دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی مقاله تقویت اراده از منظر اسلام در pdf دارای 103 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تقویت اراده از منظر اسلام در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تقویت اراده از منظر اسلام در pdf

پیشگفتار
مقدمه
طرح تحقیق
موضوع تحقیق
تعریف موضوع
اهمیت موضوع
پیشینه بحث
سؤال‌های تحقیق
فرضیه‌های تحقیق
روش تحقیق
چکیده
فصل اول : تعاریف و کلیات
بخش اول : تعاریف
1-1 تعریف لغوی اراده در فرهنگ اسلامی
1-2 تعریف لغوی اراده در فرهنگ قرآنی
1-3 تعریف عرفی اراده
1-4 تعریف اصطلاحی اراده ( دیدگاه اندیشمندان)
1-4-1 فلاسفه
الف ـ فارابی
ب ـ هیوم
1-4-2متکلمان
الف ـ معتزله
ب ـ اشاعره
1- غزالی
2- فخر رازی
ج ـ امامیه
1-4-3عرفا
بخش دوم : کلیات
2-1رابطه اراده و معشیت
2-2 تفاوت اراده با میل
2-3تفاوت اراده با شوق
2-4تفاوت اراده با قصد
2-5تفاوت اراده با اختیار
2-6قهرمانان اراده
2-6-1 ادیسون
2-6-2 نیوتون
2-6-3دکتر محمود حسابی
فصل دوم : اراده از دیدگاه آیات، روایات و روان‌شناسی
بخش اول : اراده از دیدگاه آیات و روایات
1-1اراده خداوند و رابطه آن با اراده انسان
1-2تفاوت اراده خدا با اراده انسان
1-3مراتب اراده الهی
1-3-1اراده تکوینی
1-3-2اراده تشریعی
1-4 اراده از نظر قرآن
1-5 دلائل قرآنی بر مختار بودن انسان
1-6 اراده خدا از دیدگاه روایات
1-7 اراده انسان از دیدگاه روایات
1-8ذکر چند نمونه از روایات در باب اراده انسان
بخش دوم : اراده در روان‌شناسی
2-1 مفهوم روان‌شناسی اراده
2-2 انواع اراده
2-3 مراحل اراده
2-4 اعتماد به نفس
2-5 عزت نفس و اراده
فصل سوم : راههای تقویت اراده
بخش اول : راههای تقویت اراده در آیات و روایات
1-1 اعمال عبادی
1-1-1روزه
1-1-2 نماز
1-1-3جهاد
1-2رفتارهای اخلاقی
1-2-1 تقوا
1-2-2 صبر
1-2-3 تزکیه نفس
1-2-4 توکل
1-2-5 دعا و نیایش
6-2-1عفو و بخشش
بخش دوم : راههای تقویت اراده در روان‌شناسی
2-1خودآگاهی
2-2 تلقین
2-3 هدف
2-4 قاطعیت
2-5 قدرت تصمیم‌گیری
2-6 احترام به خود
2-7 خود شیفتگی
2-8کمک به دیگران
2-9 تقویت حافظه
2-10 موفقیت
2-11 شکست
2-12 گرایش به خیر و صلاح
بخش سوم : ضعف اراده
3-1 ضعف اراده مانع راه تکامل
3-2 علائم ضعف اراده
3-2-1 علائم فیزیکی
3-2-2 علائم شخصیتی
3-2-3 نشانه‌های روانی
3-3 عوامل ضعف اراده
3-3-1 پیرو مقلد بودن
3-3-2 فاقد ابتکار و خلاقیت
3-3-3 فاقد استقلال رأی
3-3-4 برخورد غیر معقول
3-3-5 وسواس، خشم، افسردگی
3-4 بزرگترین مانع اراده
نتیجه‌گیری
فهرست منابع

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تقویت اراده از منظر اسلام در pdf

قرآن مجید
1- آراء اهل المدینه الفاضله ، ابونصرمحمدفارابی ، مترجم سیدجعفرسجادی ، ناشر : کتابخانه طهوری ، چاپ دوم ، تهران ـ
2- آموزش‌عقاید ، ج 1و2 ، محمد تقی مصباح یزدی ، انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی ، چاپ چهاردهم ، 1375
3- اراده خدا ازدیدگاه فیلسوفان ، متکلمان و محدثان ، علی اله بداشتی ، ناشر: مؤسسه بوستان کتاب ، چاپ‌اول ، قم ،
4- اراده‌های پولادین معاصر ایران، ج1،حسین شریفی و سعید فتح اللهی‌راد،انتشارات وثقی،چاپ اول، 1377
5- اصول کافی ، شیخ محمد کلینی ، مترجم : محمدباقر کمره‌ای ، انتشارات اسوه ، چاپ دوم ، 1372
6- اصول موفقیت ، بیژن علی‌پور، ناشر : دکلمه گران ، چاپ اول ، تهران ، 1376
7- اعتماد به نفس در10روز ، سید مجتبی حورایی ، ناشر : دکلمه‌گران ، چاپ سیزدهم ،
8- الحدیث ، ج1، مرتضی فرید ، ناشر : فرهنگ اسلامی ، چاپ یازدهم ، 1374
9- انسان از دیدگاه اسلام ، عبدالله نصری ، انتشارات دانشگاه پیام نور ، چاپ هفتم ، 1386
10- انسان بر آستان دین ، مرتضی مطهری ، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) ، چاپ پنجم ،
11- انسان‌شناسی ، محمود رجبی ، انتشارات مؤسسه آموزشی‌وپژوهشی امام‌خمینی ، چاپ ششم ،1381
12- بحارالانوار ، محمدباقر مجلسی ، ناشر: کتابفروشی اسلامیه ، چاپ سوم ، 1375
13- ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن ،ج 2، سیدغلامرضا خسروی حسینی ، انتشارات مرتضوی ، بی‌تا
14- تفسیر نمونه ،ج1، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ سی و پنجم ، تهران ، 1377
15- تفسیر نمونه ،ج3، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ بیست‌وسوم ، تهران ، 1374
16- تفسیر نمونه ،ج9، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ شانزدهم ، تهران ، 1375
17- تفسیر نمونه ،ج11، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ شانزدهم ، تهران ، 1376
18- تفسیر نمونه ،ج17، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ دوازدهم ، تهران ، 1374
19- تفسیر نمونه ،ج27، ناصرمکارم شیرازی ، ناشر : دارالکتب الاسلامیه ، چاپ شانزدهم ، 1375
20- تفسیرالمیزان ، ج15، علامه طباطبایی ، ترجم محمدباقر موسوی همدانی ، انتشارات اسلامی
21- تعیلم و تربیت در اسلام ، مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ، چاپ بیست و پنجم ، 1374
22- تکامل در پرتو اخلاق ، ج1و2 ، غلامرضا سلطانی ، دفتر انتشارات اسلامی ، چاپ بیستم، قم ، 1378
23- جبر و اختیار، علی ربانی گلپایگانی ، ناشر: مؤسسه تحقیقاتی سیدالشهدا ، چاپ اول ،قم ، 1368
24- جبر و اختیار ، محمدتقی جعفری ، انتشارات ولی عصر ، بی تا
25- چگونه اراده خود را تقویت کنیم؟، پیر رئال و ولادیمیولوی و کربیکف ، مترجم هوشیار رزم آرای ، ناشر : سپنج خیابان طالقانی جنب بانک تجارت مرکزی، چاپ اول ، 1363
26- چگونه زندگی کنیم؟، علی نوروزی ، انتشارات زرین ، چاپ اول ، 1376
27- خود و ناخود ، محمود اکبری ، انتشارات فرهنگی سماء ، چاپ اول ،1381
28- راه خوشبختی ، ویکتورپوشه ، ترجمه نصرت الله کاسمی ، انتشارات کرمش ، چاپ سوم ،1370
29- رمز پیروزی مردان بزرگ ، جعفر سبحانی ، انتشارات نسل جوان ، چاپ پنجم ، بی‌تا
30- روان‌شناسی از لحاظ تربیت ، علی‌اکبر سیاسی ، ناشر: کتابخانه ابن سینا، چاپ چهارم ، تهران ، 1337
31- روان‌شناسی از دیدگاه غزالی و دانشمندان اسلامی ، عبدالکریم عثمان ، ترجمه سیدمحمد باقرحجتی، دفتر نشر و فرهنگ‌اسلامی ، چاپ هشتم ، 1373
32- روان‌شناسی و اخلاق ، ژ. آ . فیلد ، مترجم علی پریور، انتشارات علمی و فرهنگی ، چاپ سوم ، 1374
33- زندگی بهتر در پرتو اخلاق ، محمدرضا بارگاهی ، ناشر : دانشگاه آزاد اسلامی واحد جنوب تهران ، چاپ اول ،
34- سفینه‌البحار ، ج2 ، شیخ عباس قمی ، انتشارات دارالاسوه ، تهران ،1380
35- شرح غرر و درر ،ج 6، عبدالواحد بن محمد تمیمی آمدی ، شرح : جمال الدین محمد خوانساری، مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، 1373
36- شرح و تفسیر لغات قرآن بر اساس تفسیر نمونه ، ج2، جعفر شریعتمداری ، ناشر: آستان قدس‌رضوی ، چاپ اول ، 1374
37- عقل در اخلاق از نظر غزالی و هیوم ، حسینعلی شیدان شید ، ناشر : پژوهشکده حوزه و دانشگاه ، چاپ‌اول، بهار1383
38- فرهنگ الفبایی الرائد ، ج 1، جبران مسعود ، ترجمه رضا انزابی نژاد ، انتشارات آستان قدس رضوی ، چاپ اول ، 1372
39- فرهنگ فارسی ، ج 1، محمد معین ، انتشارات امیرکبیر ، چاپ هشتم ، تهران ،
40- فصلنامه آموزشی ـ فرهنگی (فرهنگ جهاد) ، شماره35 ، سال نهم ، بهار1383
41- فلسفه اخلاق ، مرتضی مطهری ، انتشارات صدرا ، چاپ بیست و ششم ، آبان
42- قاموس قرآن ، ج3 ، سیدعلی‌اکبر قریشی ، انتشارات دارالکتب الاسلامیه ، تهران ، بی‌تا
43- قانون موفقیت ، پاراماهانسایوگاناندا ، ترجمه مرجان سکاکی ، نشر فروزان ، چاپ اول ،1380
44- لغت‌نامه‌دهخدا ، علی‌اکبردهخدا ، زیر نظر دکترمحمد معین ، دانشگاه تهران(دانشکده‌ادبیات ‌ـ ‌سازمان‌لغت‌نامه) ، تهران ، 1325
45- مراحل اخلاق در قران ، جوادی آملی ، انتشارات اسراء ، چاپ ششم ، قم ،
46- معجزه قدرت فکر ، ژوزف مورفی ، مترجم مهرداد مهرین ، انتشارات نغمه ، چاپ دوم ، تهران ،1377
47- میزان‌الحکمه ، محمد محمدی ری شهری ، مترجم : حمیدرضا شیخی ، ناشر : دارالحدیث ، چاپ چهاردهم ، 1383
48- نهج‌البلاغه ، ترجمه سید جعفر شهیدی ، انتشارات علمی و فرهنگی ، چاپ هشتم ، 1374
49- نهج‌البلاغه ، ترجمه و شرح سید علی نقی فیض الاسلام
50- نهج‌البلاغه ، ترجمه محمد دشتی ، انتشارات نسیم کوثر ، چاپ سوم ، 1386
51- نهج‌الفصاحه ، ج1و2، ابوالقاسم پاینده ، انتشارات جاویدان ، چاپ هشتم ، 1352

پیشگفتار

حمد و ستایش مخصوص پروردگاری است که انسان را موجود با اراده و صاحب اختیار خلق نمود. تا بدین وسیله بین انسان و دیگر آفریده‌هایش، تفاوت گذاشته باشد

اراده از نظر اسلام تنها تفاوت و امتیاز میان انسان و حیوان است. اسلام مردم بی‌اراده را که مانند حیوان، بی‌بند و باری را شعار خود قرار داده‌اند، از انسانیت دور می‌شمارد. انسان بوسیله اراده است که می‌تواند بر مشاعر و اعمالش فرمانروا باشد، و خویشتن را در مقابل هواهای نفسانی کنترل نماید. اینکه انسان، موجودی با اراده و مختار هست یا نه؟ از جمله مسائلی است که در آن بسیار اختلاف نظر است؛ اشاعره که یکی از فرق کلامی است، انسان را موجودی بی‌اراده می‌دانند، که از روی جبر کارهایش را انجام می‌دهد. اینان اعمال انسان را به عواملی خارج از اراده انسان، نسبت می‌دهند و فرقه مخالف این گروه، معتزله هستند، که معتقد به آزادی مطلق انسان هستند، اینها می گویند : افعال انسان از روی اراده و اختیار انجام می گیرد و هیچ عاملی از بیرون یا از درون او را وادار به کار نمی‌کند. اما نظر سوم در باب مختار بودن انسان، که جمع بین دو نظریه بالا می‌باشد، نظریه ((امامیه)) است. که به نظریه ((امر‌بین الامرین)) معروف است

شعار پیروان این نظریه این است : ” لا جبر و لا تفویض بل امر بین‌الامرین”. عقیده اینها، این است که اراده واختیاری که در انسان وجود دارد، هستی‌اش از جانب خداست، اما انسان در به کارگیری این نیرو، مختار است

در باب اراده خدا هم بین اندیشمندان اختلاف‌ نظر است؛ برخی معتقدند که اراده خدا ذاتی است یعنی جزء ذات خداوند هست و از همان ابتدا بوده. و گروهی می‌گویند : اراده خدا از صفات فعل خداوند است، یعنی اراده خدا عین فعل اوست

در روان‌شناسی واژه مستقلی به نام اراده، وجود ندارد، بلکه اراده را همان اعتماد به نفس می‌دانند، و بین این دو مفهوم تفاوت چندانی قائل نیستند

چون تاکنون اثر مستقلی یافت نشده است، که در آن اراده را هم از دیدگاه آیات و روایات بحث کنند، هم از دیدگاه روان‌شناسی، ما در این تحقیق سعی می‌کنیم، به این خواسته جامه عمل بپوشانیم، و در کنار مفهوم روان‌شناسی اراده، مفهوم قرآنی و روایی آن را هم بیاوریم؛ و آیات و روایاتی را که در باب اراده خدا و انسان بحث کرده‌اند، جمع‌آوری کنیم. و از لابه‌لای این آیات و روایات، راهکارهایی را جهت تقویت و پرورش اراده، ارائه دهیم

در پایان، خداوند منان را سپاسگزارم که به من توفیق نگارش این تحقیق را عطا فرمود.امید است که این تحقیق بتواند رضایت خاطر خوانندگان آن را فراهم آورده و با به کار بستن راهکارهایی که در جهت تقویت اراده بیان می‌کنیم، بتوانند از اعتماد به نفس بالا و اراده‌ای قوی برخوردار گردند. مطلب مهمی که در اینجا باید بیان کنم این است که؛ من در نگارش این تحقیق، همچون دیگر محققان محدودیت‌ها و مشکلاتی داشتم. از جمله این مشکلات، در دسترس نبودن منابعی بود که به طور منسجم و یکجا به بحث درباره این موضوع پرداخته باشد. یکی‌دیگر از مشکلات، کمبود منابع در زمینه روان‌‌شناسی در ارتباط با موضوع تحقیقم بود، اما مهمتر از همه اینها، نداشتن استاد راهنما برای قسمت کلامی، تحقیقم بود. از آنجا که این تحقیق هم جنبه روان‌شناسی داشت و هم جنبه کلامی، و تخصص استاد راهنمای من در زمینه روان‌شناسی بود، لذا من فقط برای قسمت روان‌شناسی تحقیقم توانستم از راهنمایی‌های ایشان بهره‌مند شوم

 طرح تحقیق

الف ـ موضوع تحقیق

موضوع کلی تحقیق ” تقویت اراده در اسلام ” می‌باشد که بصورت سه موضوع جزئی‌تر بررسی شده است. تقویت اراده در آیات، روایات و روان‌شناسی

ب ـ تعریف موضوع ( بیان مسئله )

موضع اصلی تحقیق در رابطه با تقویت اراده است. اما قبل از پرداختن به این موضوع، و دادن راهکارهایی برای تقویت و پرورش اراده، لازم است که با خود اراده و معنا و مفهوم آن آشنا شویم. چون  تا معنا و مفهوم آن‌‌را  نفهمیم و ندانیم که اراده چیست؟ و تحت چه عنوانی در روان‌شناسی به کار برده می‌شود و آیات و روایات از چه جنبه‌ای به آن می‌نگرند، نمی‌توانیم برای تقویت و پرورش آن راهکار ارائه دهیم

اراده در فرهنگ‌های مختلف، بیشتر به معنای : خواستن و قصد کردن به کار رفته است. و در فرهنگ‌ لغت‌های قرآنی هم علاوه بر معانی بالا به معنی مشیت الهی و قضا و قدر هم به کار رفته است. در روان‌شناسی، واژه مستقلی به نام “اراده” نداریم. و اراده را بیشتر همراه با اعتماد به نفس و عزت نفس به کار می‌برند. آیات قرآنی و روایات اسلامی، از بعد اختیار به اراده انسان توجه کرده‌اند و انسان را موجودی مختار و صاحب اراده می‌دانند و معتقدند که اراده انسان در طول اراده خدا قرار دارد نه در عرض آن و اراده داشتن انسان خللی به اراده خدا وارد نمی‌کند و بالعکس

صفت اراده از جمله صفاتی است که موجب تمایز بین انسان و حیوان می‌گردد. بعد از بحث در ارتباط با اراده، به دادن راهکارهایی جهت افزایش این نیرو در انسان از دیدگاه آیات، روایات و روان‌شناسی پرداخته‌ایم. انجام امور عبادی و رفتارهای اخلاقی همچون روزه، تقوا، دعا و;. از دیدگاه آیات قرآنی و روایات اسلامی، و اموری چون قدرت تصمیم‌گیری، احترام به خود، موفقیت و;. از دیدگاه روان‌شناسی، سبب افزایش قدرت اراده و پرورش و تقویت آن می‌گردد

پ ـ اهمیت موضوع

  رضایت ما از زندگی به احساسات ما در مورد میزان ارزش خویشتن و میزان برخورداری از اراده بستگی دارد. اگر دارای اراده‌ای قوی و عزمی راسخ باشیم، می‌توانیم مطابق با اهداف خویش پیش‌رفته و زندگی موفق و سعادتمندی داشته باشیم. چرا که انسان با اراده، با توکل به خدا هر کاری را که بخواهد  می‌تواند انجام دهد. همانگونه که گفته‌اند “خواستن، توانستن است.” بنابراین اگر اراده نکنیم و نخواهیم نمی‌توانیم کاری را از پیش ببریم

اراده یکی از عوامل سلامت انسان معرفی شده است. بنابراین چنانچه بخواهیم افراد سالمی در جامعه داشته‌ باشیم باید سعی کنیم با دادن راهکارهای مناسب اراده آنها را پرورش دهیم

امروزه، روان‌شناسان در درمان بسیاری از اختلالات شخصیتی نظیر : کمرویی، لجبازی، تنبلی و;. به ارزیابی اعتماد به نفس و اراده می‌پردازند

 قرآن کریم و روایات اسلامی نیز، تقویت اراده را راهی برای از بین بردن سستی و رخوت و مبارزه با هوای نفس معرفی کرده‌اند. و انسان را به داشتن اراده سفارش نموده‌اند

 افراد با اراده در تصمیم‌گیری‌های خود دقت و سرعت نشان می‌دهند و در انجام کارها و عملی ساختن برنامه‌های خود، عزمی راسخ و استوار دارند، و دچار دودلی و شک نمی‌شوند، و همین باعث می‌‌شود که عاقلانه تصمیم بگیرند و زندگی سعادتمندی داشته باشند

ت ـ پیشینه بحث

کلمه “اراده” اولین بار در قرآن کریم، تحت عنوان “اراده خدا” بحث شده است. آیات زیادی در قرآن آمده‌ است که حاوی این ‌کلمه و مشتقاتش است

 از جمله آیه : “إنّما امره إذا أراد شیئاً أن یقول له ‌کن‌فیکون” . ائمه نیز پیرامون “اراده” زیاد بحث کرده‌اند. از جمله امام علی (ع) که در خطبه‌های نهج‌البلاغه و کتاب غررالحکم و دررالکلم راجع به این موضوع سخن رانده است. کتاب اصول کافی و کتابهای دیگری که مشتمل بر احادیث ائمه هستند حاوی احادیث جالبی در ارتباط با موضوع “اراده” می‌باشند

بعد از ائمه، مسأله اراده در مباحثی که علما و فلاسفه تعلیم و تربیت در گذشته داشته‌اند به چشم می‌خورد. این موضوع (اراده و تقویت آن)، در چند دهه اخیر هم بطور جد مورد توجه بسیاری از روان‌شناسان قرار گرفته است. در این زمینه تحقیقاتی انجام شده و کتاب‌هایی نیز به نگارش درآمده. از جمله کتاب‌های : طلب و اراده امام خمینی، جبر و اختیار محمدتقی جعفری، معجزه اراده، ترجمه وجیهه آزرمی، قدرت اراده اثر وین‌رایر، اعتماد به نفس باربارا آنجلیس، اعتماد به نفس اسماعیل بیابانگرد، و دیگر کتاب‌هایی که بطور پراکنده راجع به این موضوع بحث کرده‌اند. در هیچکدام از این تألیفات بحث اراده خدا و اراده در روان‌شناسی با هم یکجا نیامده است. بنابراین سعی ما در این تحقیق این است که بحث اراده و تقویت آن را از دیدگاه آیات قرآن، روایات اسلامی و روان‌شناسی یکجا بحث کنیم

ث ـ سؤالات تحقیق

1- آیات و روایات از چه بعدی به اراده پرداخته‌اند ؟

2- روش های تقویت اراده از دیدگاه آیات و روایات چیست ؟

3- روش‌های تقویت اراده از دیدگاه روان‌شناسی چیست ؟

ج ـ فرضیه‌های تحقیق

1- آیات و روایات از بعد اختیار به اراده پرداخته‌اند

2- از دیدگاه آیات و روایات انجام اعمال عبادی همچون نماز، روزه و رفتارهای اخلاقی چون تقوا، تزکیه‌نفس و;. باعث تقویت اراده می‌گردند

3- از دیدگاه روان‌شناسی، اموری چون : خودآگاهی، احترام به خود، تلقین، قاطعیت و;. از عوامل تقویت اراده می‌باشند

چ ـ روش تحقیق

روش تحقیق کتابخانه‌‌ای است؛ به این صورت که بعد از مطالعه کتاب‌های مربوطه و جمع‌آوری مطالب در این زمینه، مطالب را خلاصه و دسته‌بندی کرده و می‌نوشتم

چکیده

موضوع کلی این پروژه ” تقویت اراده از منظر اسلام ” می‌باشد؛ که ما این موضوع کلی را به سه موضوع جزئی یعنی : آیات، روایات و روان‌شناسی تقسیم کرده و در مورد هر جزء جداگانه به بحث پرداخته‌ایم

اراده به معنی خواستن، قصد کردن و تصمیم گرفتن است، و با مفاهیمی چون میل و شوق و اختیار و;. متفاوت است. که به تفاوت آنها در تحقیق پرداخته شده است

اراده دارای دو جنبه است : جنبه کلامی ـ جنبه روان‌شناسی. که در این تحقیق، اراده از هر دو جنبه بررسی شده است

اراده در مفهوم کلامی آن مترادف با “اختیار” در مقابل “جبر” است؛ که در آیات قرآن و روایات اسلامی هم از این جنبه (بُعد جبر و اختیار)، به اراده پرداخته شده است

هم آیات قرآن و هم روایات اسلامی، انسان را موجودی با اراده و صاحب اختیار می‌دانند، که به امر خداوند متعادل قادر به انتخاب امور است. در مورد اینکه انسان مختار است یا مجبور، متکلمان سه دسته شده‌اند : معتزله، اشاعره، امامیه، که هر کدام نظر خاصی راجع به اختیار و اراده انسان دارند. اما بهترین نظر، نظر امامیه است که مورد پسند آیات قرآنی نیز می‌باشد

جنبه دیگر اراده، جنبه روان‌شناسی آن است. در روان‌شناسی واژه مستقلی به نام اراده وجود ندارد. روان‌شناسان برای توضیح اراده از واژه‌های مترادف آن یعنی اعتماد به نفس و عزت نفس استفاده می‌کنند. و اراده راهمان اعتماد به نفس می‌دانند

در وجود همه انسان‌ها اراده نهفته است. و نحوه استفاده از آن بستگی به خود افراد دارد. برخی از افراد با به کار بردن شیوه‌ها و راهکارهای اساسی این نیرو را در خود تقویت کرده و به نحو احسن از آن استفاده می‌کنند. که در این تحقیق به ارائه برخی از این راهکارها از نظر آیات و روایات و روان‌شناسی پرداخته شده است. از نظر آیات و روایات انجام امور عبادی همچون نماز، روزه، جهاد و رفتارهای اخلاقی چون : تقوا، صبر، تزکیه نفس و;. سبب تقویت و پرورش نیروی اراده می‌گردد. و از نظر روان‌شناسی هم اموری چون : خودآگاهی، تلقین، احترام به خود، قدرت تصمیم‌گیری و;.  از عوامل تقویت اراده محسوب می‌‌شوند

در مقابل تقویت اراده، “ضعف اراده” وجود دارد که عواملی چون : پیرو و مقلد بودن، فاقد ابتکار و استقلال رأی بودن و اموری از این قبیل باعث ضعف اراده می‌شود. و ضعف اراده هم خود دارای علائم و نشانه‌هایی است که در تحقیق به آن اشاره شده است

در پایان هم به این نتیجه رسیده‌ایم که راه‌های تقویت اراده در اسلام و وران‌شناسی با هم، سنخیت دارند و در تعارض با هم نیستند

کلمات کلیدی :