دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی پایان نامه روانشناسی دین در pdf دارای 186 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی پایان نامه روانشناسی دین در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه روانشناسی دین در pdf

چکیده
مقدمه
فصل اول
رابطه روانشناسی و دین
تعریف دین
بررسی تئوریهای روانشناسانه دین
ـ تئوری تحولی پیاژه
ـ تئوری اریکسون
ـ آلپورت
ـ یونگ
ـ هیوم
ـ فروید
علل گرایش به دین
پیامدهای گرایش به دین
ـ جیمز

تجربه‌ دینی
تعارض علم و دین
کثرت‌گرایی دینی
فصل دوم
تعریف تجربه دینی
پیشینه تاریخی تجربه دینی
اقسام تجربه دینی
دیدگاههای مختلف در مورد انواع تجربه‌های دینی
ـ تجربه دینی نوعی احساس است
ـ تجربه‌ دینی نوعی تجربه مبتنی بر ادراک حسی است
ـ تجربه دینی ارائه نوعی تبیین مافوق طبیعی است
نمونه‌های تجربه دینی
آیا تجربه‌های دینی هسته مشترکی دارند
تجربه‌های عرفانی
ـ آیا تجارب عرفانی معرفت‌زا است

آیا تجربه‌ دینی می‌تواند اعتقاد دینی را توجیه کند
فصل سوم
نگاهی نقادانه به موضوع
ـ تقدم شرک بر یکتا پرستی
ـ موهوم پنداری باورهای دینی
ـ گناه نخستین
ـ خدای پدرگونه
ـ مفهوم جنسیت
ـ تعمیم ناروا
فهرست منابع و مآخذ (فارسی)
فهرست منابع و مآخذ (انگلیسی)
چکیده انگلیسی

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی پایان نامه روانشناسی دین در pdf

فهرست منابع و مآخذ(فارسی) :

1-    استور ، آنتونی . فروید . ترجمه حسن مرندی . انتشارات طرح نو

2-  الیاده ، میرچا . فرهنگ و دین (برگزیده مقالات دائره المعارف دین ) . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران طرح نو

3ـ الیاده ، میرچا . دین پژوهی . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

4ـ استیس ، والتر . عرفان و فلسفه . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . تهران سروش

5ـ باربور ، ایان .  علم و دین . ترجمه بهاءالدین خرمشاهی . مرکز نشر دانشگاهی . چاپ سوم

6ـ پاپکین ، ریچارد/ استرول ، آوروم . کلیات فلسفه. ترجمه دکتر سید جلال‌الدین مجتبوی . انتشارات حکمت . چاپ سوم . 1402 قمری

7ـ پترسون ، مایکل . عقل و اعتقاد دینی . ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی . انتشارات طرح نو

8ـ پراودفوت ، وین . تجربه دینی . ترجمه عباس یزدانی . قم: مؤسسه فرهنگی طه

9ـ جعفری ،‌محمدتقی. فلسفه دین. ترجمه بهراد راد. انتشارات الهدی

10ـ مک دونالد، فردریک .ج . روان‌شناسی تربیتی . ترجمه زهره سرمد . دانشگاه تهران

11ـ جیمز، ویلیام. دین و روان. ترجمه مهدی قائنی . قم: انتشارت دارالفکر. چاپ دوم

12ـ دوآن ، شولتس . روان‌شناسی کمال ، الگوهای شخصیت سالم . ترجمه گیتی خوشدل . نشر نو

13 ـ سروش ، عبدالکریم . ایدئولوژی شیطانی (دگماتیسم نقابدار) . موسسه صراط . تهران

14- فروغی، محمدعلی . سیر حکمت در اروپا . انتشارات زوّار

15ـ فروم، اریک. روان‌کاوی و دین . ترجمه آرسن نظریان. انتشارات پویش

16- فروم، اریک . رسالت زیگموند فروید . ترجمه فرید جواهرکلام . تهران

17ـ فروید، زیگموند. آینده یک پندار . ترجمه هاشم رضی. تهران

18ـ فروید، زیگموند. توتم و تابو. ترجمه خنجی. تهران، کتابخانه طهوری

19- قراملکی، احد فرامرز . موضوع علم و دین در خلقت انسان . تهران . آرایه

20ـ گنون، رنه. سیطره کمیت و علایم آخر زمان. ترجمه دکتر علیمحمد کاردان. مرکز نشر دانشگاهی .چاپ دوم

21ـ لگنهاوزن، محمد. اسلام و کثرت گرایی دینی.ترجمه نرجس جواندل. قم: مؤسسه فرهنگی طه

22- مجتهد شبستری ، محمد . هرمنوتیک با کتاب و سنت . طرح نو . تهران

23ـ مورنو، آنتونیو. یونگ، خدایان و انسان مدرن. ترجمه داریوش مهرجویی. مرکز نشر دانشگاهی

24ـ مطهری، مرتضی. انسان کامل.  انتشارات صدرا . چاپ سیزدهم

25ـ مطهری، مرتضی. مسئله شناخت .انتشارات صدرا

26ـ مطهری، مرتضی. مجموعه آثار. انتشارات صدرا

27ـ هیک، جان. فلسفه دین. ترجمه بهراد راد. انتشارات الهدی . تهران

28ـ هیوم، دیوید. تاریخ طبیعی دین .ترجمه حمید عنایت. انتشارات خوارزمی. چاپ سوم

29ـ یونگ، کارل گوستاو. روان‌شناسی و دین. ترجمه فؤاد روحانی. تهران. کتاب‌های جیبی

30ـ یونگ،کارل گوستاو. خاطرات،رؤیاها و اندیشه ها. ترجمه پروین فرامرزی. چاپ اول. تهران

31- یونگ، کارل گوستاو . روان‌شناسی و کیمیاگری . ترجمه پروین فرامرزی . انتشارات آستان قدس . مشهد

32ـ مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر. مجله قبسات. 1375 . شماره‌های : سال دوم ، ش 1 و 5 و 6 . سال سوم ، ش 2 و

فهرست منابع و مآخذ(انگلیسی) :

1- Alstone, William p. Perceiving God, Ithaca Cornell Vriversity Press

2- Baldwin J . m . (ed) . Dictionary of philosophy and psychology . Gloucester, Mass . Peters Smitt . U.S.A . 1960 .Vs . 1-

3- Brown ,L.B. Advances in the Psychology of Religion Oxford : Pergamon Prrss

4- Byrne p . “John Hick’s Philosophy of world Religions”. Scottish Journal of theology 35 . No

5- Collins ,G.R. Religion and Psychology in Corsini and Auerbach (Eds) , Concise Encyclopedia of Psychology . New york : John Wiley and Sons

6- Edwards P.(ed) . Encyclopedia of philosophy . Macmillan publishing Co.Jnc. and the free press . New york . 1972 . Vs . 1-

7- Hastings J . (ed) , Encyclopedia of Religion and Ethics . Mundas – phrygians . New york :Gharlrs Scribners Sons . 1971 . Vs . 1-

8- John Hick , “Religious pluralism” , in A Companion to Philosophy of Religion , Philip L.Quinn and Charles Taliaferro eds . Oxford : Blackwell ,

9- Swiburne, R .(ed). The Existance of God .Oxford : Clarendon Press

10- William J . Wainwright , Philosophy of Religion , Belmont , CA : Wadsworth ,

چکیده

روان‌شناسی دین ، بررسی مسئله دین است از جنبه درونی و فردیِ آن . این گستره سعی می کند با تحلیل روانی انسان ( از طریق روان‌شناسی ) ، ریشه پیدایش دین و همین‌طور پیامدهای این گرایش را مورد مطالعه قرار دهد. در این باب ، نظریه های موافق و مخالف بسیاری ارائه شده است

علل و انگیزه های بروز دیدگاه روان‌شناسانه دین ، سیر تاریخی آن ، تئوری‌ها و نظریه های قابل توجه در این زمینه ، همچنین پیامدهای تبیین شخصی و روانی دین که از مهم‌ترین آنها می توان به پلورالیسم دینی اشاره کرد ، درفصل اول این رساله مورد مداقه قرار گرفته است

از مهم‌ترین و محوری ترین مسائل مورد بحث در روان‌شناسی دین ، می‌توان از بحث ‘تجربه دینی’ نام برد که به عنوان گوهر و اساس این دیدگاه ،‌ مورد توجه و دقت نظر متفکرین ،‌ متألهان و همچنین روان‌شناسان قرار گرفته است . یکی از مهم‌ترین فرضیه های مورد بررسی در این مبحث ، معرفت ‌زایی تجربیات دینی است و اینکه آیا تجربه دینی می‌تواند از لحاظ معرفت‌شناسی ، عینیت داشته باشند ؟

بیان نظریات مختلف در مورد این مسئله ، که در فصل دوم به آنها اشاره شده ، تا حدودی اظهار نظر در مورد آن را آسان می‌نماید

نقد و بررسی موضوع نیز ، همراه با بیان نظرات متفکرین معاصر و نتیجه گیری کلی از بحث ، اجمالاً‌ در فصل پایانی رساله آمده است

ما حصل بحث

ـ روان‌شناسی دین ، نگاهی درونی ، روانی و فردی به دین است ، بدون در نظر گرفتن جنبه های اجتماعی ، فرهنگی و … آن

ـ تبیین شخصی و درونی دین ، از بسیاری از تعارضات میان عقاید دینی و سایر ابعاد زندگی جلوگیری کرده و خواه و ناخواه ،‌ اصطکاک همیشگی میان دین و علم را
از بین می‌ برد

ـ از طریق ارجاع تجربیات شخصی و فردی به پیش فرض‌های دینی و زمینه های مذهبی افراد ، تجربیات دینی قابل تعریف بوده و به عنوان مهم‌ترین عامل تحویل دین به روان‌شناسی ، مورد بررسی و دقت نظر قرار می گیرد

ـ تجربیات دینی از لحاظ معرفت شناسی می توانند عینیت داشته باشند و اعتقادآور باشند ( اما فقط برای صاحب تجربه و نه ناظران ، بلکه برای ناظران خارجی ، تنها جنبه آشنایی دارد )

ـ از بارزترین نتایج تبیین و تفسیر درونی و فردی دین ، اعتقاد به پلورالیسم دینی
( کثرت گرایی دینی ) است که امروزه با گسترش این روند در جوامع غربی ، حقانیت مکاتب توحیدی و اعتقاد به صراط مستقیمی واحد ، به زیر سؤال رفته و تا حدودی تضعیف شده است

ـ دین از طریق تجربه درونی و شخصی قابل ادراک است ، و این ادراک بر اساس فطرت کمال‌جوی انسان و طبیعت وی استوار است

ـ تجربیات دینی در صورت عینیت یافتن ، می تواند معرفت زایی کرده و اعتقادات دینی را توجیه نمایند؛ اما این مسئله در مورد شخص تجربه کننده صادق می باشد و برای شخص ناظر هیچ الزام و ضرورتی ، برای اعتقاد از طریق تجربه دینی وجود ندارد

مقدمه

مسئله دین و دینداری در طول تاریخ زندگی بشر همواره به عنوان مسأله‌ای قابل بحث و مورد توجه ، مطرح بوده و علی رغم اینکه نقش غیر قابل انکار و بسزایی در زندگی بشر داشته و دارد ولی بحث و مجادله بر سر این موضوع که آیا اصلاً دین در زندگی نقشی را ایفا می‌کند و یا مقوله‌ای جدا و مستقل از سایر جنبه‌های زندگی می‌باشد ؛ همیشه نقل مجالس علما و صاحب نظران و موضوع همیشگی مجادلات فلسفی و کلامی بوده است . تاریخ نشان می‌دهد دینداری و اعتقاد به موجودی ماورائی از آغاز تاریخ زندگی انسان ، ذهن او را به خود مشغول کرده به طوری که انسان ، بدون خدا و بدون اعتقاد به موجودی ماورائی و دارای قدرت برتر ، وجود نداشته است لکن کیفیت بروز این اعتقاد و نمادهایش در هر زمان برحسب نوع تفکر و روش زندگی و فرهنگ و آداب مردمان آن دوران تفاوت داشته است

دینداری امری فطری و درونی بوده و هست اما بروز و ظهور آن نیازمند زمینه و بستر مناسبی است که این زمینه و شرایط برای افراد مختلف متفاوت خواهد بود

          در دوران پس از قرون وسطی غرب و به طور اخص مسیحیت ، با تعارض آشکار و وسیع میان عقاید (که به نحو شدیدی تحریف آمیز و خرافی شده و عملاً پایبندی به آن مانع پیشرفت علمی و فرهنگی جامعه انسانی می‌شد) و علم و تکنولوژی (که دوران فترت و رکود را پشت سر گذاشته و به طور فزاینده‌ای رو به پیشرفت و ترقی نهاده بود)
مواجه شد . به طوری که متدینین که خود را مدافع احکام دینی می‌دانستند ، علم و تمدن را نوعی کفر و بی‌دینی به شمار آورده و علما و دانشمندان نیز در معرض اتهامات کفر آمیز قرار داشته و پایبندی به اصول اعتقادی و مبانی عقیدتی مسیحیت را مانع تحقیق و پیشرفت فکری خود و جامعه می‌دانستند

لذا فیلسوفان و دانشمندان علم کلام بر آن شدند تا با تفسیر و تعبیری تازه و نو از دین آن را از صحنه اجتماعی زندگی بشر رانده و به حیطه شخصی و فردی اشخاص ارجاع دهند و از این طریق تعارض و تضاد میان علم با نمودهای مذهبی را از میان بردارند . از اواخر قرن هیجدهم میلادی زمزمه‌های این جدایی و این برداشت تازه از دین ، از طریق توجه به جنبه روانی و درونی دین توسط روانشناسان شنیده شد

“ هر چند کاربرد واژه روان‌شناسی دین به عنوان حوزه‌های خاص پژوهش علمی ابتدا در اروپای قرن نوزدهم ظاهر شد ، پدیده‌هایی که این دو واژه به آنها اشاره دارد یعنی مصداق آنها و محتوای آنها به قدمت انسان است و تأمل در باب آنها به طلیعه تاریخ مدون بشر باز‌می‌گردد .”[1]

این گستره در اثر مفهوم سازی‌های منفی پیشگامان روان‌شناسی در خصوص دین ، همچنین عکس‌العمل منفی نهادهای دینی مدتی در حاشیه قرار گرفت ؛ اما با تلاش روان‌شناسان و متألهان در قرن حاضر روان‌شناسی دین مجدداً از حاشیه وارد صحنه شده و در دنیای فرامدرنیسم امروز به عنوان ابزاری در جهت تجربه‌نگری دیالکتیک مابین دیدگاه های مختلف در خصوص دین ، به حرکت و تحول خود ادامه می‌دهد

این گستره به دلیل جایگاه ممتاز دین در سازمان روان‌شناختی انسان و همچنین هدف کلی علم روان‌شناسی که همانا مطالعه رفتار انسانی است ، به عنوان یکی از شاخه‌های روان‌شناسی مورد توجه می‌باشد

از طرف دیگر ، دین پژوهان و متألهان عصر جدید که بیشتر تابع عینی نگری و پوزیتیویسم می‌باشند ، به دلیل اینکه پدیدارشناسانه از دین سخن گفته‌اند ، خود را از تأملات روان‌شناسانه بی‌نیاز ندیده‌اند

روان‌شناسی دین علاوه بر اینکه در مجموعه علوم روان‌شناختی نمود می‌یابد ، دیگر دانش های مربوط با دین پژوهی را نیز در این زمینه بهره‌مند می‌سازد . “ برای مثال تبیین مفاهیم اساسی تفکر دینی در کلام جدید … که با بهره‌گیری از یافته‌های روان‌شناسی دین قادر به ترسیم تجربی نقش دینداری در زندگی است ؛ و یا در خصوص احیاء اندیشه دینی متکلم با تکیه بر یافته‌های روان‌شناسی دین در جهت‌گیریهای دینداری ، دیندارهای اصیل را از دیندارهای محرّف متمایز می‌سازد و امکان بازنگری در آموزش‌های دینی را در سایه یافته‌های روان‌شناسی فراهم می‌کند

همان‌گونه که روان‌شناسان مخالف دین نیز در نقد تجربی فرضیات خود در خصوص دین به گستره روان‌شناسی دین روی می‌آورند ؛ در واقع روان‌شناسی به عنوان ابزاری در جهت تأیید و درک ایمان دینی ، و یا چالشی برضد آن ، در پوشش روان‌شناسی دین بکار می‌رود . این گستره علاوه بر این می‌تواند مبنا و ملاک گفتگوی میان ادیان در سطحی تجربی گردد . تحقیقات این گستره که با ابزارها و روش‌های گوناگون در جوامع با ادیان متعدد صورت می‌گیرد ، شناخت تحقیقی ادیان را امکان پذیر می‌سازد . در واقع تحقیقات روان‌شناسی دین گرایش‌ها و پیامدهای مشترک و متمایز دینداری در نمونه‌های مورد بررسی برمبنای ادیان مختلف را آشکار میسازد و فرایند گفتگوی میان ادیان را تسهیل می‌کند ، و بر همین اساس می‌تواند یکی از مبانی و محورهای گفتمان بین ادیان گردد . استفاده از روان‌شناسی دین در این زمینه دامنه گفتگوی میان ادیان را از سطح نظری به سطح تجربی می‌کشاند .”[2]

اینکه چرا برخی از افراد عمیقاً دیندارند در حالی‌که برخی دیگر هیچ‌گاه به دین توجهی نمی‌کنند ؟

چرا برخی مسلمان ، زرتشتی ، بودایی هستند و برخی دیگر یهودی ، مسیحی و …؟

ایمان دینی چگونه ظاهر می‌شود و به چه ترتیبی در طول زندگی تحول پیدا می‌کند ؟

چرا برخی دینداران تجربه‌های دینی عمیقی دارند ، در حالی‌که برخی دیگر از این تجارب بی‌بهره‌اند ؟

چرا دینداری گروهی به سلامت هیجانی و رفتاری می‌انجامد و دینداری گروهی دیگر به اختلالات متعدد روان‌شناختی ؟

و …

از جمله سؤالاتی هستند که در گستره روان‌شناسی دین مورد توجه قرار می‌گیرند و علت انتخاب چنین موضوعی برای تحقیق و ارائه رساله پایان دوره ، توجهی بود که همیشه به امثال این مسائل داشته و دارم

تعارض و تضادی که در طول تاریخ میان دین و نمودهای دینی با علم و دانش رو به پیشرفت بشری مشهود بوده و هست ، همیشه این سؤال را در ذهنم تداعی می‌کرده است که مگر دین و دینداری ، داعیه تکامل و یاری انسان و رشد و شکوفایی معنوی او را ندارد ، پس چرا هر جا سخن از رشد و پیشرفت علمی و ارتقای تمدن و دانش بشری است ، دین را به عنوان مانعی در جهت رسیدن به این هدف معرفی کرده و عملاً آن را از صحنه زندگی پس زده و به گوشه عزلت کشانده‌اند ؟

البته این روند در میان جوامع غربی و مسیحی به وضوح دیده می‌شود چرا که قوانین کلیسا و مضامین کتاب مقدس ، گاهی چنان بی‌اساس و نامعقول‌اند که در توجیه آن برای عقل قلمرویی جدا منظور می‌کنند و راه عقل را از راه ایمان جدا می‌دانند . “ همین است که تاریخ تمدن اروپا را در هزار و پانصد سال اخیر به دو عصر متفاوت ،‌ ایمان و علم تقسیم کرده‌ است و این دو را در مقابل یکدیگر قرار داده است در حالی که تاریخ تمدن اسلامی ، به عصر شکوفایی که عصر علم و ایمان است و عصر انحطاط که علم و ایمان توأماً‌ انحطاط یافته‌اند ، تقسیم می‌شود

در اسلام عقل از بیشترین ارزش برخوردار است . تمام اعتقادات اسلامی متکی به عقل است . قرآن انسانها را به تعقل و تفکر فراخوانده است . در مجامع روایی ما اولین کتاب ، کتاب عقل است . موسی بن جعفر (ع) تعبیری فوق‌العاده زیبا دارند ، می‌فرمایند

خداوند دو حجت در میان مردم دارد : حجت درونی که عقل انسان است و حجت بیرونی که انبیاء هستند

 درباره تفکر و اندیشه نیز کتاب و سنت همواره توصیه و ترغیب نموده است …

قرآن قصه آدم و حوا را بسیار زیبا مطرح می‌کند . خداوند همه‌ اسماء را به آدم آموخت و آنگاه که آدم معرفت و آگاهی یافت ، شایسته سجود فرشتگان شد … شیطان وسوسه‌گر همواره برضد عقل و مطابق هوای نفس وسوسه می‌کند و آنچه در وجود انسان مظهر شیطان است ، نفس اماره است نه عقل آدمی .”[3]

نظر به منشأ این رشته ، کل این روند از محصولات آکادمیک غربی است . البته این رشته مدام فرهنگ‌های آسیایی را چنان‌که باید و شاید به حساب آورده و به بررسی گرفته
است . ولی در این صورت هم این رشته یک روش تحلیلی است که برای سنت‌های غیر غربی بیگانه بوده و حداکثر اینکه می‌تواند به عنوان یک ساختار اکتشافی برای بازخوانی و بازبینی آنها اطلاق گردد . در واقع کوشش‌های دستگاه‌مندانه برای ایجاد روان‌شناسی‌های دین که بر مدل‌های غیر غربی فلسفه ، دین و طب استوار باشد وجود خارجی ندارد

یکی از جریان‌های روش‌مندانه در این باب ، ارائه تجربه دینی به عنوان گوهر و اساس دین می‌باشد ، که بررسی آن امروزه به محوری‌ترین موضوع مورد بررسی در روان‌شناسی دین تبدیل شده است

“ در زمانی که اعتقاد به آفریدگار متعالی و تعالیم متافیزیک ، از سوی بسیاری مردود شناخته شده است ، شیوه‌های تفسیر که بوسیله همان اعتقادات به‌وجود آمده است در الگوهای فرهنگی اندیشه ، عمل و احساس بطور جدی تثبیت شده و حفظ می‌شوند

زمانی اعتقاد به خدا به عنوان آفریدگار ، برای چنین عواطف و اعمالی زمینه توجیه کننده‌ای بود . حال جهت توجیه عکس شده است ، با تجارب و عواطف در صدد دفاع از عقایدند . درک بی‌نهایت ، احساس وابستگی مطلق ، عمل پرستش و قواعد حاکم بر کاربرد واژه خدا ، به همه اینها توسل پیدا می‌کنند تا گزاره‌های دینی را توجیه کنند ، گزاره‌هایی که اگر نباشند ، این درک ، احساس ، عمل و قواعد قابل فهم نیست .”[4]

بنابراین بحث روان‌شناسی دین در عین حالی‌که نگاهی تازه و زیبا از دریچه‌ای نو به دین داشته و در بسیاری از موارد موفق به حل معضل عدم توافق و توازی علم و دین شده است اما باید به این نکته نیز اذعان داشته باشیم که فرهنگ غنی اسلام ، بی‌نیاز از تمام
تحویلی نگری‌های موجود در علوم مختلف دینی بوده و القائات و توجیهات فلسفه غرب در راستای به گوشه کشاندن دین و محدود کردن آن به قلمرو شخصی و فردی انسان‌ها را که از نتایج اولیه آن می‌توان به بحث‌های داغ محافل امروزی چون پلورالیسم دینی ، سکولاریسم ، پوزیتیویسم جدید ، پست مدرنیسم و … می‌باشد ، به راحتی پاسخ‌گو بوده و در این زمینه تنها نیاز به مفسرین و تحلیل‌گران توانمند علوم دینی دارد . از طرف دیگر می‌دانیم که هر چه یک پدیده برای فرد مهم‌تر باشد ، احتمال درونی سازی ، شخصی سازی و تعیین مرز کردن خودی و ناخودی در خصوص آن پدیده بیشتر می‌شود . تاریخ تحول بشر گواهی داده‌ است که دین از چنین خاصیتی برخوردار است . دین ، هم در سطح فردی و هم در سطح فرهنگی تفسیرهای بی‌شماری را برمی‌انگیزد که به زمان و مکان خاص آن وابسته است . دین جنبه‌ مهمی از واقعیت‌های تاریخی ، فرهنگی ، اجتماعی و روان‌شناختی‌ای است که انسان در زندگی روزمره خود با آنها روبرو می‌شود

چنین پدیده‌ای با توجه به شرایط کنونی جامعه ما اهمیتی دوچندان دارد و همین امر ضرورت توجه و گسترش مطالعات روان‌شناختی در خصوص دین ، به عنوان یکی از اضلاع مهم دین‌پژوهی را مورد تأکید قرار می‌دهد . اما واقعیت این است که در خصوص انگیزه‌ها ، شناخت‌ها ، و تجارب دینی در فرهنگ ما تا به حال پژوهشی نظام دار و با پشتوانه‌های نظری محکم صورت نگرفته است

در حالی‌که امروزه در اکثر جوامع ، روان‌شناسی دین به طرز فراگیری در حال پیشرفت است ، اما این گستره در ایران از موضوع چند پایان‌نامه ، آن‌هم در رشته‌های روان‌شناسی و به صورتی جسته و گریخته ، فراتر نرفته است

همین امر موجب شده است کسانی که حول محور موضوعات دینی و فلسفی ـ کلامی به بررسی و تحقیق در ‘ روانشناسی دین ’ می‌پردازند (که البته بنده نیز از این قافله مستثنی نیستم) با محدودیت شدید منابع و کتب مرجع روبرو می‌باشند

گذشته از اینکه برای دستیابی به تحلیل و بررسی درست موضوع ، نیاز به مطالعه و کنکاش در مباحث روان‌شناسی وجود دارد که این مقوله برای دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های الهیاتی و دینی ، به دلیل جدا بودن این دو حوزه در رشته‌‌های دانشگاهی از یکدیگر ، مشکلات خاص خود را به همراه دارد

[1] الیاده ، میرچا . فرهنگ و دین . ص

[2] دکتر قربانی، نیما . روانشناسی دین : یک روی آورد علمی چند تباری . قبسات . سال سوم . شماره 2و3 . ص

[3] پراودفوت، وین . تجربه دینی . ترجمه عباس یزدانی . ص

[4] پراودفوت، وین . تجربه دینی . ص

رابطه روان‌شناسی و دین

تولد روان‌شناسی دین به ابتدای قرن حاضر باز می‌گردد . این گستره در آغاز قرن حاضر توجه بسیاری از محققین روان‌شناسی را به خود جلب کرده ، چنان‌که پیش از آن کانت تجربه یا احکام دینی را با تحلیل حیات اخلاقی تبیین نمود و دین را بر مقتضیات قانون اخلاق بنا نهاد ، و یا دکارت که همه چیز از جمله دین را با زبان ریاضی تبین نمود . اما در آستانه قرن نوزدهم دیگر این بحث‌های ذهن‌شناسی ، توانایی پاسخگویی به سؤالات اساسی طرح شده را نداشت . و از آنجائی‌که علم روان‌شناسی دین را یک مقوله انسانی می‌دانست لذا سعی کرد با تحلیل روانی انسان، ریشه پیدایش دین را مورد مطالعه قرار دهد

به گفته یونگ[1] (1875-1961) :“ پدیده دین نمودگاری بشری است که روان‌شناسی نمی‌تواند و نباید نادیده‌اش بگیرد ”.[2]

 یونگ می‌گوید :“ روح یا جان آدمی فطرتاً دارای کارکرد دینی است … اما اگر این واقعیت تجربی وجود نداشت که در روح آدمی ارزش‌های والایی نهفته است به روان‌شناسی کوچکترین علاقه‌ای نمی‌داشتم ، چرا که در آن حال روح و جان آدمی جز نجاری ناچیز و بی‌اهمیت نمی‌بود . حال آنکه از صدها آزمون و تجربه علمی دریافته‌ام که اصلاً چنین نیست و برعکس جان آدمی حاوی همه آن چیزهایی است که در احکام و دُگم‌های[3] دینی آمده است و چه بسا بیش از آن نیز … من به روح کارکرد دینی نسبت نداده‌ام ، بل فقط واقعیاتی را برشمرده‌ام که ثابت می‌کند روح دارای طبیعت دینی است یعنی صاحب کارکرد دینی است ”. [4]

“در واقع کلمه روان‌شناسی خود دلالت بر بعضی روابط با بعضی از ابعاد تجربه انسانی دارد که از دیرباز، آن را ‘دینی’ نامیده اند. وقتی که در طی قرن هیجدهم، این واژه رواج یافت، به عنوان بخشی از سنت فلسفی که با نظریه های ادراک مربوط است، مطرح گردید و با الهیات یا دین ربطی مهجور داشت . رفته رفته که مطالعه ادراکات ، هرچه بیشتر از رهیافت پیشینی (ماقبل تجربی) معرفت شناسی متعالی فاصله گرفت و جای خود را به روان‌شناسی ‘علمی’تر که مبتنی بر روش‌های زیست‌شناسی و فیزیک بود داد ، پیوندهای بین روان‌شناسی و دین باز هم ضعیف‌تر شد . بنابراین راه روان‌شناسی و دین ، راهی هموار و آشنا و روشن ، چنان که امروزه تصور می شود ، نبود .”[5]

“پیدایش روان‌شناسی دین را بعید است که بتوان به کار یک فرد یا گروهی از متفکران نسبت داد ، همچنین این رشته به‌طور طبیعی از هیچ سنت خاصی برنیامده است . از سوی دیگر اصولاً مشکل بتوان از تولد یا زایش و پیدایش دفعی این رشته سخن گفت ، بلکه می توان گفت که روان‌شناسی دین ، برخاسته از فضای فکری و فرهنگی خاصی است که در آن روش علمی و دین پژوهی به نحوی پخته و پیشرفته شدند که چون هر دو در معرض پرسش‌های مختلفی قرار گرفتند ،‌ به یکدیگر نزدیک شدند . به این معنی ، روان‌شناسی دین برای دین‌پژوهی همان قدر انگیزه ای تازه بود که برای علم روان‌شناسی . فقط تأملات گذشته نگرانه یک نسل بعد ، منشأ خدماتی شد و مواجهه این دو رشته را تحقق بخشید و این رشته سرآغازی پیدا کرد ؛ گو اینکه در این باب هم اتفاق نظر حاصل نیست .”[6]

اما باید بدانیم که روان‌شناسی نمی‌تواند به همه وجوه و جنبه‌های دین توجه کند (چون اساساً روان‌شناسی چنین شأنی را ندارد) و تنها به جنبه‌های رفتاری آن می‌پردازد
“ اما اگر کسی گمان برد همه دین یعنی همین تجربه‌های دینی ، نگاهی تحویل گرایانه (Reduction) به دین کرد ، و دین را به چیزی کمتر از آن ارجاع داده است ”.[7]

تعریف دین

تعریف‌هایی که از دین بازگو شده آنقدر فروان است که حتی ارائه فهرست ناقصی از آنها غیرممکن است و ما در اینجا به ذکر چند تعریف از روان‌شناسان و فیلسوفان مورد نظر (بدلیل مناسبت موضوع با تعاریف و شخصیت‌های آنها) اکتفا می‌کنیم

فروید[8](1856-1939) می‌گوید :“دین کاوش انسان برای یافتن تسلّی دهنده‌های آسمانی است تا او را در غلبه بر حوادث بیمناک زندگی کمک کند . همچنین وی به دین به عنوان یک اغفال می‌نگرد و تجربه‌اش را به عنوان مشارکت در بیماری‌های همگانی دخالت می‌دهد”.[9]

جیمز[10] (1842-1910) روان‌شناس و فیلسوف معروف آمریکایی درباره دین چنین می‌گوید : “ بی‌گمان من می‌توانم یک قسمت از موضوع مذهب را برای شما روشن سازم ، نمی‌توان برای مذهب یک تعریف مطلق و منجزی پیدا کرد که مخالف و موافق آن را بپذیرند . از تمام معانی مختلف که برای مذهب آورده‌اند ، و از همه جهاتی که برای آن قائل شده‌اند من یک قسمت و یک جهت از آنرا انتخاب کرده و طبق قرارداد همین قسمت را ‘مذهب’ می‌نامم . بنابراین مذهب عبارت خواهد بود از تأثرات و احساسات و رویدادهایی که برای هر انسانی در عالم تنهایی و دور از همه بستگی‌ها بر او روی می‌دهد . به‌طوریکه انسان از این مجموعه در می‌یابد که بین او و آن چیزی که آنرا ‘ امر خدایی ’ می‌نامد رابطه‌ای برقرار است ”.[11]

¹ Karl Gustav Jung

[2]مورنو،آنتونیو. یونگ ، خدایان و انسان مدرن . ص

[3] همان مرجع . ص

[4] همان مرجع . ص

[5] الیاده،میرچا. فرهنگ و دین .ص

[6] همان مرجع.ص

[7] ذاکر، صدیقه . نگاهی به نظریه فرانکل در روان‌شناسی دین . قبسات . سال سوم شماره 2 و 3 . ص

¹ Zigmond Freud

[9] جعفری، محمدتقی . فلسفه دین . ص

³ William Jemes

[11] جیمز، ویلیام . دین و روان . ص

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی تحقیق فرهنگ جامعه در pdf دارای 50 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق فرهنگ جامعه در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق فرهنگ جامعه در pdf

مقدمه
هدف از توسعه فرهنگی
اصول و مبانی توسعه فرهنگی
ابعاد توسعه فرهنگی
1-تعلیم و تربیت نیروی انسانی
-2پژوهش و تحقیقات
نقش های معلم
توجه به معلم و مربی
اقتدار معلم بارزترین شاخص توسعه ی فرهنگی
تدریس همچون هنر و علم
یادگیری مادام العمر
روان شناسی تربیتی و تدریس کارآمد
محدودیت معلمان در ارائه ی سبکهای جدید
کاربرد روان شناسی تربیتی برای تصمیم گیری
توانایی صحبت کردن
نقش معلم
درک معلم از حافظه
نظریه انگیزشی مازلو
شکوفا کردن استعدادهای جوانان
نگرش اسلام به استعدادهای افراد
دیدگاه روان شناسی معاصر در استعداد افراد
نگاهی به اساسی ترین پیامد آموزش و پرورش متحجر
شکوفا کردن استعدادها
اداره محیط کلاس
درس دادن
پاسخگویی به نیازهای دانش آموزان
ارزیابی یادگیری
ایجاد خود پنداره و انگیزش
پرورش مهارت های فکری
معلم و روش کلاس داری
استفاده از مقرات خشک
استفاده از زور و خشونت
استفاده از پند و اندرز
زیاده روی در مهر و محبت
روانه کردن دانش آموزان به دفتر مدرسه
معلمین کارآمد چگونه عمل می کنند؟
چگونه از به هم پیوستن رشتنه های نازک ، نخ محکم و استوار پدید می آید؟
نتیجه ی تحقیق
در خاتمه باید گفت
منابع و مآخذ

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق فرهنگ جامعه در pdf

1- قرآن کریم ، آیه 16 سوره ی مائده، آیه 8 سوره ی فتح
2- فرهنگ استقلال و توسعه تالیف جواد منصوری ، تهران : وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات ،
3- حضرتی ، عزت الله، پیوند 256، بهمن ماه
4- به پژوه ، احمد، کودکان چگونه رفتار می کنند، انتشارات انجمن اولیاء و مربیان تهران ،
5- توسعه ، فرهنگ و سازندگی نویسنده: قربانعلی دری نجف آبادی ناشر :موسسه فرهنگی هنری ضریح
6- بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی 1966، ترجمه باقر ساروخانی
7- نجاتی، محمد عثمانی، قرآن و روان شناسی، ترجمه عباس عرب، نشر آستان قدس رضوی
8- روان شناسی تربیتی تالیف مرتضی منطقی
9- نیت ل. گیج . دیوید سی. برلامیز ، روان شناسی تربیتی ،
10- افروز، غلامعلی ، مقدمه ای بر روان شناسی کودکان استثنایی، دانشگاه تهران ، چاپ دهم
11- طباطبایی، علامه محمد حسین، ترجمه تفسیرالمیزان جلد 21 انتشارات محمدی
12- پیوند 278، آذر ماه
13- پیوند 252، آذر ماه
14- رشیدپور ، مجید، معلم نمنه ، انتشارات کعبه ، تهران
15- به پژوه، احمد ، اصول برقراری رابطه ی انسانی با کودک و نوجوان ، نشر رویش ، انتشارات بعثت تهران
16- جان ایی – گلاور- راجرج – برونینگ ، روان شناسی تربیتی ، اصول و کاربرد آن ، ترجمه دکتر علینقی خرازی

مقدمه

       بی شک بالاترین و والاترین عنصری که در موجویت هر جامعه دخالت اساسی دارد فرهنگ ان جاممعه است. اساساً فرهنگ هر جامعه هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می دهد و با ؟ فرهنگ هر چند بعدهای اقتصادی ، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد ولی پوچ ، پوک و میان تهی است. «فرهنگ» کلمه ای بسیار رایج و مورد توجه در تمامی جوامع متمدن بوده است. به طوری که با گسترش اجتماعات و پیچیده شدن روابط و افزایش امکانات و ابزار، بحث از فرهنگ بیشتر و ابعاد متعددی به خود می گیرد. اگر تا دو قرن قبل جنبه های خاصی از زندگی اجتماعی و نقش محدودی برای فرهنگ وجود داشت، به تدریج نفوذ و قدرت فرهنگ و نقش آن در ابعاد مختلف جامعه بشری بسیار بیشتر است

      تحولات یک فرد در صحنه های منطقه ای و بین المللی که چهره سیاسی، فرهنگی جهان را تغییر داده این تصور را بر خلاف القائات ، تبلیغات و ادعاهای جریانهای خاصی که محور مسائل و مشکلات و تصادفات در آینده اقتصادی و تکنولوژیکی خواهد بود، شکل می دهد که قدرتهای مادی و صنعتی جهان تمامی امکانات خود را در جهت سلطه فرهنگی خود و نابودی فرهنگهای دیگر قرار می دهند

       نظامهای سلطه و سازمانهای بین الملی تحت کنترل آنان تا کنون نخواسته اند رابطه ای منطقی بین فرهنگ ، استقلال و توسعه برقرار نمایند. زیرا که با ادامه سلطه و حاکمیت آنان و غارت و چپاول کشورهای دیگر منافات و مغایرت دارد. داشتن فرهنگ استقلال و توسعه واقعی و همه جانبه، مانع حضور و دخالت بیگانه خواهد بود

حال سوال اساسی اینست که چگونه جامعه ای می تواند به این مهم دست یابد؟

و پاسخ اینست که

       جامعه ای که به تعلیم و تربیت خویش بها می دهد و بناهای فرهنگی و اموزشی، به ویژه مدارس آن در شهرها و روستاها، با عنایت به اصول مهندسی آموزشی از بهترین و پر جلوه ترین بناهی موجود باشد و معلمان آن از اقتدار زیادی برخوردار و موفق ترین، پر نشاط ترین و محبوب ترین الگوهای اجتماعی باشند از بیش ترین پیشرفت فرهنگی ، اجتماعی برخوردار بوده ، کم ترین آفت ها و آسیب پذیری های فردی اجتماعی را خواهند داشت و همچنین جامعه ای که وارث معلمان مقتدر باشد به یقین صاحب ارزش های والای فرهنگی و توسعه یافته ترین نهادهای اجتماعی خواهد بود

هدف از توسعه فرهنگی

       وقتی غربیها از توسعه فرهنگی در جهان سوم بحث می کنند بیشتر تعریف و هدف از آن را یک قدم به جلو در بهره برداری از امکانت فرهنگی جامعه ذکر می نمایند و اینکه فرهنگ از اختصاصی بودن و قشری و طبقاتی بودن خارج می شود و به طبقه ویژه و مرفّه و متمکن اختصاص نداشته باشد و در اختیار همگان قرار گیرد چنانچه اگر بحث از توسعه سیاسی باشد معنایش سهیم کردن مردم و مشارکت عموم ر رقم زدن سرنوشت سیاسی خویش است

       اما در اسلام مفهومی بسیار عمیق تر، ظریف تر و گسترده تر دارد. در اسلام مسئله تعالی معنوی انسانها و جامعه ، تهذیب نفس، مبارزه با فساد، رشد فضیلتها و تقوی ، بهره برداری عمومی از تقوی و عدالت اجتماعی، حاکمیت روح اخوت اسلامی و نظم و انضباط و قانون ، رشد بینش و بصیرت دینی و اهی ، حاکمیت ارزشهای دینی و خلاصه بارور شدن و شکوفایی استعدادهای علمی و افزایش خودآگاهی افراد جامعه و بیداری وسیع و همه جانبه ملت از اهداف توسعه فرهنگی است

       بدیهی است اهدافی به این وسعت وعمق هرگز در فرهنگهای بشری مورد توجه قرار نگرفته و قرار نخواهد گرفت. در اینجا توجه به این معنا لازم است که اسلام به ابعاد وجودی انسان عمق و وسعت می دهد و او را در حصار محدود مادیات زندانی نمی نماید و این بدان معنا نیست که با توجه به حیات معقول و معنوی انسانها، از حیات مادی و دنیوی آنها غفلت شود و آنها را به عزلت و گوشه نشینی و گوشه گیری فرا خواند بلکه تحول در حیات و بینش انسانها مقدمه ای است برای تحول در زندگی انسانها، و زندگی آخرت و حیات معقول و الهی انسانها در جهان واپسین تبعی ای است از زندگی معقول و برتر و حسنه انسانها در این جهان (الدنیا مزرعه الاخره) که همه ما از خداوند می خواهیم ربنا آتنا فی الدنیا حسنه و فی ااخره حسنه- و اُنَّ الْمُتَّقینَ ذَهَبُواْ بِعاجِلِ الْدُنْیا وآجِلِ الاخِرَهِ

اصول و مبانی توسعه فرهنگی

       اصول و مبانی رشد و توسعه فرهنگی، و بررسی زوایا و ابعاد هر یک از جهات یاد شده خود می تواند موضوع مباحث ظریف ، آموزنده و قابل توجهی قرار گیرد که در این مختصر امکان پرداختن به آنها و تجزیه و تحلیل همه جانبه آنها میسر نیست. منتهی به طور فهرست وار به چند مسئله اشاره می نمائیم و تفصیل آن را به عهده اندیشمندان و فرصتهای دیگر واگذار می کنیم

       الف) رسیدن به بیداری، آگاهی و رشد، افزایش معرفت انسانها و ایجاد تحول در بینش و برداشت و بصیرت فردفرد جامعه نسبت به کلیه زمینه های عالم وجود و درک عمیق و روشن از جهان آفرینش و آفریدگار جهان و اهداف خلقت

       به بیان امام صادق (ع) «وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ کُلُّهُ فی اَرْبَعٍ اَوَّلُها اَنْ تَعْرِفَ رَبَّکَ وَ الثّانی اَنْ تعْرِفَ رَبَّکَ و الثّانی اَنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِکَ و الثّالِثُ اَنْ تَعْرِفَ ما اَرادَ مِنْکَ وَالرّابِعُ اَنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُکَ مِنْ دینِکَ

       یا به بیان حضرت سیدالشهداء (ع) اَلْمَعْروُفُ بِقَدْرِ الْمَعْرِفَهِ یا به سخن امیر المومنین (ع) اِذا اَرْذَلَ عَبْداً حَطَرَ عَلَیْه الْعِلْمَ یا به سخن امام باقر (ع): اَلْکَمالُ کُلُّ الثَّقَقّْهُ فی الدّین وَ الصَّبْرُ عَلَی التّابِئِهِ وَ تَقْدیرُ الْعیشَهِ

ب) ایمان و اعتقاد به خداوند (خدا خواهی و خداگرایی)

آدمی کاندر طریق معرفت ایمان ندارد                           شخص انسان دارد شخصیت انسان ندارد

ج) ایجاد انگیزه های الهی و معنوی

د) تقویت پایه ها و بنیادهای اخلاقی و ارزشهای روحی

ه) هدفداری و هدفگرایی و آخرت خواهی در کارها

و) اتکال به نیروی لایزال الهی

ز) شکر گزاری در برابر نعمتها و صرف نعمتها در جهت الهی و در راه تحصیل رضوان ا;

ح) جلوگیری از تضییع عمر و جوانی و استعدادهای خداوندی و ممانعت از تخریب و هدر رفتن سرمایه ها

ط) استفاده از روشهای مطلوب و تشویق و توبیخ در جهت حداکثر بهره برداری بهینه از نعمتها و الطاف الهی

ی) آینده نگری

ک) احیای شخصیت حقیقی انسانها

ل) ارائه الگوها و اسوه ها والای مکتبی و انسانی در راه هدایت انسانها

       در این رابطه یکی از شاخص ترین الگوها و محورها، ولایت فقیه و نقش و تأثیر سازنده آن در جامعه است. ولایت فقیه محور اصلی در تمرکز نیروها، هدایت و بسیج استعدادها، انسجام و وحدت کلمه در جامعه می باشد. بیداری ملت، رشد و تقویت بنیادهای انقلابی و اسلامی جامعه، احیای شخصیت دینی مردم، احیای تفکر و اندیشه اسلامی ناب محمدی (ص)، رشد و شکوفائی استعدادها، مقابله با تهاجمات و خنثی سازی خطرات و توطئه ها و جلوگیری از اتلاف نیروها، با هدایت ولی فقیه میسر است

ابعاد توسعه فرهنگی

       تا اینجا روشن شد محور اصلی توسعه از دیدگاه اسلام و امام (ره) خود انسان است و هدف از توسعه نیز رشد و تعالی و تکامل انسانهاست. در این قسمت اشاره ای خواهیم داشت به ابعاد توسعه فرهنگی

       همانگونه که ذکر شد توسعه فرهنگی نیز دارای ابعاد گوناگون و وسیع و ظریفی است در این مختصر به سه بعد اساسی توسعه فرهنگی مطلوب اشاره می شود. این سه بعد عبارتست از: 1- تعلیم و تربیت نیروی انسانی 2- رشد پژوهش و تحقیقات 3- عزم ملی برای بسیج امکانات (مشارکت مردم)

1-تعلیم و تربیت نیروی انسانی

       اسلام برای علم ارزش فراوان و والائی قائل شده بلکه آن را هدف از خلقت و آفرینش بحساب آورده (لِتَعْلَمُوا اِنَّ عَلی کُلِّ شَیءٍ قَدیر) و ملاک فضیلت و برتری آدم سلام ا; علیه را بر ملائکه مقربین علم و دانش بشمار آورده و آنجا که نوای رحمانیت الهی را سر می دهد از نوای دل نشین علم و انش سخن می گوید و به مقام قلم سوگند یاد می کند و ;

       در اسلام برای علم و دانش مرزو بوم نیست و همه دورانها و فصول عمر دوران علم و تلاش و سازندگی و حرکت و تعالی است. به عبارت دیگر جامعه اسلامی باید از نظر شاخص علمی در جهان دارای برترین و بالاترین شاخصها و عملکردهای علمی باشد، و رشد سواد و علم و دانش و تحقیق و ابتکار در سطح اعلی باشد. متأسفانه عوامل گوناگون استکباری و استبدادی دست بدست هم داده و وضعیت مسلمانان را تا حد جهان سوم تنزل داده است

       در نهج البلاغه امیر المومنین (ع) می فرماید: اَلا واِنَّ مِنَ الْبَلاءِ الْفاقَهِ و اَشَدُّ من الغاقَهِ مَرَضِ الْبَدَنِ وَ اَشَدُّ مِنْ مَرَضِ الْبَدَنِ مَرَضُ الْقَلْبِ. بیمای جهل و نادانی و بی سوادی خطرناکترین و تلخ ترین بیماریهاست و مقدمه و زمینه هر نوع رشد و تحول و توسعه، علم و دانش و ریشه کن کردن فقر علمی و جهل و نادانی و بی سوادی است

       یکی از کلیدی ترین بخشها در رشد و توسعه و خودکفائی و استقلال هر جامعه بخش آموزش و تربیت نیروی انسانی و هدایت و مدیریت و سازماندهی افراد هر جامعه بری تحقق اهداف و آرمانهای ملی و مذهبی است. امروز تربیت نیروی انسانی و پرورش و شکوفائی استعدادهای ملی و ایجاد شور و انگیزه و آگاهی در نسل جوان به منزله فتح بزرگترین قله های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هر جامعه است. سهل انگاری در این امر مهم و سرنوشت ساز و حیاتی نادیده گرفتن آرمانهای یک ملت و یک انقلاب است

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی در pdf دارای 45 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی در pdf

فصل اول: تعاریف راهنمایی، از دیدگاه های مختلف
تعاریف مشاوره
تفاوتهای راهنمایی و مشاوره
تاریخچه راهنمایی و مشاوره
مراحل روانکاوی
مشاوره به شیوه عقلی- عاطفی
در روش درمان شناختی
مشاوره به شیوه مراجع- محوری
مشاوره به شیوه واقعیت درمانی
مشاوره به شیوه رفتار درمانی
کاربردهای علمی راهنمایی و مشاوره
خلاصه

فصل دوم: راهنمایی و مشاوره تحصیلی
تعریف راهنمایی تحصیلی
تعریف مشاوره تحصیلی
تاریخچه راهنمایی تحصیلی
ضرورت راهنمایی تحصیلی
ضرورت مشاوره تحصیلی
اهداف راهنمایی تحصیلی
اهداف مشاوره تحصیلی
روشهای اجرای راهنمایی تحصیلی
ملاکهای هدایت تحصیلی
روشهای اجرای مشاوره تحصیلی
خلاصه

مقدمه

    بحث اصلی این مقاله راهنمایی و مشاوره تحصیلی و شغلی است . این بحث به دو دلیل اهمیت دارد ، اول : بکار بردن واژه در معنای اصلی خود

دوم : راهنمایی مشاوره تحصیلی و شغلی خود شاخه ای از راهنمایی و مشاوره محسوب می شود

فصل اول

تعاریف راهنمایی ؛ از دیدگاههای مختلف :

در لغتنامه دهخدا : راهنمایی از دیدگاه لغوی به معنی هدایت و ارشاد کردن وارائه طریق تعریف شده است

در لغت نامه عمید : راهنمایی به معنای نشان دادن راه و هدایت فرد در جهت مشخصی آمده است

اما درباره راهنمایی صاحب نظران تعاریف متعددی ارائه داده اند

از نظر میلر : راهنمایی یعنی کمک منظم و سنجیده که فرد در نهایت در زمینه مورد علاقه اش تصمیم بگیرد

از نظر ترکسلر : از طریق راهنمایی ، تواناییها ، رغبتها و نیز محدودیتها مشخص می گردد

مک دانیل و شافتل : راهنمایی به فرد کمک می کند تا فرصتهای تحصیلی و شغلی و شخصی را به خوبی بشناسد

و تعاریف متعدد دیگری نیز درباره راهنمایی ، صاحبنظران ارائه داده اند که می توان در کتب مختلف مطالعه کرد

اما تمام تعاریفی که مورد راهنمایی مطرح شده چند ویژگی مشترک دارند

1      کمکی یاورانه بودن

راهنمایی به شناخت توانائیها و محدودیتهای فرد تاکید دارد

فرایند تصمیم گیری مناسب را تشریح و تحلیل می کند

همه انسانها به راهنمایی نیاز دارند

به نظر نگارنده راهنمایی فعالیتی است پویا و مستمر تا فرد از بروز مشکلات درآینده پیشگیری و از تواناییهای بالقوه اش حداکثر استفاده را ببرد

پس ازتعاریف بالا چند مورد را بررسی می کنیم

راهنمایی فعالیت و تلاشی پویاست

راهنمایی فعالیتی سازمان یافته است

محدودیتها هم هیچ گاه از نظر دور نمی ماند

2      مستمر بودن راهنمایی

4      راهنمایی از طریق ارائه اطلاعات عملی می شود

5      هدف غایی راهنمایی پیشگیری از بروز مشکلات است

تعاریف مشاوره

در فرهنگ نفیسی : مشاوره کنکاش کردن و تبادل آراء تعریف شده است

در لغت نامه دهخدا : مشاوره به معنی کنکاش کردن ، مشورت کردن ، سگالیدن است

در فرهنگ عمید : مشاوره به معنی مشورت کردن – کنکاش کردن – رایزنی بکار رفته است

درزمینه مشاوره مانند راهنمایی صاحبنظران مختلف تعاریفی ارائه دادند

به نظر پاترسون : مشاوره جریان یاورانه ای است که در آن برقرار رابطه صمیمی بین مراجع و مشاور ضرورت دارد

به عقیده آرباکل : مشاوره رابطه تخصصی بین مراجع و مشاور است

دنیک مایر : مشاوره رابطه حسنه بین مراجع و مشاور است

پپینسکی : به نظر ایشان مشاوره فعالیتی تخصصی است که به درمان مشکلات عاطفی نسبتاً سطحی که علل جسمانی ندارد می سنجد

به نظر چالمر : مشاوره برقراری ارتباط ، گوش دادن فعال و بهره گیری از مهارتها است

به نظر استفلر وگرانت : مشاوره رابطه تخصصی فردی و گروهی است که مراجع با کمک مشاور از طریق خودکاوی و خودشناسی می تواند تصمیم مناسب بگیرد

به عقیده فی ور و همکارانش : مشاوره فرایند تعاملی یاورانه بین مراجع و مشاور است

به نظر گروچ : مشاوره که به دنیای ذهنی مراجع و مشاور مربوط می شود به همدلی و خودآگاهی استوار است

    به طور کلی می توان گفت : مشاوره اصطلاحی است که فعالیتهایی نظیر مصاحبه کردن ، آگاهاندن و رایزنی کردن را شامل می شود . هدف آن کمک به مراجع است تا خوب بتواند تصمیم بگیرد و برای آینده برنامه ریزی کند در مشاوره اول : برقراری محیطی سرشار از امنیت ضروری است ، دوم اینکه : مشاور نقش کمک کننده و نه تحمیل کننده را دارد

سوم اینکه : رابطه مراجع و مشاور باید حضوری باشد

تفاوتهای راهنمایی و مشاوره :

مشاوره یکی از خدمات اصلی راهنمایی است هدف راهنمایی پیشگیری از وقوع مشکلات در آینده است در حالیکه مشاورهبه حل مشکلات تاکید دارد

دوم اینکه همه انسانها در تمام زمانها به راهنمایی احتیاج دارند در حالیکه به مشاوره فقط کسانی که مشکل دارند احتیاج دارند

راهنمایی با هر روش اعم از حضوری یا غیر حضوری عملی است در حالیکه به مشاوره فقط حتماً باید حضوری باشد

تاریخچه راهنمایی و مشاوره

دلیل اهمیت بررسی تاریخچه راهنمایی و مشاوره  1) اول آنکه خواننده با سرگذشت علمی و تغییر و تحول این رشته آشنا شود .  2) دوم اینکه به برنامه ریزان کمک می شود تا از وقایع گذشته و تجارب پیشینیان بهره گیرند

در سال 1906 در آمریکا کشیشی بنام فرانک پارسونز راهنمایی در معنای خاص را بر اساس نیاز جامعه با راهنمایی شغلی آغاز کرد . و بعد به دلیل نیاز شدید گسترش یافت . پارسونز کوشید تا بیکاران جامعه آمریکا را در شغل یابی و اشتغال که ضرورت اجتناب ناپذیر فردی و اجتماعی است کمک کند و در نتیجه راهنمایی شغلی را برای اولین بار بطور رسمی در آمریکا مطرح ساخت

در دیگر کشورها ، در بلژیک 1974 فرانسه در سال 1945 ، نروژ 1947 و انگلستان 1948 تاسیس مراکز راهنمایی را آغاز کردند

در ایران راهنمایی مبتنی بر طرح و نقشه در سال 1332 با مشارکت وزارت کار و سازمان صنایع کشور و هیأت عمران بین المللی برای انتخاب و انتساب صحیح کارمندان آغاز شد . در سال 1358 اجرای برنامه راهنمایی و مشاوره طی بخشنامه ای از سوی وزارت آموزش و پرورش به طور موقت متوقف شد و مشاوران در بخشهای مختلف آموزشی به کار پرداختند

در سال 1364 هسته های مشاوره دوباره مقدمات راه اندازی برنامه های راهنمایی و مشاوره در آموزش و پرورش فراهم شد

-  هدف های هسته های مشاوره عبارتند از :

همکاری فراهم آوردن زمینه های تربیتی به منظور جلوگیری از بروز مشکلات

تشخیص و حل مشکلات رفتاری و تربیتی دانش آموزان

شناسایی استعدادهای دانش آموزان و تاسیس کلینیکها و مراکز مشاوره توسط ریاست جمهوری برای رفع مشکلات نوجوانان و جوانان انجام شد

از مطالب مذکور نتیجه می گیریم اول آنکه راهنمایی و مشاوره تاریخچه ای طولانی دارد . دوم اینکه : عوامل ناشی از ضرورت فردی و اجتماعی در توسعه راهنمایی و مشاوره نقش بسزایی دارد

سوم : مقدم بودن خدمت اطلاع رسانی در راهنمایی بر ارائه فعالیت مشاوره

-        ضرورت راهنمایی و مشاوره:

در جامعه سنتی به دلیل محدودیت اطلاعات و گزینه ها انتخاب ساده تر است و در جامعه صنعتی بلعکس به همین دلیل در جامعه سنتی تصمیم گیری برخلاف جامعه صنعتی ساده تر است . در جامعه صنعتی برای راهنمایی دیگران بیشتر نیاز است

بهره گیری از خدمات آموزش و پرورش زمانی عملی خواهد شد که دانش آموزان از نظر جسمی ، ذهنی  ، روانی ، اجتماعی ، اخلاقی برای انجام فعالیت آمادگی داشته باشند

هدفهای آموزش و پرورش زمانی عملی خواهد شد که برنامه ها و محتوای دروس بر اساس نیازها ، توانها ، رغبتها و محدودیتهای دانش آموزان تهیه و تدوین شوند

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله مدیتیشن در pdf دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مدیتیشن در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله مدیتیشن در pdf

مقدمه
نگاه اجمالی
انواع مدیتیشن
Hindism
مذهب بهایی
بودیسم Buddism
Sogyal Rinpoche
مسیحیت Christianity
Islam
Jainism
جودیسم Judaism
آیین تانو
تفکرات آسان
تفکر پویا/فعال
دنیوی
صوتی و نوری
تفکر در مفهوم
حالت‌های فیزیکی
فراوانی و مدت ادامه
هدف‌ها و تأثیرات تفکر
درخواست (کاربرد) سلامتی و مطالعات بالینی از تفکر و اندیشه

مقدمه

مدیتیشن حالتی از توجه متمرکز روی بعضی از موضوع‌های فکری یا آگاهی را توضیح می‌دهد. آن معمولاً تغییر توجه درونی ذهن به خودش را در برمی‌گیرد. مدیتیشن اغلب به عنوان جزئی از مذاهب شرقی شناخته شده است. جایی که آن برای بیشتر از 5000 سال تمرین می‌شده. آن هم‌چنین مسیر اصلی برای فرهنگ غربی شده است. مدیتیشن یک تنوع وسیعی از تمرین‌های روحی را در بر می‌گیرد که تأکید به فعالیت‌های ذهنی یا بی‌حرکتی دارد. آن می‌تواند حتی برای پرورش فردی یا تمرکز ذهن روی خدا یا نشانه‌های خداوندی استفاده شود

طبق عقیده Tort در (1969) فرآیند مدیتیشن یک فرآیند القاء از خود بی‌خود شدن است

نگاه اجمالی

مدیتیشن Zen Buddhist یا ZaZen لغت مدیتیشن از لاتین meditation می‌آید که به طور کلی هر نوع تمرین فیزیکی یا عقلانی را نشان می‌دهد که بعدها به معنی بسیار جزئی‌تری به نام اندیشه توسعه یافت

به طور کلی استفاده از کلمه مدیتیشن در سنت مسیحیان غربی به یک تمرین فعال از انعکاس روی بعضی موضوع‌های خاص مثل تفکر به عذاب مسیح اشاره دارد

به طور مشابه در فلسفه‌ی غربی (برای مثال تفکرات Descarter روی اولین فلسفه) شخصی مجموعه‌ای از 6 تمرین ذهنی را یافت که به طور منظم حقیقت اشیاء خارجی را تجزیه و تحلیل می‌کرد

مدیتیشن در معنی مدرن و پیشرفته به مدیتیشن yogic اشاره دارد که اصل آن از هند است. در اواخر قرن 19، عارفان لغت مدیتیشن را که اشاره دارد به تمرین‌های ممتد و مختلف روحی از Hinduism و Buddhism و دیگر مذاهب شرقی پذیرفتند

بنابراین لغت انگلیسی مدیتیشن مختصراً با یک جمله یا مفهوم ترجمه نمی‌شود و می‌تواند به کلمات دیگری مانند Sonskrit، dhyana، Samadhi و bharana ترجمه شود. مدیتیشن معمولاً به عنوان یک یا چندین عبارت زیر تعریف می‌شود

حالتی از تمرکز همراه با آرامش روی واقعیت لحظه حاضر

حالتی است که زمانی که ذهن مسئله‌ای را حل نمی‌کند و خالی از هر نوع افکار است تجربه می‌شود

تمرکز در حالتی که توجه رها شده از هرگونه بی‌قراری و روی خداوند متمرکز شده است

تمرکز ذهن روی یک موضوع (مانند شمشال مذهبی یا نفس کشیدن فردی یا یک mantra

یک ذهن با سرچشمه خدایی و درخواست کردن راهنمایی از یک قدرت برتر

استنتاج تجزیه و تحلیل از تعلیمات مذهبی (مانند ناپایداری برای Buddhists)

مدیتیشن ممکن است برای اهداف مذهبی باشد اما حتی تا قبل از اینکه به غرب آورده شود آن برای زمینه‌های دنیوی مانند هنرهای جسمانی و مادی استفاده می‌شده

همزمان با آغاز عارفان اگرچه مدیتیشن به وسیله تعدادی از حرکات مذهبی و روحی مانند یوگا و حرکات New Age به کار برده می‌شد. به علاوه به استفاده مسیحیان محدود شده بود

از نظر دیدگاه روان‌شناسی، مدیتیشن می‌تواند حالت تغییر یافته‌ای از آگاهی را القاء کند. اهداف مدیتیشن متفاوت است و از روش فکری روحی به تغییر نگرش‌ها تا سلامتی بهتر Cardiovascular قرار می‌گیرد!

انواع مدیتیشن

تمرین Zazan, Bodhidharma

طبق گفته Preze-de-Albeniz و Holmes در سال 2000، تکنیک‌های مختلف مدیتیشن، بر اساس تمرکز‌شان می‌توانند دسته‌بندی شوند. بعضی تمرکزها بر روی یک زمینه و یا background  (یا پس‌زمینه) درک و تجربه را هم‌چنین mindfulness می‌نامند. تمرکزهای دیگر بر روی اجزای مخصوص از پیش انتخاب شده را مدیتیشن concentratire می‌نامند. هم‌چنین تکنیکی وجود دارد که بین زمینه و اشیاء تغییر می‌کند

دسته‌بندی مدیتیشن متنوع، دشوار است. یک روش رایج طبقه‌بندی بر اساس مذهب یا اصل و نسب است. بعضی سنت‌های تفکری مثل یوگا و یا تانترا در چندین مذهب رایج‌اند و یا در بیرون از زمینه‌های مذهبی اتفاق می‌افتند. بنابراین برای اجتناب کردن از هر بحثی، این مقاله تلاش نخواهد کرد تا همه‌ی مدیتیشن‌ها را در داخل یک مذهب یا اصل و نسب دسته‌بندی کند

Hindism

هندیسم که به عنوان قدیم‌ترین مذهب مورد توجه قرار گرفته با اطمینان می‌تواند مدیتیشن را به عنوان یک تمرین روحی و مذهبی ادعا کند. یوگا یکی از 6 مکتب فلسفی از فلسفه‌های هندویی است که بر روی مدیتیشن تمرکز می‌کند. در هند یوگا به عنوان معانی از هر دو تبحر روانی و روحی مورد توجه شده است

چند گونه از مدیتیشن در هندیسم وجود دارد که شامل موارد زیر است (البته محدود به این موارد نمی‌شود)

Vedenta : یک فرم از یوگای جنانا (Jnana Yoga)

Raja Yoga: که به وسیله‌ی Pantajali مطرح شده است که 8 عضو از تمرین‌های روحی را توصیف می‌کند. نیمی از آن که شاید به عنوان مدیتیشن طبقه‌بندی شود. در مأخذ و منبع آن‌ها فرض بر آن است که یوگا بهتر است که نوسانات ذهنشان را آرام کند

Surat Shabd YOGA: یا مدیتیشن با صدا و روشن

Japa یوگا: تکرار یک mantrait که خیلی مهم است

Bhaki یوگا: یوگا عشق و پرستش که در آن جوینده بر روی یک شیء مورد پرستش و علاقه متمرکز می‌شود مثل Krishna

Hatha یوگا: که در آن حالت‌ها و مدیتیشن‌ها در بالا رفتن انرژی روحی مورد توجه قرار گرفته‌اند. مانند kundalini که از طریق انرژی متمرکز صعود می‌کند مثل Chakras

Sahaja یوگا: خودفهمی مستقیم یوگا از طریق بیدار شدن از انرژی kundalini ثابت شده

تکنیک‌های مدیتیشن شامل درک کردن روحی خود مشخص می‌شود. فرض پایه پذیرش برابری بین همه و با تبع خدایت همه است که زاتا ؟؟ مثبت و مورد تصدیق است. آن بسیاری از زیرساخت‌های غلط را در برگرفته است که آن‌ها دلیلی بر بیشتر بدبختی‌ها و قاعده زندگی به عنوان یک چیز مثبت عالی هستند. تا زمانی که هر چیز برابر هست و خدایت به طور یکسانی است، هیچ دلیلی بر نفرت، ترس، زیاده‌روی کردن در خودبینی حرص، خردی وجود ندارد تا هنگامی که این اشغال ذهنی از ذهن حذف شوند هر زمان آفرینش و انرژی آفرینش در دسترس‌اند تا کشف کنند چه چیزی خود را در حقایق و هم‌ترازی اعمال و تجربیاتش بر طبق آن برآورده و تمام می‌کند

این نیست مشابه آن‌چه که گفته می‌شود که یک شخص باید تجربیات نرمال زندگی را فرو نشاند و در نتیجه احساسات – آن‌ها هستند برای دیدن و بازدید ایشان در زمینه‌های درست و با پرسپکتیو درست و اجازه دادن آن‌ها برای عبور و رد نشدن اگر آن مخالف و برعکس آفرینش درست هستند. این اجازه می‌دهد برای تجربیات نرمال زندگی در هر بی‌رنگیشان بدون معاشرت وابسته و زندگی دنیوی بلندمدت

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله مفاهیم اساسی مدیریت استراتژیک در pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله مفاهیم اساسی مدیریت استراتژیک در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله مفاهیم اساسی مدیریت استراتژیک در pdf

مقدمه
فصل 1- مفاهیم اساسی مدیریت استراتژیک
1-1- استراتژی چیست ؟
2-1- مروری بر مفاهیم نظری تفکر استراتژیک ;;
3-1 – مدیریت استراتژیک ;;
4-1- الگوی اصلی مدیریت استراتژیک ;;
5-1- تدوین استراتژی ;
6-1- انواع استراتژی
7-1- استراتژی های اصلی در مدیریت استراتژیک
فصل دوم : نقش مدیران در اتخاذ تصمیم های استراتژیک بهتر
2-2 تصمیم گیری استراتژیک ;
3-2 – ویژگیهای تصمیمهای استراتژیک ;;
4-2- سبک های تصمیم گیری استراتژیک مینتز برگ ;
5-2-نقش هیئت مدیره در مدیریت استراتژیک ;
6-2روند مشارکت هیئت مدیره در فرآیند مدیریت استراتژیک
فصل سوم : بررسی محیطی و تجزیه و تحلیل صنعت
1-3- بررسی محیطی;;
2-3- متغیرهای قابل بررسی در محیط خارجی ;;
3-3- تجزیه و تحلیل صنعت ، تجزیه و تحلیل وظیفه ای
4-3- نگرش مایکل پورتر به تجزیه و تحلیل صنعت ;;
5-3- تهدید تازه واردها یا رقبای بالقوه ;;
6-3- رقابت میان شرکتهای موجود ;
7-3- تهدیدهای محصولات جایگزین
8-3- قدرت چانه زنی خریداران ;;
9-3- قدرت چانه زنی عرضه کنندگان ;;
10-3- قدرت دیگر گروههای ذینفع
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل موقعیت و استراتژی کسب و کار
1-4- تجزیه و تحلیل موقعیت ( SWOT‌ )
2-4- استراتژی کسب و کار ;
3-4- استراتژی رقابتی ;
4-4- خطرات همراه استراتژی های رقابتی
5-4- مسائل استراتژی رقابتی ;
فصل پنجم : اجرای استراتژی ، سازماندهی برای اقدام
1-5- اجرای استراتژی ;
2-5- جریان استراتژی
3-5- روش طراحی برنامه ها ، بودجه ها و رویه ها
4-5- طراحی برنامه ها ;
5-5- طراحی بودجه ها
6-5- طراحی رویه های جدید
فصل ششم : اجرای استراتژی ، جذب نیرو و رهبری
1-6- جذب نیرو
2-6- تأثیر استراتژی بر فرآیند جذب نیرو ;;
3-6- مشکلات استراتژی کاهش ;
4-6- رهبری ;
منابع و مأخذ ;;

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله مفاهیم اساسی مدیریت استراتژیک در pdf

1- مبانی مدیریت استراتژیک ، جی ، دیوید هانگر ، توماس ال ویلن ، ترجمه دکتر سید محمد اعرابی و داود ایزدی

2- مدیریت استراتژیک ( با رویکردی بر مدیریت کیفیت فراگیر TQM و کلاس جهانی ، تألیف دکتر اصغر مشبکی ، اداره شرکت و مسئولیت اجتماعی

مقدمه

سازمان ها « در معنای وسیع کلمه » رکن اصلی اجتماع کنونی اند و مدیریت ، مهمترین عامل در هیأت ، رشد و بالندگی و یا مرگ سازمانهاست . مدیر ، روند حرکت از ( وضع موجود ) به سوی ( حقیقت مطلوب )‌را هدایت می کند و در هر لحظه ، برای ایجاد آینده ای بهتر در تکاپوست . گذشته با تمام اهمیت و اندوختنی هایش و با تمام تأثیری که می تواند بر آینده داشته باشد اتفاق افتاده است و هیچ نیروی بشری نمی تواند آن را دیگر بار و به گونه ای متفاوت بیافریند . ولی آینده در راه است و قسمت مهمی از آن چه (امروز) می گذرد مربوط است . لذا امر ( مدیریت ) مهمترین مقوله ای است که باید برای رشد و تعالی فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسی جامعه مورد توجه قرار گیرد

 1-1 – استراتژی چیست ؟

تعریف استراتژی از حدود پنج قرن پیش نیمی از سال 1561 میلادی ترجمه با واژه یونانی « استراتژیا » به معنی حکومت نظامی آغاز شده است و استراتژی را به عنوان بحثی که ریشه در علوم نظامی دارد و محتوای آن راهبری جنگ و سازماندهی نظامی در جبهه « تهاجمی و تدافعی » بوده می شناسند اگر هدف یک استراتژی  دستیابی به مواضع جدید باشد این استراتژی دارای ماهیت تهاجمی است زیرا که هدف آن به دست آوردن مواضعی است که از مواضع قبلی متمایز و مطلوبتر است . در مقابل یک استراتژی که هدف آن حفظ مواضع موجود است دارای ماهیت تدافعی است استراتژی تهاجمی در زمان توانایی و قدرت به کار گرفته می شود و استراتژی تدافعی در زمان ضعف و ناتوانی مورد استفاده قرار می گیرد

2-1- مروری بر مفاهیم نظری تفکر استراتژیک

از دیر باز بحث تفکر استراتژیک و رابطه آن با مدیریت استراتژیک و برنامه ریزی استراتژیک مطرح بوده است تفکر استراتژیک نوعی اندیشه زنده و بهنگام است  که در بسیاری افراد وجود دارد و به طور عمده در بحرانها به نحوه شایسته ای خود را نشان می دهد . انسانها در لحظاتی که در بحران قرار می گیرند به دو طریق ممکن است واکنش نشان دهند : یا به طور عمده از ادامه کار باز می مانند و یا در حداقل زمان ممکن بحران را کنترل و خود را باز یافته و به نحو شایسته ای بحران را پشت سر می گذارند در این مرحله گفته می شود که فرد دارای توان و تفکر استراتژیک است و قدرت برخورد با ناملایمات و بحرانها را دارد بحث ثانوی که در این راستا قابل ذکر است اکتسابی بودن اندیشه های انسانهاست . عده ای را عقیده بر آن است که این توانمندی که در بعضی از مدیران و یا به بیان نوین استراتژیست ها وجود دارد به طور عمده ذاتی است و عده ای نیز اعتقاد بر اکتسابی بودن آن دارند در هر حال ذاتی یا اکتسابی بودن این توانمندی در انسانها متضمن عوامل بسیار زیادی است که باید ملحوظ نظر قرار گیرد

3-1- مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک عبارت است از بررسی محیطی ( هم محیط داخلی و هم محیط خارجی ) ، تدوین استراتژی ( برنامه ریزی بلند مدت یا استراتژیک ) ، اجرای استراتژی ، ارزیابی و کنترل . بنابراین مدیریت استراتژیک بر نظارت و ارزیابی بر فرصت ها و تهدیدهای خارجی در سایه توجه به نقاط قوت و ضعف یک شرکت تأکید دارد . در ابتدا به جای واژه مدیریت استراتژیک از عبارت سیاست بازرگانی استفاده می کردند که در برگیرنده فعالیتهایی همچون برنامه ریزی بلند مدت و استراتژی بود اما واقعیت این است که سیاست بازرگانی جهت گیری کلان مدیریتی دارد و عمدتاً به محیط داخلی سازمان و یکپارچه سازی بسیاری از فعالیتهای اصلی سازمان به طرزی مناسب توجه دارد . مدیریت استراتژیک ، به عنوان یک حوزه مطالعاتی ، در برگیرنده موضوعات اساسی مورد توجه سیاست بازرگانی ، به همراه تأکید بیشتر بر محیط و استراتژی می باشد . بنابراین ترجیح دارند عبارت مدیریت استراتژیک را جایگزین سیاست بازرگانی نمایند . مدیریت استراتژیک شامل مجموعه تصمیمات و فعالیتهایی است که در جهت تنظیم و اجرای استراتژیها طراحی شده و در راستای دستیابی سازمان به اهدافش مورد توجه می باشد . با بیان دیگر ، مدیریت استراتژیک شامل برنامه ریزی ، هدایت ، سازماندهی و کنترل تصمیمات مربوط به استراتژی و فعالیتهای شرکتها می باشد . از طرف دیگر ، منظور مدیران از استراتژی ، طراحی برنامه های وسیع و آینده گرا برای تأثیر بر محیط های رقابتی و دستیابی به اهداف سازمانی است

4-1- الگوی اصلی مدیریت استراتژیک

مدیریت استراتژیک  از چهار عنصر اساسی تشکیل می شود : 1- بررسی محیطی 2- تدوین استراتژی 3- اجرای استراتژی 4- ارزیابی و کنترل نمودار 1-1 نحوه تعامل فی ما بین این چهار عنصر را نشان می دهد . مدیریت هم محیط خارجی را به منظور کشف فرصت ها و تهدیدها و هم محیط داخلی را به منظور کشف و درک نقاط قوت و ضعف سازمان ، بررسی می کند . عواملی که در آینده شرکت ، بیشترین تأثیر را دارند اصطلاحاً عوامل استراتژیک نامیده می شوند : نقاط قوت ، نقاط ضعف ، فرصت ها ، تهدیدها

5-1- تدوین استراتژی

عبارت است از طراحی طرحهای بلند مدت برای مدیریت مؤثر فرصت ها و تهدیدهای محیطی و بررسی نقاط ضعف و نقاط قوت شرکت . تدوین استراتژی شامل تعریف مأموریت شرکت ، تعیین اهداف قابل تحصیل ، طراحی استراتژیها و تعیین رهنمودهای مربوط به سیاست ( خط مشی )

6-1- انواع استراتژی

استراتژی بر اساس نوع و اندازه مشکلات و موانع و همچنین شرایط حاکم بر تصمیم گیری به پنج دسته تقسیم می شود که عبارت است از : استراتژی مستقیم ، استراتژی غیر مستقیم ، استراتژی گام به گام ، استراتژی مستمر و استراتژی عملیاتی

1- استراتژی مستقیم : در استراتژی مستقیم رابطه مستقیم بین اهداف ، سیاستها ، ابزارها وجود دارد و راه رسیدن به اهداف از طریق چگونگی بکارگیری ابزارها تعیین می شود . در استراتژی مستقیم سعی می شود که کوتاهترین راه برای رسیدن به هدف در کوتاهترین زمان انتخاب شود

2- استراتژی غیر مستقیم : استراتژی غیر مستقیم دستیابی به اهداف نهایی از طریق تحقق اهداف فرعی امکانپذیر می سازد که اصطلاحاً آن را استراتژی فریب نیز می نامند . از استراتژی غیر مستقیم هنگامی استفاده می شود که دستیابی به اهداف نهایی غیر ممکن باشد یا اینکه محدودیت ابزارهای موجود مانع از اجرای سیاستها می شود که به تحقق اهداف نهایی منجر می شود

3-  استراتژی گام به گام : در استراتژی گام به گام ، همانگونه از معنی ظاهری آن برداشت می شود ، رسیدن به هدف نهایی یکباره میسر نمی باشد به همین دلیل هدف نهایی به اهداف کوچکتر تقسیم می شود به هر کدام از این هدفها بستگی به هدف ما قبل دارد

4- استراتژی مستمر : این استراتژی در وضعیت های  یکسان ، در صورتی که از ابتدای کار ، هدف نهایی ،‌سیاستها و ابزار آن تعیین و تعریف شده باشد می تواند بارها تکرار شود . از ویژگیهای استراتژی مستمر ، طولانی بودن دستیابی به هدف است البته برای این موضوع دلایل متفاوتی وجود دارد از جمله محدودیت ابزار و امکانات یا ضعف سیاستها

5- استراتژی عملیاتی : در استراتژی عملیاتی موضوع مورد نظر ، قدرت تحقق پذیری اهداف، سیاستها و ابزار است . استراتژی عملیاتی به واقعیات موجود توجه می کند و عملی کردن سیاستها ، اصلی ترین شرط به اجرا در آوردن این استراتژی است . بنابراین باید ابزار لازم در دسترس باشد و سیاستها با توجه به چگونگی ابزار در دسترس تعیین شوند

استراتژی های اصلی در مدیرت استراتژیک

 این قسمت ، با معرفی 12 استاتژی در سطوح مختلف تصمیم گیری و برنامه ریزی استراتژیک مدیر استراتژیک را یاری می کند . همچنین چگونگی انتخاب بهینه استانداردهای اصلی از راه حلهای در دسترس ، معیارها و ابزار مناسب را برای دستیابی به اهداف نیز تبیین می کند . استراتژی های اصلی نمایانگر کیفیت دستیابی به اهداف گسترده می باشد . بنابراین ، استراتژی های اصلی یک درک عمومی از هویت فعالیتهای اصلی سازمان به شمار می آید عناوین این دوازده استراتژی عبارتند از : 1- تمرکز گرایی 2- توسعه بازار 3- بهبود کالا 4- نوآوری 5- ائتلاف افقی 6- ائتلاف عمودی 7- سرمایه گذاری مشترک 8- تنوع بخش متمرکز 9 – تنوع بخش مختلط 10- کاهش طول یا تغییر مسیر 11- رهاسازی 12- تصفیه

فصل دوم 1-2 : نقش مدیران در اتخاذ تصمیم های استراتژیک بهتر

برای انتخاب هر یک از سبک های تصمیم گیری استراتژیک در شرایط و موقعیت های خاص می توان مباحث و بررسی های خوبی انجام داد البته ما در بیشتر شرایط ، سبک تصمیم گیری استرتژیک « برنامه ریزی » را پیشنهاد می کنیم ؛ زیرا شامل عناصر اساسی و اصلی مدیریت استراتژیک می باشد . ما فرآیند تصمیم گیری استراتژیک هشت مرحله ای زیر را پیشنهاد می کنیم

1- ارزیابی نتایج عملکرد فعلی : در پیوند با « الف » بازگشت سرمایه ، سود آوری ، و غیره و « ب »  وجهه استراتژیک شرکت در حال حاضر مأموریت ، اهداف ، استراتژی ها و سیاستها

2- بررسی وضعیت اداره شرکت : یعنی بررسی عملکرد هیئت مدیره و مدیریت ارشد شرکت

3- بررسی محیط خارجی : برای کشف عوامل استراتژیکی که فرصت ها و تهدیدها را به وجود می آورند

4- بررسی محیط داخلی شرکت : برای تعیین عواملی که نقاط قوت و نقاط ضعف هستند

5- تجزیه و تحلیل عوامل استراتژیک (SWOT ) برای الف ) کشف و مشخص کردن مشکلات و ب ) بررسی و بازنگری مأموریت و اهداف شرکت در صورت لزوم

6- خلق و ارزیابی و انتخاب بهترین استراتژی جایگزین : با توجه به تجزیه و تحلیل انجام شده در قدم پنجم

7- اجرای استراتژی های انتخاب شده بوسیله برنامه ها و بودجه ها و رویه ها

8- ارزیابی استراتژی های اجرا شده : از طریق سیستمهای بازخور و کنترل فعالیتها برای مطمئن شدن از این که خیلی از طرحهای مصوب دور و منحرف نشده اند

شرکت هایی مثل وارنر – لمبرت ، دیتون هورسن ، اون پروداکتس ؛ بچتل گروپ ، تایسی با موفقیت این روش را مورد استفاده قرار داده اند

2-2 تصمیم گیری استراتژیک

کلمات کلیدی :