرمازدگی                      ;
خاک         ;
پوشش گیاهی         
حیات جانوری         
منابع آب            
کیفیت آب زیر زمینی   
دشت سملقان         
ویژگیهای انسانی                  
وجه تسمیه شهرستان               
اقوام ساکن شهرستان               
ویژگی‌های جمعیتی      
سواد         ;;
شاغلین        
وضعیت اقتصادی شهرستان          ;;
مراکز صنعتی تولیدی ، معادن و سدها                    ;
روستای درکش                   ;
موقعیت جغرافیایی      
تعیین محدوده اراضی کشاورزی و منابع طبیعی روستای درکش        
آب و هوا            
بارندگی        
دما           
رطوبت نسبی         
یخبندان        
باد           
طبقه بندی اقلیمی      
وضعیت خاک         
بررسی منطقه از نظر زلزله            
منابع آب روستای درکش            
رودخانه درکش                  
ویژگی های جمعیت                ;
تعداد جمعیت و بعد خانوار          ;;
ترکیب سنی جمعیت               
ترکیب جنسی جمعیت   
تراکم جمعیت         
سواد و آموزش جمعیت             ;
فعالیت و اشتغال جمعیت            
نسبت بار تکفل واقعی   
نرخ رشد طبیعی جمعیت             ;
ویژگی های اقتصادی               
کشاورزی            
دامداری            
صنعت        
خدمات                      ;
جمع بندی وضعیت اقتصادی روستا      
بررسی ویژگی های اجتماعی و فرهنگی                    ;
معماری و نحوه ترکیب فضاهای مسکونی روستا              ;
وضعیت واحدهای همسایگی          ;
ویژگی ها و الگوهای فرهنگی          ;
ویژگی های کالبدی                ;
شناخت، علل پیدایش روستا          ;
مراحل توسعه روستا                ;
بررسی شبکه‌های ارتباطی و درجه‌بندی معابر    
دسترسی ها                     
بررسی تأسیسات آب آشامیدنی ، برق ، فاضلاب             
کاربری‌ اراضی                   ;
کاربری اراضی اطراف روستا       ;;
مالکیت اراضی         
شناخت کیفیت ابنیه روستا            
مسیر دسترسی روستا               
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادها         
تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی جمعیت آینده       
پیش بینی اقتصاد روستا   
زراعت و باغداری      
دامداری            
صنایع         ;
خدمات        
بررسی مشکلات موجود در توزیع خدمات عمومی           ;;
تجزیه و تحلیل شبکه‌های ارتباطی       ;
سرانه پیشنهادی روستا   
تعیین محدودیت‌ها و امکانات توسعه فیزیکی    
بررسی کمبودهای حوزه نفوذ         
ارائه طرح هادی      
پیشنهاد معیارها و ضوابط کلی طراحی کالبدی روستا          
مقررات اجرایی مربوط به نحوه استفاده از اراضی           ;;
ضوابط تفکیک                  
ضوابط متفرقه                   ;
برنامه زمان بندی اجرای طرح هادی                    ;
اولویت کوتاه مدت               
اولویت میان مدت                ;
برآورد هزینه اجرای طرح          ;;
شناسایی حوزه نفوذ روستای درکش          
حوزه نفوذ خدماتی روستای درکش          
حوزه خدمات بهداشتی – درمانی      
حوزه نفوذ خدمات تجاری و بازرگانی                    ;
حوزه نفوذ خدمات اداری            
حوزه نفوذ خدمات معین            
فصل دوم : طرح گردشگری
مقدمه گردشگری روستای درکش      
مطالعات گردشگری روستای درکش                    ;
مطالعه پتانسیل ها و جاذبه های تاریخی- معماری           ;
مطالعه پتانسیل ها و جاذبه های فرهنگی- مذهبی           ;
مطالعه پتانسیل ها و جاذبه های طبیعی       
بررسی نحوه اداره و مدیریت جاذبه ها                   
بررسی وضعیت تسهیلات و خدمات در جاذبه ها           ;;
بررسی محدودیت های گردشگری          
بررسی قابلیت های گردشگری       ;;
بررسی تنگناهای گردشگری          ;
بررسی تأسیسات حمل ونقل گردشگران       
بررسی وضعیت اطلاع رسانی         
صنایع دستی منطقه و اطراف         
امکان خرید در جاذبه ها            
بررسی وضعیت امنیت             ;
امنیت در تسهیلات و خدمات گردشگری                 ;
نیروی انسانی شاغل در اقامتگاه ها و مراکز پذیرایی          
نیروی انسانی شاغل در جاذبه ها      
بررسی حوزه نفوذ جذب گردشگران          
تحلیل و نتیجه گیری   
تحلیل نقاط قوت و ضعف ، فرصت ها و تهدیدها           ;;
پیش بینی طرح ها و پروژه های عملیاتی توسعه گردشگری     ;
پروژه های بهسازی و تجهیز          ;
پروژه های تربیتی و آموزشی         

مقدمه

رابطه شهر و روستا موضوعی جغرافیایی است که دو شکل دهی نظام امکان جمعیت و سلسله مراتب سکونت گاهی و در نهایت توسعه جغرافیایی متوازن از طریق انتشار امواج توسعه از کانونهای توسعه ( شهر ) به نقاط پیرامون ( روستا ) نقش بسزایی دارند اما هنگامی که این توسعه روند یک طرفه پیدا کند منجر به مهاجرت روستائیان و تخلیه روستاها می گردد

خالی شدن روستا مترادف با از بین رفتن سرمایه های انسانی و مالی کشور است و در صورت ادامه این فرآیند روستائیان روز به روز فقیرتر می شوند ، برقراری عدالت اجتماعی و فقر زدایی رشد و توسعه یکپارچه نواحی کشور روستا و روستائیان در اولویت هستند در این راستا برنامه ریزان و کارشناسان توسعه در سالهای اخیر اقدام به طرحهای مختلف توسعه در مناطق روستایی نموده اند که از آن جمله می توان به طرحهای بهسازی ، طرح تجمیع و طرح هادی روستایی اشاره نمود

فراهم آوردن بستر تجدید حیات و هدایت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعی اقتصادی فیزیکی حیات روستا به ویژگی‌های محیطی ( کوهستانی ، دره‌ای ، دشتی بودن روستا ) ، اجتماعی ( میزان و خصوصیات جمعیتی ، سواد ، بهداشتی و درمان ) و  اقتصادی ( درآمد ، چگونگی اشتغال و فعالیتهای اقتصادی ) ، بستگی دارد. طرح هادی روستا با در نظر گرفتن پتانسیل‌های موجود ، سعی در هدایت اقتصادی و اجتماعی آینده روستا دارد. حال با توجه به زیر ساخت های موجود ارائه خدمات و امکانات تسهیلی و رفاهی به روستا ضروری به نظر می‌رسد

 مهمترین اهداف طرح هادی عبارتند از:

ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرایط فرهنگی ، اقتصادی ، اجتماعی و فیزیکی
تأمین عادلانه امکانات از طریق ابعاد تسهیلات اجتماعی ، تولیدی و رفاهی
هدایت و توسعه کالبدی روستا
ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستائیان و خدمات زیست محیطی عمومی
ایجاد و استقرار ساخت و سازمان فضایی مناسب در پیکره روستاها برای تقویت کارکردهای تولید روستایی
ایجاد زمینه‌های  فعالیت و اشتغال با در نظر گرفتن قابلیت‌ها و امکانات بالقوه موجود و سعی در  فعالیت بخشیدن به آن ها
فراهم آوردن محیطی سالم جهت سکونت جمعیت روستا به نحوی که علاوه به تثبیت جمعیت از جمعیت گریزی روستاها کاسته شود
ایجاد بستر لازم برای گسترش صنایع روستایی و فعالیت های کشاورزی

1- شهرستان بجنورد

1-1-  موقعیت جغرافیایی

1-1-1-  تقسیم خراسان بزرگ

براساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال 1383، خراسان بزرگ به سه استان خراسان رضوی ، خراسان شمالی و خراسان جنوبی تقسیم گردیده است. طبق این مصوبه خراسان رضوی به مرکزیت مشهد مقدس بالغ بر 28/80 درصد جمعیت کل ، خراسان شمالی به مرکزیت بجنورد حدود 12 درصد جمعیت کل و خراسان جنوبی به مرکزیت بیرجند 8/7 درصد از جمعیت کل خراسان ، قبل از تقسیمات را دارند

1-1-2- موقعیت جغرافیایی خراسان شمالی

استان خراسان شمالی در شمال شرق کشور قرار دارد و از شمال با کشور ترکمنستان ( با 270 کیلومتر مرز مشترک ) از شرق و جنوب با استان خراسان رضوی ، از جنوب غربی با استان سمنان و از مغرب با استان گلستان هم مرز است

1-1-3- تقسیمات کشوری

استان خراسان شمالی دارای 6 شهرستان ، 15 بخش و 40 دهستان و بیش از 1000 روستای دارای سکنه می باشد. مساحت استان 213335 کیلو متر مربع است و 5/1% از کل مساحت ایران را اشغال کرده است

  1- 1-4- موقعیت ریاضی

شهر بجنورد به عنوان یکی از شهرستانهای بزرگ خراسان شمالی  محسوب می شود. و در 56 درجه و 18 دقیقه تا 57 درجه و 44 دقیقه طول شرقی ودر37 درجه و13 دقیقه تا 38 درجه و 17 دقیقه عرض شمالی قرار دارد. این شهرستان از شمال به جمهوری ترکمنستان ، از شرق به شهرستان شیروان ، از جنوب و جنوب غرب به شهرستان های اسفراین و جاجرم و از غرب به شهرستان مانه و سملقان محدود می شود و فاصله مرکز این شهرستان تا مشهد از طریق راه آسفالته 244 کیلومتر می باشد

1-2- ویژگی های اقلیمی

1-2-1-  آب و هوا

  الف- درجه حرارت

درجه حرارت از مهمترین عناصر آب و هوای هر ناحیه محسوب می‌شود که در ارتباط با میزان بارش خصوصیات کلی آب و هوایی ناحیه را مشخص می‌کند. در شهرستان بجنورد تیر و مرداد گرم ترین ماه سال و دی و بهمن نیز به عنوان سردترین ماه سال می‌باشند. درجه حرارت در نقاط مرتفع معمولاً پایین تر از دشت و نقاط پست می‌باشد. دمای متوسط سالانه بجنورد با توجه به آمار 23 ساله موجود 2/13 می‌باشد. حداکثر درجه حرارت ثبت شده 1/34 درجه و حداقل درجه ثبت شده 3/8-  درجه می باشد. میانگین حداقل درجه حرارت 6/4- درجه و میانگین حداکثر درجه حرارت 33 درجه است

ب- بارندگی شهرستان بجنورد

میانگین بارش سالانه شهرستان در دوره آماری 23 ساله  mm 6/261 می‌باشد که به طور ناهماهنگ و بصورت برف و باران می‌‌باشد. بارش اغلب در فصل سرد سال رخ می‌دهد بیشترین مقدار بارندگی سالانه طی دوره سال 1379  با mm359 می‌باشد و کمترین میزان بارش مربوط به سال 1368 با 5/134 میلی متر گزارش شده است

ج- رژیم بارندگی

بررسی میزان بارندگی سالانه شهرستان بجنورد نشان می‌دهد که میزان بارندگی در تمام سال هماهنگ می‌باشد. به طور کلی آمار به دست آمده از23 سال بارندگی در این شهرستان 5/28 درصد در فصل بهار 10 درصد در فصل تابستان و23 درصد در فصل پائیز و 5/38 درصد در فصل زمستان بوده است

1-2-2- منابع آب شهرستان بجنورد

مهمترین جریانات سطحی شهرستان بجنورد شامل رودخانه‌های اترک ، فیروزه ، ارکان ، بازخانه، شیرین‌دره ، قره چای فرتوت ، چندیر ، سومبار ، و دربند می‌باشد. این رودخانه‌ها زهکشی دشت بجنورد را انجام می‌دهند. تمامی رودخانه‌های فوق الذکر را می‌توان به عنوان سرشاخه‌های رودخانه اصلی حوضه یعنی رودخانه اترک به شمار آورد. علاوه بر منابع فوق الذکر در زمینه تأمین آب شرب و کشاورزی شهرستان بایستی به منابع زیرزمینی اشاره نمود که براساس آمار سال 1375 سازمان آب منطقه‌ای خراسان ، در سطح این شهرستان مجموعاً 55 حلقه چاه با تخلیه سالانه 8 میلیون متر مکعب 54 رشته قنات با تخلیه سالانه 11 میلیون مترمکعب و 70 دهانه چشمه با تخلیه سالانه 9 میلیون مترمکعب ، آب کشاورزی و شرب شهرستان را تأمین می‌نمایند

1-3- ویژگی های طبیعی

  1-3-1- زمین شناسی وگسل ها

تشکیلات زمین شناسی بجنورد به دوران دوم و دوره نئوژن از دوران سوم و دوران چهارم زمین شناسی که منجر به شکل گیری حوضه رسوبی کپه داغ شده , مربوط است. حوضه رسوبی کپه داغ پس از بسته شدن دریای هرسی نین در اواسط تریاس به شکل یک حوضه درون قاره ای در شمال شرق ایران تشکیل شده است. این حوضه در شمال استان خراسان , شمال شرق استان گلستان و جنوب ترکمنستان گسترش دارد. از نظر مورفولوژیکی کمربند چین خورده کپه داغ به طرف جنوب غرب با دره های کشف رود- اترک و با دشتهای آبرفتی وسیع محدود شده و به وسیله راست گسل هایی که حرکات نسبتا افق با جهت شمال غرب- جنوب شرق دارند در معرض تخریب و فرسایش قرار گرفته است. به طورکلی شکل گیری حوضه کپه داغ و ساختمان درون حوضه ای آن با رخدادهای زمین ساختی یا مورفوتکتونیک ارتباط مستقیم داشته و رشته کوهها و دشت های موجود در این زون حاصل فازهای تکتونیکی در ادوار مختلف زمین شناسی بوده که گاهی به طور محلی نیز عمل کرده اند. رشته کوه کپه داغ از یک توالی سنگی به ضخامت حدود 8000 متر تشکیل یافته که عمدتا از سنگ های مزوزوئیک و ترشیاری به وجود آمده است. در یک تقسیم بندی کلی واحدهای سنگی کپه داغ را می توان به دو دسته صخره ساز تقسیم نمود: سنگ های آهکی , آهک های ماسه ای و ماسه سنگ های ژوراسیک و کرتاسه که به وجود آورنده مناطق مرتفع می باشد؛ سنگ های شیلی و مارنی کرتاسه که به وجود آورنده ژئومورفولوژی با ارتفاع پایین هستند. این دو مجموعه در کنار هم دامنه هایی شیبدار ایجاد می نمایند که زمینه را برای وقوع زمین لغزش ها فراهم می سازند. بدین معنی که واحدهای صخره ساز باعث ایجاد ارتفاعات و واحدهای شیلی و مارنی بخاطر فرسایش سریع توده های عظیم مواد آواری دامنه های شیبدار منطقه را به وجود می آورند

بخش مرکزی شهرستان بجنورد به لحاظ زمین شناسی شامل آبرفتهای جوان دوران چهارم و ماسه سنگ قرمز و مارن نئوژن است. آهک های خاکستری اربیتولین دار سازند تیرگان از دوره کرتاسه شمال و شرق بخش مرکزی را تشکیل داده است. به طوری که در شمال و غرب و جنوب بجنورد پادگانه ها و مخروط افکنه های قدیمی دشت های آبرفتی را فراگرفته است

در بخش راز و جرگلان شهرستان سازند تیرگان شامل آهک های اربیتولین دار بخش جنوبی را فرا گرفته و بر روی سازند تیرگان مارنهای خاکستری و شیلهای مدادی سازند سرچشمه بطور هم شیب قرار گرفته است. وجود گسل فعال و راست گرد قتلیش لایه های پائینی حاوی آب و چشمه های این ناحیه را تغذیه می کند. سازند سنگانه بوسیله تشکیلات تیرگان در میان گرفته شده است و در برخی از مناطق بصورت رخنمون مشاهده می شود

گسل های اصلی محدوده مورد مطالعه در دو گروه اصلی گسل های فعال در طی کوهزایی و روراندگی ها تقسیم بندی می شوند

1-3-1-1- گسل هایی که پس از فاز کوهزایی در منطقه فعال شده اند بصورت گسل های راستا لغز و اغلب با شیب نزدیک به قائم عمل کرده اند. زونی از این گسل ها در شمال شرق شهرستان بجنورد در شمال غرب ناودیس شیخ گسترش دارد. طول گسل های این زون کوتاه و میزان جابجایی آن نیر اندک است. میانگین عرض این زون 10 کیلومتر و طول آن در حدود 18 کیلومتر می باشد.چهار گسل راستا لغز راستگرد در این زون فعال بوده و در حدود 4 کیلومتر جابجایی ایجاد نموده اند. مهمترین گسل این زون گسل باختری آن می باشد که در حدود 3 کیلومتر جابجایی ایجاد نموده است و به نظر می رسد جابجایی قائم قابل توجهی نیز داشته است. از دیگر گسل های معرف شهرستان گسل راستا لغز کی کی در جنوب شرق شهرستان  و گسل گریوان در جنوب و جنوب غرب شهرستان است این گسل حدود 5/6 کیلومتر طول داشته و روند عمومی آن شرقی غربی می باشد

1-3-1-2- روراندگی ها : روراندگی ها مهمترین نوع گسل در قسمت غربی خراسان شمالی می باشد. در دو سوی رورانگی شواهدی از فعالیت گسل هایی از آغاز کرتاسه دیده می شود. جابجایی در راستای این گسل ها منجر به دگر شکلی بصورت چین خوردگی و خمشهای ضعیف همراه با گسل های با ساز و کار راندگی گردیده است. از مهمترین این گسل ها در محدوده شهرستان, گسل تراستی چهار خرداد در شرق شهرستان, گسل تراستی آبچور در جنوب شرق شهرستان گسل تراستی ارکان در جنوب غرب شهرستان , و گسل تراستی فیروزه در جنوب و جنوب غرب شهرستان است

1-3-2- توپوگرافی و ناهمواری ها

از مهمترین ناهمواری های این شهرستان می توان به موارد زیر اشاره نمود

-       رشته کوه آلاداغ : در جنوب شهرستان و با جهت شمال غربی – جنوب شرقی واقع شده است. این رشته کوه به وسیله دره‌های عریض در اثنای دوران چهارم زمین شناسی به وجود آمده است. این رشته کوه توسط عوامل فرسایش دستخوش تغییراتی شده که از آن جمله می‌توان به پیدایش دشت رسوبی بجنورد اشاره نمود. بلند‌ترین قله این رشته کوه ، کوه سالوک با ارتفاع 2670 متر می باشد

-       رشته کوه شاه جهان : در جنوب شرقی شهرستان با جهت شرقی – غربی قرار گرفته ، این رشته کوه ازطاقدیس‌های فشرده همراه با ناودیس های فشرده متقارن به وجود آمده است و بلندترین نقطه این رشته کوه قله شاه جهان با 3032 ارتفاع از سطح دریا می باشد

-       کوه زرنا ( زونه ) : در دهستان جرگلان واقع گردیده است. متشکل از آهکهای کرتاسه شامل مارنهای خاکستری و شیلهای مدادی سازند سرچشمه است و ارتفاع بلندترین نقطه آن 1400 از سطح دریا می باشد

-       از دیگر ارتفاعات مهم شهرستان می توان به کوه گزن ، باب بلند , باهاموسی داغ , کوه زو ، و یمن‌داغ اشاره نمود که اهمیت آنها نسبت به ارتفاعات فوق الذکر کمتر می‌باشد

1-3-3- خاک ها

خاک های شهرستان بجنورد به هفت دسته بزرگ تقسیم می شود که مهمترین آنها عبارتند از

- خاک مخروط افکنه‌ها : این خاک که حاصل عملکرد آبهای جاری بوده و عمدتاً در پای دامنه‌ها به چشم می‌خورد شامل رسوبات آبرفتی بادبزنی شکل ، رسوبات واریزه سنگریزه دار و خاک های سنگلاخی می‌باشد

- خاک فلات ها : که مهمترین زیر رده‌های خاک شامل خاکهای واریزه‌ای و خاکهای قهوه‌ای می‌باشد که در قسمتهای مختلف شهرستان پراکنده شده است

- خاک های رسوبی : این خاک در قسمت جنوب ، مغرب و جنوب غربی شهرستان پراکنده می‌باشد. قسمت عمیق خاک به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد با بافت رس و شنی همراه با کمی آهک سنگریزه پراکنده می‌باشد

- خاک های دشت های دامنه‌ای : شامل خاک هایی از قبیل رسوبی ، رسوبی زرد رنگ و خاکهای فرسایش یافته می‌باشد که بخش هایی از شمال ، شمال غرب و غرب شهرستان را در بر‌ می‌گیرد

- خاک دره‌ها و اراضی پست : خاک دره‌ها عمیق به رنگ قهوه‌ای با بافت شنی تا رسی و شنی می‌باشد که در قسمتهای جنوب شرقی شهرستان مشاهده می‌شود، خاک نواحی پست دارای رنگ قهوه‌ای عمیق با بافت رس و شنی می‌باشد

- خاک تپه ماهور و کوهستانی: این خاک ها بر روی بستر سنگی قرار گرفته‌اند و فاقد پروفیل کامل می‌باشند. فرسایش در عدم تکامل پروفیل نقش اساسی را ایفا می‌نماید

1-3-4- لرزه خیزی بجنورد

واقع شدن شهرستان بجنورد در محدوده زمین شناسی البرز ، کپه داغ ، و زون بینالود موجب گردیده تا در این منطقه گسل های فراوانی با منشاء تکتونیکی ناشی از حرکات سه زون مذکور شکل گرفته و لرزش هایی را بوجود آورند. از این رو در مناطق کوهستانی به سمت شمال و جنوب بجنورد تعداد و تراکم این گسل ها افزایش می‌یابد. افزایش میزان فعالیت و شکل گیری گسل های منطقه ناشی از فشارهای جانبی حاصل از تکتونیک صفحه‌ای بوده که پهنه نسبتاً ناآرام منطقه را به وجود آورده است. به همین دلیل منطقه در نقشه پهنه بندی خطر نسبی زلزله در محدوده‌ای که دارای خطر نسبی بالا می‌باشد ، واقع شده است. با بررسی نقشه‌های تکتونیک ایران مشاهده می‌شود که تعداد و قدرت زلزله‌های این شهرستان از شمال غرب به جنوب شرق و از شرق به غرب افزایش می‌یابد که دقیقاً منطبق بر محور گسل‌های منطقه و در ارتباط با فازکوهزائی البرز (آلپین ) می‌باشد در ارتباط با زلزله‌های تاریخی اطلاعات دقیقی وجود ندارد، ازاین رو بیشتر رخدادهای ثبت شده مربوط به قرن اخیر است که حداکثر قدرتی در حدود 7-6 درجه در مقیاس ریشتر دارا می‌باشند

1-4- ویژگیهای انسانی شهرستان بجنورد

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه در pdf دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه در pdf

چکیده    
مقدمه: جایگاه فتوحات در فقه شیعه    
شرط بودن اذن امام    
الف) اخبارى که بر اذن و رضایت امام دلالت دارد    
ب) سیره امیرالمؤمنین (علیه السلام)    
ج) شاهد حال    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله فتوحات خلفا از منظر فقهاى شیعه در pdf

1 آل بحرالعلوم، سید محمد (م 1289ق)، بلغه الفقیه، تحقیق سید محمد تقى آل بحرالعلوم، تهران، مکتبه الصادق، 1362

2 آل بحرالعلوم، سید محمد (م 1289ق)، بلغه الفقیه، شرح و تعلیق سید محمد تقى آل بحرالعلوم، تهران، مکتبه الصادق، 1403ق

3 ابن ابى الحدید، عبدالحمید بن محمد (م 656ق); شرح نهج البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، قم، مکتبه آیه العظمى المرعشى النجفى،]بى تا[

4 ابن ابى جمهور احسائى (م حدود880ق)، عوالى اللئالى العزیزیه فى الاحادیث الدینیه، تحقیق آیت الله مرعشى و شیخ مجتبى عراقى، قم، انتشارات سید الشهداء، 1403ق/1983م

5 ابن اثیر، على بن ابى الکرم (م 630ق)، الکامل فى التاریخ، بیروت، دار صادر، 1399ق

6 ابن ادریس حلى (م 598ق)، السرائر، تحقیقِ گروهى، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1410ق

7 ابن بطریق اسدى حلى (م حدود600ق)، العمده، قم، تحقیق و نشر جامعه مدرسین، 1407ق

8 ابن حمزه طوسى (م 560ق)، الوسیله إلى نیل الفضیله، تحقیق محمد حسون، قم، کتابخانه آیت اللله العظمى مرعشى نجفى، 1408ق

9 ابن حنبل شیبانى، احمد بن محمد (م 241ق)، فضائل الصحابه، تحقیق وصى الله بن محمد عباس، مکه، دار العلم، 1403ق

10 ابن زهره حلبى (م 585ق)، غنیه النزوع إلى علمى الاصول والفروع، تحقیق شیخ ابراهیم بهادرى، قم، مؤسسه الامام الصادق (علیه السلام)، 1417ق

11 ابن شهر اشوب، (م 588ق)، مناقب آل ابى طالب، تحقیقِ گروهى از اساتید نجف اشرف، نجف، مطبعه الحیدریه، 1376

12 ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم (م 376ق)، تاویل مختلف الحدیث، تحقیق اسماعیل اسعردى، بیروت، دار الکتب العلیمه

13 ابن داود حلى، حسن بن على (م حدود 707ق)، رجال ابن داود، نجف، المطبعه الحیدریه، 1392ق

14 ابوصلاح حلبى، تقى الدین بن نجم بن عبیدالله (م 447ق)، تقریب المعارف، تحقیق رضا استادى، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1404ق

15 اردبیلى، محمد بن على (م 1101ق)، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، قم، مکتبه المحمدى

16 اصفهانى (م 1361ق)، حاشیه المکاسب، تحقیق شیخ عباس محمد آل سباع، ]بى جا[، ناشر محقق، 1418ق

17 امام خمینى، روح الله، (م 1409ق)، کتاب البیع، قم، موسسه اسماعیلیان، 1410ق

18 بروجردى، سید على اصغر (م 1313ق)، طرائف المقال فى معرفه طبقات الرجال، تحقیق سید مهدى رجایى، قم، مکتبه آیه الله العظمى مرعشى، 1410ق

19 بلاذرى، احمد بن یحیى (م 279ق)، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دارالفکر، 1417 ق

20 بیاضى، على بن یونس (م 877ق)، الصراط المستقیم الى مسحقى التقدیم، تحقیق محمد باقر بهبودى، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، 1384

21 تسترى، شیخ اسدالله، کشف القناع عن حجیه الاجماع، قم، موسسه آل البیت علیهم السلام لاحیاء التراث

22 تسترى، شیخ محمد تقى، قاموس الرجال، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1410ق

23 تفرشى، سید مصطفى بن حسین (م 1015ق)، نقدالرجال، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، 1418ق

24 خوارزمى، موفق بن احمد بن محمد مکى (م 568ق)، المناقب، تحقیق شیخ مالک محمودى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1411ق

25 خوانسارى، سید احمد، جامع المدارک فى شرح المختصر النافع، تحقیق على اکبر غفارى، تهران، مکتبه الصدوق، 1355

26 دینورى، ابوحنیفه، (م 282ق)، الأخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر، مصر، دار احیاء الکتب العربیه، 1960م

27 روحانى، سید محمد صادق حسینى، فقه الصادق، قم، موسسه دار الکتاب، 1412ق

28 زیعلى، جمال الدین (م 762ق)، نصب الرایه لاحادیث الهدایه، تحقیق ایمن صالح شعبانى، قاهره، دار الحدیث، 1415 - 1995م

29 سبزوارى، محمد باقر بن محمد مؤمن (م 1090ق)، کفایه الاحکام، اصفهان، مدرسه صدر

30 سید بن طاووس (م 664ق)، الطرائف، قم، انشارات خیام، 1371

31 سید خویى (م 1413ق)، مصباح الفقاهه، ]بى جا[، وجدانى، 1371

32 سید مرتضى، (م 436ق)، الذریعه الى اصول الشریعه، تحقیق ابوالقاسم گرجى، تهران، دانشگاه تهران، ]بى تا[

33 سید خویى، ابوالقاسم (م 1413ق)، معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرجال، چاپ پنجم، 1413ق

34 شبسترى، عبدالحسین، الفائق فى رواه و اصحاب الامام الصادق (علیه السلام)، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1418ق

35 شهید اول، محمد بن مکى (م 786ق)، غایه المراد فى شرح نکت الارشاد، تحقیق عباس محمدى و دیگران، قم، دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، 1418ق

36 شیخ انصارى، مرتضى (م 1281ق)، المکاسب، تحقیقِ گروهى، قم، موسسه الهادى، 1417ق

37 شیخ حر عاملى (م 1104ق)، تفصیل وسائل الشیعه، قم، تحقیق و نشر مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)لاحیاء التراث، 1414ق

38 شیخ صدوق، محمد بن على (م 381ق)، الخصال، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ]بى تا[

39 شیخ صدوق (م 381ق)، کتاب من لا یحضره الفقیه، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1404ق

40 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، تهذیب الاحکام، تحقیق سید حسن خرسان، تصحیح شیخ محمد آخوندى، ]بى جا[، دارالکتب الاسلامیه، 1365

41 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، تلخیص الشافى

42 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، المبسوط فى فقه الامامیه، تحقیق، محمد تقى کشفى، تهران، المکتبه المرتضویه، 1387ق

43 شیخ مفید، محمّد بن نعمان (م 413ق)، الاختصاص، تحقیق على اکبر غفارى، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ]بى تا[

44 شیخ مفید، محمّد بن نعمان (م 413ق)، الارشاد فى معرفه على حجج الله على العباد، قم، مؤسسه آل البیت(علیهم السلام)، 1413ق

45 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تحقیق سید حسن موسوى خرسان، قم، دارالکتب الاسلامیه، 1363

46 شیخ طوسى، محمد بن حسن (م 460ق)، الفهرست، تحقیق شیخ جواد قیومى، قم، مؤسسه النشر الاسلامى، 1417ق

 

چکیده

موضوع فتوحات در زمان خلفا و موضع و دیدگاه امیرالمؤمنین(علیه السلام) در این باره، همیشه یکى از سؤال هاى مطرح در محافل علمى شیعه و از جمله جامعه ما بوده است

آیا آن حضرت با این موضوع موافقت داشت؟ آیا پسران و اصحاب خاص خود را براى شرکت در فتوحات امر کرد یا خیر؟

علماى شیعه از دو منظر فقهى و کلامى ـ تاریخى به این موضوع توجه کرده اند. در این مقاله، دیدگاه هاى فقهاى شیعه که در پى بیان احکام جهاد ابتدایى و زمین هاى فتح شده به صلح یا جنگ به این موضوع پرداخته اند، بررسى شده است. از آن جا که اذن امام در احکام مربوطه دخالت و تأثیر دارد فقها به اذن و رضایت امیرالمؤمنین(علیه السلام) به فتوحات پرداخته و در این باره دو نظریه موافق و مخالف ارائه کرده اند. در این مقاله در مورد هر دو دیدگاه بحث و بررسى صورت گرفته و مؤیدات و مرجحات دیدگاه نخست، طرح و تبیین مى شود

واژگان کلیدى: فتوحات، اراضى مفتوحه عنوه، موضع على(علیه السلام) و اذن امام.

مقدمه: جایگاه فتوحات در فقه شیعه

فقهاى شیعه، این موضوع را در سه باب «جهاد»، «احیاء الموات» و «خمس» و نیز در بحث «خراجیات» مطرح مى کنند و درخراجیات، زمین ها را به دو قسمت عمده تقسیم مى کنند: سرزمین اسلام و مسلمانان و سرزمین کفر. قسمت دوم نیز خود به چهار بخش تقسیم مى شود که عبارت اند از

1 ـ سرزمین کفر که با غلبه شمشیر و جنگ به دست مسلمانان افتاده است که اصطلاحاً به آن «مفتوحه عنوهً» گویند;

2 ـ سرزمین کفر که ساکنان آن به اختیار خود و بدون جنگ، اسلام آورده و مسلمان شده اند;

3 ـ سرزمین کفر که ساکنانش مسلمان نشده، ولى حاضر شده اند با دولت اسلامى مصالحه کرده و جزیه بپردازند;

4 ـ سرزمین کفر که ساکنانش از آن جا کوچیده و آن جا را رها کرده اند یا این که اساساً زمین موات بوده است. به این زمین ها اصطلاحاً «ارض انفال» گویند.2 آن چه مورد بحث ماست بخش نخست این چهار مورد است

درباره مفتوحه عنوهً گفته اند که این زمین ها از آنِ تمام مسلمانان است و این گونه نیست که مخصوص شرکت کنندگان در جنگ باشد. ولى در این باره نیز این سؤال مطرح است که افزون بر تصرف این زمین ها با جنگ و شمشیر، براى تحقق عنوان مفتوحه عنوه، آیا اذن امام نیز شرط است یا خیر؟ و چنان چه اذن امام شرط باشد چگونه مى توان این موضوع را به دست آورد؟ به عبارت دیگر، از کجا به دست آوریم که امام به فتوحات راضى بوده و بدان امر کرده است؟ در این جاست که فقهاى شیعه به موضع گیرى امیرالمؤمنین(علیه السلام) درباره فتوحات در زمان خلفا پرداخته و نظر داده اند

شرط بودن اذن امام

درباره اصل اعتبار اذن امام براى صدق مفتوحه عنوه بودن اراضى فتح شده، باید توجه داشت که مشهور فقها با استناد به روایاتى از اهل بیت(علیهم السلام)این شرط را معتبر دانسته اند.3 از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که هر لشکر و گروهى که بدون اذن امام بجنگند و اراضى کفار را فتح کنند تمام آن زمین ها از آنِ امام خواهد بود و در صورتى که با اذن امام جنگیده باشند تنها خمس آن غنایم از آنِ امام، و باقى براى تمام مسلمانان خواهد بود،4 حتى بر شرطیت اذن امام ادعاى اجماع نیز شده است، گرچه علامه در منتهى المطلب و صاحب مدارک، و نراقى در مستند و برخى دیگر به عدم اعتبار این شرط قائل شده اند.5 ما موضوع را بنا بر فتواى مشهور فقها دنبال مى کنیم که در تحقق مفتوحه عنوه، تصرف با شمشیر و اذن امام را شرط دانسته اند. آن چه در این باره مهم است این است که اذن امام را چگونه مى توان به دست آورد؟ فقها سه راه براى آن مطرح کرده اند

الف) اخبارى که بر اذن و رضایت امام دلالت دارد

1 ـ صحیح محمد بن مسلم که وى از امام باقر(علیه السلام) درباره سیره امیرالمؤمنین(علیه السلام) در مورد زمین هاى فتح شده پس از رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم)سؤال کرده است. روایت چنین است: محمد بن على بن محبوب عن محمد بن الحسین عن صفوان عن محمد بن مسلم عن ابى جعفر(علیه السلام) قال

سألته عن سیره الامام فى الأرض التى فتحت بعد رسول الله(صلى الله علیه وآله). فقال (علیه السلام): إنّ امیرالمؤمنین سار فى أهل العراق بسیره و هى امام لسائر الأرضین و قال: ان ارض الجزیه لاترفع عنها الجزیه و انما الجزیه عطاء المجاهدین

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر
<   <<   81   82   83   84   85   >>   >