دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی مقاله در مورد قارچ ها در pdf دارای 57 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله در مورد قارچ ها در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی پروژه دانشجویی مقاله در مورد قارچ ها در pdf ،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پروژه دانشجویی مقاله در مورد قارچ ها در pdf :

قارچ ها

قارچ صدفی دینگری:
Pleurotus sajor-caju (Fr.) sunger
این قارچ را اولین بار جاندیک و کاپور (1976) در هندوستان جمع آوری و از آن کشت خالص تهیه کردند . سپس روشهای کشت موفقیت آمیز آن در بخش قارچشناسی و بیماریهای گیاهی انستیتو تحقیقاتی کشاورزی هندوستان دهلی نو مورد بررسی قرار گرفت .(شکل 2-

5) در مقایسه با سایر گونه های خوراکی پلوروتوس ، اینگونه بسیار مناسب و مرغوب تشخیص داده شد . این قارچ به علت رشد آسان و باردهی عالی وشکل و مزه خوب بسرعت به صورت یک گونه تجاری در بسیاری از کشورها بخصوص آسیای جنوب شرقی مورد بهره برداری قرار گرفت . قارچ خصوصیات بیولوژیکی ذیل را داراست :
1- این گونه در روی بسیاری از مواد سلولزی حاصل از بقایای گیاهی مزارع رشد می کند .
2- به تهیه کمپوست کامل از بقایای گیاهی نیاز ندارد و تنها نرم کردن کلش یا کاه برای تولید قارچ کفایت می کند .
3- می توان آن را در داخل جعبه ها ، کیسه های نایلونی و تورهای پلاستیکی ، سبدها ، قفسه ها ، طبقه ها و غیره کشت داد .
4- مرحله پنجه دوانی قارچ P.sajor- cajo خیلی سریع است واولین تولید محصول را می توان پس از دو هفته برداشت کرد.
5- نیازی به خاک پوششی نیست .
6- می توان در دامنه وسیعی از حرارت (22 تا 28 درجه سانتیگراد ) آن را کشت داد.
7- مقدار تولید محصول درواحد سطح بسیار عالی و بالاست .
الف: خصوصیات بیولوژیک :
1- مرفولوژی:
قارچ صدفی هندی در هوای گرم ، نرم و سفید رنگ ، و در هوای سرد خاکستری رنگ است . ( شکل 3-5) پایه کلاهک معمولا خیلی کوتاه ، و رنگ آن نیز مانند رنگ کلاهک است . کلاهک در زمان جوانی شبیه باد زن است . اما بتدریج شکافهای عمیق برداشته و تشکیل قسمتهای مستقلی را می دهد . به گونه ای که قارچ به شکل خوشه ای به نظر می رسد . کلاهک معمولا کود است . اما در جاهایی که گاز کربنیک (co2) زیاد باشد ، شکل قیف دهان گشاد

را بخود می گیرد .

در قسمت زیرین کلاهک تیغه های متعدد بلند ، متوسط کوتاه و خیلی کوتاه به صورت متناوب تشکیل می شود ، کلاهک به طرف پایه آن قرار دارند . چهار بازید یواسپور بر روی هر بازیدیوم مشاهده می شود . درحالی که در گونه Agaricus bisporus دو بازید یواسپور روی هر بازیدیوم قرار دارد .

2- چرخه زندگی
این قارچ د رموقع بلوغ تعداد زیادی اسپور تولید می کند که به طور متناوب آزاد می شوند . این اسپورها از طریق باد پخش شده و در روی ساپستریهای مناسب جوانه می زنند و میسلیوم اولیه را به وجود می آورند . سلولهای میسلیوم اولیه فقط یک هسته دارند . تلاقی بین دو میسلیوم اولیه حاصل از دو اسپور مختلف ، ولی سازگار منجر به تولید میسلیوم ثانویه می شود . هر سلول میسلیوم ثانویه دو هسته دارد . میسلیوم ثانویه بسرعت رشد کرده و گرههای اولیه را بوجود می آورد . پلوروتوس یک قارچ هتروتالیک است . بنابراین تلاقی میان دو هیف مختلف و جداگانه از دو اسپورسازگار متفاوت برای تشکیل اندام باردهی قارچ ضروری است .
3- احتیاجات غذایی:
در طبیعت اغلب گونه های پلوتوروس ، روی اندامهای زنده و یا مرده گیاهی که از نظر مواد غذایی و ویتامینها فقریند ، رشد می کند . برای رشد میسلیوم و تولید اندام باردهی قارچ معمولا از مواد غذایی موجود در ترکیبات لیگنین ـ سلولزی استفاده می کنند . البته افزون سایر مواد غذایی به محیط کشت و تکمیل آن یا استفاده از موادی چون پروتئین ، آرد ، سویا، سبوس گندم و برنج ، نیترات سدیم و یا نیترات کلسیم ، باعث تسریع در رشد قارچ و افزایش کیفی و کمی محصول شده است .
4- شرایط زست محیطی مناسب:
در بین عوامل فیزیکی ، درجه حرارت تاثیر کمتری داشته و قارچ می تواند رنج وسیعی از تغییرات درجه حرارت را تحمل کند . در طی مرحله پنجه دوانی بسته به گونه قارچ باید در حرارت بین 20 تا 30 درجه سانتیگراد ثابت نگه داشه شود.
درگونه P.sajor-cajo بهترین درجه حرارت برای رشد میسیلیوم 25 درجه سانتیگراد است .تشکیل اندامهای باردهی د رحرارت 15 تا 25 درجه سانتیگراد و بیشترین میزان آن در حرارت 22 تا 26 درجه سانتیگراد است . در گونه p. ostreatus درجه حرارت بهینه برای تشکیل اندام باردهی در حدود 16 درجه سانتیگراد است . غلظت بالای c02 موجب تحریک رشد میسلیوم درهمه گونه های زراعی می شود . افزایش co2 د رحد 2 تا 28 سبب افزایش رشد میسیلیوم قارچ میشود ، ولی غلظت 5/37 درصد ، مانع رشد میسیلیوم می باشد . علاوه بر این افزایش غلظت co2 در بستر ، سبب برتری قارچ در رقابت با سایر میکروارگانیسمهایی که نمی توانند غلظت بالای co2 را تحمل کنند می شود .
میسیلیوم قارچ قادر است تحت شرایط نیمه هوازی ( درغیاب اکسیژن زیاد ) رشد کند ، ولی برای تولید اندام باردهی باید اکسیژن کافی در اختیار قارچ داده شود.
PH مطلوب در بستر ، بین 5/5 تا 5/6 است . در مراحل اولیه تشکیل اندام باردهی ، نور مناسب اهمیت بسیار زیادی در افزایش محصول خواهد داشت .
ب: پرورش قارچ صدفی :
قارچ صدفی را می توان در فضاهای سربسته کشت داد . این فضا می تواند یک اتاق ، گاراژ و حتی آلونک ساده ای باشد که کاربرد زیادی برای سایر امور ندارد . تنها برقرا

ری نور و تهویه مناسب در آن پوششهای کاهگلی سقف و دیوار ساختمانهای روستایی ، عایق مناسبی برای ممانعت از افزایش شدید درجه حرارت ناشی از تابش مستقیم خو.رشید است .
تهیه بذر قارچ صدفی :
تولید بذر قارچ معمولا بر روی دانه های گندم صورت می گیرد . اگر چ

ارچ ابتدا دانه های گندم مرغوب را شسته و یک شب در آب خیس می کنند . سپس آب آن را عوض کرده و دانه های خیس کرده را بخوبی در آب می جوشانند تا کاملا نرم شوند( عمل جوشاندن نبایدتا از هم پاشیدن بذور ادامه پیدا کند ) آب اضافی را تخلیه و گندمها را روی یک سطح صاف پارچه ای یا توری پهن می کنند ، تا آب موجود در سطح آنها کاملا تبخیر شود .
به منظورجلوگیری از لیز شدن و بهم چسبیدن دانه ها به میزان 2 درصد پودر کربنات کلسیم به آنها افزوده و بخوبی مخلوط می کنند و آنها را تا 3 چهارم در شیشه های یک تا نیم لیتری تمیز می ریزند . شیشه ها را با درپوشهای پنبه ای محکم پوشانده و پس از قرار دادن یک لایه ورق یا فویل آلمینیومی روی آن به مدت یک ساعت در حرارت 121 درجه ساتیگراد و فشار 15 پوند استریل می کنند .
در حال حاضر استفاده از کیسه های پلاستیکی از جنس پلی پروپیلن مقاوم به حرارت مرسوم شده است . برای این منظور کیسه هایی با ضخامت 1/0 میلیمتر و ابعاد 28×18 سانتیمتر را تهیه و آنها را تا نصف از گندم آماده شده پر می کنند . یک حلقه آلمینیومی به قطر و ارتفاع 4 تا 5 سانتی متر تهیه کرده و دهانه کیسه را از داخل آن عبور می دهند ، سپس لبه های آن را روی حلقه برگردانده و به کمک نخ روی حلقه محکم بسته می شود . به این ترتب دهانه کیسه مانند دهانه شیشه شده و میتوان درپوش پنبه ای را براحتی در آن قرار داده، استریل کرد . پس از استریل کیسه ها یا شیشه های حاوی دانه گندم ، عمل تلقیح با دقت کامل و در شرایط استریل انجام می شود . برای تلقیح ، از کشت خالص قارچ که بر روی محیط غذایی رشد داده شده اند استفاده می شود . پس از تلقیح شیشه ها یا کیسه ها را در محل مناسب (انکوباتور) با حرارت 1+_ درجه سانتیگراد نگهداری می کنند . در این شرایط پس از 10 تا 12 روز ،‌ میسلیوم د رتمامی توده بذر نفوذ کرده و بذر برای استفاده بر روی بستر آماده است . مصرف سریع این بذر پس از آماده شدن بهتر است ، زیرا توده های میسیلیوم قارچ با گذشت زمان متراکم می شود و در موقع استفاه باعث ایجاد اشکال در پخش یکنواخت بذور در سطح بستر خواهد شد .
بستر قارچ :
بیشتر بقایا ی گیاهی سلولز دار از قبیل ، کاه و کلش و غلات ، ساقه های ذرت ، باگاس نیشکر ، تفاله نیشکر ، برگهای موز ، سافه های کاذب و بقایای برگ سایر گیاهان ، کاغذهای زاید ، مواد زاید پنبه و غیره می تواند برای تهیه بستر قارچ مورد استفاده قرار گیرد .
برگ وساقه برنج و گندم رایجترین مواد برای تهیه بستر قارچ p.sajor – cajo ، p.osteranus و غیره است . برای این منظور ساقه های برنج را به اندازه های حدود 5 تا 6 سانتیمتر خرد کرده و کاه حاصل را دریک شب درآب می خوابانند ( بهتراست که این ساقه ها برای 2 ساعت در آب جوش قرار گیرد ) سپس از آب خارج شده مورد استفاده قرار می گیرد . برای استفاده از کاه گندم بای آن زا به مدت یک هفته کمپوست کرد )
3- سالن کشت و پرورش :
گونه های پلوروتوس را اغلب درمحیطهای سرپوشیده پرورش می دهند. اتاقهایی که از مکان هوادهی خوب برخوردار باشند برا ی این کار مناسبند . د رنواحی مرطوب اتاقهای قدیمی مناطق روستایی که با چوب یا خشت و آجر ساخته شده و روی بدنه و سقف یاپشت بام آنها با کاه گل اندود شده بسیار مناسب می باشند ک

ف چنین اتاقهایی باید سیمانی باشد و لوله های لازم برای هوادهی نیز در سقف یا دیوار آنها نصب شود . بهتراست اتاق دارای ابعاد 5/3×3×3 متر با دو دریچه کوچک در عقب و یک درورودی در جلو باشد . درداخل اتاق قفسه های سه طبقه بایک متر فاصله از یکدیگر و نیم متر فاصله

ازدیواره ها قرارداده شده و روی این قفسه های بستر قارچ قرار می گیرد .
5- بذرکاری یا بذر پاشی:

بذر قارچ با مواد بستر (کاه و کلش خیس خرده ) به نسبت 2 تا 5 درصد وزنی مخلوط می شود . در مواقعی که شرایط مساعد برای رشد و پنج بستر یا میسیلیوم قارچ ( کلونیزه) شده از آن می توان به عنوان بذر نیز استفاده کرد .
6- عملیات اجرایی(مرحله داشت ):
کشت قارچ پلوروتوس معمولا در کیسه های نایلونی شفاف که جابجایی آنها براحتی امکانپذیر است صورت می گیرد . عملیات کاشت را می توان که براحتی و در جعبه های چوبی مخصوص به طور عمودی انجام داد و یا با آماده سازی بر روی طبقه های مختلف مسطح ، کشت قارچ را روی آن صورت داد . روش دیگر این است که پس از بذر زدن به کمک قالبهای مخصوص مواد بستر را به صورت بلوکهای چهارگوش در می آورند . برای این منظور از قالبهای چوبی با ابعاد 15×30×50 سانتیمتر استفاده می شود . این قالبها کاملا شبیه قالبهای خشت زنی است که در مناطق روستایی استفاده می شود یعنی سرو ته آنها باز است . درهر صورت پس از بذر زدن به کاه و کلش بستر ، آنها رادر کیسه های نایلونی و یا قالبهای چوبی یا آهنی می ریزند . مقدار مواد بایددر حدی باشد که که حرارت درون توده بستر از 30درجه سانتیگرا تجاوز نکند . بررسیها نشان می دهد که مقدار مطلوب محیط کشت برای هر کیسه با بلوک حدود 6 کیلوگرم ( معادل 5/1 کیلوگرم کاه خشک ) است و این مقدار کلش خیس دو سوم ( کیسه های نایلونی به ابعاد 60×45 سانتیمتر ) را پر می کند و می تواند در یک قالب پرس شود . برای مقادیر کمتر محیط کشت از کیسه های پلاستیک کوچکتر نیز می توان استفاده کرد . کیسه های پلاستیکی باید سوراخ داشته باشند تا ضمن انجام تهویه کافی از افزایش درجه حرارت داخل بستر نیز جلوگیری شود . چنانچه بستر به صورت قالب تهیه شده باشد آنها را به آرامی با ورقه های پلاستیکی شفاف می پوشانند .
7- محصول دهی :
پس از آماده شدن کیسه ها یا قالبهای حاوی کلش و بذر قارچ ، آنها را دراتاقی باتهویه مناسب و حرارت 25 درجه سانتیگراد نگهداری می کنند . در طی مدت زمانی که قارچ رشد میسلیومی شدیددارد ( شنجه دوانی ) بادی رطوبت اتاق را بالای 80 تا 85 درصد نگهداشت
تحت این شرایط پس از 12 تا

14 روز میسلیوم قارچ کاملا در بستر نفوذ کرده و تودهای فشرده و یکدست وسفید رنگ بوجود می آورد . در این موقع پوششهای پلاستیکی اطراف قالبها و کیسه های پلاستیکی دور بستر درن کیسه ها را کنار زده و روی قفسه ها به طور منظم چیده می شوند . رطوبت لازم با پاشیدن منظم روی کف و دیوارهای اطراف اتاق تام

ین می شود .
برای تامین رطوبت بهتر می توان بلوکهای حاصل ( بستر پوشیده شده با میسلیوم قارچ ) را با گونی مرطوبی به آرامی پوشاند و مرتب آنها

را مرطوب کرد . برای تحریک قارچ به تولید کلاهک ، مقداری نور لازم است . دو هفته پس از کاشت آنها کاملا رشد کرده و کلاهک خوراکی قارچ را به وجود می آورند . پس از رشد کلاهک و برگشت لبه های آن به طرف پایین ، موقع برداشت محصول است . چین دوم محصول 7 تا 10 روز پس از برداشت چین اول ظاهر می شود . طی 4 تا 5 هفته می توان 3 تا 4 چین محصول را برداشت کرد . البته میزان محصول بندریج کاهش می یا

بد . پس از برداشت محصول بقایای بستر را می توان به عنوان یک کود آلی مرغوب و تجزیه شده با کیفیت بالا بویژه برای سبزیجات خوراکی و گلهای زینتی که رعایت بهداشت در پرورش آنها اهمیت دارد مورد استفاده قرار داد .
8- برداشت محصول :
همان طورکه اشاره شد موقع مناسب برداشت محصول قارچ زمانی است که کلاهک قارچ رشد کافی کرده باشد . دراین هنگام اطراف لبه کلاهک به طرف پایین (سمت پایه کلاهک)برگشته و قطر کلاهک به 8 تا 10 سانتیمتر می رسد . برای چیدن قارچ ابتدا کلاهک را به آرامی پیچ داده و سپس بیرون کشیده شود . چنانچه پایه کلاهک زیاد دربستر فرو رفته ، باید به کمک یک کارد یا قیچی از بستر خارج شود ، بدون اینکه بستر به هم بخورد . با رعایت این ضوابط می توان به ازای هر کیلو.گرم ماده خشک بستر حدود 800 تا 900 گرم قارچ صدفی برداشت کرد .

چ صدفی خرما :
Pleurotus pulmonarius ( fr.) quell
مطالعات اخیر ویلگالیز و همکاران (1993) pulmonarius p. به طور کامل از گونه p.ostrea جداشده است . این دو گونه از نظر زستگاه جغرافیایی اختلاف زیادی دارند . گونه p.pulmonar غالبا در عرضهای جغرافیایی بالاتر نسبت به گونه ، p.ostreatus رشد کند . گونه دوم غالبا دراراضی پست و دره های عمیق دیده می شود ، در صورتی که گونه اول را جنگلهای مناطق مرتفع می توان به دست آورد .لیکن هر دو گونه برروی تعداد زیادی از درختان چوبی رشد می کند . گونه pulmonarius p. قارچی بهاره است . درحالی که گونه p.ostrea در تابسان و پاییز ظاهر می شود . هر دو گونه مجموعه بزرگی از ارقام و نژادهای این نوع را نشان می دهد .
این قارچ تا کنون تحت نامهای مختلف از جمله قارچ هندی ، قارچ خرما ، در شمال هندوستان به نام دینگری نامیده شده است . از نظر تاکسونومیکی این قارچ ابتدا در سال 1821 به عنوان گونه agaricus pulmonarius شناخته شد . این گونه نیز مشابه گونه p.ostreatus و P.populinus است اما از نظر زیستگاه طبیعی و اشکال ماکروسکپی و میکروسکوپی با آنها اختلاف دارد . گونه P.populinus و pulmonarius p. با ترجیح صنوبر و تبریزی سیاه ، یکسان باشند . اما گونه pulmonarius p. معمولا دارای رنگ

دانه های تیره تری است . اسپورهای آن نیز مجموع کوچکتر از ده میکرومتر است . در حالی که در p.populinus قطر اسپورها از 15 میکرومتر تجاوز می کند .
قارچ شناسان به اشتباه یک رقم از ق

ارچ را p.sajor.caju نامیده اند . گونه p.sajor.caju به وسیله پلگر ( 1975) به جنس leninius انتقال داده شد و اکنون lentinus sajor- caju نامیده می شود . این گونه دارای یک پوشش مجزا و یک حلقه پایدار بر روی ساقه است سیستم هیفی آن نیز ترکیی از فرمهای دی میتیک و تری میتیک است . در حالی که pulmonarius p. است با روشن شدن اطلاعات جدید ، وجود شباهت زیاد و احتمال همنام بودن گونه p.sajor –caju ب

ا lentiuus dactyliphorus و.leucochorus L مشخص شده است . لذا نام . p.sajor –caju برای مدت زمان طولانی اشتباه بکار رفته است . بسیاری از مقالات علمی منتشره شده روی عملکرد فوق العاده قارچ p.sajor –caju بر روی گلش غلات، ضایعات پنبه دانه ، ضایعات قهوه و باقیمانده گیاهی دیگر تاکید دارند . بدون شک اینگونه یکی از ارقام متعلق به گونه pulmomarius p. بوده است . نام

Pulmonarius var .sajor – cajo p. برای گونه فوق مناسب به نظر می رسد . از همین رو این قارچ نباید p.sajor –caju نامیده شود .
مشخصات بارز اندامهای باردهی قارچ :
کلاهک قارچ ابتدا محدب و در نهایت پهن و گسترده و اغلب موجدار می شود . قطر کلاهک 5 تا 20سانتی متر ، سفید مایل به خاکستری مایل به قهوه ای رنگ است . دردمای پایین کلاهک قارچ تیره تر شده و به رنگ خاکستری مایل به سیاه در می آید .اطراف کلاهک صاف و موجدار است . عواملی چون نژاد قارچ ، نور و حرارت در تغییر رنگ کلاهک دخالت دارند .ساقه ها به صورت غیر محوری به کلاهک متصل شده و فاقد حلقه است . گوشت کلاهک نازک و کمتر حالت خوشه ای یا دسته های بیش از 5-6 عددی در آنها دیده می شود . این قارچ به صورت گسترده ای درشمال آمرکیا و اروپا ، شمال هندوستان ، جنوب و شمال یران پراکنده است .

زیستگاه طبیعی قارچ :
در شرق ایلات متحده ، این قارچ درختان سخت چوب را مورد حمله قرار می دهد . درحالی که د رنواحی غربی مرتفع (100-1300) روی سوزنی برگهایی چون پسیا و نژاد رشد می کند . این قارچ به طور معمول دربهار و تابستان یافت می شود .

خصوصیات میکروسکوپی:
پرهای قارچ ابتدا سفید مایل به زرد بوده و سپس خاکستری تیره می شود . شکل اسپورکم و استوانه ای ، با ابعاد 3-4 × 5/7 – 11 میکرون است . هیف از نوع مونومیتیک و دارای

قوس شکل است . نژادهای ارزشمندی ازاین قارچ دراکثر آزمایشگاهها و مراکز کشت قارچ وجود دارد . ارقام غالبا به نام p.sajor –caju معروفند . یک نژاد تقریبا بدون اسپور تحت عنوان 330 inra-som شناخته شده است . ک حدود یک صدم ارقام معمولی ، اسپور تولید می کند . اما محصول آن کم است. مطالعه برای افزایش عملکرد نژادهای کم اسپور درجنس pleurotus ضروری است چون امکان کار و تماس غیر آلرژی بودن این قارچ را افزایش می دهد .

خصوصیات میسلیوم:
میسلیوم قارچ ابتدا سفید و کیشده شعاعی وسپس پنبه ای و در نهایت ضخیم و متراکم شده و به هم می پیچد . در صورت استفاده بموقع از کشت خالص قارچ کشت داده شده بر روی محیط دانه دار یا دانه غلات ، میسیلیومها آنقدر درهم و متراکم است که مایه کوی با آن دچار اشکال خواهد شد . د رکشتهای پنبه میسیلیومها آنقدر ضخیم تر و فشرده می شوند که بریدن آنها با تیز ترین چاقوی آزمایشگاهی نیزمشکل است .میسیلیوم و بذر قارچ روی دانه غلات دارای بوی مطبوع و کاملا مشابه قارچ صدفی است . ( جدول 1-5)
روشهای طبیعی کاشت:
قارچ ابتدا از روی درختان جنگلی جمع آوری شد . پرورش قارچ صدفی احتمالا به دوره پالئولیتیک یا پارینه سنگی بر میگردد . کشت این قارچ بی نهایت ساده است . این قارچ بر روی درختان سخت چوب از جمله توسکا ، صنوبر ، بلوط ، افرا ، سپیدار ، نارون و بعضی سوزنی برگان بخوبی رشد می کند . با توجه به قدرت رشد این قارچ بر روی سوزنی برگان استفاده از آنها برای تبدیل مواد زاید جنگلهای سوزنی برگ مفید و ارزشمند خواهد بود . این قارچ علاوه بر رشد خوب بر روی درختان سخت چوب ، روی ضایعات لیگنو سلولزی از جمله گلش غلات ، ضایعات پنبه دانه ، یا گاس نیشکر و ضایعات ذرت بخوبی پرورش داده می شود . (شکل 7-5)
دانه های غلات برای تهیه بذر نسل اول ، دوم و سوم سوشهای این قارچ مناسب است .

بسترهای مناسب برای تولید محصول :
تولید این قارچ روی تعداد زیادی از مواد آلی و ضایعات گیاهی امکانپذیر است . بجز این مواد می توان به کاه غلات و ذرت و پنبه و ساقه برنج ، یاگاس نیشکر و خاک اره از درختان سخت چوب اشاره کرد .
این قارچ عملکرد خوبی روی ضایعات پنبه دانه ، تفاله قهوه و سایر مواد لیگنوسلولزی گیهان زراعی و جنگلی داشته است . رویز و باهلر ( 1988) باافزودن 20 درصد یونجه خشک به کاه گندم به عنوان مکمل غذایی عملکرد قارچ را به طور معنی داری افزایش دارند . از اختلاط کاه گندم و یونجه با مکملهای غذایی تدریجی ، عملکرد خوبی بدست آمده است . با توحه به ازت زیاد یونجه خشک ، استفاده از آن باید درحد مطلوب و مناسب باشد در غیر اینصورت باعث رشد سایر قارچها بخصوص کپکها شده و آلودگی بستر را افزایش می دهد .
جدول 1-5 پارامترهای رشد قارچ pleurotus pulmonarius
پارامترهای رشد پنجه دوانی بذر تشکیل گرههای اولیه قارچ تشکیل اندامهای باردهی قارچ
درجه حرارت نگهداری 29 -24 سانتیگراد 24-10 سانتیگراد 27-18 سانتیگرا

د
رطوبت نسبی 100-90 درصد 100-95 درصد 95-85 درصد
طول مدت زمان 8 تا 14 روز 3 تا 5 روز 3 تا 5 روز
میزان گاز کربنیک بیش از 5000 میکوگرم درمیلی لیتر 400 تا 800 میکروگرم در میلی لیتر 400 تا 800 میکروگرم درمیلی لیتر
تعویض هوای تازه 1 باردرساعت 5 تا 7 بار در ساعت 5 تا7 بار در ساعت
نیاز نوری ندارد 1000 تا 2000 لوکس در 24 ساعت لوکس در 24 س

اعت

چرخه محصول دهی قارچ ، سه چین یا محصول به فاصله زمانی 7 تا 10 روز از یکدیگر
قارچ ار کارآیی بیولوژیک 100 تا 200 درصدی برخوردار است . ضریب تبدیل قارچ تحت تاثیر اندازه کلاهکهای اندام باردهی در زمان برداشت و وجود و یا عدم وجود چینهای چهارم و پنجم قرار می گیرد .
نکات ضروری برای برداشت قارچ :
به دلیل رشد سریع این قارچ ، زمان برداشت در کیفیت محصول تاثیر اساسی دارد . اندامهای باردهی اعلب به صورت منفرد شکل می گیرند. گاهی اوقات نیز 2 و یا 3 عددی و بندرت بیش از 3 عدد با هم تشکیل می شوند . اندامهای باردهی جدید قارچ اغلب د رمحل کلاهکهای اندام قبلی رشد می کند ، چیزی که در گونه های دیگر قارچهای صدفی مشاهده نمی شوند .
قارچهای برداشت شده اگر زیاد از حد ، رسیده باشند ، به سرعت دچار لهیدگی می شوند . بخصوص اگر در جعبه های فاقد تهویه مناسب قرار گیرند . تحت شرایط نگهداری باکتریها تاثیر کرده و به اندامهای قارچ آسیب می رسانند . این قارچ به صورت تازه و گاهی به صورت پودر به بازار مصرف برای تازه خوری و سوپ عرضه می شود . مواد تشکیل دهنده قارچ صدفی خرما به شرح زیر است . پروتئین خام 14 تا 27 درصد (38/4×N) ، چربی 2 درصد

، کربوهیدرات 51 درصد وزن خشک ، تنوع در ترکیبات پروتئین P. moulmonarius گزارش شده است . برای اطلاعات بیشتر روی جنبه های خوراکی این قارچ به مقالات bano&rajorathom,1982 و elkatton , et al,1991 شناخته شده است . پروتئین این قارچ حدود پنجاه درصد پروتئینهای شناسایی شده در یک تخم مرغ و حدود یک سوم پروتئینهای موجود درگوشت قرمز است .
مزه ،طعم و شیوه پخت :
قارچ صدفی p.pulmanarius باعث افزایش طعم و مواد غذهایی چون ماهی ، بره ، گوشت و بخصوص افزایش ترکیبات مفید است . همچنین مصرف آن به همراه بیشتر غذاهای گیاهی مطلوب است . برش دادن ، خرد گردن قارچ و سرخ کردن یکباره آنها روش مناسبی است . قارچهای جو.ان به مراتب بهتراز قارچهای بالغ است . بخصوص از نظر ترکیب ، مزه و طعم آن . این گونه ها ترکیبی از تژاد های عظیم الجثه می باشند . بیشتراین نژادها مربوط ب

ه ارقام مناطق گرم است که به وسیله تهیه کنندگان بذر ، بتازگی واردبازار شده اند و اغلب تحت نام p .sajor-cajo معرفی می شوند . این قارچها نسبت به طور وسیعی در مناطق شمالی اروپا کشت و کار می شود . این قارچ از نظر مقاومت به دمای بالا و کالری بیولوژیک مشهور است . این امر سبب جلب توجه قارچ کاران در دنیا شده است . ظاهرا وجود تیامین برای رشد و افزایش میوه دهی این قارچ ضروری است . این ماده با افزودن عصاره مخمر در بسترهای پرورش تامین می شود .

قارچ صدفی صدف درخت(pleurotus ostreatus ( jacquin ex fries)):
قارچ صدفی p.osteratus مورد توجه جمع آوری کنندگان قارچ در زمینهای پست جنوب اسکاتلند و در جنگلهای چوب سخت قرار گرفت . این قارچ روی تعداد زیادی از مواد سلولزی قادر به رشد است . با شناسایی تعداد زیادی از نژادهای این قارچ ، همه آنها به آسانی کشت می شوند . بعضی از نژادها تولید اندامهای درشت می کنند . تاکنون کلاهک هایی با قطر حدود 5 سانتی متر و وزن 20 کیلوگرم از این قارچ جمع آوری شده است .این قارچ به نامهایی از جمله قارچ صدفی ، تپه صدفی ، صدف درخت ، قارچ حصیری و غیره نامیده شده است .

از نظر تاکسونومیکی p.ostreanus گونه تیپ خیس pleurotus بوده و دارای زیرگونه ها ارقام و نژادهای متعددی است . تعداد زیادی از ارقامی که به عنوان p.ostrea

nus طبقه بندی شده اند ، درحقیقت جزء گونه p.pulmonarius می باشند . زیرا گونه p.ostreanus شباهت بسیار زیادی به p.pulmonarius د ارد . و از نظر ظاهری جدا کردن آنها از یکدیگر بسیار مشکل است .
مجموعه های غربی اغلب قارچهای صدفی که از روی سوزنی برگان ، جمع آوری شده است به گونه p.pulmonarius تعلق دارند . علاوه بر این p.pulmonarius

در ارتفاعات جنگلهای انبوه بالاتر وسوزنی برگ اطراف رودخانه ها بوفور دیده می شود ؛ جای که p.ostreanus کمتر یافت می شود ، گونه p.pulmonarius درابتد

ای بهار و اوایل تابستان ظاهر می شود ، درحالی که گونه p.ostreanus را از بهار تا پاییز می توان مشاهده کرد .
یک گونه از این قارچها به نام p.populinus اخیرا نامگذاری شده است .(hilber&miller , 1992) که روی صنوبر دوگونه سپیدار popullus tremelloides و p. tridentate به خوبی رشد می کند . این گونه بر خلاف گونه p. ostreatus دارای اسپورهای زرد رنگ و بزرگتر به ابعاد 3-5×9-12 میکرون است . یک قارچ صدفی دیگر به نام p.florida نیز از فلوریدا گزارش شده است که با p. ostreatus مترادف می باشند . زیرا اسپورهای هر دو گونه دگربارور هستند ( دگرگشن) میسیلیوم دارای قوس اتصال است و قارچهای حاصل از این تلاقی محصول خوبی تولید می کنند . مهمترین اختلاف رقم فلوریدا نیاز حرارتی بالای آن برایاندام زدایی است . گازمن ( 1993) اعلام کرد که دو گونه p. florida و p.pulminarius بایکدیگر اختلاف دارند.به اعتقاد دیگران p.florida منحصرا یک رقم از قارچ p.ostratus است. هیلبر ( 1982) اعلام کرد که منشاء اصلی قارچ P.florida ، p.ostreatus است .
ویلگالیس (1993) با مطالعه بر روی DNA قارچ ، نظر هیلبر را پذیرفت . در بعضی از منابع دو گونه P.florida ، p.floridanus به اشتباه مترادف اعلام شده اند . در صورتی که اختلاف آنها زیاد است و گونه دوم مدتی پیش به جنس lentinus منتقل شده است .
بعضی اوقات قارچهای صدفی آبی رنگ p.columbinus نامیده می شوند که اعتبار آن مورد تردیداست . سینگر (1986) معتقد است که p.columbinus در حقیقت یکی از ارقام متعلق به گونه p.ostreatus به نام p.ostreatus var colombinus (quel apud bres).quel می باشد .
گونه p.spidaus مربوط به آمریکای شمالی نیز با p.ostreatus همنام اعلان شده است . با استفاده از روشهای موجود ، امکان اشتباه در تشخیص و تفکیک این گونه ها وجود دارد ؛ مگر اینکه از روشهای مولکولی و مطالعات DNA استفاده شود .
کلاهک در ابتدا محدب ولی بتدریج میزان تحدب آن کاهش یافته و در نهایت پهن می شود . قطر کلاهکها به بیش از 5 تا 20 سانتیمتر می رسد . رنگ آنها در ابتدا سفید بوده و پس از سفید به زرد کمرنگ ، زرد پر رنگ و درانتها به قهوه ای سوخته در می آید . کلاهک بندرت به رنگهای خاکستری و قهوه ای متمایل به خاکستری دیده می شود . سطح کلاهک یکنواخت ، مواجه و شبیه به صدف است .

رنگ ارقام تحت تاثیر نژاد و حرارت محیط تغییر می یابد . ساقه به

صورت نامتقارن و غیر مرکزی به کلاهک متصل می شود . بافت کلاهک نازک و در بعضی ازقام کلاهکها به صورت خوشه ای و در بعضی به صورت منفرد است .
این قارچ درمجموع د رمناطق معتدله و در جنگلهای گرمسیری

جهان انتشار دارد .
قارچ عمدتا دربهار و پاییز بر روی درختان پهن برگ چوبی ، بخصوص روی بعضی درختان سخت چوب مانند ؛ بلوط ، توسکا ، سپیدار ، زبان گنجشک ، راش ، ممرز، نا

رون ، و انواع بید و صنوبر دیده می شود . اگرچه قارچ (P.ostreatus) روی چوبهای خشک یافت می شود و این بیانگر ساپروفیت بودن آن است ، اما در واقع مناسب نیز می تواند به صورت انگل اختیاری درآید . قارچ بر روی بقایای گیاهی کمپوست شده و درمکزیک بر روی تفاله قهوه مشاهده شده است .

رشد قارچ بر روی بقایای قهوه نوید دهنده جدا شدن قارچ از جنگل و درختان چوبی و تمایل آن به رشد در بسترهای غیر چوبی است .
گاهی اوقات یز قارچ p.ostreatus و بخصوص زیرگونه p.ostreatus var columbinus بر روس تنه مخروطه داران بویژه جنس Abies مشاهده می شود .
شکل ( 11-5)
خصوصیات میکروسکوپی:
اسپورهای قارچ سفید رنگ و تا حدودی مایل به خاکستری به ابعاد 3 تا 4×5/7 تا 5/9 میکرون است . ریسه ها مینومیتیک و دارای قوس اتصال هستند .
اغلب گونه های جنس pleurotus از جمله p.ostreatus ارقام و نژادهای متعددی دارد و بوسیله متخصصان اصلاح نژاد ، هر روز بر تعداد ارقام تجاری و پر محصول آن افزوده یم شود . Amycels=300 ، penn state= MW44 ویژه مناطق سرد است.
شکل (24-5) یکی از ارقام مناسب برای مناطق گرم را نشان می دهد که ظرف مدت کوتاهی روی گلش گندم محصول می دهد . این رقم در مناطق سرد کلاهکهای قهوه ای تولید می کند که یکی از واکنهشای معمولی ارقام مختلف قارچ صدفی است .نژادهای فاقد اسپور یا دارای اسپور کمتر برای کاشت در سطح تجاری ارجحیت دارند . رقم بدون اسپور موسوم به 3300 Somycel که از سوی کمپانی سومسیل فرانسه معرفی شده برای کاشت مطلوب است . برای اطلاعات بیشتر در مورد ارقام فاقد اسپور و چگونگی تکامل آنها به مقاله ایمبرنون و لابارر(1989) مراجعه کنید .
خصوصیات میسیلیوم :
میسیلیوم قارچ سفید رنگ ، به صورت شعاعی رشد می کند . مدت کوتاهی پس از رشد بر روی محیط کشت میسیلیومهای هوایی زیادی تولید کرده و کلنی ، پنبه ای شکل می شود . دراین مرحله میسیلیومها به هم چسبیده و یا در هم خورده و یک توده ضخیم میسیلیومی را به وجود می آورد. میسیلیومهای مسن اغلب تولید قطره های زرد رنگی م . میسیلیوم قارچ با طعم شیرین و مطبوع بویی تقریبا مشابه بوی بادام دارد.
روش طبیعی کاشت :
قارچ درهوای آزاد ، بر روی تنه های بردیه درختان رشد می کند . پاگونی (1973) با مایه کوبی قارچ بر روی سه هزار تکه چوب صنوبر به ابعاد 15 تا 30 سانتی متر کهدر بهار صورت گرفت موفق شدنژه است طی سه سال متوالی سالیانه به صور متوسط نیم کیلو قارچ از هر تکه چوب برداشت کند .
دراین تحقیق چوبهایی که در بهار تلقیح شده بودند ، در پاییز به بار نشستند . انتظار می رود که درختان چوب سخت مانند بلوط ،‌محصول بیشتر و در مدت زمان طولانیتر تولید کند .
راههای توصیه شده برای گسترش توده میسلیوم به منظور دستیابی به محصول بهتر:
برای کشت میسلیوم و تهیه ماده تاقیح مناسب می توان از محیطهای آگاردار ، دانه وکاه غلات یا دانه و خاک اره استفاده کرد . قارچ تحت شرایط کشت مایع خوب رشد کرده و اسپان مناسب از این طریق تولید می شود .
دانه های چاودار ، سورگوم ، گندم و ارزن برای کشت بذر نسلهای اول ، دوم ، سوم مناسب است . برای کشت در سالنهای کنترل شده احتیاج به بذر و یا اسپان خاک اره نیست ولی برای کشت در شرایط طبیعی ، اسپان خاک اره برای مایه کوبی بهتر است .
بسترهای مناسب برای تولید قارچ:
برای تولید قارچ دامنه وسیعی از مواد لیگنوسلولزی و بقایای گیاهان مزارع و جنگلها می تواند مورد استفاده قرار گیرد . از جمله این مواد می توان به کاه گندم ، چاودار ، جو وحشی ، برنج ، یولاف ،ساقه های ذرت ، یاگاس نیشکر ، تفاله برگ و پوست موز ، تفاله پنبه دانه ، و شاخ و برگ آن ، خاک اره ، کاغذهای زاید ، بقایای سویا ، انواع تفاله های خرما ،‌گل و کشمش و غیره اشاره کرد . PH مناسب برای رشد 6 تا8 و برای باردهی قارچ 5 می باشد .

قارچ از ضریب تبدیل یا راندمان بیولوژیک بالایی برخوردار است . اما مارتینز و همکاران (1985) ضریب تبدیل بیولوژیک این قارچ را در طی چهار چین برداشت بر روی تفاله قهوه 132 درصد اعلان کرد . دراین بررسی تفاله قهوه ابتدا به مدت پنج روز تخمیر شده وپس از پاستوریزه شدن با اسپان بذرگندم میاه کوبی صورت گرفته است . همچنین در پایان برداشت محصول میزان کافئین موجود در مواد بستر به مقدار 90 درصد کاهش یافته است . این امر کمک بزرگی به حل مشکل کافئین موجود در بقایای قهوه می کند که به عنوان یک سم مهلک سبب آلودگی رودخانه ها در مناطق قهوه شده است .

پلت و همکاران (1982) نیز در مورد امکان کاشت و تولید محصول بر روی بقایای پنبه را مطالعه کردند . دراین بررسی متوسط عملکرد آنها 6000 تا 7000 گرم قارچ به ازای هر کیلوگرم از ضایعات خشک پنبه به دست آورند. به عبارت دیگ راندمان بیولوژیک آنها

60 تا 70 درصد بوده

جدول 2-5 پارامترهای رشدی قارچ pleurotus ostreatus
پارامترهای رشدی پنجه دوانی بذر تشکیل گرهها اولیه قارچ تشکیل اندامهای باردهی قارچ
درجه حرارت نگهداری 24 درجه سانتیگراد 10-6/15 درجه 10-20 درجه
رطوبت نسبی 85-95 درصد 95-100 درصد 85-90درصد
طول دوره 12 تا 21 روز 3 تا 5 روز 4 تا 7 روز
میزان گاز کربنیک 5000 تا 20000میکروگرم در میلی لیتر کمتر از 1000 میکروگرم در میلی لیتر کمتراز 1000 میکرو گرم در میلی لیتر
تعویض هوای تازه 1 بار در ساعت 4 تا 8 بار در ساعت 4 تا 8 بار در ساعت
نیاز نوری ندارد 1000 تا 2000 لوکس در 24 ساعت لوکس در 24 ساعت

کلمات کلیدی :