دانلود پروژه

 پروژه دانشجویی مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی در pdf دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی در pdf

چکیده  
اهمیت اخلاق  
اخلاق و بهداشت روانى  
اخلاق اجتماعى و بهداشت روانى  
حسن خلق  
پى‏آمدهاى حسن خلق  
فروتنى  
پى‏آمدهاى تکبر  
خیرخواهى  
پى‏آمدهاى حسد  
اخلاق فردى و بهداشت روانى  
توکل  
پى‏آمدهاى مثبت توکل  
زهد  
پى‏آمدهاى مثبت زهد  
صــبر  
پى‏آمدهاى مثبت صبر  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش رفتارهای دینی در بهداشت روانی در pdf

الف) فارسى و عربى

* قرآن کریم (ترجمه آیت‏اللّه‏ مکارم شیرازى)

* نهج البلاغه (استاد شهیدى)

1 آمدى، عبدالواحد، غررالحکم و دررالکلم، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى، 1366

2 ابن ابى‏الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، قم، کتاب‏خانه آیت‏اللّه‏ مرعشى نجفى، 1404ق

3 ابن شعبه، حسن بن على، تحف العقول، قم، مؤسسه انتشارات اسلامى، 1404ق

4 جوادى آملى، عبداللّه‏، مراحل اخلاق در قرآن، مرکز نشر اسراء، 1377

5 دیلمى، احمد و مسعود آذربایجانى، اخلاق اسلامى، قم، انتشارات معارف، 1383

6 دیلمى، حسن بن ابى‏الحسن، ارشاد القلوب، قم، انتشارات شریف رضى، 1412ق

7 دیماتئو، رابین، روان‏شناسى سلامت، ترجمه: جمعى از مترجمان، تهران، سازمان سمت، 1378

8 شجاعى، محمدصادق، توکل به خدا: راهى به سوى حرمت خود و سلامت روان، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینى، 1383

9 صدوق، محمد بن على، الخصال، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1403ق

10 صدوق، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1413ق

11 ، الامالى، قم، انتشارات دار الثقافه، 1414ق

12 ، تهذیب الاحکام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365

13 فیض کاشانى، محمد، المحجه البیضاء فى تهذیب الاحیاء، قم، انتشارات جامعه مدرسین، بى‏تا

14 کراجکى، ابوالفتح، کنز الفوائد، قم، انتشارات دار الذخائر، 1410ق

15 کلینى، محمد بن یعقوب، اصول الکافى، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1365

16 مجلسى، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1404ق

17 محمدى رى‏شهرى، محمد، منتخب میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخى، قم، انتشارات دار الحدیث، 1381

18 مصباح، محمدتقى، راهیان کوى دوست: شرح حدیث معراج، قم، انتشارات مؤسسه امام خمینى، 1374

19 مطهرى، مرتضى، اسلام و مقتضیات زمان، قم، انتشارات صدرا، 1368

20 ، بیست گفتار، قم، انتشارات صدرا، 1358

21 ، حق و باطل، قم، انتشارات صدرا، 1367

22 ، سیرى در نهج البلاغه، قم، انتشارات صدرا، 1366

23 مکارم شیرازى، ناصر، اخلاق در قرآن، قم، مدرسه الامام على بن ابى‏طالب علیه‏السلام، 1381

24 ، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، 1371

25 نراقى، مولى مهدى، علم اخلاق اسلامى، ترجمه: جلال‏الدین مجتبوى، تهران، انتشارات حکمت، 1377

26 نورى، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، مؤسسه آل‏البیت لاحیاءالتراث، 1408ق

27 وود، جولیا، تى، ارتباطات میان‏فردى، ترجمه: مهرداد فیروزبخت، تهران، انتشارات مهتاب، 1379

ب) منابع لاتین

28 Argyle M., Psychology and Religion, first ed., Rutledge,

چکیده

در بخش نخست این مقاله، رفتارهاى دینى را به عبادى و اخلاقى تقسیم کردیم و یادآور شدیم که ملاک غالبى این تقسیم‏بندى، آن است که رفتارهاى دینى یا در رابطه با خداست و یا در رابطه با خلق خدا. رفتارهاى نوع اول را عبادى و رفتارهایى از سنخ دوم را رفتارهاى اخلاقى نام نهادیم. در شماره پیشین نقش رفتارهاى عبادى را در بهداشت روانى کاویدیم و در این شماره، رفتارهاى اخلاقى و اهمیت آن‏ها را در بهداشت روانى انسان بررسى مى‏کنیم. مسائل اخلاقى در پى بهبود بخشیدن به روابط انسان با هستى و خالق آن، رابطه با دیگران و ارتباط با خود هستند. افزون بر این، دست‏کم برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى وجود دارد که باید آنها را جزو بیمارى‏هاى روانى به شمار آورد. همچنین اخلاق خوب در حقیقت، نقطه تعادل میان افراط و تفریط و سازگار با آفرینش خاص انسان هستند که مى‏توانند به سازگارى و سلامت روانى او کمک کنند. وانگهى، اخلاق مى‏تواند به برخوردارى انسان از لذت در درازمدت بینجامد. سرانجام داشتن اخلاق حسنه، فرد را محبوب مردم مى‏کند و سبب مى‏شود فرد ارتباط مناسب‏ترى با دیگران داشته باشد و از بهداشت روانى برخوردار گردد. در این نوشتار، با تقسیم مسائل اخلاقى به اجتماعى و فردى، هر کدام را جداگانه بازکاوى کرده‏ایم. در قسمت اخلاق اجتماعى، با اشاره به اهمیت تعامل با دیگران در تأمین نیازها و در نتیجه، بهداشت روانى انسان، پى‏آمدهاى برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى و اجتماعى همچون حسن خلق، فروتنى و خیرخواهى را برشمرده‏ایم. در بخش اخلاق فردى نیز، نقش برخى صفات و رفتارهاى اخلاقى، مانند زهد، صبر و توکل را در بهداشت روانى بررسى کرده‏ایم

اهمیت اخلاق

به گمان برخى آنچه براى دین‏دارى مهم است، داشتن باورهاى دینى و عمل به احکام عبادى و فقهى است و رفتارها و فضیلت‏هاى اخلاقى تنها حکم رنگ و لعاب را براى دین‏دارى دارند. گاهى براى دست‏کم گرفتن این گونه مسائل مى‏گویند این کار واجب نیست، بلکه اخلاقى است. در سنجش دین‏دارى نیز معمولاً به رفتارهاى عبادى و حضور در عبادت‏گاه‏ها توجه مى‏شود و امور اخلاقى کمتر به عنوان مؤلفه‏هایى از دین‏دارى در نظر مى‏آیند. اگر هم سخنى از امور اخلاقى به میان مى‏آید، به عنوان آثار و پى‏آمدهاى دین‏دارى است. تصور دیگرى که در این باره وجود دارد، آن است که «دین به ارتباط ما با خدا و انجام دادن آیین‏هاى مذهبى و رعایت امور حرام مربوط است و اخلاق درباره ارتباط با دیگران یا جامعه است، ولى باید گفت دین به رابطه ما با دیگران نیز کار دارد و این مسائل معمولاً بخشى اساسى از تکالیف دین را شکل مى‏دهند». (آرگیل، 2000م.، ص 167) در منابع اسلامى، اساسا بدون مسائل اخلاقى، دین‏دارى ناقص و تصورناپذیر است. در آموزه‏هاى دینى براى به تصویر کشیدن فرد مؤمن، افزون بر مهم شمردن مسائل عبادى و ارتباط با خدا، توجه ویژه‏اى نیز به رعایت مسائل اخلاقى و ارتباط شایسته با دیگران شده است. به بیان دیگر، مؤمن واقعى باید هم با خدا و هم با خلق خدا رابطه شایسته‏اى داشته باشد. فردى که عبادت‏ها را انجام مى‏دهد، ولى به مسائل اخلاقى و ارتباط درست با مردم در زندگى روزمره بى‏اعتناست، از دیدگاه دین نمى‏تواند مؤمن کامل به شمار آید

حتى به نظر مى‏رسد پیشوایان دینى در مقام ارائه معیارى براى تشخیص دین‏داران واقعى، به مسائل اخلاقى وزن بیشترى داده‏اند. براى مثال، امام صادق علیه‏السلام فرمود: «به رکوع و سجود طولانى افراد نگاه نکنید؛ زیرا چه بسا این اعمال براى آنان عادت شده باشد؛ به گونه‏اى که اگر آنها را ترک کنند، ناراحت مى‏شوند. در عوض، (براى تشخیص دین‏داریشان) به راست‏گویى و امانت‏دارى آنان نگاه کنید».77 از این سخن برمى‏آید که مسائل اخلاقى جزو دین هستند و نه رنگ و لعابى براى آن؛ به گونه‏اى که بدون آنها دین‏دارى تحقق نمى‏پذیرد. همچنین از این روایت برمى‏آید که مسائل اخلاقى معیار بهترى براى تشخیص دین‏دارى افراد هستند. بنابراین، در ارزیابى و سنجش دین‏دارى، نباید به رفتارهاى عبادى بسنده کرد، بلکه میزان پاى‏بندى شخص به رفتارهاى اخلاقى را نیز باید در نظر داشت

براى نشان دادن اهمیت بیشتر اخلاق، اشاره به دو حدیث از پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله و امام على علیه‏السلام مى‏تواند مفید باشد. در حدیث معروفى از پیامبر اکرم صلى‏الله‏علیه‏و‏آله آمده است: «بعثت لاتمم مکارم الاخلاق؛ من براى تکمیل کرامت‏هاى اخلاقى برانگیخته شده‏ام». (مجلسى، 1404، ج 67، ص 372) این حدیث نشان مى‏دهد که هدف‏هاى بعثت، در تکامل اخلاقى انسان‏ها خلاصه مى‏شود. نیز در حدیثى از امیرالمؤمنین علیه‏السلام مى‏خوانیم: «اگر امید و ایمانى به بهشت و ترس و وحشتى از دوزخ و انتظار ثواب و عقابى نمى‏داشتیم، شایسته بود به سراغ فضیلت‏هاى اخلاقى برویم؛ زیرا آنها راهنماى نجات و پیروزى‏اند».78 این سخن نشان مى‏دهد اخلاق نه‏تنها براى مسائل آخرتى و رسیدن به بهشت و ترس از جهنم، بلکه براى آسایش در زندگى این جهانى نیز لازم است. اساسا آرامش در زندگى، در پرتو التزام به فضیلت‏هاى اخلاقى ممکن است و بدون آنها حتى در زندگانى روزمره دچار گرفتارى و ناراحتى خواهیم بود. برخى گمان مى‏کنند که نتیجه احکام دینى را تنها در آخرت باید جست و دین تنها سعادت اخروى انسان را تأمین مى‏کند؛ در حالى که اگر انسان بخواهد در زندگى دنیایى نیز آسوده باشد و دور از نگرانى‏ها و اضطراب‏هاى ویرانگر به سر ببرد، راهى جز مبارزه با آلودگى‏ها و پاک‏سازى دل از خوهاى پلید ندارد. خوى‏هایى همچون خوش‏رویى، فروتنى، قناعت، اخلاص، بلندهمتى و; انسان را از دغدغه‏هاى بى‏حاصل و پریشانى‏هاى بدفرجام مى‏رهاند، ولى رذائلى مانند غضب، خودخواهى، حرص، حسد، بخل، بدبینى، بدخواهى و آلودگى‏هاى روحى او را در غل و زنجیر گرفتار مى‏کند؛ یعنى همین دنیاى او را که مى‏تواند در پرتو اخلاق و رفتار شایسته، به خوشى و آسایش بگذرد، به جهنمى سوزان و بى‏پایان تبدیل مى‏کند. هنگامى که قرآن کریم از پى‏آمدهاى ایمان و عمل صالح سخن مى‏گوید، هم سعادت در آخرت را وعده مى‏دهد و هم به حیات طیبه و زندگى پاکیزه براى مؤمنانى که اعمال شایسته انجام مى‏دهند، اشاره مى‏کند

در ادامه، با تقسیم مباحث اخلاقى به اخلاق اجتماعى و اخلاق فردى، در هر بخش، به برخى از زیرمجموعه‏هاى آنها و نقش هر کدام در سلامت روانى مى‏پردازیم. پیش‏تر به نقش اخلاق به طور کلى در بهداشت روانى، اشاره مى‏کنیم

اخلاق و بهداشت روانى

1 مؤلفه‏هاى بهداشت روانى را مى‏توان در سه حوزه ارتباط با هستى و خالق، با خویشتن و با دیگران خلاصه کرد. مسائل اخلاقى نیز، بیشتر از روش درست این ارتباطات سه‏گانه بحث مى‏کند. مسائل اخلاقى در پى آن است که رفتار انسان را در این سه حوزه بهبود بخشند. در نتیجه، افزون بر زندگى اخروى که حیات واقعى است، موجب تأمین زندگى مطلوب و دور از اضطراب روانى براى انسان در زندگى این جهانى شوند. به بیان دیگر، فروتنى، هم‏نشینى نیکو با دیگران، ساده‏زیستى و قناعت در زندگى، توکل بر خدا، احساس عزت نفس و به طور کلى همه فضیلت‏هاى اخلاقى، تأمین سعادت انسان را در زندگانى دنیوى و اخروى هدف خود قرار داده‏اند. قرآن در بیانى کوتاه و به طور کلى مى‏گوید کسانى سعادت‏مند هستند که خود را از آلودگى‏هاى اخلاقى پاک کنند.80 افزون بر این بیان کلى، در موارد جزئى‏تر نیز یادآور مى‏شود که سعادت واقعى انسان در گرو پاى‏بندى به مسائل اخلاقى است. براى مثال، درباره بخل چنین مى‏خوانیم: «آنها که از بخل و حرص خویشتن برکنار بمانند، رستگار و سعادت‏مند خواهند بود»

2 اساسا برخى صفات و رفتارهاى ضداخلاق را باید جزو بیمارى‏هاى روانى دانست و همانند بیمارى‏هاى دیگرى که در روان‏پزشکى و روان‏شناسى بالینى کاویده مى‏شوند، به پیش‏گیرى و درمان آنها همت گماشت. براى مثال، آیا مى‏توان کسى را که آگاهانه به پذیرش حق و حقیقت تن درنمى‏دهد، سالم دانست؟ قرآن کریم در سوره بقره دیدگاه کافران را این گونه بیان مى‏کند: «چه آنان را از عذاب خدا بترسانى و چه نترسانى، کافران ایمان نخواهند آورد». به بیان دیگر، کافران کسانى هستند که لجاجت به خرج مى‏دهند و پیش‏تر اعلام موضع کرده‏اند. آنان به شنیدن حرف حق حاضر نیستند و در نتیجه، انگار قلب خود را مهر و موم کرده‏اند. نفاق و دورویى را نیز باید جزو بیمارى‏هاى روانى دانست. در ادامه همین آیات، این نوع افراد بیمار قلمداد شده و از ویژگى‏هاى مختلف شناختى و رفتارى آنان به تفصیل بحث شده است. در جاى دیگرى از قرآن، تعبیر بیمار در مورد کسانى به کار رفته است که در مقابل خواهش‏هاى جنسى خود تسلیم محض هستند. در این آیه، به همسران پیامبر دستور داده مى‏شود که با بیگانگان به گونه‏اى هوس‏انگیز سخن نگویند که بیماردلان در آنان طمع کنند. «تعبیر به بیماردل، تعبیر بسیار گویا و رسایى از این حقیقت است که غریزه جنسى در حد تعادل و مشروع عین سلامت است، اما هنگامى که از این حد بگذرد نوعى بیمارى خواهد بود. تا آنجا که گاه به سرحد جنون مى‏رسد که از آن به جنون جنسى تعبیر مى‏کنند و امروزه دانشمندان انواع و اقسامى از این بیمارى روانى را که بر اثر طغیان این غریزه و تن در دادن به انواع آلودگى‏هاى جنسى به وجود مى‏آید، در کتب خود شرح داده‏اند». ( تفسیر نمونه، ج17، ص 289)

3 صفات و رفتارهاى مثبت اخلاقى در حقیقت، نقطه تعادل میان دو طرف افراط و تفریط و سازگار با خلقت خاص بشر هستند. این مسئله مى‏تواند به بهداشت و سلامت روانى فرد کمک کند؛ زیرا هم نیازهاى فرد را برآورده مى‏کند و هم آن را از لجام گسیختگى باز مى‏دارد؛ براى مثال، عالمان اخلاق معتقدند عفت و پاک‏دامنى یک صفت اخلاقى و به معناى تأمین متعادل نیاز جنسى است. دو سوى افراط و تفریط این طیف را نمى‏توان به عنوان یک مسئله اخلاقى توصیه کرد. طرف تفریط این امر، خمودگى و ترک شهوت است که مطلوب دین نیست؛ زیرا برآورده نشدن نیازهاى طبیعى وغریزى در درازمدت به اختلال‏هاى روانى و سرانجام، به نابودى نسل انسان مى‏انجامد. از سوى دیگر، دامن زدن بیش از اندازه به این نیاز، انسان را از تأمین نیازهاى متعالى باز مى‏دارد و او را به سوى حیوانیت مى‏کشاند. قرآن هنگامى که از ویژگى‏هاى مؤمنان سخن مى‏گوید، مى‏فرماید: آنان کسانى هستند که پاک‏دامنى در پیش مى‏گیرند، ولى در مورد همسرانشان سرزنشى بر آنان نیست. کسانى متجاوز به حدود الهى شمرده مى‏شوند که راه دیگرى غیر از همسر و خانواده براى برآوردن نیازهاى جنسى خود برگزینند.82 در بیشتر مسائل اخلاقى دیگر نیز، چنین امرى حکم‏فرما است

4 اگر به مسائل اخلاقى ژرف‏تر بنگریم، درمى‏یابیم که چه بسا در کوتاه‏مدت جلو ارضاى برخى خواهش‏هاى نفسانى ما را بگیرند، ولى در واقع، زمینه‏اى براى لذت بلندمدت و پایدار فراهم مى‏آورند و ما را از پى‏آمدهاى ناگوار حفظ مى‏کنند. فرض کنید کسى خشمگین شده است و مى‏خواهد با برون‏ریزى خشم، خود را ارضا کند و به دلیل شدت غضب، توجهى نیز به پى‏آمدهاى تلخ آن ندارد، ولى صبر و حلم که از صفات والاى اخلاقى هستند، او را از پرخاش‏گرى بر دیگران دور مى‏دارند. این خویشتن‏دارى گرچه در آغاز دشوار مى‏نماید، ولى شیرینى آن در سالم ماندن از پشیمانى و پى‏آمدهاى ناگوار اِعمال خشم است. خواهش‏هاى ضداخلاقى دیگر نیز چنین وضعیتى دارند. در حدیثى از امام صادق علیه‏السلامآمده است: «چه بسیار شکیبایى کوتاه‏مدتى که سبب شادى طولانى شده و چه بسیار لذت کوتاه‏مدتى که اندوه طولانى به بار آورده است»

5 انسان براى برآوردن بهداشت روانى خود در زندگى، نیازمند آن است که مورد علاقه و محبت دیگران قرار گیرد. به همین دلیل، کودکانى که از محبت والدین و دیگر بستگان محروم بوده‏اند، چه بسا در بزرگ‏سالى به افرادى عقده‏اى، پرخاشگر، گوشه‏گیر و به طور کلى، نابهنجار تبدیل شوند. یکى از کارکردهاى فضایل اخلاقى آن است که سبب مى‏شود محبت فرد در قلب دیگران جاى گیرد. ایمان و نیز عمل صالح که فضایل اخلاقى یکى از مصداق‏هاى کامل آن است، زمینه‏ساز جلب محبت دیگران مى‏شود. قرآن در این باره مى‏گوید: «خداوندِ مهربان محبت کسانى را که ایمان آورده‏اند و اعمال صالح انجام مى‏دهند، در دل مردم قرار مى‏دهد».84 گرچه عمل صالح نیز رفتارهاى عبادى و اخلاقى را در بر مى‏گیرد، ولى به نظر مى‏رسد ارتباط فضایل اخلاقى با پدید آمدن محبت فرد در قلب دیگران مستقیم‏تر باشد. ایمان و عبادت، سبب گرایش فرد به رفتارهاى سودمند اجتماعى و خیر رساندن به بندگان خدا مى‏شود. در نتیجه، چنین فردى محبوب مردم قرار مى‏گیرد. البته او این کارها را براى رضاى خدا انجام مى‏دهد، ولى به هر حال نتیجه طبیعى این گونه کارها محبوبیت در میان مردم است. «ایمان و عمل صالح، جاذبه و کشش فوق‏العاده‏اى دارد. اعتقاد به یگانگى خدا و دعوت پیامبران که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت اخلاق عالیه انسانى، تقوا و پاکى و درستى و امانت و شجاعت و ایثار و گذشت تجلى کند، همچون نیروهاى عظیم مغناطیس، کشنده و رباینده است. حتى افراد ناپاک و آلوده از پاکان لذت مى‏برند و از ناپاکانى همچون خود متنفرند. به همین دلیل، هنگامى که مثلاً مى‏خواهند همسر یا شریکى انتخاب کنند، تأکید دارند که طرف آنها پاک و نجیب و امین و درست‏کار باشد. این طبیعى است و در حقیقت، نخستین پاداشى است که خدا به مؤمنان و صالحان مى‏دهد که دامنه‏اش از دنیا به سراى دیگر نیز کشیده مى‏شود. افراد پاک هنگامى که چشم از جهان مى‏بندند، دیده‏ها براى آنان گریان مى‏شود، هرچند به ظاهر، حقیر باشند و مقام اجتماعى نداشته باشند. همه مردم جاى آنها را خالى مى‏بینند، همه خود را در عزاى آنان شریک محسوب مى‏دارند». (مکارم، تفسیر نمونه، جلد 13، ص 144 ـ 145)

اخلاق اجتماعى و بهداشت روانى

پیش‏تر یادآور شدیم که یکى از مؤلفه‏هاى مهم بهداشت روانى، داشتن ارتباط مناسب با دیگران است. انسان موجودى اجتماعى و به اصطلاح مدنى‏سرشت است و زندگى بدون ارتباط با دیگران برایش ناممکن و دست‏کم، بسیار زجرآور است. گرایش انسان به تعامل با دیگران دلایل زیادى دارد و برقرارى ارتباط، بسیارى از نیازهاى او را برطرف مى‏کند. آبراهام مزلو (1968م.) با اشاره به سلسله مراتب نیازها معتقد است پیش از نیازهاى انتزاعى‏تر، نخست باید نیازهاى اساسى انسان ارضا شود. در همه سطوح این سلسله مراتب، ارتباط‏ها یکى از ابزارهاى اصلى و اولیه رفع نیازهاى انسان است

الف) نیازهاى جسمى

انسان‏ها اساسا نیازمند زنده ماندن هستند و برقرارى ارتباط به رفع این نیاز آنان کمک مى‏کند. نوزادان براى زنده ماندن باید گرسنگى یا درد خود را به دیگران بفهمانند. انسان در طول رشد خود پیوسته براى بقا و رشد خویش نیازمند ارتباط است. او براى بازیافتن سلامتى، مشکلات خود را با پزشکان در میان مى‏گذارد. پژوهش‏ها نشان مى‏دهند میان سلامت جسمى انسان و روابطش با دیگران، ارتباط نزدیکى وجود دارد. پژوهشگران مى‏گویند بیمارانِ مبتلا به التهاب مفاصل که از حمایت اجتماعى شدید برخوردارند، نشانه‏هاى خفیف‏تر و عمر طولانى‏ترى دارند

ب) نیاز به امنیت و آرامش

ارتباط‏ها، نیاز انسان به امنیت و آرامش را نیز برطرف مى‏کند. وقتى کسى شما را تهدید مى‏کند، با مجریان قانون در میان مى‏گذارید. رسانه‏ها نیز مردم را از خطرهاى مواد غذایى ناسالم آگاه مى‏سازند

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در pdf دارای 19 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در pdf

چکیده  
مقدمه  
هدف از اجرای پژوهش  
فرضیه‌های پژوهش  
روش اجرا و چگونگی جمع‌آوری داده‌ها  
روش‌های تحلیل آماری  
تجزیه و تحلیل نتایج  
فرضیه‌های فرعی پژوهش  
همبستگی ابعاد سلامت عمومی فرزندان با ابعاد کارایی خانواده  
بحث و نتیجه‌گیری  
محدودیت‌های پژوهش  
پیشنهادات  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در pdf

ـ برجعلی، احمد، (1380)، تحول شخصیت در نوجوان، انتشارات ورای دانش

ـ ثنایی، باقر و همکاران (1379)، مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج، انتشارت بعثت

ـ دلاور، علی (1379)، روش تحقیق در روان‌شناسی و علوم تربیتی، نشر ویرایش

ـ سعادتمند، نیره‌السادات، (1376)، بررسی رابطه بین کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (چاپ نشده)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن

ـ شریفی، حسن پاشا و شریفی، نسترن (1380)، روش‌های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات سخن

ـ شیولسون، ریچارد، ج، (1371)، استدلال آماری در علوم رفتاری، (جلد دوم)، ترجمه علیرضا کیامنش، انتشارات جهاد دانشگاهی

ـ صیادی، علی (1381)، بررسی اثرات متقابل کارایی خانواده در بروز مشکلات روانی نوجوانان دختر و پسر پایه سوم متوسطه شهر تهران، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (چاپ نشده)، دانشگاه علامه طباطبایی

ـ گلدنبرگ، ایرنه، گلدنبرگ، هربرت، (1385)، خانواده درمانی، ترجمه حمید رضا حسین شاهی براواتی و همکاران، تهران نشر روان

ـ مشهدی زاده، محمد، (1381)، بررسی رابطه بین کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در دانشجویان بومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (چاپ نشده)، دانشگاه تربیت معلم تهران

ـ نادری، عزت اله، سیف نراقی، مریم، (1372)، روش تحقیق در علوم انسانی، تهران انتشارات بدر

ـ یعقوبی، نورالله، (1374)، بررسی همه‌گیرشناسی بیماری‌های روانی در مناطق روستایی و شهری شهرستان صومعه سرا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، (چاپ نشده)، دانشگاه علوم پزشکی ایران

منابع انگلیسی

Minuchin.s.(1974), Families and family Therapy. Campidge, MA: scince and Behavior Books

Sheeber, L.Hops Alpert, A. et al , (2001) family support and conflict prospactive relations to adole scent depression The Journal of abnormal child psych

Rosen, G, Kleinman, A, katon, w. (1982), somatization in family practice: A biopsycho social approach. The Journal of family practice

چکیده

این پژوهش به بررسی رابطه کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان می‌پردازد. متغیرهای مورد پژوهش عبارتند از: کارایی خانواده و خرده مقیاس‌های آن (حل مسأله، ارتباط، نقش‌ها، آمیزش عاطفی، همراهی عاطفی و کنترل رفتاری) و نیز سلامت عمومی و خرده مقیاس‌های آن (علایم جسمانی، کارکرد اجتماعی، اضطراب و افسردگی). نمونه پژوهش 470 نفر از دانشجویان پسر مقطع کارشناسی 19 تا 25 ساله می‌باشند که به روش نمونه گیری تصادفی ساده با استفاده از دو پرسشنامه ابزار سنجش خانواده «F.A.D» و پرسشنامه سلامت عمومی«G.H.Q» مورد ارزیابی قرار گرفتند. روش تحقیق همبستگی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده، از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد

محاسبه ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین نمرات F.A.D و G.H.Qرابطه مستقیم و معناداری درسطح001/0p< وجود دارد. همچنین یافته‌های دیگر این پژوهش نشان داد که رابطه کارایی خانواده و سلامت عمومی با وضعیت اقتصادی و وضعیت زندگی والدین در سطح 001/0p< معنادار بوده است

کلید واژه‌ها: کارایی خانواده، سلامت عمومی، دانشجویان

مقدمه

در بین تمامی نهادها، سازمان‌ها و مؤسسات اجتماعی، خانواده مهم‌ترین، ارزشمندترین و اثربخش‌ترین نقش‌ها را داراست. خانواده طبیعی‌ترین واحد تولید مثل و فراگیرترین واحد اجتماعی به شمار می‌آید؛ زیرا همه اعضای جامعه را دربر می‌گیرد. خانواده دارای اهمیت تربیتی و اجتماعی است. افراد از سوی خانواده گام به عرصه هستی می‌نهند و جامعه نیز از تشکل افراد، هستی و قوام می‌یابد و از آن‌رو که نهاد خانواده مولد نیروی انسانی و معبر سایر نهادهای اجتماعی است از ارکان عمده و نهادهای اصلی هر جامعه به شمار می‌رود. (نوابی‌نژاد، 1380)

خانواده کانون اصلی حفظ هنجارها، سنت‌ها و ارزش‌های اجتماعی، و نیز شالوده استوار پیوندهای اجتماعی و روابط خویشاوندی، و کانونی در جهت بروز و ظهور عواطف انسانی و مکانی برای پرورش اجتماعی کودک است. خانواده نظامی است که عملکرد آن از طریق الگوهای مراوده‌ای صورت می‌گیرد. مراودت یا میان‌کنش‌های تکراری، الگوهایی را به وجود می‌آورند مبنی بر اینکه یک نفر چه طور و چه وقت و با چه کسی رابطه برقرار کند. همین الگوهای مراوده‌ای، تارهای نامرئی توقعات مکملی را تشکیل می‌دهد که نظم‌دهنده بسیاری از اوضاع و شرایط خانواده است. (مینوچین، 1974)

دوره جوانی از زمان‌های بسیار قدیم تا کنون یکی از مهم‌ترین دوران‌های زندگی انسان به شمار می‌رفته و نقش خانواده در این دوران حایز اهمیت است. فقدان عملکرد سالم خانوادگی می‌تواند عامل خطرآفرین اصلی برای زمینه سازی اختلالات روانی و تهدیدی جدی برای سلامت عمومی فرزندان باشد. پژوهش‌هایی، سعادتمند (1376) و مشهدی‌زاده (1381) نشان داده است که بین کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان رابطه معناداری وجود دارد و کارایی خانواده و سلامت عمومی والدین می‌تواند بر افسردگی و اضطراب فرزندان مؤثر باشد

شی‌بر و همکاران (2001) نیز نشان داده‌اند که خانواده‌های نوجوانان افسرده در مقایسه با خانواده‌های گروه کنترل سطح بالایی از کارایی و عملکرد ناسالم را تجربه می‌کنند. کاربالو (1998، به نقل از صیادی، 1381) در بررسی‌های خود پی برد که بین شکل خانواده و روابط درونی اعضای خانواده با بهداشت روانی نوجوانان رابطه معناداری وجود دارد. گاتز و گاتمن (1993) در تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند: والدینی که کارایی و عملکرد ناسالم دارند و برای حل تعارض‌های خود شیوه‌های خصمانه‌ای به کار می‌برند فرزندانی دارند که از نظر معلمانشان دارای نشانه‌های افسردگی، اضطراب و رفتارهای ضد اجتماعی می‌باشند» (به نقل از برجعلی 1380)؛ از این‌رو، به سبب اهمیت موضوع، پژوهش حاضر در جهت شناسایی و نقش کارایی خانواده بر سلامت عمومی دانشجویان ارائه شده است. با توجه به اینکه کارایی مطلوب خانواده و نیز نتایج و اثرات آن در رشد و شخصیت فرزندان مورد توجه صاحب‌نظران می‌باشد و همچنین اضطراب، افسردگی و اختلال در عملکرد اجتماعی فرزندان از جمله مشکلاتی است که فرزندان در سنین نوجوانی و جوانی از خود بروز می‌دهند، به نظر می‌رسد که بین کارایی خانواده‌ها با سلامت عمومی فرزندان ارتباط وجود داشته باشد. بنابراین، پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه کارایی خانواده با سلامت عمومی فرزندان ارائه شده است

هدف از اجرای پژوهش

این پژوهش، به بررسی رابطه بین کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در دانشجویان پسر می‌پردازد تا تأثیر کارایی خانواده را بر سلامت عمومی مورد بررسی قرار دهد. اهداف جزئی پژوهش، بررسی رابطه کارایی خانواده دانشجویان در زمینه مفاهیم مرتبط با سلامت عمومی می‌باشد. مفاهیم مورد نظر شامل چهار مفهوم نشانگان بدنی، اضطراب، افسردگی وخیم و نارسا کنش‌وری اجتماعی است. بنابراین، اهداف جزئی پژوهش عبارتند از

1 تعیین رابطه کارایی خانواده و میزان نشانگان بدنی؛

2 تعیین کارایی خانواده و میزان اضطراب؛

3 تعیین رابطه کارایی خانواده و میزان افسردگی وخیم؛

4 تعیین رابطه کارایی خانواده و میزان نارساکنش‌وری اجتماعی

فرضیه‌های پژوهش

فرضیه اصلی پژوهش این است: بین کارایی خانواده و سلامت عمومی فرزندان در دانشجویان پسر رابطه مثبت وجود دارد. فرضیه‌های فرعی نیز به قرار ذیل می‌باشند

1 بین کارایی خانواده و بُعد نشانگان بدنی رابطه مثبت وجود دارد

2 بین کارایی خانواده و میزان اضطراب رابطه منفی وجود دارد

3 بین کارایی خانواده ومیزان افسردگی رابطه منفی وجود دارد

4 بین کارایی خانواده و میزان نارساکنش‌وری اجتماعی رابطه منفی وجود دارد

روش اجرا و چگونگی جمع‌آوری داده‌ها

الف. نوع مطالعه

این مطالعه، یک پژوهش توصیفی (غیر آزمایشی) از نوع همبستگی است که در آن، رابطه بین دو یا چند متغیر مورد مطالعه قرار می‌گیرد. (پاشا شریفی، و شریفی 1383) طرح بین آزمودنی در این پژوهش، یک طرح گروه- ملاک است؛ طرحی که مبتنی بر اطلاعات قبلی است؛ یعنی متغیر مستقل اثر خود را بر جای می‌گذارد و از طریق مقایسه، رابطه بین متغیر وابسته و مستقل معلوم می‌شود. (شیولسون، 1371). لازم به ذکر است که در این نوع تحقیقات، امکان دست‌کاری متغیر مستقل وجود ندارد (دلاور، 1379)

ب. نمونه گیری

در این پژوهش، از میان 2700 دانشجوی پسر مقطع کارشناسی (دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر) تعداد 470 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. سن آزمودنی‌ها بین 19 تا 25 سال، با میانگین 8/22 و انحراف معیار 1/3 بوده است. میانگین سن مادران نیز 98/46 و انحراف معیار 76/6، و میانگین سن پدران 2/53 و انحراف معیار 25/7 بوده است

ج. ابزارها

در این پژوهش، از پرسش‌نامه F.A.D ( ابزار سنجش خانواده) و G.H.Q-28 (مقیاس سلامت عمومی) استفاده شده است

پرسش‌نامه F.A.D یک پرسشنامه 60 سؤالی است که برای سنجیدن عملکرد (کارایی) خانواده توسط اپستین، بیشاپ و بالدوین بر مبنای الگوی مک مستر تدوین شده است. مدل مک مستر برای عملکرد (کارایی) خانواده، شش بعد را در نظر دارد: حل مسئله، ارتباط، نقش‌ها، پاسخ‌دهی عاطفی، آمیزش عاطفی، کنترل رفتار، و یک بعد عمومی به نام کارکرد کلی. در ایران، اولین کوشش عملی به منظور هنجاریابی و میزان سازی ابزاری برای سنجش خانواده توسط نجاریان، ثنایی و هومن به عمل آمد. وی ضمن تأیید روایی نسخه فارسی این آزمون، اعتبار کل آزمون را 93% در سطح معناداری 001/0 > P به دست آورد. این آزمون در ایران در پژوهش‌های بسیاری در سنین مختلف از جمله نوجوانی و جوانی اجرا شده است. (ثنایی و همکاران 1379) در این پژوهش، از فرم 53 سؤالی که توسط نجاریان در سال 1374 مورد استفاده قرار گرفته، استفاده شده است. در حال حاضر G.H.Q-28 شناخته شده‌ترین ابزار غربالگری در روان‌پزشکی است که تأثیر شگرفی در پیشرفت پژوهش‌ها داشته است. این پرسش‌نامه علاوه بر استفاده بالینی، در جامعه نیز کاربرد دارد. (یعقوبی، 1374)

این پرسش‌نامه توسط گلدبرگ برای شناسایی اختلال روانی (غیر از جنون‌ها) طراحی شده و تا کنون در سطح وسیعی در ایران و جهان به کار رفته است. در این پرسش‌نامه، چهار حیطه علایم جسمانی، اختلال کارکرد اجتماعی، افسردگی و اضطراب مورد سنجش قرار می‌گیرد. (یعقوبی، 1374)

یعقوبی (1374)، حساسیت ابزار را در مهم‌ترین نمره برش آن، معادل 23 با روش نمره گذاری لیکرت (صفر، یک، دو، سه)، شدت علایم را برابر با 5/86%، ویژگی آن را برابر 84% و ضریب پایایی بازآزمایی و آلفای کرونباخ را برابر 88% گزارش نموده است

د. روش اجرا و نمره گذاری

پرسش‌نامه‌ها توسط پژوهشگر بر روی آزمودنی‌ها به صورت گروهی اجرا گردید. پیش از توزیع پرسش‌نامه‌ها، هدف از اجرای آزمون توضیح و در مورد محرمانه ماندن پاسخ‌نامه‌ها به آزمودنی‌ها اطمینان داده شد. F.A.D شامل 53 سؤال است که به هر یک نمره‌ای بین 1 ـ 4 تعلق می‌گیرد. نحوه نمره گذاری طبق پاسخ به گزینه‌های: کاملاً موافقم (4)، موافقم (3)، مخالفم (2)، کاملاً مخالفم (1)، می‌باشد. مورد اول برای جمله‌های منفی و بالعکس برای جمله‌های مثبت، نشان‌دهنده ناکارایی خانواده است. در پرسشنامه «G.H.Q-28» برای هر فرد پنج نمره کلّ به دست می‌آید. چهار نمره مربوط به خرده مقیاس‌ها و یک نمره مربوط به نمره کل پرسش‌نامه است. (بهاری و همکاران). نمره پرسش‌نامه سلامت عمومی برای هر آزمودنی می‌تواند بین حداقل صفر و حداکثر 84 باشد. نمره بالاتر در این آزمون، نشان‌دهنده شدت بیشتر اختلال در آزمودنی است. به گزینه‌های انتخاب شده اول تا چهارم، به ترتیب، نمره‌های صفر تا 3 تعلق می‌گیرد

روش‌های تحلیل آماری

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله روان‌شناسى و آسیب‌شناسى اینترنت در pdf دارای 34 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله روان‌شناسى و آسیب‌شناسى اینترنت در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله روان‌شناسى و آسیب‌شناسى اینترنت در pdf

چکیده  
مقدمه و طرح مسئله  
تعریف اینترنت  
تاریخچه و روند تکامل اینترنت  
روان‌شناسى اینترنت  
الف) کارکردهاى مثبت اینترنت  
ب) کارکردهاى منفى اینترنت  
1 اینترنت و سلطه فرهنگى  
2 اینترنت و پى‌آمدهاى منفى آن بر سلامت و رفتار انسان‌ها  
الف) افسردگى و انزواى اجتماعى  
ب) هرزه‌نگارى و تحریک جنسى  
رواج استفاده از هرزه‌نگارى در اینترنت  
بازدارى‌زدایى در اینترنت  
خلوت اینترنت و انحراف‌هاى اخلاقى  
3 اعتیاد به اینترنت  
تاریخچه بحث اعتیاد به اینترنت  
نتیجه‌گیرى  
فهرست منابع  

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله روان‌شناسى و آسیب‌شناسى اینترنت در pdf

الف) فارسى و عربى

1 احمد امیدوار و على‌اکبر صارمى، اعتیاد به اینترنت، تهران، انتشارات تمرین، 1381

2 احمد محمد صالح، ثقافه مجتمع الشبکه، دمشق، دارالفکر، 2004م

3 ام هوور، استوارت، بازاندیشى درباره رسانه دین و فرهنگ، ترجمه: مسعود آریایى‌نیا، تهران، سروش، 1382ه . ش

4 بگدیکیان، بن اچ، انحصار رسانه‌ها، ترجمه: داوود حیدرى، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1374ه . ش

5 تامپسون، جان ب، رسانه‌ها و مدرنیته، ترجمه: مسعود اوحدى، تهران، انتشارات سروش،1380ه . ش

6 على سعیدى و ابوالقاسم شکیبا، روان‌شناسى و آسیب‌شناسى ارتباطات اینترنتى، تهران، انتشارات سنبله، 1384ه . ش

7 گروه نویسندگان، رسانه‌ها و ثبات سیاسى، انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردى، تهران، 1381ه . ش

8 مولانا، حمید، جریان بین‌المللى اطلاعات؛ گزارش و تحلیل جهانى، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1371 ه . ش

چکیده

از اوایل دهه 90 میلادى، پژوهش‌ها و بررسى‌هاى بسیارى در زمینه روان‌شناسى اینترنت و تأثیر آن بر سلامت و رفتار انسان انجام پذیرفته است. امروزه موضوع اینترنت، مسئله مهمى براى بیشتر کشورها، به ویژه کشورهاى در حال توسعه و از جمله کشورهاى اسلامى است. آگاهى از پى‌آمدهاى اینترنت و در کنار آن، در نظر گرفتن راهبردهاى مناسب براى استفاده درست و پیش‌گیرى یا کاهش پى‌آمدهاى احتمالى منفى آن، اهمیت اساسى دارد

در این مقاله، پس از بیان تاریخچه اینترنت، جنبه‌هاى روان‌شناختى و پى‌آمدهاى مثبت و منفى آن بر سلامت و رفتار انسان بررسى شده است. دست‌آوردهاى این مقاله که بیانگر بخشى از پژوهش‌هاى تجربى در این زمینه است، نشان مى‌دهد افزون بر دست‌آوردهاى مثبت و انکارناپذیر اینترنت، پى‌آمدهاى نامطلوبى نیز هم در جنبه‌هاى فردى و هم در جنبه‌هاى اجتماعى به همراه دارد

کلید واژه‌ها: روان‌شناسى اینترنت، آسیب‌شناسى اینترنت، اینترنت و اخلاق، اعتیاد به اینترنت، هرزه‌نگارى اینترنتى، ارتباط اینترنتى، محورهاى روان‌شناسى اینترنت

مقدمه و طرح مسئله

فراگیر شدن رسانه‌ها در آغاز قرن بیست و یکم و موضوع جدّى نقش اینترنت در شکل‌دهى به فرهنگ، هویت و باورها و ارزش‌هاى اجتماعى، اهمیت پژوهش در این زمینه را افزایش داده است. در جامعه امروز ما، گرایش به اینترنت و استفاده از آن چنان رایج شده است که بیشتر خانواده‌ها، رایانه شخصى دارند و اعضاى خانواده، بخش زیادى از وقت خود را در استفاده از اینترنت سپرى مى‌کنند. اینترنت در میان همه گروه‌هاى اجتماعى اعم از زن و مرد، پیر و جوان، بى‌سواد و باسواد از جذابیت خاصى برخوردار است. گسترش اینترنت، مانند هر نوآورى دیگرى به ایجاد دگرگونى‌هایى در جنبه‌هاى مختلف زندگى انجامیده و استفاده از آن، امرى اجتناب‌ناپذیر شده است؛ به گونه‌اى که بدون آن زندگى براى کسانى که بدان خوگرفته‌اند، دشوار مى‌شود. بسیارى از نظریه‌پردازان ارتباطات، اینترنت را گام مهمى در پیشرفت کشورهاى در حال توسعه قلمداد مى‌کنند. از این رو، با توجه به کاربردهاى فراوان اینترنت که با هدف انتقال اطلاعات قصد دارد باورهاى مشخصى را درباره کالاها یا خدمات مرتبط با آن در جامعه رواج دهد، بررسى این پیام‌ها از نظر مضمون، محتوا و فرم ارائه، اهمیت ویژه‌اى دارد. از سوى دیگر، چگونگى این پیام‌ها بر ما پوشیده است. در واقع، بسیارى از کاربران اینترنتى نمى‌دانند که این رسانه چه نوع شیوه زندگى را معرفى مى‌کند و داراى کدامین ارزش‌هاى اجتماعى است؟ آیا مى‌توان از آثار منفى اینترنت در جنبه‌هاى فردى و اجتماعى غافل بود و درباره فرهنگ‌سازى و آموزش‌هاى بهره‌مندى درست از آن چشم پوشید؟

این مقاله در پى پاسخ‌گویى به تمامى این پرسش‌ها نیست، ولى کوششى براى توصیف روان‌شناسى اینترنت و تبیین برخى مفاهیم، موضوع‌ها و نیز پى‌آمدها و کارکردهاى آن بر سلامت و رفتار انسان‌ها است. از این رو، امید است بتواند دریچه‌اى را به سوى این گونه بحث‌ها بگشاید

تعریف اینترنت

ارائه تعریفى از اینترنت، دشوار است. در حقیقت، همچنان که ساندرا برمن2 (1999م.)اشاره مى‌کند، کارکردهاى پیچیده اینترنت است که تعریف آن را دشوار کرده است.3 دریک تعریف بسیار کلى مى‌توان اینترنت را بسان مخزنى از اطلاعات خوب و بد، زشت و زیبا، اخلاقى و غیر اخلاقى دانست. براى اینکه برداشت دقیق‌ترى از اینترنت داشته باشیم، نخست بررسى روند کلى شکل‌گیرى و تکامل اینترنت ضرورى مى‌نماید

تاریخچه و روند تکامل اینترنت

ایجاد و گسترش شبکه اینترنت در آغاز، تجربه پژوهشى به نسبت محدودى بود که به منظور ارائه فن‌آورى انتقال بسته‌اى4 اطلاعات از اواخر دهه 1960م. آغاز شد. بهدلیل آنکه این تجربه در آژانس پروژه‌هاى تحقیقاتى پیشرفته وزارت دفاع امریکا صورت گرفت، به شبکه آرپانت5 موسوم گردید. شبکه آرپانت، نخست به دلیلاستفاده از شیوه انتقال 8 بیتى داده‌ها، تنها مى‌توانست حداکثر به 64 رایانه متصل گردد. کاربرد اولیه از آرپانت، به سبب پیش‌برد پروژه‌هاى نظامى، بسیار سرى بود و در واقع، به منظور ایفاى چنین نقشى در فعالیت‌هاى نظامى ایالات متحده امریکا پیش‌بینى شده بود. از همان آغاز، آژانس پروژه‌هاى تحقیقاتى امریکا دریافته بود که این شبکه به منظور ایجاد ارتباط الکترونیکى، سازوکار مؤثرى را براى دانشمندان مى‌تواند فراهم کند. از این رو، اندیشه گسترش این شبکه در سطح کلان و فراتر از عرصه‌هاى نظامى تقویت شد. در سال 1983م. بخش نظامى شبکه «آرپانت» از آن جدا شد و با نام شبکه «میل نت» آغاز به کار کرد. شبکه آرپانت تا سال 1990م. به کار خود ادامه داد و در این سال، جاى خود را به اینترنت داد که در سال 1980م. با هدف اتصال شبکه‌هاى جهانى با قراردادهاى ارتباطى متفاوت با یکدیگر پدید آمده بود. از آن سال تاکنون، این شبکه با سرعت چشم‌گیرى از جهت شمار کاربران و پى‌آمدهایى که بر زندگى و روابط اجتماعى انسان‌ها مى‌گذارد، در حال گسترش است. آمارها نشان مى‌دهد تا سال 1994م. نزدیک به سى میلیون رایانه در 86 کشور جهان به این شبکه پیوسته‌اند. از سال 1997م. با تجارى شدن اینترنت، خدمات آن به شدت تنوع و فزونى گرفت و هزینه‌هاى دست‌رسى به آن نیز به همان نسبت کاهش یافت. بنابر یک پژوهش، شمار برآورد شده رایانه‌هاى شخصى متصل به اینترنت در سراسر جهان از سال 1996م. تا سال 2000م. به سه برابر افزایش یافت.6 در حال حاضر، این رقم چندین برابر شده و استفاده از اینترنت در مرکزتمامى فعالیت‌هاى بشرى قرار گرفته است. در گذشته، بیشتر استفاده‌کنندگان از شبکه اینترنت را پژوهشگاه‌ها و مؤسسه‌هاى عالى تشکیل مى‌دادند، اما در سال‌هاى اخیر، جنبه‌هاى بازرگانى و سرگرمى این شبکه جهانى، غلبه یافته است. با توجه به رشد روزافزون اینترنت، مى‌توان پذیرفت که اینترنت و در معناى گسترده‌تر، رسانه‌ها از عواملى هستند که مى‌توانند بر جنبه‌هاى مختلف زندگى تأثیر بگذارند. ما نیز در این پژوهش، کوشیده‌ایم تا بر مبناى چنین استنباطى، به بررسى جنبه‌هاى روان‌شناختى اینترنت بپردازیم

روان‌شناسى اینترنت

روان‌شناسى اینترنت،7 به فرایندهاى ارتباطى، رفتار و حالت‌هاى روانى افراد در هنگاماستفاده از اینترنت مى‌پردازد.8 ارزیابى ویژگى‌هاى رفتارى و روانى، یکى از عواملتأثیرگذار در پیدایش روان‌شناسى اینترنت بوده است. این بررسى‌ها در درون پژوهش‌هاى گسترده‌ترى قرار مى‌گیرد که از آن به «روان‌شناسى رسانه‌هاى گروهی»9 یادمى‌شود. هاى لیس10 (1992م.)، هیل مس11 (1997م.)، کیتلر12 (1999م.)، کلوک13(1998م.)، ریویس و کلیفورد14 (1996م.)، سیلور15 (1998م.) در پژوهش‌هایشان دربارهرسانه‌هاى گروهى، به برخى جنبه‌هاى روان‌شناختى اینترنت پرداخته‌اند. اسمیت و کلوک16 (1999م.) در پژوهشى با عنوان «ارتباط در فضاى مجازی»17 به طور ویژه،جنبه‌هاى روان‌شناختى اینترنت را بررسى کردند.18 ریوا و گالیمبرتى (2001م.)پژوهش‌هاى گسترده‌اى در زمینه روان‌شناسى اینترنت انجام دادند.19 استرات، جاکوبسونو گیبسون20 (2003م.) تصریح کردند پیچیدگى اینترنت ایجاب مى‌کند که ما دیدگاه‌هایاجتماعى، فرهنگى و رشدى را در نظر داشته باشیم

ریوا (2001م.) به این موضوع اشاره کرد که روان‌شناسى اینترنت کار ساده‌اى نیست؛ زیرا اول اینکه اینترنت رسانه‌اى است که مى‌توان آن را از راه‌هاى متفاوت تجربه کرد. اگرچه رایانه معمولاً واسطه تجربه اینترنتى ما است، راه‌هاى مختلفى هست که کاربران مى‌توانند از طریق جست‌وجو در اینترنت خودنمایى کنند و با استفاده از آن، با دیگران ارتباط برقرار کنند

دوم اینکه اینترنت فضاى اجتماعى و شناختى است. استفاده از اطلاعات، به فعال‌سازى روابط اجتماعى کمک مى‌کند. این فرایند درون فضایى خاص ـ فضاى مجازى ـ رخ مى‌دهد که ویژگى‌هاى ساختارى و فرایندى ارتباط را گسترده‌تر مى‌کند

سوم اینکه تجربه اینترنتى، حتى وقتى ما در یک فضاى مجازى گفت‌وگو مى‌کنیم، همواره در بافتى ویژه صورت مى‌گیرد

بسیارى از پژوهش‌گران حوزه روان‌شناسى اینترنت، گفته‌اند ارتباط افراد از طریق اینترنت به شیوه‌هاى مختلف، در مقایسه با انواع روزمره ارتباط که با حضور جسمانى افراد همراه است، حالتى تقلیل یافته دارد. براى مثال، هیوبرت دریفوس در کتاب در باب اینترنت مى‌نویسد درک ما از واقعیت، اشیا، افراد و توانایى ما در برقرارى ارتباط مؤثر با آنها به شیوه‌اى است که بدن ما به گونه‌اى بى‌سروصدا در پس زمینه عمل مى‌کند. توانایى بدن ما در دست‌یابى به اشیا، فراهم‌آورنده درک ما از واقعیت است. اینکه چرا روان‌شناسان به این‌گونه بحث‌ها مى‌پردازند، روشن است؛ زیرا معمولاً گمان مى‌کنیم بسیارى از پیوندهاى شخصى ما، با تماس چهره به چهره و مستقیم امکان‌پذیر باشد

همان‌گونه که گوردون گراهام23 و بسیارى دیگر گفته‌اند، در اینترنت بسیار آسان استکه افراد را با خلق شخصیت‌هاى کاملاً تخیلى فریب داد؛ کارى که امکان آن در واقعیت، بسیار مشکل‌تر است. بنابراین، روابط اینترنتى در مقایسه با روابط واقعى و همراه با حضور جسمانى، روابطى ضعیف و در عین حال، پیچیده است

همسبرگر (2005م.) در تحلیل جنبه‌هاى روان‌شناختى اینترنت، این پرسش را مطرح مى‌کند که کاربران چگونه از اینترنت براى خودشکوفایى استفاده مى‌کنند؟ وى گفت در روان‌شناسى اینترنت و به هنگام تحلیل روابط اینترنتى، نباید از زاویه منفى به موضوع نگریست، بلکه باید توجه داشت که اینترنت نشان دهنده فضاى گروهى و اشتراکى و سرشار از مفاهیم ملموس و فرهنگى نیز هست. این فرهنگ‌ها که در فضاى لیبرال قرار گرفته‌اند، مجالى به فعالیت‌هاى سیاسى و آرمان‌گرایانه مى‌بخشند و بستر مناسبى براى پیشرفت کاربران هستند

ویژگى آزادى‌بخشى اینترنت، کاربران اینترنتى را به تفکر، تجربه و فعالیت‌هاى گروهى وا مى‌دارد تا سرانجام به تعالى و خودشکوفایى برسند

پرسش دیگرى که در روان‌شناسى اینترنت بررسى شده این است که ما خود را چگونه در فضاى مجازى ادراک مى‌کنیم؟ وقتى به صورت رو در رو یا آن‌لاین با دیگران تعامل داریم، مى‌کوشیم با مشاهده خود از دیدگاه دیگران، بر تأثیرى که روى دیگران مى‌گذاریم نظارت کنیم. در این صورت، در صورت نیاز، از سازوکارهاى مختلف «مدیریت تأثیر» بهره مى‌گیریم تا با ارائه اطلاعات گلچین شده، ادراک دیگران از خود را دگرگون کنیم. ارتباط از طریق رایانه، هم مدیریت تأثیر و هم چگونگى ادراک ما را در نظر دیگران، به چالش مى‌کشد. مدیریت تأثیر در اینترنت، همانند قایق‌رانى با دو پارو در رودخانه‌هاى طوفانى است

اینها برخى از موضوع‌هایى است که در قالب روان‌شناسى اینترنت ارائه شده است. در این میان، برخى کوشیده‌اند جنبه‌هاى گوناگون روان‌شناسى اینترنت را کامل‌تر نمایش دهند و محورهاى اصلى و ریز موضوع‌هاى مربوط به آنها را در چشم‌انداز نظرى و تجربى بیان کنند. براى مثال، جوینسون27 (2003م.) روان‌شناسى اینترنت را شاملموضوع‌هایى از این دست مى‌داند

1 بررسى ماهیت و فرایند روابط اینترنتی؛ 2 فریب‌کارى و پرهیز از خودافشایى در روابط رو در رو؛ 3 آرمان گرایى در ارتباط از طریق اینترنت؛ 4 خیانت و حقه‌بازى در اینترنت؛ 5 پرخاش‌گرى و هرزه‌نگارى در اینترنت؛ 6 پى‌آمدهاى اینترنت در سلامت روانى و رفتار؛ 7 حمایت اجتماعى و اینترنت؛ 8 جنسیت و الگوهاى ارتباط؛ 9 جنبه‌هاى مثبت میانْ فردى رفتار اینترنتی؛ 10 اینترنت و هویت‌یابی؛ 11 روابط خیالى در اینترنت؛ 12 اینترنت و کیفیت زندگی.28 وى سپس به طور دقیق‌ترى، هر یک از اینموضوع‌ها را بررسى مى‌کند و توصیه‌هایى نیز ارائه مى‌دهد

پاتریشیا والاس29 (2007م.) نیز با اهتمامى که به روان‌شناسى اینترنت دارد، در کتابیبه همین عنوان، جنبه‌هاى روان‌شناختى اینترنت را بررسى کرده است. آنچه سبب توجه والاس به روان‌شناسى اینترنت شده است، اهمیت اینترنت در ایجاد و انتقال الگوها و ارزش‌هاى اجتماعى است. اینترنت، ابزارى است که افراد از طریق آن با دیگران ارتباط برقرار مى‌کنند و نظریه‌هاى خود را با دیگران در میان مى‌گذارند

موضوع‌هاى مهمى که والاس در روان‌شناسى اینترنت به آنها پرداخته است، عبارتند از: 1 بررسى اینترنت در بافت روان‌شناختی؛31 2 روان‌شناسى شکل‌گیرى نمایشرسانه‌ای؛ 3 نقاب‌هاى آن‌لاین32 و فریب‌کاری؛33 4 پویایى‌هاى گروه در فضاى مجازی؛345 تعارض و همکارى گروهی؛35 6 برافروختگى و دعوا؛36 پرخاش‌گرى در شبکه؛37 7 دوستداشتن و عشق در شبکه؛38 8 روان‌شناسى جاذبه میان‌فردی؛ 9 جنبه‌هایروان‌شناختى هرزه‌نگارى39 اینترنت؛ 10 موضوع جنسیت در شبکه؛ 11 نوعدوستى در شبکه؛ 12 روان‌شناسى کمک کردن؛ 13 اینترنت و اتلاف وقت؛ 14 بارور کردن زندگى در اینترنت

در حال حاضر، بحث‌هاى این موضوع (روان‌شناسى اینترنت) به طور فزاینده‌اى در حال گسترش است. در زمینه اینترنت پژوهش‌هاى زیادى شده است؛ از جمله، بررسى رفتار در فضاى مجازى (همبورگر،41 2005م.)؛ روابط آن‌لاین (بارنیس،42 2001 و2003م.)؛ عشق شبکه، هیجان و روابط اینترنتى (زیو،43 2004م.)، سوء استفاده جنسیاز کودکان در اینترنت (کوپر،44 2002م.)، سکس مجازى (دیلمونیکو،45 2001م.)،روان‌شناسى ارتباط آن‌لاین (ویتى،46 2006م.) و دنیاى پنهان سکس در اینترنت (یانگ،472001م.)

این یافته‌ها به طور کلى نشان مى‌دهند رسانه‌هاى گروهى و از جمله اینترنت، چونان تیغ دو دم هستند که هم مى‌توانند کارکردهاى مثبت داشته باشند و هم به ایجاد زمینه‌هاى منفى در زمینه‌هاى سلامت و بهداشت روانى کمک کنند.48 بنابراین، گسترهروان‌شناسى اینترنت دو حوزه کلى را دربرمى‌گیرد

1 جنبه‌ها و پى‌آمدهاى مثبت؛

2 کارکردها و پى‌آمدهاى منفی

این گونه مرزبندى در روان‌شناسى اینترنت، بسیار مبهم و کلى است، ولى با توجه به هدف ما در این مقاله، مى‌تواند تا حدود زیادى آموزنده باشد. در ادامه، به بررسى این دو محور مى‌پردازیم

الف) کارکردهاى مثبت اینترنت

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله نقش سیاسى ـ اجتماعى بیگ ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام در pdf دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نقش سیاسى ـ اجتماعى بیگ ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش سیاسى ـ اجتماعى بیگ ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام در pdf

چکیده    
الف ـ بیگ    
ب ـ ترخان    
ج ـ تگین    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش سیاسى ـ اجتماعى بیگ ، ترخان و تگین در تاریخ اسلام در pdf

1 آقسرایى، محمد بن محمد، تاریخ سلاجقه، اساطیر،

2 ابن بطوطه، محمد بن عبدالله، رحله ابن بطوطه، المکتبه المصریه، بیروت، 1425ق

3 ابن خرداذبه، عبیدالله بن عبدالله، المسالک و الممالک، دارصادر، بیروت، ]بى تا[

4 ابن خلف تبریزى (برهان)، برهان قاطع، تهران، امیر کبیر، ]بى تا[

5 ابن خلکان، شمس الدین احمد، وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، بیروت، دار الثقافه، 1968م

6 ابن اصیبعه، احمد بن القاسم، عیون الأنباء فى طبقات الأطباء، بیروت، مکتبه الحیاه، ]بى تا[

7 ابن عربشاه، احمد، فاکهه الخلفا و مفاکهه الظرفاء، التراثیه، www.alwarag.com

8. ابن فضلان، احمد، رحله ابن فضلان، الشرکه العالمیه، 1414ق

9 ابن کثیر، عمادالدین اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، مکتبه المعارف، ]بى تا[

10 ابن مأکولا، على بن هبه الله، الاکمال، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1411ق

11 ابن ندیم، محمد بن ابى یعقوب اسحاق، الفهرست، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1422ق

12 ادریسى، محمد، نزهه المشتاق فى اختراق الافاق، بیروت، عالم الکتب، 1989ق

13 ذهبى، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، بیروت، الرساله، 1413ق

14 استرآبادى، میرزا مهدى، سنگلاخ، نشر مرکز، 1368

15 اعتماد السلطنه، مرآه البلدان، دانشگاه تهران، 1367

16 اقبال آشتیانى، عباس، تاریخ مغول، تهران، امیر کبیر، 1379

17 اولغون، ابراهیم و جمشید درخشان، فرهنگ ترکى استانبولى به فارسى، انزلى، 1362

18 بدیعى، نادره، فرهنگ واژه هاى فارسى در زبان اویغورى چین، نشر بلخ، 1377

19 بیات، سید حیدر، «خلج در دیوان لغات الترک»، http://

20. بیرونى، ابوریحان محمد بن احمد، آثار الباقیه عن القرون الخالیه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1420 ق

21 بیهقى، ابوالفضل، تاریخ بیهقى، به اهتمام فیاض، ایرانمهر، تهران، 1350

22 ثعالبى، عبدالملک ابن محمد، یتیمه الدهر، المکتبه التراثیه، .www.alwarag.com

23. جوینى، محمد، تاریخ جهانگشاى جوینى، تصحیح محمد قزوینى، دنیاى کتاب، 1382

24 چلبى (حاجى خلیفه)، مصطفى بن عبدالله، تقویم التواریخ، تصحیح میرهاشم محدث، احیاء کتاب، 1376

25 حسن، ابراهیم حسن، تاریخ سیاسى اسلام، ترجمه عبدالحسین بینش، آرایه، 1374

26 حسینى کازرونى، سید احمد، پژوهشى در اعلام تاریخى و جغرافیایى تاریخ بیهقى، موسسه آیات، 1374

27 حموى، یاقوت بن عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ]بى تا[

28 دایره المعارف آذربایجان شوروى ، باکو، 1982م

29 دهخدا، على اکبر، لغتنامه، دانشگاه تهران، (CD)

30. رامپورى، غیاث الدین، غیاث اللغات، کانون معرفت، ]بى تا[

31 شبارو، عصام محمد، دولت ممالیک و نقش سیاسى و تمدنى آنان در تاریخ اسلام، ترجمه شهلا بختیارى، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1380

32 شیرازى، عبدى بیگ، تکمله الأخبار، تهران، نشر نى، 1369

33 فضل الله، رشید الدین، جامع التواریخ، دنیاى کتاب، 1364

34 قزوینى، زکریا، عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات، تهران، سبوحى، 1340

35 قلقشندى، شهاب الدین، صبح الاعشى، المکتبه التراثیه، .www.alwarag.com

36. کاشغرى، محمود، دیوان لغات الترک، استانبول، مطبعه عامره، 1333ق

37 لاپیدوس، ایرام، تاریخ جوامع اسلامى، ترجمه على بختیارى زاده، تهران، اطلاعات، 1381

38 مسعودى، على بن حسین، مروج الذهب، قم، دارالهجره، 1363

39 مصاحب، غلامحسین، دایره المعارف فارسى، تهران، امیرکبیر، 1380

40 نامى اصفهانى (موسوى)، میرزا محمد صادق، تاریخ گیتى گشا، اقبال، 1368

چکیده

عنوان هاى حکومتى، جایگاه خاصى را در تشکیلات سیاسى ـ ادارى دوره اسلامى به خود اختصاص داده است. گرچه برخى از این عناوین و القاب، از دوران پیش از اسلام به دوران اسلامى به ارث رسیده، لکن بیشتر آن ها در دوره هاى تاریخى و سرزمین هاى مختلف جغرافیایى، تأثیرات زیادى را از ملل و اقوام مختلف پذیرفته است. پذیرش دین اسلام از سوى ترکان و مغولان و مهاجرت آنان به نقاط مختلف جهان اسلام، پیامدهاى مهمى را به همراه داشته است. یکى از آن ها، ورود عناوین، القاب و اصطلاحات خاص ترکى و مغولى در تشکیلات اسلامى و تداوم آن در دوران هاى مختلف تاریخى است که بخش مهمى از عناوین و اصطلاحات سیاسى ـ اجتماعى و ادارى تشکیلات اسلامى را تشکیل داده است

بر همین اساس، مقاله حاضر ضمن ریشه یابى سه عنوان از عناوین سیاسى ـ حکومتى، یعنى «بیگ»، «ترخان» و «تگین» در تاریخ تشکیلات اسلامى، درصدد است تا جایگاه، مفاهیم و کاربرد آن ها را در مقاطع مختلف تاریخى بررسى کند. امید است این اقدام، سرآغازى براى تحقیقات بعدى باشد

واژگان کلیدى: بیگ، ترخان، تگین، لقب، عنوان، ترکى، ترک، پادشاه، حکمران و تشکیلات اسلامى.

الف ـ بیگ

بیگ،2 بگ،3 بک،4 بى5 و باى،6 واژه اى ترکى است و معناى لغوى آن، آقا، شوهر، مهتر، دارا و ثروت مند، بلند و بزرگ و عالى مقام مى باشد.7 محمود کاشغرى (466 ق) در دیوان لغات الترک، بک را امیر و فرمانروا معنا کرده8 و نویسنده فرهنگ ترکى به فارسى سنگلاخ در دوره افشاریه (1029 ـ 1148ق)، بیگ را مخفف بُییگ9 و به معناى بلند، رفیع و بزرگ و مجازاً به مفهوم مولا، سلطان، حاکم و امیر دانسته است.10 در غیاث اللغات هم، این واژه، به صورت بگ و به معناى امیر آمده است.11گاهى «بَى» را با «بَغ» اوستایى در ارتباط دانسته و آن را خداوند و صاحب معنا کرده اند.12 نیز در فهرست واژه هاى دیوان لغات، با اشاره به انعکاس واژه بگ بیش از پنجاه بار در دیوان لغات الترک آن را به مرد خانه دار، پیر و کهنسال معنا کرده اند

در مجموع، واژه بک به صورت هاى مختلف، به عنوان «لقب» یا عنوان کلىِ «نجبا و بزرگان ترک» در غالب ممالک اسلامى و نیز در ایران بعد از اسلام و از قرن پنجم هجرى به بعد در آخر بعضى اعلام، همچون طغرل بک، آقا سنقربک و خواجه بک به کار رفته است

در تاریخ سلاجقه آمده است که «در زمان عزالدین یوتاش بکلربکى و آرسلاندغمش آتابک و صاحب فخر الدین... سریلیغ هاى خواقین داشت».15 در قرن نهم هجرى کلمه بک بعد از اسامى امراى ترکمان آذربایجان و دیار بکر، مثل حسن بک، یعقوب بک، و در ماوراء النهر هم مقارن استیلاى اوزبک، این عنوان در آخر اسم حکام محلّى استفاده مى شد و در عهد صفویه، بک عنوان تشریفاتىِ افراد قزلباش بود و بعد از آن نیز در بیشتر شهرهاى ایران و ماوراء النهر عنوان حکام محلى بوده است. در عهد قاجاریه نیز این کلمه به تدریج عنوان تشریفاتى به خود گرفته است. و هرچند شغل حکومتى همیشه از پدر به پسر به ارث نمى رسیده، لکن این عنوان معمولا از پدر به پسر انتقال مى یافته است

کلمه بک بعدها و در دوران هاى مختلف تاریخى، عنوان بسیارى از صاحب منصبان دولتى و سیاسى و نیز وجه تسمیه خاندان هاى حکومت گر شد که سلسه دولت هاى اتابکان از جمله آن هاست. اتابک بین ایرانیان لقبى بوده که به پادشاه و حکمدار این نواحى اطلاق مى شد.17 گفته شده اتابک در اصل، اطابک و به معناى پدر امیر است و اولین کسى که این لقب را گرفت، نظام الملک، وزیر سلطان ملکشاه سلجوقى بود. و آن بدین صورت بوده است که وقتى ملکشاه اداره امور مملکت را در سال 465 ق بدو سپرد، به او القابى، از جمله اتابک، به معناى امیر پیر داد. نیز گفته شده که معناى اتابک پدر امیر، یعنى امیر کهنسال و به طور عادى بعد از نایب قیم، بزرگ ترین امراى بلند پایه بوده است. اتابک به معناى مربى هم آمده است، زیرا «اتا» به معناى مربى و پدر، و بک به معناى امیر مى باشد.18 نویسنده مرآه البلدان اتابیک را در مجموع به معناى «لَلِه» و مربى دانسته است

پدید آمدن منصب حکومتى اتابک باعث بهوجود آمدن دوره اى از تاریخ اسلام شد که به دوره حکومتى اتابکان معروف شد. و آن به این صورت بود که فرماندهىِ سپاه در روزگار سلاجقه به دست غلامان ترکى که به بلند قامتى و زیبایى اندام معروف بوده و با مال خریدارى مى شدند، واگذار شد. آنان اسلام آورده و در دربار خلیفه یا سلطان، تربیت خالص اسلامى مى یافتند و از این رو رابطه محکمى با امراى سلجوقى پیدا مى کردند. این امیران که عموماً از بلاد قبچاق در شمال دریاى خزر و سیاه آورده مى شدند، وظایف چندى مانند ریاست خدمت کاران و نظم کاخ ها به آنان سپرده مى شد، چنان که برخى از آن ها در زمره محافظان خلیفه یا سلطان در مى آمدند. البته هر گاه این غلامان براى دولت خدمات شایانى مى کردند یا لیاقت خاص یا هنر جنگى ممتازى از خود بروز مى دادند و دوستى و وفادارى شان را ثابت مى کردند، به بزرگ ترین مناصب سپاه و دربار ترقى مى نمودند یا حکومت منطقه اى از دولتِ پهناور سلجوقى به آنان سپرده مى شد. این شیوه پیامدهاى بزرگى به دنبال داشت، زیرا این بردگان شجاع و ثابت قدم وقتى به سن کمال مى رسیدند و لیاقت هایشان آشکار مى گردید و حکومت یکى از ولایت ها به آنان سپرده مى شد، بر رؤساى خود مى شوریدند و به جاى آن ها حکومت ولایات را به دست مى گرفتند. به این ترتیب، ناتوانى در پیکره دولت سلاجقه راه یافت و این امپراطورىِ بزرگ را تجزیه و به دولت هاى کوچکى تبدیل کرد و در این دوران، قدرت و نفوذ سیاسى به این غلامان منتقل شد که به افتخار سلاطین در معرکه هاى نبرد مى جنگیدند و سرپرست یا اتابک فرزندان آنان مى گردیدند

کلمات کلیدی :

 پروژه دانشجویی مقاله نقش شخصیت ها در تاریخ در pdf دارای 35 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نقش شخصیت ها در تاریخ در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش شخصیت ها در تاریخ در pdf

چکیده    
مقدمه (جامعه شناسى تاریخى پویا و فلسفه تاریخ)    
چند تعریف از عنوان شخصیّت    
الف) تعریف شخصیت از نگاه روان شناسى    
ب) شخصیت و نقش آن از منظر جامعه شناسى    
ج) شخصیت از نگاه فیلسوفان تاریخ    
نگرش ها درباره نقش انسان در تعیین سرنوشت34    
جمع بندى و ارزیابى دیدگاه هاى فوق    
دیدگاه اسلام    
کدام شخصیت ها در تاریخ مؤثرند؟    
دیدگاه اسلام در مورد نقش شخصیت ها در روند کلى تحولات اجتماعى و تاریخى    
نتیجه    
کتابنامه    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نقش شخصیت ها در تاریخ در pdf

1 قرآن کریم

2 نهج البلاغه

3 آرون ریمون، مراحل اساسى سیر اندیشه در جامعه شناسى، ترجمه باقر پرهام، چاپ پنجم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1381

4 آکویناس، سن توماس، «حکومت الهى»، ترجمه سید عبدالله انوار، به نقل از: فلسفه نظرى، تألیف گروه فلسفه و منطق، چاپ سوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

5 اپیکور، «اصول نظریات اپیکور»، ترجمه رضا صدوقى، به نقل از: فلسفه اجتماعى، تهیه شده توسط مجموعه فلسفه و منطق وزارت فرهنگ و آموزش عالى، چاپ دوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

6 ارسطو، «اخلاق نیکو ماخوس»، ترجمه ع.احمدى، به نقل از: فلسفه اجتماعى، تهیه شده توسط مجموعه فلسفه و منطق وزارت فرهنگ و آموزش عالى، تهران، انتشارات علمى وفرهنگى، 1362

7 ارسطو، سیاست، ترجمه حمید عنایت، چاپ سوم: تهران، شرکت سهامى کتاب هاى جیبى، 1358

8 ادواردز پل، فلسفه تاریخ (مجموعه مقالات از دائره المعارف فلسفه)، ترجمه بهزاد سالکى، چاپ اول: تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1375

9 اسپینوزا باروخ، مبانى زندگى اخلاقى، ترجمه ابوطالب صارمى، به نقل از: فلسفه نظرى، تهیه شده توسط مجموعه فلسفه ومنطق وزارت فرهنگ وآموزش عالى، چاپ سوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

10 افلاطون، جمهوریّت، ترجمه فؤاد روحانى، چاپ پنجم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى

11 البرو مارتین، مقدمات جامعه شناسى، ترجمه منوچهر صبورى، چاپ اول: تهران، نشرنى، 1380

12 اورلیوس مارکوس، اندیشه ها، ترجمه رضا صدوقى

13 باب الحوائجى، نصراللّه، فروید چه مى گوید؟، چاپ دوّم: [بى جا]، انتشارات دریا، 1347

14 برس اولیور استُلى و بولک آلن، فرهنگ اندیشه نو، ترجمه گروه مترجمان، ویرایش ع.پاشایى، چاپ دوم: تهران، انتشارات مازیار، 1378

15 بنى صدر ابوالحسن، کیش شخصیت، [بى جا، بى نا]، 1355

16 پله خانف کَئورک، نقش شخصیت در تاریخ، ترجمه شهرام کامکار،[تهران]، انتشارات مهر، 2537 (1357)

17 ترنر جاناتان اچ، مفاهیم و کاربردهاى جامعه شناسى، ترجمه محمد عزیز بختیارى و محمد فولادى، چاپ اول: قم، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(قدس سره)، 1378

18 حسنى على اکبر، تاریخ تحلیلى و سیاسى اسلام، چاپ اول: تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1373

19 حمید حمید، علم تحولات جامعه (پژوهشى در فلسفه تاریخ و تاریخگرایى علمى)، چاپ سوم: تهران، امیر کبیر، 2536 (1356)

20 حکیمى، محمدرضا و محمد حکیمى و على حکیمى، الحیاه، چاپ سوم: تهران، سازمان چاپ و نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1360

21 دیویى جان، «اخلاق و سلوک انسانى»، ترجمه ا.ج.آریانپور، به نقل از: فلسفه اجتماعى، تهیه مجموعه فلسفه و منطق، چاپ دوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1362

22 دفتر همکارى حوزه و دانشگاه، مکتبهاى روانشناسى و نقد آن، چاپ اول: تهران، سازمان سمت، 1372

23 دورانت ویل، لذات فلسفه، ترجمه دکتر عباسى رزیاب خویى، چاپ هشتم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1373

24 راسل برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندرى، چاپ پنجم: تهران، نشر پرواز، 1365

25 ساندل مایکل، لیبرالیسم و منتقدان آن، ترجمه احمد تدین، چاپ اول: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1374

26 سروش، عبدالکریم، فلسفه تاریخ، چاپ اول:[بى جا]، انتشارات حکمت، 1357

27 شریعتمدارى، على، مقدمه روانشناسى، چاپ سوم: اصفهان، انتشارات شعل، 1366

28 شریعتى، على، روش شناخت اسلام، چاپ دوم:[بى جا]، انتشارات شیدیز، 2536 (1356)

29 شهرستانى ابوالفتح محمد بن عبدالکریم، موسوعه الملل و النحل، چاپ اول: بیروت، مؤسسه ناصر للثقافه، 1981م

30 مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، چاپ اول: تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1353

31 شیرازى، محمد (صدرالمتألهین)، «جبر و تفویض»، به نقل از: دو رساله فلسفى در میان اراده انسان، چاپ اول: تهران، نشر علوم اسلامى، 1363

32 طاهرى، حبیب الله، تاریخ از دیدگاه مارکس و اسلام، چاپ اول: قم، مؤسسه در راه حق، 1362

33 طباطبایى، سید محمد حسین، المیزان فى تفسیر القرآن، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیّه قم،[بى تا]

34 طوسى، خواجه نصیرالدین محمد، «رساله جبر و اختیار»، به نقل از: دو رساله فلسفى در بیان اراده انسان، چاپ اول: تهران، نشر علوم اسلامى، 1363

35 عبدالحمید، صائب، علم التاریخ و مناهج المؤرخین، چاپ اول: بیروت، الغدیر، 1421 ق/ 2001م

36 عمید زنجانى، عباسعلى ، مبانى اندیشه سیاسى اسلام، چاپ اول: تهران، مؤسسه فرهنگى، 1374

37 فکوهى، ناصر، تاریخ اندیشه ها و نظریه هاى انسان شناسى، چاپ اول: تهران، نشرنى، 1381

38 کار، اى .اچ، تاریخ چیست؟، چاپ چهارم: تهران، انتشارات خوارزمى، [بى تا]

39 کنفوسیوس، کنفوسیوس خردمند، ترجمه رضا صدوقى، به نقل از: فلسفه اجتماعى، تألیف گروه فلسفه و منطق وزارت فرهنگ و آموزش عالى، چاپ دوم: تهران، انتشارات علمى و فرهنگى، 1363

40 کوزر لوییس اى. و روزنبرگ برنارد، نظریه هاى بنیادى جامعه شناسى، ترجمه فرهنگ ارشاد، چاپ اول: تهران، نشر نى، 1378

41 کلینى محمد بن یعقوب، اصول کافى، ترجمه سید جواد مصطفوى، تهران، انتشارات علمیه اسلامیه،[بى تا]

42 کیا على، مقدمه اى بر اخلاق، چاپ اول: تهران، انتشارات مرصاد، 1358

43 مان نرمان ل، اصول روانشناسى، ترجمه و اقتباس محمود ساعتچى، چاپ یازدهم: تهران، انتشارات امیر کبیر، 1369

44 مجلسى، محمد باقر، بحارالأنوار، چاپ اول: بیروت، داراحیاء التراث العربى، 1412 ق/ 1992م

45 مجتهدى، کریم، فلسفه تاریخ، چاپ اول: تهران، انشارات سروش، 1381

46 مرتضوى، جمشید، ضرورت و فلسفه تاریخ، چاپ دوم: تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1359

47 مصباح یزدى، محمد تقى، جامعه و تاریخ از دیدگاه قرآن، چاپ پنجم: تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامى، 1380

48 مصباح یزدى، محمد تقى، فلسفه اخلاق، چاپ اول، تهران، انتشارات اطلاعات، 1367

49 مطهرى، مرتضى، انسان و سرنوشت، به نقل از: مجموعه آثار استاد شهید مطهرى، چاپ دهم، تهران، انتشارات صدرا، 1380

50 مطهرى، مرتضى، جامعه و تاریخ،[بى جا]، انتشارات صدرا، [بى تا]

51 مطهرى، مرتضى، فلسفه اخلاق، چاپ سوم: تهران، انتشارات صدرا، 1367

52 مطهرى، مرتضى، فلسفه تاریخ، چاپ اول: تهران، انتشارات صدرا، 1369

53 ملّاح، هاشم یحیى، خلیل احمد ابراهیم، جواهرى د.عماد احمد، غانم محمد حنّو، دراسات فى فلسفه التاریخ، عراق، موصل، جامعه الوصل، 1408 ق / 1988 م

54 میل، جان استوارت، رساله درباره آزادى، ترجمه جواد شیخ الاسلامى، چاپ سوم: تهران، انتشارات علمى وفرهنگى، 1363

55 نجاتى، محمد عثمان، قرآن و روانشناسى، ترجمه عباس عرب، چاپ یازدهم: مشهد، انتشارات آستان قدس رضوى، 1369

56 نوذرى حسینعلى، فلسفه تاریخ: روش شناسى و تاریخ نگارى، ترجمه و تدوین حسینعلى نوذرى، چاپ اول: تهران، انتشارات طرح نو، 1379

57 والش دبلیو. اچ، مقدمه اى بر فلسفه تاریخ، ترجمه ضیاءالدین علایى طباطبایى، چاپ اول: تهران، امیرکبیر، 1363

58 هوک، سیدنى، قهرمان در تاریخ، ترجمه خلیل ملکى، [بى جا]، انتشارات رواق، 1357

59 هیئت تحریریّه مؤسسه امام خمینى(قدس سره)، فلسفه سیاست، [بى جا، بى نا، بى تا]

60 یروفه یف، ن.آ، تاریخ چیست؟، ترجمه محمد تقى زاد، چاپ اول:[بى جا، بى نا]، 1360

61 سبحانى، جعفر،مارکسیسم و نیروى محرّک تاریخ، چاپ اول: قم،پیام آزادى، 1357

62 توسّلى، غلام عباس، نظریّه هاى جامعه شناسى، چاپ هشتم: تهران، سازمان سمت، 1380

63 کارلایل، توماس، قهرمانان (زندگانى محمد(صلى الله علیه وآله))، ترجمه ابوعبداللّه زنجانى، به تحقیق عباسقلى واعظ چرندابى، تبریز، کتابفروشى سروش، چاپ چهارم، 1318

64 انصاریان، حسین، عرفان اسلامى، چاپ اول: تهران، انتشارات المهدى، 1362

چکیده

بحث «نقش شخصیت ها در تاریخ» از مباحث مهم فلسفه نظرى تاریخ و جامعه شناسى تاریخى پویا (کلان) است. با توجه به تعریف هاى مختلف از عنوان شخصیت در علوم مختلف و حتى از نگاه فیلسوفان تاریخ، منظور از شخصیت در این پژوهش، مجموعه ویژگى هاى روحى و جسمى یک فرد است، اعم از این که این فرد از نخبگان و نوابغ باشد یا یک فرد عادى. این تعریف با تعریف جامعه شناسى جدید و نیز تعریف برخى فلاسفه تاریخ از شخصیت، منطبق است

منظور از تاریخ در مباحث فلسفه تاریخ و جامعه شناسى تاریخ پویا، فرآیند کلى حوادث و تحولات جوامع انسانى در طول زمان است که معمولا پدیده اى وراى رخ دادها و انسان هاست و نیز هویتى مستقل از رخ دادها و اشخاص و محیط بر آن ها دارد

درباره نقش شخصیت ها در تاریخ، نظریه ها و مکتب هاى گوناگونى وجود دارد. آیین اسلام نیز در این زمینه دیدگاه خاصى دارد. در این پژوهش، دیدگاه ها و نظریه هاى مختلف، طرح و نقد مى شود و دیدگاه اسلام تبیین مى گردد

واژگان کلیدى: نـقش، شخصیت، تاریخ، فلسفه نظرى تاریخ، سـرنوشت، جبر و اخـتیار.

مقدمه (جامعه شناسى تاریخى پویا و فلسفه تاریخ)

از کهن ترین دوران حیات فکرى و علمى بشر، ادیان و اندیشمندان تحت عناوین مختلف به انسان و ساختار شخصیت و کم و کیف عمل او و رابطه و تعاملش با جهان خارج، توجه داشته اند

گسترش مطالعات و نظریه پردازى ها درباره انسان از ابعاد و زوایاى مختلف و با استفاده از روش ها و منابع متنوع از سویى، و انشعاب و تفکیک علوم از سوى دیگر، موجب شده است تا بحث انسان و شخصیت او و جایگاهش در جهان هستى، در پهنه وسیعى از مکاتب دینى و فلسفى و رشته هاى علمى طرح و بررسى شود و طبعاً طیف وسیعى از اندیشمندان قدیم و جدید و ارباب مکاتب و ادیان با تخصص ها و گرایش ها و سلیقه ها و مبانى فکرى گوناگون در این عرصه به ابراز ایده ها و افکار خود بپردازند

واقعیت فوق هر پژوهش گرى را ملزم مى کند تا قبل از هر چیز، زاویه و منظر بحث خود را در ارتباط با انسان مشخص سازد. البته نمى توان این واقعیت را نیز منکر شد که مرزبندى جامع و مانع میان رشته هاى علوم انسانى کارى بس دشوار و یا اساساً غیر ممکن است، زیرا با توجه به وحدت موضوع اصلى در همه رشته هاى علوم انسانى، وجود برخى مباحث مشترک و میان رشته اى بین دو یا چند رشته از علوم انسانى امرى گریزناپذیر است

با توجه به مقدمه فوق، باید توجه داشت که موضوع این پژوهش، یعنى «نقش شخصیت ها در تاریخ»، به خودى خود بحثى میان رشته اى و در ارتباط با دانش هایى چون تاریخ، فلسفه، روان شناسى، اخلاق، فلسفه اخلاق، انسان شناسى، جامعه شناسى، بهویژه جامعه شناسى تاریخى و جامعه شناسى پویا3 و فلسفه تاریخ است. علاوه بر این، از آن جا که ادیان الهى نیز در موضوعات مختلف و از جمله در مورد انسان و جایگاه او در جهان هستى و نوع رابطه او با جهان خارج و محیط اطراف خود و در نهایت، نقش انسان ها در فرایند تحولات جامعه و تاریخ سخن بسیار گفته اند، موضوع این پژوهش در حوزه علوم دینى، بهویژه علم کلام نیز قرار مى گیرد. با این همه، زاویه مورد مطالعه در این پژوهش و نوع نگاه به موضوع مزبور بُعد فلسفه تاریخى و جامعه شناسى تاریخى پویا (کلان) است

نکته دیگرى که توجه به آن ضرورى است این است که به رغم وجود برخى اصرارها بر تفکیک جامعه شناسى تاریخى پویا و فلسفه نظرى تاریخ و سوق دادن جامعه شناسى به سوى یک علم تجربى4 و فاصله گرفتن جامعه شناسى از حوزه فلسفه، گفته هاى اندیشمندان درمورد موضوع و مسائل و روش جامعه شناسى تاریخى پویا و فلسفه نظرى تاریخ حاکى از وحدت این دورشته است، هم چنان که نظریه پردازان دو عرصه نیز کاملا یکسان اند5 و اندیشمندان هردو رشته درتکاپوى کشف قوانین کلى حاکم برتاریخ ( روند کلى رویدادها و تحولات جامعه بشرى) هستند

باتوجه به آن چه گذشت، مفهوم واژه«تاریخ» که درعنوان مقاله آمده نیز مشخص مى شود و آن عبارت است از فرایند کلى و عمومى روى دادها و تحولات جامعه بشرى درفراخناى زمان. درخصوص مفهوم مورد نظر از «شخصیت» به طور جداگانه به بحث و بررسى آن خواهیم پرداخت

البته معمولا طرح مباحث مربوط به فلسفه نظرى تاریخ، متوقف است بر قائل شدن به هویّت مستقل و حقیقى براى«تاریخ» درکنار هویت مستقل براى «افراد و حوادث»،7 لکن منطقاً چنین تلازمى به نظرنمى رسد. البته لازمه نفى هویت مستقل «تاریخ» آن است که آن گاه که سخن ازفلسفه تاریخ به میان مى آوریم، قهراً منظور ما از «تاریخ» همان روى دادها و تحولات جامعه بشرى باشد و نه امرى وراى«روى دادها و افراد»، چنان که بنا بردیدگاه وجود هویت مستقل براى تاریخ، این «روى دادها و افراد» درون «تاریخ» قرار مى گیرند نه این که خود «تاریخ» باشند. ازنظر نگارنده، بنا بر هردو دیدگاه (وجود هویت مستقل براى تاریخ و عدم آن) بحث «نقش شخصیت ها در تاریخ» و نیز دیگر مباحث رایج در این عرصه، از قبیل هدف تاریخ، موتور تاریخ و چگونگى آهنگ و حرکت تاریخ، قابل طرح و بررسى است، لکن برداشت از واژه «تاریخ» طى این مباحث، اندکى تفاوت دارد

فرضیه این پژوهش (در چارچوب نظریه هاى چند عاملى درباره موتور حرکت تاریخ و تحولات تاریخى و اجتماعى) این است که شخصیت هاى بزرگ سیاسى، اجتماعى، نظامى، فرهنگى و علمى در هر سطحى از نفوذ واقتدار باشند، تنها بازیگران صحنه تاریخ نیستند، بلکه همه افراد با اراده آزاد خود و در چارچوب سنت هاى الهى (قوانین طبیعى و اجتماعى جبرى و تکوینى) در تحولات اجتماعى و حرکت تاریخ مؤثرند، گرچه شعاع تأثیر گذارى افراد یکسان نیست و شخصیت هاى پر نفوذ سیاسى ـ فرهنگى نقش و تأثیرگذارى بیشترى در تحولات اجتماعى ـ تاریخى دارند. البته نقش آفرینى نخبگان هرگز به معناى سوق دادن قهرى و بى اختیار توده مردم به سمت و سوى مورد نظر آنان نیست، بلکه آنان صرفاً نقش تسهیل نمودن مسیر را فراروى توده مردم دارند و بس

چند تعریف از عنوان شخصیّت

الف) تعریف شخصیت از نگاه روان شناسى

واژه شخصیت در کاربردهاى عامیانه غالباً بر «موقعیت فرد در جامعه و واکنش هاى مثبت یا منفى افراد در قبال وى» اطلاق مى شود که با نگرش جامعه شناسانه به انسان انطباق مى یابد. اما در روان شناسى هرگاه بحث شخصیت8 مطرح مى شود عمدتاً «ساختار جسمى و روانى و درونى و روحیات فرد» مورد نظر است. یکى از روان شناسان غربى مى نویسد

یکى از متمایزترین جنبه هاى حیات معنوى هر فرد شخصیت او مى باشد. شخصیت هر فرد همان الگوى کلى یا هم سازى ساختمان بدنى، رفتار، علایق، استعدادها، توانایى ها، گرایش ها و صفات دیگر او مى باشد. به این ترتیب مى توان گفت، منظور از شخصیت، مجموعه خصوصیات و صفات فرد است

یکى دیگر از صاحب نظران این عرصه نیز در این باره مى نویسد

کلمات کلیدی :