دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی تحقیق تاثیر مطالعات غیر درسی با پیشرفت درس فارسی دانش آموزان کلاس اول ابتدایی در pdf دارای 56 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق تاثیر مطالعات غیر درسی با پیشرفت درس فارسی دانش آموزان کلاس اول ابتدایی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق تاثیر مطالعات غیر درسی با پیشرفت درس فارسی دانش آموزان کلاس اول ابتدایی در pdf

چکیده    
مقدمه    
اهمیت فارسی در دوره ی ابتدایی    
اهداف فارسی در دوره ی ابتدایی    
بیان مساله    
اهداف تحقیق    
فرضیه ها    
تاریخچه تحقیق    
تحلیلی کلی بر مطالعه و توجه به ویژگیهای کودکان هفت ساله    
روش تحقیق    
ابزار گردآوری اطلاعات    
داده های اولیه    
هماهنگی های معلم با اولیاء دانش آموزان    
اصولی که برای مطالعه والدین باید به آنها توجه نمایند    
تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق    
شیوه تحلیل اطلاعات    
یافته های تحقیق    
جایگاه مطالعه‏ی غیردرسی در آموزش‏و پرورش    
رهنمودهایی به منظور مطالعه کتب غیر درسی    
رهنمودهایی برای پدران ومادران    
رهنمودهایی برای آموزگاران ودبیران    
12 راهکار ویژه جهت افزایش کارایی مطالعه    
نتیجه گیری و خلاصه    
محدودیت ها    
پیشنهادات    
فهرست منابع    

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق تاثیر مطالعات غیر درسی با پیشرفت درس فارسی دانش آموزان کلاس اول ابتدایی در pdf

1-   سنگری-محمد رضا- آموزش خواندن( روشهای مطالعه)- انتشارات ابوعطا- چاپ دوم 1384

2-    انوشه پور- ابوالفضل- روش تدریس فارسی دوره کاردانی- نشر ایران 1365

3-    ذوفن- شهناز تولید و کاربرد مواد آموزشی- انتشارات ایران-1371

4-   مجله تربیت- ماهنامه پرورشی وزارت آموزش و پرورش بهمن ماه 1383- اسفند ماه 1385- دی ماه 1381- اردیبهشت 1386

5-    مجله علم موفقیت ( ادبیات داستانی) بهمن 1382

6-     قاسمی پویا- دکتر اقبال- راهنمای معلمان پژوهنده تهران نشر اشاره- 1382

چکیده

مطالعات غیردرسی دانش آموزان مانند خواندن مجله کودک و کتابهای داستانی که با توجه به سن، علاقه و استعداد و آموزنده با همکاری معلم و اولیاء دانش آموزان و به انتخاب کودکان برای فرزندان تهیه می شود، می تواند به عنوان یک رسانه آموزشی باشد تا کودک ضمن مطالعه و شناخت بیشتر محیط پیرامونش تجارب ارزنده ای را کسب نماید. طبق تحقیقات پرلز2001 مطالعه موجب تقویت انگیزه های درونی، یادگیری عمیق تر، و کاربرد آموخته های کودکان د ر موقعیت های جدید می شود، به همین خاطر مولانا فرموده اند

مرد خردمند هنرپیشه را                           عمود و بایست در این روزگار

تا یکی را تجربه آموختن                           و دگر تجربه بستن به کار

بنابراین تجارب نگارنده در بررسی های گوناگون حاکی از این امر است که از طریق تلفیق فارسی با مطالعات غیر درسی است که افق های جدیدی در ذهن کودکان تابیده می شود و به قول لئوناردداوینچی بینش و بصیرت کسب می گردد. روش تحقیق این پژوهش شبه آزمایشی است. جامعه آرمانی 20 نفر دانش آموز دختر و پسر کلاس اول ابتدایی است که به صورت غیر تصادفی انتخاب شده اند. 10نفر به عنوان گروه گواه و 10 نفر گروه آزمایش به صورت مختلط ابزار گرد آوری اطلاعات نتایج فعالیت های خوانداری و نوشتاری این دو گروه است و تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصله از گروه آزمایش

مقدمه

بهبودمسائل تعلیم و تربیت همواره ا زدغدغه های تاریخ زندگی بشریت بوده.باید رویکردهای نوین تربیتی بر دیدگاه فعال و توسعه یافته باشند ت توانایی همگامی با فناوری و ارتباطات نوین را داشته باشد. یادگیری عمیق موضوعات درسی کمک به پرورش شهروندانی خواهد کرد که ابعاد مختلف توانائیهای آنان همچون خودشکوفایی، خلاقیت، استدلال و… شکوفا شوند چرا که تجارب قبلی مبنای ادراکات،طرزتفکر و رفتار است. در دنیایی که هر روز پیچیده تر می شود شاگردان مدرسه نیازمندند که بیشتر و بهتر درباره محیط خود بیاموزند چون امکان آموختن چون امکان آموختن از طریق تجربه دست اول در همه موارد وجود ندارد،لذا دانش آموزان با مطالعات غیر درسی است که می توانند به مسائل و مجهولات پر رمز و راز علمی و غیر علمی نگاهی دقیق داشته باشند. البته نباید شروع آموزش با فشار و اجبار توام باشد،چنانکه کودکی آمادگی لازم را از خود نشان ندهد باید این فعالیت را به تعویق انداخت،در غیر این صورت کودک با شکست و ناکامی مواجه می شود و در زمان مناسب هم پیشرفت لازم را نخواهد داشت. خواندن زمانی تحقق می یابد که دانش آموزان بتواند حروف را به طور صحیح با هم ترکیب کند و کلمه عبارت را خوب و روان بخواند و آنرا درک کند

اگر خواهان تربیت دانش آموزان خلاق،متفکر،مستقل و کنجکاو هستیم و اگر در پی کشف علل کاهش افت تحصیلی و ارتقاء انگیزه پیشرفت تحصیلی آن ها باید برنامه ریزی درسی را به سمت توسعه ذهنی و گسترش ظرفیت اندیشیدن سوق دهیم که یکی از این شیوه ها نهادینه شد فرهنگ مطالعه در زندگی دانش آموزان است

اهمیت فارسی در دوره ی ابتدایی

جان دیویی و فریر معتقدند: انسان از طریق خواندن به خود آگاهی و شعور اجتماعی می رسد1 انجمن بین الملی ارزشیابی تحصیلی IEA در مورد اهمیت خواندن می گوید:(خواندن یکی از توانائیهایی است که دانش آموزان درطول یادگیری خود در سالهای اولیه دبستان کسب می کنند و موجب رشد عقلانی،عاطفی و اجتماعی کودک شده و توان یادگیری او را در موضوعات دیگر تقویت می کند2.بنابراین خواندن اساسی ترین وسیله ی آموزش است و فرد با کسب مهارت خواندن معلومات لازم زندگی را کسب می کند و قوه ی تمیز، استدلال، تعمیم، تجرید،حکم و قضاوتش تقویت می گردید. شخصیتش پرورش یافته و با کسب اطلاعات سودمند با دیگران رابطه ی حسنه برقرار کرده و لذت روحی و نشاط خاطر را برای خویش و دیگران فراهم می سازد

اهداف فارسی در دوره ی ابتدایی

1-   شناخت حروف و کلمات و درک معانی آنها به منظور قادر شدن برای خواندن و فهمیدن مطالب نوشتاری که برای او تدوین شده

2-   پرورش قوه ی قضاوت صحیح در کودکان جهت استخراج مطالب از منابع مفید و تشخیص مطالب درست از نادرست

3-   ایجاد توانائیها مطلوب در خواندن مانند بلندی یا کوتاهی صدا، کندی یا تندی خواندن، نشان دادن حالات عاطفی نویسنده، رعایت نشانه های دستوری، تلفظ صحیح و لذت بردن از خواندن در جمع بدون اضطراب

1 سنگری – محمد رضا-آموزش خواندن-ص

2 سنگری –محمد رضا-آموزش خواندن-ص

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله جغرافیاى تاریخى شهر بُست از آغاز تا دوره معاصر در pdf دارای 47 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله جغرافیاى تاریخى شهر بُست از آغاز تا دوره معاصر در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله جغرافیاى تاریخى شهر بُست از آغاز تا دوره معاصر در pdf

چکیده    
درآمد    
1-واژه بُست    
2- موقعیت شهر بُست    
3-ساخت و پیشینه تاریخى شهر بُست    
-4 بُست در تقسیمات ولایتى    
5-بُست و آبادى‏هاى مهم آن    
6-بُست و مرکز سیستان    
7-راه‏هاى بازرگانى    
8-کشاورزى    
-9صنایع و منابع طبیعى    
10- نژادها و اقوام ساکن بُست    
الف) ساکنان بومى (فارس‏ها(    
ب) ترک‏ها    
ج) عرب‏ها    
-11دین و مذهب در بُست    
الف) ادیان در بُست قبل از اسلام    
ب) ادیان در بُست پس از ورود اسلام    
ج) تشیع در بُست    
12- -اخلاق و آداب و رسوم مردم بُست    
-13 تخریب بُست    
14 -لشکرگاه یا شهر جدید بُست    
نتیجه گیرى    
منابع    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله جغرافیاى تاریخى شهر بُست از آغاز تا دوره معاصر در pdf

ـ ابن بلبان، علاءالدین على بن بلبان الفارسى، (محمد بن حبان بن احمد)، صحیح ابن حبان، به ترتیب ابن بلبان، ج1، چاپ اول: مؤسسه الرساله، 1414 ق

ـ ابن حوقل نصیبى، ابى‏القاسم، صوره الارض، قسمت دوم، چاپ دوم: بیروت، دار صادر، طبع لیدن، 1938م

ـ ابن خرداذبه، المسالک والممالک، بیروت، دار صادر، طبع لیدن، 1889م

ـ ابن فقیه، ابى‏بکر بن احمد بن محمد همذانى، مختصر کتاب البلدان، بیروت، دار صادر، طبع لیدن، 1302ق

ـ اشپولر، برتولد، تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامى، ج2، ترجمه مریم میراحمدى، چاپ چهارم: تهران، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى، 1379

ـ ـــــــــــــــ، «تجارت سرزمین‏هاى شرقى در سده‏هاى نخستین اسلامى»، ترجمه یعقوب آژند، فصلنامه تاریخ اسلام، شماره اول، سال دوم، بهار1380

ـ اصطخرى، ابواسحاق ابراهیم، مسالک و ممالک، ترجمه قرن 5 و 6، تهران، شرکت انتشارات علمى و فرهنگى، 1368

ـ اعتمادالسلطنه، محمد حسن خان، تطبیق لغات جغرافیاى قدیم و جدید ایران، تصحیح میرهاشم محدث، چاپ اول: تهران، انتشارات امیرکبیر، 1363

ـ بیهقى دبیر، ابوالفضل، تاریخ بیهقى، ویرایش جعفر مدرس صادقى، چاپ اول: تهران، نشر مرکز، 1377

ـ توفیقى، حسین، آشنایى با ادیان بزرگ، چاپ چهارم: تهران، سمت و قم، مؤسسه طه و مرکز جهانى علوم اسلامى، 1380

ـ جرفادقانى، ابوالشرف ناصح بن ظفر، ترجمه تاریخ یمینى، به اهتمام جعفر شعار، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1345

ـ جوزجانى، منهاج سراج، طبقات ناصرى، ج1، تصحیح مقابله و تحشیه عبدالحى حبیبى، تهران، دنیاى کتاب، 1363

ـ حبیبى عبدالحى، تاریخ افغانستان بعد از اسلام، چاپ دوم: تهران، دنیاى کتاب، 1363

ـ ـــــــــــــــ، جغرافیاى تاریخى افغانستان، چاپ دوم: پیشاور، مرکز نشراتى میوند، 1378

ـ حداد عادل، غلامعلى، دانشنامه جهان اسلام، ج3، چاپ دوم: تهران، بنیاد دائره‏المعارف اسلامى، 1378

ـ حموى، یاقوت، معجم البلدان، ج1، بیروت، دار الکتب العلمیه، بى‏تا

ـ دائره‏المعارف آریانا، ج4، کابل، انجمن دائره‏المعارف افغانستان، مطبعه دولتى، میزان، 1331 ق

ـ رسول جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ج1، چاپ سوم: قم، انتشارات انصاریان، 1380

ـ زرین‏کوب، عبدالحسین، دو قرن سکوت، چاپ دهم: تهران، انتشارات سخن، 1378

ـ زورقى، ناصر، «هیرمند: رژیم حقوقى و نقش آن در جابجایى تمدن‏هاى باستان»، اسوه، سال هفتم، ش 8 / پیاپى 83، آبان 83

ـ سمعانى، عبدالکریم بن محمد بن منصور، کتاب الانساب، ج1، چاپ اول: بیروت، دار احیاء التراث العربى، 1419 ق

ـ شاملو، ولى قلى بن داود قلى، قصص الخاقانى، پاورقى سیدحسن سادات ناصرى، چاپ اول: تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1376

ـ صدیقى، غلامحسین، جنبش‏هاى دینى ایرانى (در قرن 2 و 3 ق)، چاپ دوم: تهران، انتشارات پاژنگ، 1375

ـ صفا، ذبیح‏اللّه‏، تاریخ ادبیات در ایران، ج1، تهران، انتشارات فردوس، 1363

ـ غلام‏محمد غبار، افغانستان در مسیر تاریخ، ج1، قم، احسانى، بى‏تا

ـ قلقشندى، احمد بن على، جغرافیاى تاریخى ایران در قرن نهم هجرى، برگرفته از کتاب صبح الاعشى فى صناعه الانشاء، ترجمه محجوب زویرى، چاپ اول: تهران، انتشارات وزارت خارجه، 1380

ـ کلینى، کافى، تحقیق على‏اکبر غفارى، ج5، چاپ سوم: تهران، دارلکتب الاسلامیه، 1376

ـ گروهى از پژوهشگران، افغانستان (مجموعه مقالات)، ترجمه سعید ارباب شیرانى، هوشنگ اعلم، تهران، بنیاد دایره اسلامى، 1376

ـ لسترنج، جغرافیاى تاریخى سرزمین‏هاى خلافت شرقى، ترجمه محمود عرفان، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1364

ـ مارکوارت، یوزف، ایرانشهر بر مبناى جغرافیاى موسى خورنى، ترجمه مریم میراحمدى، چاپ اول: تهران، انتشارات اطلاعات، 1373

ـ محرمى، غلامحسن، تاریخ تشیع، چاپ دوم: قم، انتشارات ناصح، 1382

ـ مقدسى، محمد بن احمد، احسن التقاسیم فى معرفه الاقالیم، چاپ اول: بیروت، موسه العربیه للدراسات و النشر و ابوظبى، دار السویدى للنشر و التوزیع، 2003 م

ـ منتظرى‏مقدم، حامد، «هند از نگاه مسعودى»، فصلنامه علمى ـ تخصصى نامه تاریخ پژوهان، سال یکم، ش 2، تابستان 1384

ـ موسوى بجنوردى، کاظم، دائره‏المعارف بزرگ اسلامى، ج12، چاپ اول: تهران، مرکز دائره‏المعارف بزرگ اسلامى، 1383

ـ میرى، مهدى و حمید حسنعلى‏پور، پیشینه تجارت در شهر سوخته، چاپ اول: افغانستان، دانشگاه زابل، 1382

ـ ناجى، محمدرضا، تاریخ و تمدن اسلامى در قلمرو سامانیان، تهران، انتشارات مجمع علمى تمدن و فرهنگ سامانیان، 1378

ـ نجاشى، تهذیب المقال فى تنقیم الرجال، ج 2، به اهتمام سیدمحمدعلى الموحد الابطحى، نجف اشرف، 1390 ق

ـ نویسنده نامعلوم، تاریخ سیستان، تصحیح ملک‏الشعراى بهار، چاپ دوم: تهران، انتشارات پدیده خاور، 1366

ـ نویسنده نامعلوم، حدود العالم من المشرق الى المغرب، ترجمه میرحسین شاه، چاپ اول: تهران، دانشگاه الزهراء علیهاالسلام، 1373

ـ یعقوبى، احمد بن ابى یعقوب، البلدان، چاپ اول: بیروت، دار الکتب العلمیه، 1422 ق

_ Murray, M.A; Encyclopedia International; New York, 1967, vol

_ Monkhouse, F. J; A Dictionary of Geography; London,

چکیده

شهر بُست در شرق سیستان و در کناره رود هیرمند، با شهر زرنگ مرکز سیستان در یک عرض جغرافیایى قرار دارد و در منابع جزء کابل، خراسان و سیستان به شمار آمده است. این شهر که قدمت آن به 500 قبل از میلاد مى‏رسد، مرکز مبادلات بازرگانى بین هند و بلاد اسلامى بوده است. بُست، اول بار توسط غوریان به آتش کشیده شد و پس از آن در دوره صفویان به توپ بسته شد. شهر جدید بُست به نام لشکرگاه، امروزه مرکز ولایت هلمند و یکى از مراکز عمده کشاورزى افغانستان است

واژگان کلیدى: بُست، لشکرگاه، سیستان، هیرمند و جغرافیاى تاریخى.

درآمد

شهر باستانى بُست در شرق حوزه سیستان، موقعیت استراتژیکى بسیار نیرومندى از نظر اقتصادى، سیاسى و نظامى داشته و نقش بسیار مهمى در تحولات شرق و جنوب شرق خلافت اسلامى ایفا کرده است، هم‏چنان‏که دورى از مرکز خلافت، آن را مکان و مرکزى مناسب براى شورش‏ها و قیام‏هاى خوارج و عیاران قرار داده بود. یکى از اولین دولت‏هاى مستقل اسلامى در همین سرزمین پاگرفت و غازیان، آن‏جا را پایگاه مناسبى براى جهاد علیه کفار مى‏دانستند. با توجه به این ویژگى‏هاست که در متون قدیمى، به خصوص متون جغرافیایىِ عمده، هم‏چون المسالک والممالک ابن خرداذبه، مسالک و ممالک اصطخرى، صوره الارض ابن حوقل و; مطالبى در مورد بُست وجود دارد. البته نوشتار مستقلى در مورد بُست و تاریخ آن نگاشته نشده و در تاریخ‏هاى عمومى‏و مدخل بُست در دایره‏المعارف‏ها، مطالب کلى و مختصرى درباره جریان‏هاى سیاسى و اجتماعى عمده آمده که گاهى حتى در حد آمدن یک اسم بوده است

در این نوشتار به زوایایى از جغرافیاى تاریخى بُست ـ به عنوان زیربناى مطالعاتىِ بُست ـ تحت موضوعاتى، نظیر موقعیت جغرافیایى بُست، پیشینه تاریخى، توابع و آبادى‏هاى مهم آن، راه‏هاى بازرگانى، محصولات کشاورزى، منابع طبیعى، ویژگى‏هاى انسانى و تحولات سیاسى این خطه پرداخته شده است. دوره زمانى مورد بحث نیز ـ همان‏گونه که در عنوان مقاله قید شده است ـ از آغاز تا دوره معاصر است، جز در مورد جغرافیاى سیاسى ـ تاریخى بُست که به سبب گستردگى مباحث آن، تنها تا پایان امویان پى‏گیرى خواهد شد

1-واژه بُست

درباره ریشه قدیم نام بُست به تحقیق نمى‏توان چیزى گفت یا از مطالب متون کهن چیزى به دست آورد. البته اسم‏ها و شهرهاى بسیارى داریم که به نام پهلوانان نامى یا رجال تاریخى هستند، مانند مکان‏هاى بسیارى که به نام رستم در افغانستان واقع است یا وادى پشین که با نام کى‏پشین در شاهنامه مشابهت دارد. بر همین اساس، احتمال مى‏رود که نام شهر قدیم بُستِ کنار رود هلمند (هیرمند)، هم با نام اوستایى بُسته وئیرى، ربطى داشته باشد که پسر زریر، برادرزاده گشتاسب بود.175

به عقیده استاد عبدالحى حبیبى این نام در فروزدین یشت بستورى یا بستور بوده که در شاهنامه، اشتباهاً نستور نوشته شده است.176 به هر صورت اگر بنابر رأى برخى از نویسندگان، بُست از بُستور و بُسته وئیرى گرفته شده باشد، سؤال این است که پسوند بُست (وئیرى) چه معنایى داشته و چرا حذف شده است؟

در مورد نام بُست، محمد حسن خان اعتمادالسلطنه دیدگاه دیگرى دارد. وى بُست را از آبُست دانسته و مدعى است که در بیشتر منابع تاریخى و جغرافیایى آبُست ضبط شده است.177 البته ایشان نامى از منابع نیاورده و معلوم نیست منظور ایشان، کدام کتاب تاریخ یا جغرافیا است؛ ما در کتاب‏هاى تاریخى و جغرافیایى (متون جدید و قدیم) که در دست‏رس است چیزى در این مورد نیافتیم

هم‏چنین نویسنده‏اى عرب‏زبان سبب نام‏گذارى شهر بُست را آن دانسته که از آن بوى میوه‏ها و باغ‏ها برمى‏خیزد یا بلند است.178

جغرافى‏دانان مسلمان و سیاحان فرنگى بُست را به صورت‏هاى بُست، بِست، قلعه بُست، قلعه بِست و کله بُست و مانند آن ذکر کرده‏اند و جغرافى‏دانان عصر باستان این منزل‏گاه را با نام‏هاى بستیا دزلویتا، بستیگیا دزلنگا، بیسپولیس و بیات مى‏شناختند.179

2- موقعیت شهر بُست

هم‏اکنون در ساحل چپ رود هیرمند (هلمند)، و در ملتقاى این رود با رود ارغنداب خرابه‏هاى شهر کهن و تاریخى بُست دیده مى‏شود که یکى از مراکز مهم مدنیت قدیم این سرزمین بوده است180 و آثار به‏جا مانده، از عظمت و شکوه بسیار آن در ادوار گذشته، حکایت مى‏کند

شهر بُست قدیم در طول جغرافیایى 91 درجه و 38 دقیقه و عرض جغرافیایى 32 درجه و 55 دقیقه181 با شهر باستانى زرنج که هم‏اکنون مرکز ولایت نیمروز افغانستان و در منتهى‏الیه جنوب غربى آن واقع مى‏باشد، تقریباً در یک عرض جغرافیایى قرار گرفته و در شرق آن واقع شده است.182 این شهر در مقایسه با تمام توابع شرقى سیستان بزرگ، بزرگ‏ترین شهر بوده است و نهر هیرمند که از پشت کوه‏هاى غور خارج شده و از سرزمین رخج و داور عبور مى‏کند، بر بُست جارى مى‏شود و سپس به سوى مرکز سیستان مى‏رود.183

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله شاخص مشارکت سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در pdf دارای 31 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله شاخص مشارکت سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله شاخص مشارکت سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در pdf

چکیده  
مقدمه  
مفهوم‌شناسی  
الف. پیشرفت سیاسی  
ب. مشارکت سیاسی  
ج. شاخص  
1 شاخص‌ مشارکت سیاسی در حوزه بینش  
1ـ1 مسئولیت‌پذیری  
2ـ1 نگاه ابزاری به قدرت  
صلاح متقابل  
بصیرت  
الف. شناخت حق  
ب. دشمن‌شناسی  
ج. موقعیت‌شناسی  
2شاخص‌ مشارکت سیاسی در حوزه ساختار  
بیعت  
مشورت  
جهاد  
3شاخص مشارکت سیاسی در حوزه رفتار  
اطاعت از نظام سیاسی  
نصیحت  
امربه معروف و نهی از منکر  
ارتباط مستمر و مستقیم دولت و مردم  
پاسخگویی  
استواری  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله شاخص مشارکت سیاسی در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت در pdf

نهج البلاغه، (1378)، چ چهاردهم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی

ابن أبی جمهور، محمد بن زین الدین (1405ق)، عوالی اللئالی العزیزیه فی الأحادیث الدینیه، قم، بی‌نا

ابن ابی الحدید، عبدالحمید (1337)، شرح نهج البلاغه، قم، کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی

ابن خلدون، عبد الرحمن (1375)، مقدمه ابن خلدون، ترجمه محمد پروین گنابادی، چ هشتم، تهران، علمی فرهنگی

ابن‌منظور، محمد (1300ق)، لسان العرب، بیروت، دار صادر

اسکافی (1981م)، المعیار والموازنه، تحقیق باقر محمودی، بی‌جا، بی‌نا

آبراکرامی، نیکلاس و دیگران (1367)، فرهنگ جامعه‌شناسی، ترجمه حسن پویان، تهران، چاپخش

بلاذری، احمد (1397ق)، انساب الاشراف، تحقیق محمدباقر محمودی، بیروت، دارالتعارف

پژوهشکده باقر العلوم (1382)، فرهنگ جامع سخنان امام حسن(ع)، ترجمه علی میویدی، چ دوم، تهران، امیرکبیر

تمیمی، عبدالواحد بن محمد (1366)، غرر الحکم و درر الکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى

ثقفی، ابواسحاق (1410ق)، قالغارات، قم، مؤسسه دارالکتاب

جعفریان، رسول (1380)، تاریخ وسیره سیاسی امیرمومنان علی، قم، دلیل ما

خامنه‌ای، سیدعلی (1383)، سخنرانی در جمع نمایندگان مجلس شورای اسلامی، لوح فشرده حدیث ولایت

ـــــ، (1386)، سخنرانی در جمع دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، لوح فشرده حدیث ولایت

داد، سی.ایچ (1369)، رشد سیاسی، ترجمه عزت‌الله فولادوند، چ دوم، تهران، نو

رحمت‌نیا، علیرضا (1389)، فرهنگ واژگان شاخص‌های ارزیابی توسعه، تهران، معاونت برنامه ریزی و مطالعات راهبردی ریاست حمهوری

راش، مایکل (1377)، جامعه وسیاست، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، سمت

سوی، آلوین (1383)، تغییراجتماعی وتوسعه، ترجمه محمود مظاهری، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی

صدوق (1404ق)، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، قم، دارالرضی

ـــــ، (بی‌تا)، علل الشرائع، قم، داورى

طباطبائی، محمدحسین (1374)، المیزان، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم

طبرسا، غلامعلی و همکاران (1380)، تبیین شاخص‌های فرهنگی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

طبرسی، فضل‌بن حسن، (1360)، مجمع البیان، تهران، فراهانی

طبری، محمدبن جریر (1967م)، تاریخ طبری، چ دوم، بیروت، دارالتراث

عاملی، حر (بی‌تا)، وسایل الشیعه. قم، آل‌البیت

کلینی، محمدبن یعقوب (1365)، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه

کوفی، ابن‌اعثم (بی‌تا)، الفتوح، بی‌جا، بی‌نا

مجلسی، محمدباقر (بی‌تا)، بحارالانوار، بی‌جا، اسلامی

محمودی، محمدباقر (1376)، نهج السعاده فی مستدرک نهج البلاغه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

مصباح، محمدتقی (1388)، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، چ چهارم، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

ـــــ، (1377)، حقوق و سیاست در قرآن، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی

مفید، محمدبن نعمان (1413ق)، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید

منقری، نصربن مزاحم (1403ق)، وقعه صفین، قم، کتابخانه آیت الله مرعشى

میر موسوی، سیدعلی (1388)، اسلام سنت دولت مدرن، تهران، نی

میلبرث، لستر و لیل گوئل (1386)، مشارکت سیاسی، ترجمه سیدرحیم ابو الحسنی، تهران، میزان

نائینی، محمدحسین (1361)، تنبیه الامه وتنزیه المله، با توضیحات سید محمود طالقانى، تهران، شرکت سهامى انتشار

نوری طبرسی، میرزا حسین (1408ق)، مستدرک الوسایل، قم، مؤسسه آل‌البیت(ع)

یعقوبی، محمدبن ابی یعقوب (بی‌تا)، تاریخ یعقوبی، بی‌جا، بی‌‌نا

چکیده

دراسلام مشارکت سیاسی یکی از ویژگی‌های جامعه پیشرفته اسلامی به شمار می‌رود. می توان شاخص‌های آن را در الگوی پیشرفت اسلامی درحوزه بینش، ساختار و رفتار نشان داد. درحوزه بینش دین نگاه ابزاری به قدرت دارد و حکومت امانت الهی تلقی می‌گردد. تبعیت ازحاکم ومشارکت در امر سیاسی نیز به عنوان یک تکلیف دینی نگریسته می‌شود. ساختار نظام سیاسی اسلام به گونه‌ای مشارکت جویانه سازماندهی می‌گردد و نهاد‌های چون؛ بیعت، مشورت، و جهاد برای سازماندهی امر سیاسی در نظر گرفته شده است. درحوزه رفتارشهروندان جامعه اسلامی ضمن داشتن بصیرت لازم باحاکم مشروع بیعت نموده واز او اطاعت می‌نمایند. در این جامعه مردم و دولت می‌کوشند تا حکومت صالح را با خیر خواهی و اتحاد محافظت نمایند

کلیدواژه‌ها: پیشرفت، مشارکت سیاسی، بیعت، مشورت، نصیحت

مقدمه

از مهم‌ترین مباحث مربوط به سیاست، توسعه سیاسی می‌باشد که برگرفته از فرهنگ سیاسی غرب است و ابتدا در غرب مطرح و طولی نکشید که متفکران غربی برای سایر کشورها نیز در این خصوص توصیه‌هایی را ارائه دادند. از نیمه دوم قرن بیستم، موضوع توسعه در جهان سوم، به طور فزاینده‌ای وارد محافل علمی و سیاسی غرب گردید و مکاتبی در این خصوص ظهور کرد؛ دانشمندان مکتب نوسازی بر این عقیده بودند که میان توسعه و غربی شدن، رابطه مثبت وجود دارد. ناکامی این نظریه، خاستگاه ظهور نظریه‌های موسوم به مکتب وابستگی گردید که وابسته بودن به غرب را عامل عقب‌ماندگی و بریدن از غرب را به عنوان عامل مهم توسعه پیشنهاد می‌نمود. مکتب نوسازی جدید، تلفیقی از این دو رویکرد همراه با توجه به ویژگی‌های محیطی هر کشور را مورد توجه قرار می‌دهد؛ چنان‌که نظریه نظام جهانی یک تحلیل کل‌گرایانه از توسعه را پیشنهاد می‌کند (ر.ک: سوی، 1383)

در مقابل، نگاه دیگر به سیاست و به تبع آن توسعه سیاسی، نگرش مبتنی بر آموزه‌های دینی است که در آن، امر سیاسی در قالب توجه به دستورات دینی مورد توجه قرار می‌گیرد. در اسلام، که دین جامعی است، به سیاست و تشکیل جامعه سیاسی توجه ویژه صورت گرفته است. تفکیک دیانت و سیاست مورد قبول نیست و سیره عملی رسول خدا(ص) بهترین گواه بر این ادعا است. پیروزی انقلاب اسلامی به عنوان یک نقطه عطف در حکومت دینی، موجب خیزش دوباره تدین در عرصه سیاست گردید. اینک که دین در حوزه سیاست وارد شده و آن را در اختیار گرفته است، مسایلی فراوانی مورد چالش و سؤال است؛ از محورهای مهم در حاکمیت دینی، توجه به شاخص‌های یک الگوی توسعه در حوزه سیاست است. این الگو حوزه‌های گوناگون از عرصه حیات سیاسی را در بر می‌گیرد. یکی از این عرصه‌ها، توجه به مشارکت سیاسی است. مهم‌ترین موضوع مورد توجه در مشارکت سیاسی، این است که از ارتباط دو متغیر پیشرفت سیاسی دینی و مشارکت سیاسی، چه شاخص‌های را می‌توان به دست آورد؟ تا در کاربست الگوی پیشرفت اسلامی از این شاخص‌هایی استفاده شود

فرضیه این تحقیق چنین است: «در اسلام مشارکت سیاسی یکی از ویژگی‌های جامعه پیشرفته اسلامی به شمار می‌رود. می‌توان شاخص‌های آن را در پیشرفت سیاسی اسلامی در حوزه باور، ساختار و رفتار سیاسی نخبگان و شهروندان نشان داد. در حوزه باور، حکومت امانت الهی است. تبعیت از حاکم و مشارکت در امر سیاسی، تکلیف دینی به شمار می‌رود. در ساختار نظام سیاسی اسلام، نهاد بیعت، مشورت، و جهاد و اینکه ساختار سیاسی، حقوقی و فرهنگی مشارکت‌جویانه باشد، در نظر گرفته شده است. در حوزه رفتار، شهروندان جامعه اسلامی با حاکم مشروع بیعت نموده و از او اطاعت می‌کنند. همچنین در امور سیاسی، با بصیرت مشارکت می‌‌کنند»

در این تحقیق، برای اثبات فرضیه، به منابع اصلی معرفت دینی، یعنی کتاب و سنت مراجعه ‌شده است. هرچند از پژوهش‌های انجام شده در این خصوص نیز استفاده شده است. سه حوزه بنیش، ساختار و رفتار چارچوب کلان این تحقیق است که شاخص‌های به‌دست آمده ذیل آن قرار ‌می‌گیرد

مفهوم‌شناسی

پیش از ورود به بحث، سه مفهوم پیشرفت سیاسی، مشارکت سیاسی و شاخص تعریف می‌گردد

الف. پیشرفت سیاسی

پیشرفت سیاسی دانش‌واژه جدید است. برای تعریف این مفهوم، بررسی اندکی از معنای توسعه سیاسی لازم است و پس از روشن شدن نقیصه، مفهوم توسعه سیاسی در گفتمان پیشرفت مبتنی بر دین، اصطلاح پیشرفت سیاسی تعریف می‌گردد. آلموند گابریل، توسعه سیاسی را به معنای: «تفکیک اجزا و تخصصی شدن ساختار سیاسی» تعریف می‌کند و اینکه فرهنگ سیاسی بیشتر از سلک دین بدر آید و صورت این‌جهانی پیدا کند» (داد، 1369، ص19). در یک تعریف مفصل از سوی سی ایچ داد، توسعه سیاسی حداقل باید یکی از این ویژگی‌ها را داشته باشد: یکی، دگرگونی سیاسی برای هدف خاص، مثل لیبرالیسم در غرب و جامعه کمونیستی در شرق و یا دولت اسلامی. دوم، دگرگونی کلی در قلمرو سیاست، شامل تخصصی کردن و تفکیک وظایف و ساختارهای سیاسی و تمرکز قدرت، افزایش مشارکت مردم در سیاست، تقویت احساس یگانگی میان مردم و نظام سیاسی. سوم، ظرفیت یک نظام سیاسی برای حل مشکلات ناشی از توسعه، و به وجود آوردن سیاست‌های تازه برای جامعه و ایجاد ساختار‌های جدید. چهارم، توان یاد گرفتن که چگونه به نحو بهتر وظایف سیاسی را انجام داد و ساختار‌های سیاسی را ایجاد نمود (همان، ص 22)

دقت در تعریف‌های فوق نشان می‌دهد که توسعه سیاسی یک مفهوم بی‌طرف نیست و دنیوی شدن (سکولاریسم) یکی از مؤلفه‌های محوری در درون این اصطلاح است. از‌این‌رو، در این نوشتار به جای توسعه سیاسی، از مفهوم پیشرفت استفاده شده است. پیشرفت مدلی از توسعه مطلوب است که به اقتضای شرایط فرهنگی، تاریخی، و بر پایه مواریث اعتقادی و ایمان دینی صورت‌‌بندی می‌گردد (ر.ک: خامنه‌ای، 1383) و چون بر اساس مبانی نظری و فلسفی اسلام استوار است اسلامی، و از آن جایی‌که در ایران تولید می‌شود، ایرانی است (ر.ک: خامنه‌ای، 1386). به این ترتیب، پیشرفت عبارت از حرکت رو به جلو و رو به کمال انسان است که مشتمل بر تمام ابعاد وجودی انسان، به طور متوازن و متناسب باشد. این پیشرفت، که حرکت رو به جلو و رو به کمال انسان بوده، علاوه بر ابعاد مادی، ابعاد معنوی او را نیز شامل می‌گردد. البته در صورتی این پیشرفت محقق خواهد شد که این حرکت متوازن و متناسب به جلو رود

«پیشرفت سیاسی فرایندی است که طی آن جامعه و نهادهای اجتماعی به منظور رسیدن به کمال، می‌کوشند. ارزش‌های اسلامی ر ا در جامعه عینیت بخشند و به طور عینی‌تر، پیشرفت سیاسی رفتار یک فرد یا یک ارگان و یا کل جامعه است، با استفاده از بهترین ابزار و توأم با برنامه کامل تا هرچه زودتر هدف نظام سیاسی تأمین گردد (مصباح، 1388، ص 181-182)

ب. مشارکت سیاسی

برای «مشارکت سیاسی»، تعریف‌های گوناگونی ارائه شده است. برخی از آنها چنین است: «می‌توان مشارکت سیاسی را به آن دسته از فعالیت‌های شهروندان عادی تعریف کرد که شهروندان از طریق آن، درصدد تأثیرگذاری یا حمایت از حکومت و سیاست بر می‌آیند» (میلبرث و گوئل، 1386، ص 12). این تعریف، از این جهت که شامل کلیه فعالیت‌ها است، تعریف کل‌گرا است، ولی از این جهت که فقط به مشارکت شهروندان توجه دارد، تعریف جزء‌نگر می‌باشد

در تعربف دیگر، مشارکت سیاسی، شرکت در فرایندهایی که به گزینش رهبران سیاسی منجر می‌شود و سیاست عمومی را تعیین می‌کند یا بر آن اثر می‌گذارد، تلقی شده است (آبراکرامی و دیگران، 1367، ص 286). مایکل راش، با در نظر گرفتن سه رویکرد اساسی در جامعه‌‌شناسی سیاسی، سه معنای متمایز برای مشارکت سیاسی قایل شده است

درحالی که در نظریه نخبه‌گرایی، عمدتاً مشارکت سیاسی به نخبگان محدود بوده و از توده‌ها تصویری غیرفعال، ابزار دست نخبگان ارایه شده، در نظریه کثرت‌گرایی، مشارکت سیاسی به جهت تأثیرگذاری در تعیین سیاست‌ها و توزیع قدرت به مثابه کلید رفتار سیاسی به شمار می‌رود. همچنین در رویکرد مارکسیستی، مشارکت سیاسی به معنای آگاهی طبقات نسبت به وضعیت خود می‌باشد که سرانجام، سیاسی شدن طبقات را به دنبال خواهد آورد (راش، 1377، ص 123)

این تعریف مشخص می‌کند که در تعریف دانش‌واژه مشارکت سیاسی، هیچ توافقی وجود ندارد، می‌توان با رویکردهای گوناگون به آن نگاه کرد. به این ترتیب، در این پژوهش «مشارکت سیاسی» عبارت است از: «درگیر شدن فرد در سطوح مختلف فعالیت در نظام سیاسی از عدم درگیری تا داشتن مقام رسمی»

ج. شاخص

«شاخص، در اصل در علم اقتصاد کاربرد دارد. منظور از آن، عددی است که به‌عنوان معیار متوسط قیمت هر دوره را نسبت به دوره قبل نشان می‌دهد (رحمت‌نیا، 1389، ص 333). از آن جایی که در بسیاری از موارد، نمی‌توان به چنین عددی در مباحث سیاسی دست یافت، در این تحقیق معنای وسیع‌تری از شاخص مورد نظر است؛ نشان‌گرهایی که فرایند جمع‌آوری، طبقه‌بندی و تحلیل اطلاعلات را فراهم می‌کند. به‌طور کلی، جهت فعالیت‌ها را مشخص می‌سازد و از حیث مفهومی، چارچوب مناسبی را برای تدوین داده‌ها فراهم می‌سازد (طبرسا، 1380، ص15)

شاخص‌ مشارکت سیاسی از نظر اسلام در این پژوهش، در سه مؤلفه بینش، ساختار و رفتار مورد بررسی قرار می‌گیرد. به نظر می‌رسد، در برخی مؤلفه‌ها، تداخل‌هایی وجود داشته باشد، به گونه‌ای که هم در ساختار و هم در باور و یا در حوزه رفتار آن مؤلفه بگنجد؛ اما تلاش می‌شود که با رویکرد غالب، آنها را طبقه‌بندی کنیم

1 شاخص‌ مشارکت سیاسی در حوزه بینش

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در pdf دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در pdf

چکیده  
مقدمه  
روش  
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه‌گیری  
ابزار پژوهش پایایی و روایی آزمون  
روش نمره‌گذاری و شیوه اجرا  
یافته‌های پژوهش  
آزمون ریزمؤلفه‌های پژوهش  
بحث و نتیجه‌گیری  
پیشنهادات  
پی‌نوشت‌ها:  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق بررسی و مقایسه میزان به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در خانواده‌های سالم و آشفته در pdf

آمدی، علی، غررالحکم و دررالحکم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی،
ابن شعبه، حسن ابن علی، تحف العقول من آل رسول(ص)، قم، شریف الرضی، 1421 ق
بارکر، فلیپ، خانواده درمانی پایه، ترجمه دهقانی، تهران، رشد،
پروچسکا، جیمزاو، نظریه های روان درمانی، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران، رشد،
حر عاملی، محمدابن الحسن، وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، تهران، الاسلامیه/ محمدی، 1403 ق
حیرت، عاطفه، بررسی اثر بخشی زوج درمانی اسلام محور بر سازگاری، سلامت روان و خوش‌بینی زوجین شهر اصفهان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان،
دشتی، محمد، ترجمه و شرح نهج البلاغه، قم، مشهور،
رضایی، جواد، «تاثیر آموزش سبک زندگی اسلام محور با تاکید بر نظام خانواده بر تعهد و صمیمیت زوجین اراک»، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه اصفهان،
سالاری فر، محمد رضا، خانواده در نگرش اسلام و روانشناسی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه،
____ ، محمد رضا، درآمدی بر نظام خانواده در اسلام، تهران، هاجر،
شرفی، محمد رضا، خانواده متعادل، تهران، انجمن اولیا و مربیان،
صافی، احمد، مدیریت خانواده، تهران، انجمن اولیا و مربیان،
خوانساری، غلامحسین، نهج الفصاحه، قم، انصاریان،
طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، قم، جامعه مدرسین،
کلینی، محمد ابن یعقوب، اصول کافی، بیروت، دارالاضواء،
گلادینگ، ساموئل، خانواده درمانی، ترجمه بهاری و همکاران، تهران، تزکیه،
متقی، عباس، کنز العمال، بیروت، موسسه الرساله،1409 ق
مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دارالاضواء، 1413 ق
محمدی ری شهری، محمد، تحکیم خانواده از نگاه قرآن و حدیث، قم، دارالحدیث،
ــــ ، میزان الحکمه همراه با ترجمه فارسی، قم، دارالحدیث،
مصطفوی، سید جواد، بهشت خانواده، مشهد، بارش، 1387، ج
نیلی پور، محمد، مدیریت خانواده، قم، سلسبیل، 1385، ج 1و

Olson, D.H., Goral, D.M., (2003), Circumplex model of marital and family systems.InF, Walsh (eds), Normal family processes (3rd ed.), pp. 514-541. New York: the Guilford Press

چکیده

هدف این مقاله بررسی و مقایسه خانواده‌های سالم و آشفته در به‌کارگیری آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور در شهر اصفهان است. روش این پژوهش، زمینه‌یابی و جامعه آماری آن: 1 خانواده‌هایی که تاکنون به دادگاه خانواده مراجعه نکرده و قصد مراجعه هم نداشته و از زندگی خود اظهار رضایت می‌کردند همچنین خانواده‌هایی که تاکنون هیچ عضوی از آنها به زندان نرفته بود، به‌عنوان خانواده سالم تلقی شد، 2 خانواده‌هایی که در پنج سال اخیر به دادگاه خانواده مراجعه کرده و نیز در پنج سال اخیر عضوی از آنها به علت بزهکاری، مواد مخدر، جرایم اقتصادی و; در زندان به سر می‌برد به‌عنوان خانواده آشفته در نظر گرفته شد. نمونه این پژوهش دویست خانواده سالم و دویست خانواده آشفته بوده و به صورت در دسترس انتخاب شده‌اند. به‌وسیله پرسش‌نامه محقق ساخته با نام (رفتار دینی در خانواده) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون t تحلیل شده است. نتایج نشان می‌دهد که تفاوت میانگین بین دو گروه خانواده سالم و آشفته در تمامی خرده‌مقیاس‌ها معنادار است. همچنین t به دست آمده در تمامی ریزمؤلفه‌ها در سطح ( 01/0>p ) معنادار است.

کلیدواژه‌ها: آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور، خانواده سالم و خانواده آشفته.

مقدمه

خانواده، مناسب‌ترین نظام برای تأمین امنیت و آرامش روانی اعضا، پرورش نسل جدید، اجتماعی کردن و تربیت فرزندان و برآورده ساختن نیازهای عاطفی افراد است. اما نائل شدن به این کارکرد مهم، سالم بودن و سلامت خانواده را می‌طلبد. خصوصیت عمده خانواده سالم را می‌توان این‌گونه شمرد: در این خانواده زن و شوهر از نیازهای هم آگاه بوده و برای ارضای این نیازها تلاش می‌کنند. زن و شوهر در این خانواده یکدیگر را دوست داشته و برای هم ارزش و احترام قائل هستند. اعضا در برابر هم حقوق و تکالیفی داشته و برای ادای این حقوق و احترام به یکدیگر تلاش می‌کنند. در این خانواده هر دو طرف از طریق همدلی، دلجویی و بهره‌گیری از کلمات گرم و مناسب، روحیه یکدیگر را تقویت می‌کنند. به جای مردسالاری یا زن‌سالاری، در این خانواده حق‌سالاری حاکم است. بین اعضای خانواده به تناسب موقعیت و امکانات، تقسیم کار صورت می‌گیرد.1 همچنین افراد خانواده ملاحظه و رعایت یکدیگر را نموده و قادر به بیان محبت، غم و رنج خود به یکدیگر هستند. در این خانواده انضباط لازم وجود دارد؛ انضباطی که از درون افراد و با آگاهی صورت می‌گیرد. همه افراد خانواده به تناسب موقعیت، شرایط و امکانات خویش، درباره امور خانه اظهار نظر کرده و برای اداره آن، تلاش می‌کنند. بین اعضای خانواده مشورت صورت می‌گیرد و هریک از اعضا سعی می‌کند به سخنان دیگری گوش داده و صحبت‌های او را درک کند

در مقابل، خانواده‌های ناسالم یا آشفته، ویژگی‌های متضاد با خانواده سالم دارند. در این‌گونه خانواده‌ها الگوی مناسب برای ارتباط و تربیت فرزندان وجود ندارد. ارتباط‌ها غیرکلامی، مبهم و نادرست است. مقررات خانوادگی‌ خشک، ناسازگار و همیشگی است. آرمان و هدف مشخص و تلاش برای رسیدن به آن وجود ندارد. وظایف و نقش‌های افراد مشخص نیست. همچنین در این خانواده عدم انعطاف‌پذیری، عدم توانایی در مقابله با بحران‌ها، نبود همکاری، عدم وجود مشورت و بیان افکار، احساسات و نظرات، نبود احترام و رعایت مراتب، نبود محبت، همدلی و دلجویی و نبود تشویق و رواج تنبیه مشاهده می‌شود

نظام خانواده در عصر حاضر، دچار مشکلات و چالش‌های زیادی شده است. تحولات اجتماعی، صنعتی و علمی، مشکلات متعددی برای خانواده در بیشتر جوامع، ازجمله جامعه ایران پدید آورده است. اختلافات خانوادگی، طلاق، فرزندان بی‌سرپرست، بزهکاری نوجوانان و جوانان، فرار از خانه، خیانت و;، نشان از مشکلات خانواده دارد. وجود این مشکلات، نشان‌دهنده نیاز خانواده به برنامه‌های تربیتی و روان‌شناختی بسیاری برای مقابله با پیچیدگی‌های زندگی کنونی است

دین اسلام به‌عنوان یک مکتب جامع، آموزه‌های فراوانی را برای ابعاد مختلف زندگی بشر فراهم کرده است که بخشی از این آموزه‌ها به صورت ویژه و دقیق به حوزه خانواده مربوط می‌شود. موضوع خانواده از نگاه اسلام به‌طور کلی در سه محور، قابل بحث و بررسی است: 1 تشکیل خانواده، 2 عوامل تحکیم خانواده، 3 عوامل آسیب‌رسان به خانواده.5 شناخت رهنمودها و آموزه‌های مربوط به عوامل تحکیم و عوامل آسیب‌رسان به خانواده، نقش مهمی در سلامت آن دارد تا جایی که در صورت وجود اشکال در مرحله تشکیل خانواده می‌توان از این رهنمودها و آموزه‌ها در جهت بهبود و ترمیم آن استفاده کرد. سازگاری اولیه، استمرار روابط مطلوب،6 انتظارات معقول،7 مشورت،8 خوش‌بینی،9 صبر10 و; ازجمله این تعالیم است. بر این اساس، طبقه‌بندی و پرداختن به این رهنمودها و آموزه‌ها در قالب اصول مدیریتی حاکم بر روابط و رفتار افراد در خانواده، امری قابل توجه و تأمل به نظر می‌رسد

بررسی کانون خانواده از حیث کیفیت و چگونگی روابط میان‌فردی و میزان پایداری و استحکام آنها اهمیت ویژه‌ای دارد. دسته‌بندی‌های گوناگونی در مورد خانواده با توجه به عملکردهای متفاوت آن صورت گرفته است که در نگاه کلی می‌توان دو دسته خانواده سالم و خانواده ناسالم را بررسی کرد. تاکنون پژوهش‌های زیادی در خصوص تفاوت‌های خانواده سالم و ناسالم صورت گرفته و نظریه‌های بی‌شماری در این زمینه ارائه شده است

مینوچین خانواده را همچون سیستمی دانسته و خصوصیات ذیل را برای خانواده سالم نام می‌برد: مرزهای مشخصی دارد، زیرسیستم زناشویی برای محافظت از امور خصوصی زن و شوهر، مرزهای بسته‌ای دارد، زیرسیستم والدین بین خود و فرزندان مرزهای مشخصی دارد. مینوچین دو نوع خانواده ناسالم را معرفی می‌کند: گسسته و درهم‌تنیده

بوئن نیز خانواده سالم را چنین تعریف می‌کند: ساختار خانواده سالم موجب می‌‌شود که افراد بتوانند در آن به خودمتمایزی برسند؛ یعنی توانایی به دست آوردن کنترل عاطفی و در عین حال، ماندن در جو عاطفی خانواده. در مقابل در خانواده‌های ناسالم، هم‌جوشی پدیده‌ای است که اجازه نمی‌دهد فرد خودش را از خانواده جدا کند

السون با تأکید بر نظام ارتباطی خانواده و با تلفیق سه بعد 1 انسجام، 2 انعطاف‌پذیری، 3 ارتباط، خانواده‌ها را به پنج سطح گسسته، تا حدی پیوسته، پیوسته، خیلی پیوسته و به‌هم‌تنیده تقسیم می‌کند که خانواده‌های بهره‌مند از سه سطح اول، خانواده‌های سالم و متعادل هستند و دو سطح دیگر مربوط به خانواده‌های ناسالم است. در دو سطح دومی، افراد یا بیش از اندازه از یکدیگر جدا بوده، به‌طوری که کمترین میزان دلبستگی یا تعهد را به خانواده خود دارند، یا در حدی به یکدیگر چسبیده‌اند که نمی‌توانند فردی مستقل باشند

خانواده‌های سالم از بیشتر خصوصیات زیر بهره‌مندند

1 مرجع قدرت مشروع و قانونی دارند که در طول زمان ایجاد و حمایت شده است، 2 بهره‌مند از نظام مقرراتی پایدار که به‌طور مستمر به آن عمل شده است، 3 سهیم بودن در انجام رفتارهای تربیتی پایدار و مداوم، 4 انجام اقدامات مؤثر و پایدار درباره تربیت فرزند و حفظ ازدواج، 5 تعیین اهدافی که خانواده و هریک از اعضای آن برای تحقق آنها تلاش می‌کنند، 6 برخورداری از انعطاف‌پذیری و انطباق با شرایط عادی معظلات ناشی از رشد و تکامل و همچنین بحران‌های غیرمنتظره

تحقیقات نشان داده که خانواده سالم ویژگی‌های دیگری نیز دارد که مهم‌ترین آنها عبارت است از: 1 خود را وقف خانواده و اعضای آن می‌کنند، 2 قدر یکدیگر را می‌دانند (از نظر اجتماعی با یکدیگر ارتباط دارند)، 3 اوقاتی را با یکدیگر سپری می‌کنند، 4 الگوی ارتباطی خوبی دارند، 5 عقاید مذهبی قوی دارند، 6 قادرند به گونه مثبتی با بحران‌ها مقابله کنند، 7 اعضای خود را تشویق و ترغیب می‌کنند، 8 وظایف و نقش‌های مشخص دارند

دین اسلام هم به‌عنوان یک مکتب جامع، آموزه‌های فراوانی را برای ابعاد مختلف زندگی بشر فراهم نموده است که بخشی از این آموزه‌ها به صورت ویژه و دقیق به حوزه خانواده مربوط می‌شود

آموزه‌های اسلامی خانواده‌محور مجموعه دستورالعمل‌هایی است در مورد خانواده و چگونگی رفتار اعضای خانواده با یکدیگر در زمینه‌های مختلف که از آیات و احادیث متعددی گرفته شده است. برخی از آنها عبارت‌اند از

الگو: داشتن نمونه و الگو برای پیروی از آن در امور مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی. از دیدگاه مدیریتی، وجود الگو، رشد و سلامت و سازندگی و چگونگی رفتار اعضای خانواده را تضمین می‌کند. الگو باید در حد امکان کامل و عاری از هرگونه خطا باشد تا کسانی که از آن الگوبرداری و پیروی می‌کنند دچار مشکل یا انحراف نشوند. از نظر اسلام کامل‌ترین الگوهایی که راه سعادت را در هر زمینه زندگی برای انسان نشان می‌دهند، ائمه معصومین(ع) هستند. زوج نمونه اسلام برای الگو‌گیری که هر دو معصوم هستند، حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(ع) معرفی شده‌اند

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله رابطه نظریه و مشاهده در علوم اجتماعی بر اساس حکمت صدرایی در pdf دارای 32 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله رابطه نظریه و مشاهده در علوم اجتماعی بر اساس حکمت صدرایی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله رابطه نظریه و مشاهده در علوم اجتماعی بر اساس حکمت صدرایی در pdf

چکیده  
مقدمه  
1 مفهوم‌شناسی بحث  
2 مشاهده  
3 رابطه نظریه و مشاهده  
منابع و ابزار معرفت از دیدگاه فلاسفه اسلامی  
دست‌یابی به نظریه‌های تجربی  
آزمون نظریه‌های تجربی  
الف. ارزیابی مبنایی  
ب. ارزیابی روشی  
ج. ارزیابی ساختاری  
د. آزمون تجربی مرحله سوم  
مکانیسم تعمیم  
قیاس تجربی  
نقش مشاهده موارد خلاف در ابطال نظریه  
استنباط  
نظریه‌های عقلی  
دست‌یابی به نظریه‌های شهودی و نقلی  
آزمون نظریه‌های شهودی و نقلی  
دست‌یابی به نظریه‌های هنجاری و آزمون آن  
دستیابی به یقین در علوم اجتماعی  
نفس‌الامر در اعتباریات  
نتیجه‌گیری  
آیا مشاهده منبع نظریه است؟  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله رابطه نظریه و مشاهده در علوم اجتماعی بر اساس حکمت صدرایی در pdf

باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1362

بوعلی سینا، شرح برهان شفا(2-1)، محمدتقی مصباح یزدی، تحقیق و نگارش: محسن غرویان، قم، انتشارات موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 1386

پارسانیا، حمید،«روش‌شناسی فلسفه سیاسی و علم سیاست»، علوم سیاسی، ش 22 ، 1382(أ)

ـــــ ، عرفان و سیاست، قم، موسسه بوستان کتاب «مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم»، 1386

پارسانیا، حمید، علم و فلسفه، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه، 1383 (ب)

جوادی آملی، عبدالله، درآمدی بر آزاداندیشی و نظریه‌پردازی دینی، مجموعه سخنرانی، دانشگاه باقرالعلوم، قم، موسسه بوستان کتاب، 1383

ـــــ ، منزلت عقل در هندسه معرفت دینی، قم، اسرا، 1386 (ج)

ـــــ ، تبیین براهین اثبات خدا، ویراستار حمید پارسانیا، قم، اسراء، چ1، بی‌تا

ـــــ ، معرفت‌شناسی در قرآن، تنظیم و ویرایش حمید پارسانیا، چ چهارم، قم، مرکز نشر اسراء، 1386،(أ)

حسین‌زاده، محمد، پژوهشی تطبیقی در معرفت‌شناسی معاصر، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، 1385

حقی، علی، «روش شناسی علوم تجربی» پژوهشی تطبیقی، تاریخی، انتقادی، تهران، سعاد، 1384

خاکی، غلامرضا، روش تحقیق با رویکردی به پایان‌نامه نویسی، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، مرکز تحقیقات علمی کشور، کانون فرهنگی انتشاراتی درایت، 1378

خوانساری، محمد، منطق صوری، تهران، آگه، 1363

دورانت، ویل، تاریخ فلسفه، ترجمه عباس زریاب، چ دوازدهم، بی‌جا، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1374

رفیع‌پور، فرامرز، «کندکاوها و پنداشته‌ها» مقدمه‌ای بر روش‌های شناخت جامعه و تحقیقات اجتماعی، تهران، انتشار، 1360

سروش، عبدالکریم، مبادی مابعد الطبیعی علوم نوین، برت، ادوین آرتور ترجمه عبدالکریم سروش، بی‌جا، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1369

ـــــ ، «درسهایی در فلسفه علم الاجتماع» روش تفسیر در علوم اجتماعی، تهران، نی، 1376

طباطبایی، سیدمحمدحسین، برهان، ترجمه تصحیح و تعلیق مهدی قوام صفری، چ دوم، قم، موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، (ب)، 1387

ـــــ ، اصول فلسفه و روش رئالیسم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

لیتل، دانیل، تبیین در علوم اجتماعی: درآمدی به فلسفه علم الاجتماع، ترجمه عبدالکریم سروش، تهران، موسسه فرهنگی صراط، 1373

مصباح‌یزدی، محمدتقی، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، چ دوم، بی‌جا، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی، 1379

ـــــ ، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین‌الملل، 1378

مطهری، مرتضی، مسئله شناخت، تهران، صدرا، 1368

ـــــ ، شرح مبسوط منظومه، چ چهارم، بی‌جا، حکمت، 1369

ـــــ ، جامعه و تاریخ، چ هشتم، قم ، صدرا، 1375

ـــــ ، فلسفه تاریخ، چ پانزدهم، قم، صدرا، 1387

ـــــ ، اصول فلسفه و روش رئالیسم، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا

هورکهایمر، ماکس، نظریه‌های سنتی و نظریه‌های انتقادی، جامعه شناسی انتقادی، ویراستار پل کانرتون، ترجمه حسن چاوشیان، تهران، اختران، 1385

گلدنر، آلوین، بحران جامعه‌شناسی غرب، ترجمه فریده ممتاز، بی‌جا، بی‌نا، 1368

چکیده

رابطه نظریه و مشاهده موضوعی است که مکاتب مختلف علوم اجتماعی، متناسب با مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی خود، پاسخ‌های متفاوتی به آن داده‌اند. با توجه به نگاه متفاوتی که در مورد منابع و ابزار معرفت از یک سو، و سطوح واقعیت و معرفت از سوی دیگر در فلسفه اسلامی وجود دارد، ماهیت نظریه، و مشاهده و به طور طبیعی، رابطه نظریه و مشاهده نیز از این دیدگاه متفاوت خواهد بود. از دیدگاه فلسفه اسلامی، انواع نظریه از جمله نظریه‌های تجربی، عقلی، شهودی و نقلی قابل تصور است که هر یک ممکن است دارای ابعاد انتقادی و هنجاری نیز باشند. روشناست هر دسته از نظریه‌های فوق، از منبع متناسب، برخاسته و با نفس‌الامر ویژه خود ارزیابی می‌شود. بنابراین، «مشاهده» به تنهایی منبع مناسبی برای هیچ یک از نظریه‌های فوق نیست. آزمون نیز فقط قادر به ارزیابی برخی از ابعاد نظریه‌های تجربی، آن هم به ضمیمه قواعد عقلی، می‌باشد.

کلیدواژه‌ها: نظریه، مشاهده، علوم اجتماعی، نظریه‌پردازی، نظریه‌آزمایی، حکمت صدرایی.

مقدمه

رابطه نظریه و مشاهده یکی از مسائل فلسفه علوم اجتماعی است که با دو رویکرد می‌توان مورد بررسی قرار داد. در رویکرد اول، به نقش نظریه‌ یا معرفت نظری در مشاهده پرداخته می‌شود. در این زمینه، پرسش‌هایی از این قبیل مطرح است: آیا مشاهده ناب و پیراسته از هرگونه نظریه وجود دارد؟ یا همه مشاهدات تحت تاثیر نظریه یا مجموعه‌ای از نظریه‌ها شکل می‌گیرد؟ در رویکرد دوم، این پرسش مطرح است که آیا مشاهده منبع تولید نظریه است یا خیر؟ به عبارت دیگر، آیا شواهد تجربی، مولد نظریه هستند و این رابطه تولیدی است؟ و یا شواهد صرفا منبه و زمینه‌ساز نظریه‌ها محسوب می‌شوند و رابطه تنبیهی میان آنها حاکم است؟ آیا نظریه مسبوق به مشاهده است یا سابق بر آن؟ یعنی، آیا در آغاز باید به جمع‌آوری شواهد پرداخت و سپس، به نظریه‌پردازی دست زد، یا به عکس؟ در این پژوهش، ما به دنبال پاسخ به سؤالات فوق از دیدگاه علامه طباطبایی، استاد مطهری و آیت‌الله جوادی آملی هستیم

اندیشمندان تجربه‌گرا و مابعد تجربه‌گرا، در قالب مکاتب گوناگونهمچون اثبات‌گرایی، تأییدگرایی، ابطال‌گرایی، انتقادی، ابزارگرایی و رئالیسم انتقادی، درمورد اینکه مشاهده منبع نظریه و ملاک ارزیابی آن است یا نه، دیدگاه مختلفی را مطرح کرده‌اند. اما هیچ‌یک از مکاتب فوق، از نقدهای جدی مصون نمانده‌اند تا جایی که برخی، از جمله ابزارگرایان با پاککردن صورت مسئله، به فایده‌مندی نظریه به عنوانملاکارزیابی آن روی آورده‌اند

اندیشمندان پیش از تجربه‌گرایی نیز نظریه‌هایی در این خصوص ارائه نموده‌اند که آغاز آن را، همچون بسیاری از مسائل دیگر، به یونان باستان باز می‌گردانند. این دوره توسط سقراط (متوفای399 پ.م.) آغاز، و سپس توسط افلاطون و پس از آن ارسطو ادامه می‌یابد. در این دوره، فلسفه به عنوان اسم عامی برای همه علوم حقیقی به کار می‌رفت. پس از مدتی، مرکز علمی از آتن به اسکندریه تغییر یافت که تا قرن چهارم فعّال بود. اما در سال 529 به دستور امپراطور روم شرقی، مدارس علم و فلسفه در آتن و اسکندریه تعطیل شد و فلسفه در این منطقه به خاموشی گرایید.1 چندی بعد، در نقطه‌ای دیگر از جهان فارابی و ابن‌سینا،که افکار فلسفی آن عصر را آموخته بودند، یک نظام فلسفی ارائه کردند که علاوه بر افکار افلاطون و ارسطو و نوافلاطونیان اسکندریه و عرفای مشرق زمین، متضمن اندیشه‌های جدیدی نیز بود. هرچند به دلیل سهم زیاد ارسطو، فلسفه ایشان صبغه ارسطویی و مشایی داشت. در این جریان، سهروردی از طریق بازبینی نقادانه غزالی، بغدادی و رازی، مکتب اشراق را به وجود آورد که بیشتر صبغه افلاطونی داشت. سرانجام قرن‌ها بعد، صدرالدین شیرازی که بر دوش مشائیون، اشراقیون، طوسی، دوانی، دشتکی، بهایی و میرداماد ایستاده بود، نظام فلسفی‌ای را ارائه داد که ترکیبی از فلسفه مشاء، اشراقی و مکاشفات عرفانی بود.2 این مکتب، تا عصر حاضر به صورتی زنده و پویا ادامه یافته و فیلسوفانی چون علامه طباطبایی، شهید مطهری و آیت‌الله جوادی آملی را می‌توان از نظریه‌پردازان این مکتب به شمار آورد

برخی معتقدند در این مکتب، تبیین پدیده‌های طبیعی و اجتماعی بیشتر از طریق قیاس3 انجام می‌گیرد. به اعتقاد ایشان، علم در این دوره به شدت کل‌گرا و عاجز از پیش‌بینی بوده و بیش از آنکه عالم را به تغییر جهان توانا سازد، وی را در تفسیر آن یاری می‌نمود. بیش از آن‌ که به کشف قوانین و روابط میان پدیده‌ها شوق نشان دهد، به پرده‌برداری از ماهیات متمایل بود.4اینکه در این دوره، به طبیعت پدیده اکتفا و از توجه به بستر و شرایط واقعی آن و همچنین تعامل آن با سایر پدیده‌ها چشم‌پوشی می‌شد

اما شواهد تاریخی، که حاکی از توجه دانشمندان این دوره به استقرا و تجربه است، ادعای فوق را نقض می‌کند. به عنوان مثال، ارسطو را به دلیل مطالعات تجربی‌اش بر حیوانات، در زمره طلایه‌داران علم زیست‌شناسی می‌شناسند. همچنین مطالعه تجربی وی بر پوست تخم مرغ در مراحل مختلف رشد جوجه و فعالیت‌هایی از این قبیل، موجب شده تا او را بنیانگذار علم جنین شناسی بنامند.6 نمونه دیگر مطالعات تجربی بوعلی در مورد طب و خواص داروهای گیاهی است که عظمت آن بر همگان روشن است

بر این اساس، توجه بیشتر به روش برهانی در این مکتب، نه تنها به دلیل غفلت از روش تجربی و استقرا نبوده، بلکه به دلیل درک عمیق دانشمندان این دوره از روش تجربی و اشکالات وارد بر آن و اعتقاد به عدم دست‌یابی به یقین علمی، بر اساس این روش از سوی عقل‌گرایان این دوره می‌باشد. در نهایت، می‌توان گفت: از آنجایی که فلاسفه چندین قرن پیش از تجربه‌گرایان متوجه اشکالات استقرا بوده‌اند، آن را منبع مناسبی برای نظریه نمی‌دانستند. از این‌رو، روش برهانی را که می‌تواند از مقدمات تجربی هم بهره ببرد، مناسب می‌دانستند

1 مفهوم‌شناسی بحث

مکاتب مختلف، تعاریف متفاوتی از «نظریه» ارائه می‌کنند: مکاتب رئالیستی که به کاشفیت قائل هستند، بیشتر بر جنبه تبیینی نظریه تأکید دارند. پراگماتیسم، که معتقد به خلق و نه کشف نظریه هستند، بر جنبه کاربردی آن و فایده‌مندی آن اصرار دارند و مکاتب انتقادی هم ابعاد انتقادی و رهایی بخشی نظریه را برجسته می‌سازند

اما فلسفه اسلامی، می‌تواند همه جنبه‌های فوق و حتی جنبه‌های دیگری از نظریه را بدون هیچ تضاد و تناقضی در یک جا جمع نماید. بنابراین، منظور از «نظریه» در این پژوهش، از یک تک گزاره تا یک دستگاه نظری، که در صدد تبیین یا تفسیر واقعیت است، را در بر می‌گیرد و می‌تواند بعد انتقادی و هنجاری هم داشته باشد. نظریه در این رویکرد قادر است از تبیین و تفسیر واقعیت‌های طبیعی فراتر رفته و به تأویل پدیده‌های اجتماعی غیر طبیعی نیز بپردازد

2 مشاهده

مشاهده عبارت است از: شناسایی، نام‌گذاری، مقایسه، توصیف و ثبت آنچه در عالم واقع روی می‌دهد.7 مشاهده همچون نظریه، از جنس گزاره‌ها است؛ یعنی هر چند مشاهدات جزء حوادث و واقعیات هستند که در عالم خارج رخ‌ می‌دهند، اما در مقام بررسی عالم خارج سنجیده نمی‌شود، بلکه دریافت‌ها یعنی داده‌ها با دسته دیگری از داده‌ها با هم سنجیده می‌شوند. این داده‌ها، خود موجود خارجی نیستند، بلکه به ذهن وارد شده و به گزاره‌ها بدل شده‌اند. بنابراین، هنگامیکه بحث از اثبات یا ردّ نظریه توسط مشاهده است، ذهن نباید متوجه دنیای خارج شود

3 رابطه نظریه و مشاهده

با توجه به مبانی هستی‌شناختی و معرفت‌شناختی گوناگون، روابط متفاوتی میان نظریه و مشاهده قابل تصور است. در دوره غلبه استقراگرایی با اعتقاد به اینکه علم از مشاهده آغاز می‌شود، تمام اهتمام دانشمندان به مقام گردآوری بود و عمل داوری خود به خود در ضمن آن انجام می‌گرفت؛ یعنی نظریه از داده‌ها برخاسته و در همان فرایند استقرا به اثبات هم می‌رسید. مکاتب اثبات‌گرایی و تأییدگرایی را می‌توان در این دوره ارزیابی کرد.اما هنگامی که پوپر به پیروی از هانس رایشن باخ، میان دو مرحله گردآوری و داوری تفکیک قائل شد، تأکید بر مقام داوری و حتی انحصار روش علمی در آن غلبه یافت

به عبارت دیگر، به گونه اثباتی و تأییدی می‌توان گفت: شخص عالم مشاهده‌گر است، تجربیاتی انجام داده و به نظریه‌ای می‌رسد و آن نظریه به دلیل همان مشاهده‌ها، تأیید یا اثبات شده است؛ یعنی نقش تجربه و مشاهده پیش از نظریه است.10 مقام گردآوری است که اهمیت دارد، نه مقام داوری. اما به گونه ابطالی باید گفت: برای پدید آمدن نظریه، به بستر تجربی نیازی نیست. از این‌رو، دانشمند در اثر تجربه و مشاهده به نظریه خود دست می‌یابد؛ یعنی نقش تجربه پس از نظریه آشکار می‌شود.11 مقام داوری است که اهمیت می‌یابد. این نظریه را مکاتبی به تصویر کشیده‌اند که تنها منبع و ملاک ارزیابی نظریه را تجربه شمرده، هر گزاره غیرحسی را غیرعلمی می‌دانند. اما از دیدگاه فلاسفه اسلامی، منابع و ابزارهای علم به تجربه محدود نمی‌شوند. بر همین اساس، نظریه انواعی می‌یابد که هر یک فرایند خاص خود را در تکوین و ارزیابی دارد

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله رابطه نظریه و مشاهده در علوم اجتماعی بر اساس حکمت صدرایی در pdf

کلمات کلیدی :