پروژه دانشجویی مقاله تاریخ اجتماعى شیعیان ایران و عراق در قرن پن

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ ایران‌ و عراق‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ در pdf دارای 33 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ ایران‌ و عراق‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ ایران‌ و عراق‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ در pdf

چکیده‌    
مقدمه‌    
تبیین‌ مفاهیم‌    
الف‌: اوضاع‌ سیاسى‌    
ب‌: اوضاع‌ فرهنگى‌ و علمى‌    
مناطق‌ شیعه‌نشین‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌    
مبانى‌ موثر در شکل‌ گیرى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعه‌ در قرن‌ پنجم‌    
مؤلفه‌هاى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعه‌ در قرن‌ پنجم‌    
1 سبک‌ زندگى‌    
ب‌) مراسم‌ مذهبى‌    
2 ـ نظام‌ ارتباطى‌ عالمان‌ دینى‌ با مردم‌    
1 ـ 2 نایبان‌ علما در مناطق‌ مختلف‌    
2 ـ 2 سوال‌ و جواب‌ و استفتائات‌    
3 ـ 2 مرجعیت‌    
3 منصب‌ نقابت‌ سادات‌ و علویان‌    
1 ـ 3 نقابت‌    
4 رابطه‌ شیعیان‌ با غیر شیعیان‌    
1 ـ 4 با اهل‌ سنت‌    
2 ـ 4 با سایر ادیان‌    
5 نماد اذان‌ و نقش‌ فعال‌ آن‌ در حوزه‌هاى‌ سیاسى‌ و اجتماعى‌ شیعه‌    
6 منقبت‌ و فضیلت‌ خوانى‌    
7 رونق‌ مساجد، مدارس‌ و محافل‌ علمى‌    
8 برچسب‌هاى‌ قرمطى‌گرى‌    
9 مهاجرت‌ و جابه‌جایى‌    
1 ـ 9 جابه‌جایى‌علویان‌    
2 ـ 9 جابه‌جایى‌ علما و تأسیس‌ دانشگاه‌ ایرانى‌ در بغداد    
10 توسعه‌ شهرى‌ قم‌    
نتیجه‌    
کتاب‌ نامه‌    

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ ایران‌ و عراق‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ در pdf

. ابن‌ اثیر، عزالدین‌ ابوالحسن‌ على‌ بن‌ الکرم‌، الکامل‌ فى‌ التاریخ‌، ترجمه‌ ابو القاسم‌ حالت‌ و عباس‌ خلیلى‌، تهران‌، موسسه‌ مطبوعاتى‌ علمى‌،1371ش‌

. ابن‌ کثیر، ابوالفدا اسماعیل‌ بن‌ عمر، البدایه‌ و النهایه‌، بیروت‌، دار الفکر، 1407ق‌

. جعفریان‌، رسول‌، از طلوع‌ طاهریان‌ تا غروب‌ خوارزمشاهیان‌، قم‌، مؤسسه‌ فرهنگى‌ دانش‌ و اندیشه‌ معاصر، 1378

.  ، پژوهشى‌ درباره‌ نقش‌ دینى‌ و اجتماعى‌ قصه‌ خوانان‌ در تاریخ‌ اسلام‌ و ایران‌، رئوف‌، 1370 ش‌

.  ، تاریخ‌ تشیع‌ در ایران‌، چاپ‌ سوم‌: قم‌، انتشارات‌ انصاریان‌، 1380ش‌

. خورى‌ حتى‌، فیلیپ‌، تاریخ‌ عرب‌، ترجمه‌ ابوالقاسم‌ پاینده‌، چاپ‌ سوم‌: تهران‌، انتشارات‌ علمى‌ فرهنگى‌، 1380ش‌

. ذبیح‌ زاده‌، علینقى‌، مرجعیت‌ و سیاست‌ در عصر غیبت‌، قم‌، انتشارت‌ مؤسسه‌ امام‌ خمینى‌، 1384ش‌

. ذکاوتى‌ قراگزلو، علیرضا، ماجرا در ماجرا (سیر عقل‌ و نقل‌ در پانزده‌ قرن‌ هجرى‌)، تهران‌، انتشارات‌ حقیقت‌، 1381ش‌

. ذهبى‌، شمس‌ الدین‌ محمد، تاریخ‌ الاسلام‌، تحقیق‌ عمرعبدالسلام‌ تدمرى‌، چاپ‌ دوم‌: بیروت‌، دارالکتاب‌ العربى‌، 1413ق‌

. راوندى‌، مرتضى‌، تاریخ‌ اجتماعى‌ ایران‌، چاپ‌ سوم‌: انتشارات‌ روزبهان‌، 1372ش‌

. قزوینى‌، رشیدالدین‌ عبدالجلیل‌، النقض‌، تصحیح‌ میرجلال‌ الدین‌ محدث‌، تهران‌، نشر انجمن‌ آثار ملى‌، 1358 ش‌

. قمى‌، حسن‌ بن‌ محمد بن‌ حسن‌، تاریخ‌ قم‌، تحقیق‌ سید جلال‌ الدین‌ تهرانى‌، تهران‌، انتشارات‌ توس‌، 1361ش‌

. گردیزى‌، ابوسعید عبدالحى‌ بن‌ ضحاک‌، زین‌ الاخبار، تحقیق‌ عبدالحى‌ حبیبى‌، چاپ‌ اول‌: تهران‌، دنیاى‌ کتاب‌، 1363ش‌

. مسکویه‌ رازى‌، ابوعلى‌، تجارب‌ الامم‌ و مناقب‌ الهمم‌، تحقیق‌ ابو القاسم‌ امامى‌، چاپ‌ دوم‌: تهران‌، انتشارات‌ سروش‌، 1379ش‌

. مشکور، محمد جواد، فرهنگ‌ فرق‌ اسلامى‌، چاپ‌ چهارم‌: مشهد، انتشارات‌ آستان‌ قدس‌ رضوى‌، 1384ش‌

. مفید، محمد بن‌ محمد بن‌ نعمان‌، المسائل‌ السرویه‌، تهران‌، انتشارات‌ کنگره‌ جهانى‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، 1413 ق‌

.  ، المسائل‌ الصاغانیه‌، تهران‌، انتشارات‌ کنگره‌ جهانى‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، 1413ق‌

.  ، المسائل‌ الطوسیه‌، تهران‌، انتشارات‌ کنگره‌ جهانى‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، 1413ق‌

.  ، جوابات‌ اهل‌ الموصل‌، تهران‌، انتشارات‌ کنگره‌ جهانى‌ هزاره‌ شیخ‌ مفید، 1413ق‌

.  ، مسارالشیعه‌، بیروت‌، دارالمفید، 1414ق‌

. مقدسى‌، ابوعبد الله‌ محمد بن‌ احمد، احسن‌ التقاسیم‌، ترجمه‌ علینقى‌ منزوى‌، چاپ‌ اول‌: تهران‌، شرکت‌ مولفان‌ و مترجمان‌ ایران‌، 1361ش‌

. مناظر، احسن‌ محمد، زندگى‌ اجتماعى‌ در حکومت‌ عباسیان‌، تهران‌، انتشارات‌ علمى‌ فرهنگى‌

چکیده‌

تحقیق‌ درباره‌ تاریخ‌ اجتماعى‌ اقوام‌ و جوامع‌ گذشته‌، رویکردى‌ جدید به‌ تاریخ‌ است‌ که‌ یافته‌هاى‌ بسیارى‌فراروى‌ تاریخ‌ پژوهان‌ قرار مى‌دهد. بر خلاف‌ سبک‌ سنتى‌ تاریخ‌ نگارى‌، تاریخ‌ اجتماعى‌ عهده‌دار کشف‌لایه‌هاى‌ پنهان‌ و بررسى‌ سبک‌ زندگى‌ و نوع‌ تفکر انسان‌هاى‌ پیشین‌ است‌. نویسنده‌ در این‌ مقاله‌ بر مبناى‌همین‌ رویکرد سعى‌ مى‌کند تا وضعیت‌ اجتماعى‌ و سبک‌ زندگى‌ شیعیان‌ را در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ بررسى‌ نماید.بر این‌ اساس‌، در ابتدا عوامل‌ مؤثر در شکل‌گیرى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌؛ نظیر نژاد، مذهب‌، وضعیت‌ جغرافیایى‌ و;،بررسى‌ مى‌گردد و در ادامه‌ به‌ مؤلفه‌هاى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌؛ از قبیل‌ معیشت‌، آداب‌ و رسوم‌، نظام‌ ارتباطى‌ عالمان‌دینى‌ با مردم‌، مهاجرت‌ها و جابه‌جایى‌هاى‌ شیعیان‌ و;، پرداخته‌ خواهد شد

واژگان‌ کلیدى‌: تاریخ‌ اجتماعى‌، قرن‌ پنجم‌، شیعه‌، شیعیان‌، مؤلفه‌هاى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌

مقدمه‌

تاریخ‌2، به‌ یک‌ اعتبار حکایت‌ فراز و فرودهاى‌ زندگى‌ انسان‌هاى‌ گذشته‌ است‌؛ حکایت‌ کنش‌ها وواکنش‌هاى‌ معنادار کسانى‌ که‌ صفحه‌ جدیدى‌ از زندگى‌ را رقم‌ زده‌ و خواسته‌ یا ناخواسته‌ برگى‌ بر تاریخ‌ بشر افزوده‌اند.تاریخ‌، دفتر کهنه‌اى‌ است‌ که‌ دست‌ به‌ دست‌ منتقل‌ گشته‌ تا به‌ امروز رسیده‌ است‌. سرفصل‌هاى‌ این‌ دفتر به‌ احوال‌سلاطین‌، حاکمان‌ و درباریان‌ اختصاص‌ یافته‌ و پررنگ‌تر از سایر قسمت‌هاست‌ و صد افسوس‌ که‌ دیگر قشرهاى‌ جامعه‌سهم‌ چندانى‌ در این‌ دفتر نیافته‌اند

آن‌چه‌ در کتاب‌ها، کتیبه‌ها و سایر آثار گذشتگان‌ دیده‌ مى‌شود، سیر خط‌ سیاست‌ و رشته‌ رهبرى‌ و حکومت‌جوامعى‌ است‌ که‌ انسان‌هاى‌ زبده‌ در بدى‌ ـ و یا گاه‌ در نیکى‌ ـ با ربودن‌ قدرت‌ و ملازمات‌ آن‌ از رقباى‌ خویش‌، چندصباحى‌ بر آن‌ ریاست‌ مى‌کردند. انسان‌هاى‌ عادى‌ که‌ از هر بهره‌اى‌ محروم‌ بودند، این‌ فرصت‌ را نیز نیافتند که‌ دست‌کم‌نام‌ و یادى‌ از آنها و وضعیت‌ زندگى‌شان‌ در کتاب‌هاى‌ تاریخ‌ ذکر شود تا آیندگان‌ از احوال‌ آنها آگاهى‌ یابند

در میراث‌ گذشتگان‌، به‌ تاریخ‌ اجتماعى‌ انسان‌ها، یعنى‌ سبک‌ زیستن‌ و تفکر آنها، اهمیتى‌ داده‌ نشده‌ است‌؛ از این‌رو، امروزه‌ محققان‌ و مورخان‌ براى‌ دست‌یابى‌ به‌ این‌ بعد مهم‌ و اساسى‌ از تاریخ‌ پیشینیان‌، با یک‌ فضاى‌ تاریک‌ مواجه‌مى‌باشند؛ اما از آن‌جایى‌ که‌ تحقیق‌ در احوال‌ اجتماعى‌ انسان‌هاى‌ گذشته‌، علاوه‌ بر فواید ارزشمند آن‌، ابعاد جدیدى‌از تاریخ‌ را براى‌ ما روشن‌ مى‌نماید، لازم‌ است‌ تا با نگاه‌ دقیق‌، گزارش‌هاى‌ جسته‌ و گریخته‌ مورخان‌ جمع‌آورى‌ شود وپس‌ از تحلیل‌، تاریخى‌ اجتماعى‌ ارائه‌ گردد

در این‌ مختصر، تاریخ‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ اثنى‌عشرى‌ مناطق‌ ایران‌ و عراق‌ در قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ بررسى‌ مى‌شود.علت‌ انتخاب‌ این‌ قرن‌، رونق‌ نسبى‌ سیاسى‌، اجتماعى‌ و فرهنگى‌ شیعیان‌، به‌ معناى‌ اعم‌، است‌. قرن‌ چهارم‌ هجرى‌ به‌رنسانس‌ دنیاى‌ اسلام‌ شهرت‌ دارد؛ اما به‌ نظر مى‌رسد که‌ هر تحولى‌ داراى‌ شروع‌ و اوج‌ و فرودى‌است‌ و باید نیمه‌ اول‌قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ را دوره‌اى‌ دانست‌ که‌ هنوز جامعه‌ اسلامى‌ در اوج‌ مى‌باشد؛ حضور عالمان‌ و متفکران‌، بیانگر رشد وبالندگى‌ جامعه‌ اسلامى‌ آن‌ زمان‌ است‌

از آن‌جا که‌ سعى‌ بر آن‌ است‌ تا با مطالعه‌ منابع‌ مختلف‌، زندگى‌ اجتماعى‌ شیعیان‌ در قرن‌ پنجم‌ بررسى‌ شود، باید به‌این‌ نکته‌ مهم‌ توجه‌ کرد که‌ در اوایل‌ قرن‌ پنجم‌ هجرى‌ که‌ هنوز دولت‌ شیعى‌ آل‌ بویه‌ در منطقه‌ ایران‌ و عراق‌ در اقتداربود، این‌ دولت‌ تا حدودى‌ توانسته‌ بود زمینه‌هاى‌ ایجاد امنیت‌ و آزادى‌ نسبى‌ را براى‌ شیعیان‌ فراهم‌ آورد؛ در نتیجه‌،تحولى‌ اساسى‌ در ابعاد مختلف‌ حیات‌ فکرى‌ و سیاسى‌ شیعیان‌ ایجاد شد؛ لذا بررسى‌ و مطالعه‌ این‌ دوره‌ از اهمیت‌خاصى‌ برخوردار است‌

ناگفته‌ نماند که‌ ممکن‌ است‌ در مواردى‌ از آداب‌ و رسوم‌ یا سنت‌هاى‌ رایج‌ در میان‌ شیعیان‌ که‌ مربوط‌ به‌ سال‌هاى‌پایانى‌ قرن‌ چهارم‌ و یا آغازین‌ قرن‌ ششم‌ باشد، یاد کنیم‌. در این‌ خصوص‌، نباید اشکال‌ شود که‌ این‌ مربوط‌ به‌ قرن‌ پنجم‌نیست‌؛ چرا که‌ یک‌ رسم‌ و عادت‌ اجتماعى‌، مثل‌ یک‌ جشن‌ یا یک‌ رفتار اجتماعى‌ خاص‌، معمولا براى‌ سال‌هاى‌متمادى‌ باقى‌ مى‌ماند، مگر این‌ که‌ اتفاق‌ بزرگى‌، مثل‌ جنگ‌ یا مهاجرت‌، رخ‌ دهد که‌ آنها را تحت‌ تأثیر قرار دهد؛چنان‌چه‌ اگر گزارشى‌ نشان‌ دهد که‌ یک‌ اثر تمدنى‌، مانند مسجد، براى‌ شیعیان‌ فلان‌ شهر در نیمه‌ قرن‌ چهارم‌ وجودداشته‌، طبیعى‌ است‌ که‌ این‌ اثر براى‌ سال‌هاى‌ زیادى‌ پابرجا مانده‌ و مى‌توانسته‌ از مؤلفه‌هاى‌ تاریخ‌ اجتماعى‌ قرن‌ پنجم‌نیز به‌ حساب‌ آید

در پایان‌ ذکر این‌ نکته‌ ضرورى‌ مى‌نماید که‌ گرچه‌ این‌ مقاله‌ توصیفى‌ است‌ و اغلب‌ سعى‌ در گزینش‌ گزارش‌هاى‌اجتماعى‌ دارد، با توجه‌ به‌ این‌که‌ تأثیر به‌ سزایى‌ در بازشناسى‌ ابعاد مختلف‌ جوامع‌ گذشته‌ دارد؛ بنابراین‌ از مباحث‌زیربنایى‌ تاریخ‌ به‌ شمار مى‌آید. امروزه‌ نقص‌ تحلیل‌هاى‌ تاریخى‌ را مى‌توان‌ با درک‌ فضاى‌ کلى‌ و اجتماعى‌ یک‌ جامعه‌جبران‌ کرد که‌ متأسفانه‌ کمتر به‌ آن‌ پرداخته‌ مى‌شود

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی مقاله نظریه توحید در شادکامی در pdf

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله نظریه توحید در شادکامی در pdf دارای 30 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله نظریه توحید در شادکامی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله نظریه توحید در شادکامی در pdf

چکیده  
مقدمه  
ماهیت شادکامی در اسلام  
چارچوب نظری شادکامی  
1) خداباوری، پایه شادکامی  
1-1) ایمان و رضامندی  
الف) ایمان و شکر – صبر  
ب) ایمان و طاعت – معصیت  
2-1) ایمان و نشاط  
2) الگوی خداباوری در شادکامی  
1-2) اعتماد به برنامه خدا در شادکامی  
الف) خالقیت و آفرینش شادکامی  
ب) ربوبیت و تدبیر شادکامی  
ج) مقدِّریت و تقدیر شادکامی  
د) حکمت و تنظیم شادکامی  
2-2) خیرباوری در تقدیرهای الهی  
الف) تقدیر امور توسط خدا  
ب) خیر بودن تقدیر  
3-2) واکنش مثبت به تقدیرهای چهارگانه  
الف) سپاسگزاری در خوشایندها (شکر)  
ب) بردباری در ناخوشایندها (صبر)  
ج) عمل به تکلیف (انجام طاعت و ترک معصیت)  
4-2) لذتبری بر اساس خواست خدا  
الف) دو بعدی بودن انسان و لذت‌های او  
ب) خداباوری و التذاذ مادی و معنوی  
ج) جهت‌گیری لذت  
نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله نظریه توحید در شادکامی در pdf

آبی، منصور بن حسین، نثر الدرّ، مصر، الهیئه المصریه العامه للکتاب، بی تا

آرگایل، مایکل، روانشناسی شادی، ترجمه مسعود گوهری و همکاران، اصفهان، جهاد دانشگاهی دانشگاه اصفهان، بی تا

ابن بابویه، محمّد بن علی (شیخ صدوق)، من لا یحضره الفقیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1404ق

ـــــ، التوحید، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1398ق

ـــــ، عیون أخبار الرضا، تحقیق: السید مهدی حسینی لاجوردی، تهران، جهان، بی تا

ـــــ، الخصال، تحقیق علی اکبرالغفاری، بیروت، موسسه الاعلمی، 1410ق

ـــــ ، الامالى، تحقیق: مؤسسه البعثه، قم، مؤسسه البعثه، 1407ق

ابن حنبل، احمد بن محمد، مسند احمد بن حنبل، بیروت، دارصادر، بی‌تا

ابن شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول، قم، آل علی، 1382

ابن ماجه قزوینی، محمدبن یزید، سنن ابن ماجه، تحقیق محمدفواد عبدالباقی، بیروت، دارالفکر، بی تا

ابن منظور، محمدبن مکرم، لسان العرب، قم، نشر ادب، 1405ق

ابونعیم، احمدبن عبدالله، حلیه الأولیاء، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1414 ق

بخاری، محمدبن اسماعیل، صحیح البخاری، بیروت، دارالفکر، 1401ق

براتی، فرید، اثر بخشی مداخلات روانشناسی مثبت‌گرا جهت افزایش نشاط، خشنودی از زندگی، معناداری زندگی و کاهش افسردگی؛ تدوین مدلی برای اقدام، پایان‌نامه دکتری، رشته روان‌شناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، 1388

بیهقی، احمدبن الحسین، شُعَب الإیمان، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق

پسندیده، عباس، مبانی و عوامل شادکامی از دیدگاه اسلام با رویکرد روانشناسی مثبت‌گرا، پایان‌نامه دکتری، رشته مدرسی معارف گرایش قرآن و متون اسلامی، دانشکده علوم حدیث قم، 1389

ـــــ، رضایت از زندگی، قم، دارالحدیث، 1374

تمیمی آمدی، عبدالواحد، غررالحکم، ترجمه و شرح خوانساری، تهران، دانشگاه تهران، 1373

سبزواری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، تحقیق علاءآل جعفر، قم، موسسه آل البیت، 1414ق

سجستانی، سلیمان بن أشعث الأزدی، سنن ابى‌داود، تحقیق: محمد محیی‌الدین عبدالحمید، بیروت، داراحیاء السنه النبویه، بی تا

سید ابن طاووس، إقبال الاعمال، تحقیق محمدجواد القیومی، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، 1414ق

شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، شرح صبحی صالح، قم، ‌دارالحدیث، 1424ق

طوسی، محمد بن حسن ، مصباح المتهجّد، بیروت، موسسه الاعلمی، 1425ق

علی‌محمدی، کاظم، شادکامی و ساخت آزمون آن از دیدگاه اسلام، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته روان‌شناسی بالینی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1388

فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، موسسه دارالهجره، 1409ق

کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، به‌کوشش عبدالله نعمه، قم، دار الذخائر، 1410ق

ـــــ، معدن الجواهر، تهران، المکتبه المرتضویه، 1349ق

کفعمی، ابراهیم بن علی، البلد الامین، بی جا، بی تا

ـــــ، المصباح، بیروت، موسسه الاعلمی، 1414ق

کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، چ پنجم، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1363

لیثی واسطی، علی بن محمد، عیون الحکم والمواعظ، تحقیق حسین حسینی بیرجندی، قم، دارالحدیث، 1376

مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، تهران، المکتبه الاسلامیه، 1388ق

محمدی ری شهری، محمد، دانشنامه میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، 1384

مصباح یزدی، محمدتقی، اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش: محمدحسین اسکندری، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی€، بی‌تا

ورام المالکی، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر، بیروت، موسسه الاعلمی، بی تا

چکیده

هدف نوشتار آن است که روشن سازد با توجه به ساختار دو بعدی شادکامی (نشاط ـ رضامندی)، تئوری شادکامی از نظر اسلام کدام است و چه چیزی می‌تواند تحقق شادکامی را تبیین کند. این پژوهش، یک بررسی کتابخانه­ای است. بدین منظور، آن بخش از منابع اسلامی (قرآن و حدیث) که مربوط به این مسئله می­باشد، مشخص و با استفاده از روش تحلیل محتوا (متن) مطالعه شده‌اند. نتایج نشان می­دهد که تئوری شادکامی در اسلام، بر «توحید» مبتنی است که به معنای «واقعیت­شناسی توحیدی» و «هماهنگ­سازی با واقعیت­های توحیدی»ِ مربوط به شادکامی می­باشد. بر اساس این تئوری، شادکامی بر واقعیت­هایی مبتنی است که توسط خداوند متعال تقدیر شده و دستیابی به آن نیز راه خاصی دارد که باز توسط خداوند متعال تنظیم شده است. شناخت این واقعیت­ها و پذیرش آنها، از سویی موجب «رضامندی» از تقدیرهای خداوند متعال می‌شود، چون آنها را مبتنی بر «خیر» می­بیند. همچنین موجب «نشاط» می­شود، چون لذت­های مورد نیاز را بر اساس الگوی الهی آن تأمین می­کند.

کلید واژه­ها: شادکامی، رضامندی، نشاط، توحید، واقعیت­شناسی توحیدی، هماهنگ­سازی با واقعیت­های توحیدی، الگوی خداباوری در شادکامی.

 

مقدمه

هر انسانی به طور فطری طالب سعادت است و هیچ گاه این خواست را نمی‌تواند از خود سلب کند و می‌توان گفت که این حقیقت را همه نظام­های اخلاقی پذیرفته­اند و در آن اتفاق نظر دارند و اختلاف میان نظام­های گوناگون اخلاقی متوجه تشخیص مصداق سعادت خواهد بود.1 واژه Happiness در انگلیسی را می‌توان به دو معنا به کار برد: یکی، شادی است که در این صورت از هیجان مثبت در زمان حال سخن گفته‌ایم. اما معنای دوم آن، شادکامی و سعادتمندی است که در این معنای اخیر، شادکامی با خشنودی و رضایت از زندگی مترادف است و به نظر می‌رسد آنچه در روان‌شناسی مثبت‌گرا از آن بحث می‌شود، این معنا از Happiness است

در قرن نوزدهم پس از جدایی روان‌شناسی از فلسفه، رویکرد لذت‌گرایی در آثار روان‌شناسان به وضوح مشهود بود. ویترسو (2009م) در این زمینه، به ویژه به جیمز3، ثرندایک4، و ونت5 و فروید6 اشاره دارد. هرچند که لذت‌گرایی در قرن بیستم در اغلب متون روان‌شناسی به شکلی خود را نشان داد، اما تردیدی نیست که رویکرد روان‌شناسی در هزاره جدید، به ویژه روان‌شناسی مثبت‌گرا بیش از آنکه بر رویکرد لذت‌گرا مبتنی باشد، بر پایه رویکرد سعادت‌گراست.7 داینر8، لوکاس9 و اوشی10 در کتاب راهنمای روان‌شناسی مثبت‌گرا11 بیان می‌دارند که از زمان‌های بسیار دور، همیشه این سؤال مطرح بوده است که «چه چیزی باعث خوشبختی و بهزیستی می‌شود». هر یک از پژوهشگرانی که در این حیطه به کار پرداخته‌اند، عوامل و ابعاد خاصی، معرفی کرده‌اند که هر فردی که واجد این خصوصیات و ابعاد باشد، نسبتی از بهزیستی روانی12 دارد. روان‌شناسان در باره معنای این اصطلاح کمتر سخن گفته و بیشتر به مؤلفه‌ها و عوامل آن پرداخته‌اند، همان گونه که اصطلاح سعادت در حوزه مطالعات اسلامی نیز چنین وضعی دارد. دلیل آن را نیز در روشن بودن معنای آن نزد مردم می‌دانند

آرگایل در باره معنای شادکامی می‌نویسد: گاهی گفته می‌شود که مفهوم شادکامی، مبهم13 و اسرارآمیز14 است. اما واضح است که بیشتر مردم به خوبی می‌دانند شادکامی چیست. در زمینه‌یابی‌ها که از مردم در باره معنای شادکامی سؤال شده، پاسخ داده‌اند که غالباً شادکامی عبارت است از: بودن در حالت خوشحالی و سرور یا دیگر هیجان‌های مثبت، یا عبارت است از: راضی بودن از زندگی خود.15 وی معتقد است که مردم این اصطلاح را کاملاً درک می‌کنند و نظر نسبتاً شفافی دارند مبنی بر این که شادکامی به هیجانات مثبت و رضایت از زندگی مربوط می‌شود.16 البته وی معتقد است که علاوه بر این دو جزء، یعنی عواطف مثبت17 و رضایت18، جزء سومی نیز وجود دارد که عبارت است از: فقدان افسردگی و اضطراب یا دیگر عواطف منفی1920 این جزء در حقیقت به بعد هیجان‌ها مربوط می‌شود. البته از آنجا که هیجان‌های مثبت و منفی بر اساس تحقیقات، مستقل از یکدیگر هستند، نمی‌توان آنها را در یک جزء، قرار داد. بررسی‌ها نشان داده است که وجود عواطف مثبت به معنای فقدان عواطف منفی نیست و وجود عواطف منفی نیز به معنای فقدان عواطف مثبت نمی‌باشد. این یافته، ما را به این نتیجه‌گیری رهنون می‌سازد که شادکامی سه قسمت عمده دارد: رضایت، عواطف مثبت و عواطف منفی

دینر در هند بوک روان‌شناسی مثبت می‌نویسد: بشر زمانی به فکر افتاد که چه چیزی یک زندگی خوب را می‌سازد. اندیشمندانی که در این باره مطالعه کرده‌اند بر این باورند که عنصر اصلی زندگی خوب آن است که فرد خود را شبیه زندگی و با آن هماهنگ سازد، نه آنکه زندگی را با خواسته‌های خود هماهنگ سازد. بهزیستی روانی به عنوان شناخت و ارزیابی‌های مؤثر در زندگی تعریف شده است. این ارزیابی‌ها شامل واکنش‌های احساسی و هیجانی، مثل قضاوت شناختی از رضامندی است. وی سپس ادامه می‌دهد که رضامندی از زندگی، مفهوم گسترده‌ای است که تجربیات خوشایند، سطح پایینی از خلقیات منفی و سطح بالایی از رضایت از زندگی را دربرمی‌گیرد. تجربیات مثبت موجب سطح بالایی از بهزیستی روانی می‌شوند، چون یک زندگی رضایت‌بخش را می‌سازند

متفکران اسلامی نیز به این بحث پرداخته‌اند. شاید بتوان این اندیشوران را به دو گروه تقسیم کرد. متفکرانی، مانند فارابی، ابن‌سینا، سهروردی، اخوان الصفا و ملا صدرا در شمار معتقدان به تفسیر «غایت غالب» به شمار می‌آیند که سعادت را فقط در اتصال به عقل فعال و استغراق در شهود عالم ملکوت می‌دانند و هر چیز دیگری تنها در صورت کمک به این حالت، در شمار مطلوبات آدمی قرار می‌گیرد. در مقابل، متفکرانی، مانند خواجه نصیر طوسی، ابن‌مسکویه، محمدمهدی نراقی و ملا احمد نراقی، مدافع تفسیر «غالب جامع» از سعادت‌‌ا‌ند و بر این باروند که سعادت، مؤلفه‌های مختلف دارد و هر کدام ارزش استقلالی دارند، به گونه‌ای که فقدان یکی به سعادت، آسیب می‌رساند

در متون دینی، یعنی قرآن و حدیث نیز درباره موضوع سعادت به صورت گسترده بحث شده است، از این‌رو اندیشمندان مسلمان نیز به این موضوع پرداخته‌اند که شاید بیشتر رویکرد اخلاقی داشته باشد. اما با رویکرد روان‌شناختی، کاظم علی‌محمدی در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود، که در سال 1388 دفاع شده، به این موضوع پرداخته است. وی هر چند به شادکامی از دیدگاه اسلام و ساخت آزمون آن پرداخته، اما ساختاری برای شادکامی و نیز چارچوب نظری تعریف شده‌ای برای آن ارائه نکرده است. کار نقلی – تحلیلی دیگری که صورت گرفته و تا حدودی به این موضوع اختصاص دارد، کتاب رضایت از زندگی اثر پژوهشگر این رساله می‌باشد که در سال 1374 چاپ شده است. این بررسی، هر چند ممکن است نگاهی نو به منابع اسلامی داشته باشد، اما این نیز ساختار مشخص و چارچوب نظری معین و فراگیری در عوامل ندارد

با توجه به جایگاه مهمی که این موضوع از سویی، در زندگی و از سوی دیگر، در منابع اسلامی دارد، و با توجه به اینکه پژوهش­های پیشین به ارائه چارچوب نظری مشخصی در این موضوع نرسیده­اند، ضروری است که با تکیه بر منابع اسلامی، تئوری شادکامی بررسی شود. این امر در صورت تحقق، می­تواند به فعالیت­های فردی ـ اجتماعی و حتی سیاسی در زمینه ایجاد و تقویت شادکامی جهت دهد و راه را برای تحقق این امر روشن و هموار سازد. بدون داشتن چارچوب نظری مشخص نمی‌توان به سبب­شناسی ناشادکامی و درمان آن همت گماشت. پرسش­های فرا روی این پژوهش آن است که شادکامی چیست و از چه مؤلفه­هایی تشکیل شده است و چه نظریه­ای می­تواند تحقق آن را تبیین کند؟

ماهیت شادکامی در اسلام

سعادت و شادکامی در اسلام، ساختاری دو مؤلفه­ای دارد: یکی، «نشاط» و دیگری، «رضا». این از اصول موضوعه این مقاله می­باشد که در جای خود ثابت شده است.24 مراد از رضامندی، احساس خرسندی از مجموع زندگی، و مراد از نشاط نیز سرزندگی، بشاشی و پویایی در مجموع زندگی است. در توضیح این امر باید گفت که ساختار شادکامی از یک سو، باید با تعریف سعادت، و از سوی دیگر، با واقعیت‌های زندگی متناسب باشد. معادل شادکامی25 در ادبیات اسلامی، سعادت است.26 در ماهیت سعادت، دو مفهوم اساسی وجود دارد: که یکی، «خیر» و دیگری، «سرور».27 بنابراین، می‌توان گفت که سعادت، ترکیبی از خیر و سرور است.28 بر این اساس، سعادت وقتی حاصل می‌شود که از یک سو، رَوَند زندگی، بر خیر مبتنی باشد و از سوی دیگر، با سرور و خرسندی همراه باشد. پس سعادت، حالتی است پایدار از زندگی خوب (خیر) و شاد (سرور). (سعادت = زندگی خوب + زندگی شاد)

اگر بخواهیم زندگی خیر، و خیر بودن زندگی را در عینیت آن به وضوح ببینیم، باید ابعاد مختلف زندگی را بررسی کنیم. زندگی از یک منظر به دو بخش «رویداد»ها و «تکلیف»ها تقسیم می‌شود. مراد از رویدادها، حوادث و رخدادهای خوشایند و ناخوشایند زندگی، و مراد از تکلیف‌ها، قوانین و وظایف بایدی و نبایدی زندگی است. بنابراین، زندگی خیر آن است که همه این ابعاد چهارگانه بر خیر مبتنی باشند؛ چه نعمتی که باید از آن استفاده نمود (خوشایندها) یا نقمتی که باید آن را تحمل کرد (ناخوشایندها)، و چه امر لذت‌بخشی که باید آن را ترک کرد (نبایدها) یا کار محنت‌آوری که باید آن را انجام داد (بایدها). از مجموعه این چهار موقعیت در ادبیات دین،‌ با عنوان «قضا» یاد می‌شود. بر اساس متون دینی، واکنشی که انسان باید در برابر قضای الهی داشته باشد، رضامندی است و این به سبب آن است که قضای الهی بر خیر مبتنی است، از این رو هر چهار موقعیت یاد شده زندگی، خیر می‌باشند و بر همین اساس، انسان باید از آن راضی باشد. رضامندی در هر کدام از این ابعاد، نام مخصوصی دارد، از این رو رضامندی به «شکر» در خوشایند، «صبر» در ناخوشایند، «انجام» بایدها (طاعت) و «ترک» نبایدها (ترک معصیت) تحلیل می‌شود

اما مؤلفه نشاط نیز در تعریف، با سرور، هماهنگ است. سرور و لذت، عامل تحقق نشاط است. تحلیل انواع مختلف متون دینی نشان می‌دهد که نشاط به دو بعد مادی و معنوی تقسیم می‌شود. انسان موجودی دو بعدی است، از این رو نشاط او نیز دو بعد دارد. به همین علت است که در روایاتِ قلمرو نشاط مشاهده می‌شود که با هر کلیدواژه‌ای که این مسئله مطرح شده، به هر دو بعد مادی و معنوی انسان پرداخته است

از آنچه گذشت روشن شد که شادکامی در اسلام دو جزء اساسی دارد که عبارت‌‌اند از: رضا و نشاط. رضا به چهار بخش (شکر، صبر، طاعت و ترک معصیت) و نشاط به دو بخش (لذت مادی و لذت معنوی) تحلیل می‌شود. بنابراین، شادکامی، ابعاد شش‌گانه دارد. در متون دینی برای هر کدام از ابعاد شش­گانه شادکامی که در حقیقت، ابعاد مختلف زندگی انسان هستند، عواملی مطرح شده که در جای خود مهم و قابل توجه‌اند. برخی از این متون با ادبیات سعادت، و برخی دیگر با ادبیاتی متناسب با اجزای اساسی شادکامی، یعنی رضا و نشاط و سرور، و برخی نیز متناسب با ابعاد شش­گانه وارد شده­اند. عوامل هر کدام از دو جزء اساسی شادکامی نیز خود بر یک نظریه مبتنی است؛ خیرباوری، پایه نظری رضامندی، و لذت­بری، پایه نظری نشاط می­باشد

مسئله­ای که اینجا مطرح است اینکه فراتر از مؤلفه­ها، اساس شادکامی بر چه نظریه­ای مبتنی است و چه چیزی می­تواند مبنای شادکامی را از دیدگاه اسلام تبیین کند؟ آیا می­توان ریشه مشترکی برای هر دو مؤلفه شادکامی یافت؟ آیا می­توان به نظریه­ای جامع دست یافت که در ساحتی بالاتر از مؤلفه­ها، هر دو بعد شادکامی را تحت پوشش خود قرار دهد؟ آنچه در این بحث درپی آن هستیم، پایه نظری کلانی است که در ساحتی بالاتر از پایه نظری رضامندی و نشاط قرار گیرد و هر دو را تبیین کند

چارچوب نظری شادکامی

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آ

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی در pdf دارای 29 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی در pdf

چکیده  
مقدمه  
1 مبنای کلامی ولایت فقیه  
2 تحلیل و تبیین فقهی ولایت فقیه  
مبنای فقهی ولایت فقیه  
یک. ادله ولایت فقیه  
دو. مفاد ادله: تصدی، انتصاب یا انتخاب؟  
گستره صلاحیت های ولی فقیه  
یک. ولایت محدود و مقید  
دو. ولایت مطلقه  
3 ولایت فقیه در سیره عملی آیت الله سیستانی  
نتیجه گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی مقاله تبیین نظریه ولایت فقیه با تأکید بر دیدگاه آیت‌الله سیستانی در pdf

انصارى، مرتضى، 1415ق، المکاسب المحرمه و البیع و الخیارات، قم، ط الحدیثه

آصفی محمدمهدی، 1416ق، ولایه الأمر، بی جا، المرکز العالمی للبحوث و التعلیم الإسلامی

بحرانى، محمد سند، 1429ق، هیویات فقهیه، قم، اجتهاد

جوادی آملی، عبدالله، 1391، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، چ چهاردهم، قم، اسراء

جعفرپیشه فرد، مصطفی، 1381، چالش های فکری نظریه ولایت فقیه، قم، بوستان کتاب

حائری، سیدکاظم، 1414ق، ولایه الأمر فی عصر الغیبه، قم، مجمع الفکر الإسلامی

حامد الخفّاف، 1427ق، النصوص الصادره عن سماحه السید السیستانی فی المساله العراقیه، بیروت، دارالمورخ العربی

حرعاملی، محمدبن حسین، 1391ق، وسائل الشیعه، چ چهارم، بیروت، دار احیاء التراث العربی

حسینی تهرانی، سیدمحمد، 1415ق، ولایت فقیه در حکومت اسلام، تهران، مؤسسه ترجمه و نشر

حسینی، سیدابراهیم، 1391، جهاد و اصل منع توسل به زور، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره

موسوی خمینی، سیدروح الله، 1379، کتاب البیع، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ره

موسوى خمینى، سیدمصطفى، بی تا، ولایه الفقیه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى ره

خوئی، سیدابوالقاسم، 1412ق، مصباح الفقاهه فی المعاملات، تقریر محمدعلی توحیدی، بیروت، دارالهادی

ـــــ ، 1428ق، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، الإجتهاد و التقلید، تقریر میرزاعلی غروی، چ سوم، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، 1418ق، موسوعه الإمام الخوئی، المبانی فی شرح العروه الوثقی، بقلم محمدتقی خوئی، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، بی تا، المستند فی شرح العروه الوثقى؛ الصوم ، تقریر مرتضی بروجردی، بی جا، بی نا

ـــــ ، 1410ق، منهاج الصالحین، قم، مدینه العلم

ـــــ ،1428ق، مبانی تکمله المنهاج، چ سوم، قم، مؤسسه إحیاء آثار الإمام الخوئی

ـــــ ، 1409ق، مصباح الاصول، تقریر محمد واعظ، قم، مکتبه الداوری

ـــــ ، 1410ق، محاضرات فی اصول الفقه، تقریر محمداسحاق فیاض، چ سوم، قم، دارالهادی

جمعى از پژوهشگران زیر نظر سیدمحمود هاشمى شاهرودى، 1426ق، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیها السلام، قم، مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیها السلام

سیستانى، سیدعلى، 1414ق، قاعده لا ضرر و لا ضرار، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1422ق، المسائل المنتخبه، چ نهم، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1416ق، الفتاوى المیسَّره، قم، دفتر آیت الله سیستانى

ـــــ ، 1417ق، منهاج الصالحین، چ پنجم، قم، دفتر آیت الله سیستانى

شمس الدین، محمدمهدی، 1420ق، نظام الحکم و االاداره فی الاسلام، چ هفتم، بیروت، مؤسسه الدولیه للدراسات والنشر

صدر، سیدمحمدباقر، بی تا، المدرسه القرانیه، بیروت، دار التعارف للمطبوعات

ـــــ ، بی تا، سنت های تاریخ در قرآن تفسیر موضوعی، ترجمه سیدجمال موسوی، قم، جامعه مدرسین

ـــــ ، بی تا، الاسلام یقود الحیاه، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

ـــــ ، 1399ق، خلافه الانسان وشهاده الانبیاء، تهران، مطبعه الخیام

صالحی نجف آبادی، نعمت الله،1382، ولایت فقیه، حکومت صالحان، چ دوم، تهران، امید فردا

علاوی م.د، 1432ق، صاحب هلال المرشدی؛ الوله المدنیه عند السیستانی، عراق، وزاره التعلیم و البحث العلمی

طوسى، محمدبن حسن، 1407ق، الخلاف، قم، جامعه مدرسین

مجلسی، محمدباقر، بی تا، بحارالانوار، بیروت، الوفاء

مکارم شیرازی، ناصر، 1413ق، انوار الفقاهه، قم، مدرسه الامام امیرالمؤمنین

منتظری حسینعلی، 1409ق، دراسات فی ولایه الفقیه وفقه الدوله الاسلامیه؛ قم، المرکز العالمی للدّراسات الإسلامیه

ـــــ ، 1370، مبانی فقهی حکومت اسلامی؛ امارت و رهبری، ترجمه محمود صلواتی، تهران، تفکر

ـــــ ، 1380، نظام الحکم فى الاسلام، خلاصه کتاب دراسات فى ولایت الفقیه، تهران، سرایى

نجاشی، ابوالحسن، بی تا، رجال النجاشی (فهرست اسماء مصنفی الشیعه)، نرم افزار جامع فقه اهل البیت2

نراقى، مولى احمدبن محمدمهدى، 1417ق، عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام، قم، دفتر تبلیغات اسلامى

وهبی العاملی، مالک مصطفی، 1420ق، الفقیه و السلطه و الأمه (بحوث فی ولایه الفقیه و الأمه)، لبنان، الدار الاسلامیه

Angel Rabasa, Cheryl Benard, Lowell H. Schwartz, Peter Sickle; Building Moderate Muslim Networks; The RAND Corporation

Declaration on the Granting of Independence to Colonial Countries and Peoples (14 Dec.1960) A/RES/

چکیده

این پژوهش با رویکرد نظری و بررسی اسنادی، با بیان مبنای کلامی ولایت فقیه، در صدد تبیین مبنای مشروعیت و حدود اختیارات آن است. تأکید این مقاله کنکاش در آثار فقهی و اقدامات عملی آیت‌الله سیستانی است..آیت‌الله سیستانی، از جهت مبنای نظری معتقد به پیوند دین و سیاست، و قائل به ولایت فقیه، در سه حوزه افتاء، قضاء و امور حسبیه به معنی موسّعآن، بلکه برخی دیگر از شئون امام معصوم و حاکم اسلامی هستند. از‌این‌رو، در زمینه زعامت سیاسی جامعه، ولایت را برای فقیه جامع الشرایط در راستای حفظ نظام مملکت اسلامی، که مقبول عامه مؤمنان باشد، پذیرفته‌اند. بنابراین، گرچه ایشان قائل به ولایت مطلقه فقیه نیستند، اما با توسعه گستره دایره امور حسبیه و نظر به إعمال ولایت در امور عامه، که نظم جامعه اسلامی بر آنها متوقف است، بسیار به نظریه ولایت مطلقه فقیه نزدیک می‌شوند

کلید‌واژه‌‌ها: ولایت فقیه، سیستانی، اندیشه سیاسی، مشروعیت، حکومت اسلامی، حسبه، انتصاب، ولایت مطلقه، مرجعیت

 

مقدمه

مسئله حکومت و ولایت، بنیادی ترین مسئله در حقوق عمومی و اندیشه سیاسی به شمار می آید. در تفکر شیعی، این موضوع در عصر غیبت، با بحث ولایت فقیه پیوند می خورد که از موضوعات مهم فقهی، حقوقی و سیاسی، به ویژه در شرایط حساس کنونی اسلام و مسلمانان به شمار می رود. آیت الله سیستانی در مباحث و ابواب یا قواعد فقهی مختلف، مسئله ولایت فقیه را مطرح کرده اند، اما در این میان، کتاب یا مقاله که دیدگاه ایشان را تبیین کرده باشد، ارائه نشده است. سؤال اصلی این است که مبانی کلامی و فقهی، حدود اختیارات و ماهیت ولایت فقیه چیست و دیدگاه آیت الله سیستانی در این زمینه چیست؟

 

1 مبنای کلامی ولایت فقیه

حق حاکمیت مبنای کلامی حکومت در اسلام است. از دیدگاه قرآن مجید حکومت، دو نوع الهی یا طاغوتی است. در جهان بینی توحیدی، خداوند متعال و در جهان بینی مادی، انسان ها منشأ حق حاکمیت به حساب می آیند. اصل ولایت الهی و عدم ولایت انسان ها بر یکدیگر، جز آنچه که خدای متعال بدان دستور داده، مبنای کلامی ولایت فقیه است. زندگی اجتماعی انسان، بدون نظم و نظامی که هماهنگ کننده، رفتارهای مختلف باشد، و بدون والی و سرپرستی، که پاسدار این نظام باشد، شکل نخواهد گرفت. از این رو، وجود قوانین و مقررات حقوقی و تشکیلات اجرایی و قضایی در جامعه انسانی ضروری است. با توجه به برابری انسان ها در برابر یکدیگر و اصل عدم ولایت، این سؤال اساسی مطرح است که خاستگاه حق حاکمیت و اعمال اقتدار کجاست؟

در نگرش توحیدی، خداوند متعال خالق موجودات و ربوبیت مطلق در تکوین و تشریع از آنِ اوست تا همه مخلوقات را در مسیر کمال شایسته آنها پرورش دهد. به مقتضای ربوبیت تشریعی الهی، حق حاکمیت مختص اوست. انسان موحد تن به فرمان احدی جز خداوند نمی دهد. آیات فراوانی از قرآن کریم مؤید این دلیل عقلی است: مانند ما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِهِ; إِنِ الْحُکْمُ إِلأ لِلَّهِ أمَرَ ألأ تَعْبُدُوا إِلأ إِیَّاهُ (یوسف: 40) یا ما لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِیٍّ وَ لا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ أحَداً (کهف: 26). سرّ اینکه هیچ کاری از غیر خدا در هیچ ذره ای از ذرات عالم ساخته نیست قُلِ ادْعُوا الَّذِینَ زَعَمْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ لا یَمْلِکُونَ مِثْقالَ ذَرَّهٍ فِی السَّماواتِ وَ لا فِی الْأرْضِ وَ ما لَهُمْ فِیهِما مِنْ شِرْکٍ وَ ما لَهُ مِنْهُمْ مِنْ ظَهِیرٍ (سبأ: 22)

وقتی مالکیت مخصوص خداوند است، طبعاً کسی جز ذات حق تبارک و تعالی حق حاکمیت ندارد، مگر به اذن و اجازه او. بر این اساس، فقط او می تواند کسی را در جامعه بشری به عنوان حاکم نصب کند تا به امور جامعه رسیدگی نموده، نظم عمومی و عدالت اجتماعی را برقرار و در بین مردم حکومت کند (جوادی آملی، 1391، ص 147-148). هرگونه رهبری و سلطه که منشأ الهی نداشته باشد، با اعتقاد به توحید ربوبی ناسازگار و طاغوتی است

برای سنجش عادلانه یا جائرانه بودن هر حکومت، دو معیار وجود دارد

الف. ملاک رفتاری: یعنی ارزیابی برنامه هایی که در آن نظام، صورت قانون به خود می گیرد و سپس عملاً به اجرا درمی آید

ب. ملاک مشروعیت: بر مبنای جهان بینی توحیدی، هیچ حکومتی بدون اذن الهی، عادلانه به حساب نمی آید؛ زیرا عادلانه بودن حکومت، صرفاً به ملاک های رفتاری و کسب رضایت مردم بستگی ندارد، بلکه از آن نظر که حکومت، حق انحصاری خداوند و تبع آن، افراد منصوب از طرف خداوند است، هر دولتی که تأیید الهی را به همراه نداشته باشد، ظالم و غاصب شمرده می شود

یکی از اصول مسلّم فقهی، اصل عدم ولایه أحد علی أحد إلّا اللّه است. عموم فقها از جمله آیت الله سیستانی در ابواب مختلف فقهی، از جمله در تبیین تعلیل دستور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به کندن درخت نخل سمرهبن جندب از باغ مرد انصاری به آن استناد می کنند. براساس این اصل، کسی جز خدای متعال حق ندارد در جان، اموال و عِرض و آبروی دیگری تصرف کند. آیت اللّه سیستانی در تبیین مفهوم لاضرر، مفاد قاعده الناس مسلطون علی اموالهم و نفی حق ممانعت دیگران از تصرّفات مالک را از مسلّمات فقهی و احکام عقلایی و امضایی می داند (سیستانی، 1414ق، ص 269-270). ضمن بحث از مفاد قاعده، اصل را بر عدم ولایت و نفی حق دخالت در کار دیگران و إعمال حاکمیت بر دیگران می داند و دخالت به مقتضای لاضرر و لاضرار را ناشی از ولایت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، ائمه علیها السلام و فقها در امور عمومی جامعه اسلامی برای حفظ نظام اسلامی می داند (همان، ص 149ـ151)

ریشه اصل حاکمیت انسان بر سرنوشت خویش، به دو اصل عدم ولایت کسی بر دیگری و عدم جواز تصرف در اموال و حقوق دیگران برمی گردد. ریشه این دو اصل نیز در اصل ولایت الهی است. چنان که آیت الله شهید صدر می فرماید: وجود رابطه اقتداری رب – عبد یا ربوبیت – عبودیت، بیانگر اصل اساسی حاکمیت مطلقه خداوند بر جهان و انسان است. خداوند بر مبنای حکمت خود انسان را آفرید و او را به دلیل دارا بودن گوهر عقل و نیروی تعقل و تدبر، کرامت و فضیلتی ذاتی و فطری بخشید. انسان به اعتبار عقل و نیروی تعقل و اندیشه و قدرت تشخیص و استنباط در طی طریق و اخذ تصمیم و اراده بر سرنوشت خود و اداره امور زندگانی خود، از آزادی و اختیار برخوردار گشت و هیچ کس بر او سلطه و نفوذ ندارد. توانایی و استعداد خدا در اداره جامعه، آدمیان را واجد حقی می سازد که حق حاکمیت یا حق ولایت نام دارد. ویژگی های فطری و استعدادهای ذاتی به او، حق تعیین سرنوشت خویش می دهد. شهید صدر از این حاکمیت یا ولایت اعطایی خداوند به بشر به صورت جعل تکوینی تحت عناوین خلافه العام، خلافه الانسان، استخلاف، استئمام و استئمان یاد می کند که مبنای ایجاد دولت و نظام سیاسی و تشکیل حکومت می باشد. از این رو، مسئله خلافت انسان، از دیدگاه قرآن، در حقیقت شالوده حکومت انسان بر هستی است (صدر، بی تا، ص 129و 197؛ همو؛ بی تا، ص 244 و 196؛ همو؛ بی تا؛ ص 134؛ همو؛ 1399ق؛ ص 9-10)

بر همین اساس در اصل 56 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر شده است: حاکمیت مطلق بر جهان و انسان از آن خداست و هم او، انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته است. هیچ کس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار دهد;

حاصل آنکه، طبق اصل اولی لا ولایه لاحد علی احد و الناس مسلطون علی اموالهم او أنفسهم او حقوقهم (طوسى، 1407ق، ج 3، ص 176)، هیچ کس را بر دیگری حاکمیت و سرپرستی نبوده و حکم و دستور هیچ فرد بر دیگری ساری و نافذ نیست. تمام انسان ها آزاد و مستقل آفریده شده اند و براساس آن بر جان خویش و بر اموالی که به وسیله تلاش خود به دست آورده اند، مسلط می باشند. پس هرگونه تصرف در شئون زندگی و اموال مردم ظلم و تجاوز نسبت به آنان محسوب می شود

اصول مزبور، قاعده اولیه هستند که خروج از آن با مبانی و ادلّه خاص امکان پذیر است. خروج از این اصل، به دو صورت ممکن است

الف. خروج موضوعی و تخصصی: مدار این اصل، امر الناس یعنی شأن و کار مربوط به مردم است. از این رو، خروج امرالله از اصل مزبور، از قبیل تخصص است نه تخصیص. مثلاً ولایت معصوم علیه السلام بر انفال، خمس، زکات، و;، از سنخ تخصیص نیست؛ زیرا اموال یاد شده، از قبیل اموال شخصى یا ملى و عمومى نیست، بلکه از قبیل اموال دولت اسلامى. بنابراین، ولایت فقیه عادل بر آنها، از قبیل ولایت بر امر الناس نخواهد بود تا به نحو تخصیص از اصل معهود خارج شده باشد (جوادی آملی، 1391، ص 149-150)

ب. خروج حکمی و تخصیصی: دخالت در حوزه خصوصی زندگی افراد، خواه به موجب قرارداد و معاملات و یا تعهدات اجتماعی باشد، خواه به سبب حجر، سفه و جنون یا ;، استثنا بر اصل یاد شده است و پس از آنکه داخل در حکم بود، به واسطه ادله خاص تخصیص خورد و خارج شد. ازاین رو، کسانی که در اداره جامعه قایل به نیابت فقیه از معصوم نیستند، ولی از باب حسبه وظایف و اختیاراتی را برای فقها اثبات می کنند، از همین باب است و تا دلیل اقامه نشود، به حداقل و قدر متیقن از آن بسنده می کنند. اما کسانی که در اداره جامعه قایل به نیابت فقیه از معصوم هستند، کافی است که اولاً، اثبات کنند امر مورد نظر از امرالله است و ثانیاً، دلیلی وجود نداشته باشد که آن را به معصومین علیها السلام اختصاص داده باشد

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان در pdf دارای 22 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان در pdf

چکیده  
مقدّمه  
1 پرسش‌نامه سلامت روانی گلد برگ ( 28 ـ G.H.Q(  19  
2 پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت  
3 پرسش‌نامه تصور از خدا  
یافته‌ها  
بحث و نتیجه‌گیری  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق خدا و تصور مثبت و منفی از او و رابطه آن با عزت نفس و سلامت روانی دانش‌آموزان در pdf

ایزوتسو، توشیهیکو، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران، بهمن ،1361

پور رضائیان، مهدی، « نقش دین در رواندرمانی امروز جهان»، اصلاح و تربیت، ش 75 و 76 ، سال 1380، ص 28-26

تقوی، محمدرضا، « بررسی روایی و اعتبار پرسش‌نامه سلامت عمومی»، روان‌شناسی، ش 20، سال 1380، ص 398 – 381

خدارحیمی، سیامک، مفهوم سلامت روانشناختی، مشهد، جاودان خرد، 1374

خدایاری‌فرد، محمد، « گزارش نهایی طرح پژوهش تهیه مقیاس اندازه‌گیری اعتقادات و نگرش مذهبی »، تهران، دانشگاه تهران، 1384

خسروی،زهره و سلیمه فیض آبادی، «سبک دلبستگی و تصور از خدا در بین زنان متاهل خواهان طلاق و غیر خواهان طلاق شهر کاشان»،  اندیشه‌های نوین تربیتی، ش 19، سال 1388، ص 54- 37

دادستان، پریرخ، تنیدگی یا استرس، تهران، رشد، 1377

ذوالفقاری، اکرم‌السادات، بررسی روایی، اعتبار و نرم یابی پرسش‌نامه عزت نفس کوپراسمیت در دبیرستان‌های اصفهان، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، 1377

ساکی، بهزاد، بررسی رابطه بین ناهماهنگی مولفه‌های خود -پنداشت با اضطراب و افسردگی در دبیران شهرستان اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1383

شجاعیان، رضا و زمانی منفرد، افشین، «ارتباط سلامت روانی و عملکرد شغلی کارکنان فنی صنایع مهمات سازی»، اندیشه و رفتار، ش 2، سال1381، ص 39- 33

علوی، زهرا، بررسی احساس گناه مرضی و تصور از خدا با افسردگی و امیدواری در بیماران سرطانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، 1385

نجاتی، محمد عثمان، قرآن و روان‌شناسی، ترجمه عباس عرب، مشهد، آستان قدس رضوی، 1367

یعقوبی، نورالله، بررسی همه‌گیری شناسی اختلالات روانی در مناطق شهری و روستای صومعه سرا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی ایران، 1374

Clough, W.R. , “To be loved and to love”,Journal of psychology and theology,  2006,34(1):23-31

Francis, L.J., Gibson, H.M., Robbins, M,” God images and self-worth among adolescents in Scotland”,Journal of Mental health, religion & culture,2001,4(2):103-

Gorsuch,R.L.,Smith,C.S.,”Attribution of responsibility to god : An interaction of religious beliefs and outcomes”, journal for the scientific study of religion,1983,22(4)340-

Greenway, A.P., Milne, L.C & Clarke, V. ,” Personality variables, self-esteem and depression and an individual’s perception of God” Journal of Mental health, religion & culture,2003, 6(1):45-

Janssen, J., Dehart, J., Gerardts, M.,” Images of God in adolescence”,Journal for the Psychology of Religion,1994, 4(2): 105-

Koenig,H.,”aging and god : religion and mental health in later life “ religion and mental health,1994pp.177-

Kramer,D., Moore, M.,” Happy is the man that fearth always” psychology VS. Religion.2005 .

Odonohue,W.,”the bolder model :the clinical psychologist as metaphysician –scientist –practioner” ,american psychologist ,1989,44(12):146-68

Olthuis, J.H., With-ing: A psychotherapy of love, Institute for the Christian studies,

Phillips, R.E., Pargament, K.I., Lynn, O.K., crossley, C.D. ,”Self-Directing Religious Coping: A Deistic God, Abandoning God, or no God at all”, Journal for the scientific Study of Religion,2004, 43(3):409-

Richards ,P and Bergin . A. , Religious diversity and psychotherapy :conclusions,recommendations,and future directions ,(eds.)

Richter R.J. ,” Correlation of Psychological Well-being and Christian spiritual Well- being at a small Christian liberal Arts collage in the urban”, Midwest.journal  of psychology and theology,2000,28(2):322-

Roberts, C.W.,” Imagining God: who is created in whose image” Review of  Religious Research, 1989,30(4):375-

Schaap – Jonker, H., Eurelings – Bontekoe, E., Verhagen, P.J., Zock, H.,” Images of God and personality pathology: an exploratory Study among psychiatric patient”  , Journal of Mental health, Religion & culture 2000, 5(1):55-71

Spilka, B., Addison, J., Rosenson, M.,” Parents, Self and god: A test of competing theories of individual – religion relationships”,Review of  Religious Research,1975,16(3): 154-

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه تصور مثبت و منفی از خدا با عزّت نفس و سلامت روانی انجام شد. در این پژوهش، 300 دانش‌آموز دبیرستانی از رشته‌های تحصیلی گوناگون با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسش‌نامه تصور از خدا، پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت و پرسش‌نامه سلامت روانی (G.H.Q.28) پاسخ دادند. داده‌ها با شاخص‌های آماری همچون «همبستگی»، «واریانس چند متغیری» و «رگرسیون گام به گام» تحلیل شدند. نتایج نشان داد بین تصور مثبت از خدا با سلامت روان و عزّت نفس، همبستگی مثبت وجود داشت. همچنین نتیجه آزمون «رگرسیون گام به گام» نشان داد اولین عاملی که سهم تعین‌کننده‌ای در پیش‌بینی سلامت روان دارد عامل عزّت نفس و دومین عامل تصور منفی از خداست.

کلیدواژه‌ها: خدا، تصور، عزّت نفس، سلامت روان.

 

مقدّمه

موضوع سلامت روانی جنبه‌ای از مفهوم کلی سلامتی است و با وجود تلاش‌هایی که از سوی پیش‌گامان سلامت روانی در جهان به منظور تأمین هرچه بیشتر سلامتی به عمل آمده است، می‌توان گفت: هنوز در ابتدای راه هستیم1 و مشکلات بهداشت روانی از جمله گرفتاری‌های مهم رو به افزایش جوامع است. از سوی دیگر، هر روزه بر شمار افرادی که باور دارند «معنویت» درمان روان‌رنجوری‌ها و درماندگی روحی آنهاست، همچنین متخصصانی که برای درمان بیماری‌های روانی و بهداشت روان بر باورها و رفتارهای مذهبی متمرکز می‌شوند، افزوده می‌شود.2 ارتباط بین مذهب و سلامت روانی مسئله‌ای مهم است و مطالعات بسیاری ارتباط بین این دو را به اثبات رسانده است.3 به نظر ادوناهو،4 این مسئله غیر قابل اجتناب است که مذهب و معنویت در قلب روان‌درمانی قرار دارد. شواهد فزاینده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد اعمال و مداخله‌های معنوی می‌تواند بیماران را در تلاششان برای مقابله و درمان یاری کند.5 اما با توجه به اینکه موضوع خدا از جمله تفکرات اساسی مذهبی است و در رأس موضوعات مذهبی قرار دارد، در بین روان‌شناسان گرایش‌هایی پیدا شده است مبنی بر اینکه در ایمان به خدا، نیروی خارق‌العاده‌ای وجود دارد که نوعی قدرت معنوی به انسان متدین می‌بخشد و در تحمّل سختی‌های زندگی او را کمک می‌کند و مردم را از نگرانی و اضطرابی که بسیاری اکنون در معرض ابتلای آن هستند، دور می‌سازد. یکی از پیش‌گامانی که این مسئله را مطرح کرد ویلیام جیمز بود. وی می‌گوید: میان ما و خداوند رابطه‌ای ناگسستنی وجود دارد. اگر ما خود را تحت اشراف خداوند درآوریم و تسلیم او شویم تمام آمال و آرزوهای ما محقق خواهد شد

ریچاردز و برگین7 در تحقیقی گزارش کردند: مراجعانی که ایمان به خداوند داشتند و از منابع معنوی در زندگی‌شان استفاده می‌کردند، در طول درمان روان‌شناختی، از قدرت بیشتری برای مقابله برخوردار بودند. اما یکی از عواملی که بر رابطه افراد با خداوند تأثیر می‌گذارد، نوع تصوری است که افراد از خداوند دارند

خداوند در قرآن دو سیمای متفاوت از خود نشان می‌دهد که به‌صورت اساسی مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند. البته برای عقل متّقی مؤمن، این دو سیما چیزی جز دو جانب خدای یگانه نیست، ولی برای عقل معمولی، این دو متضاد به نظر می‌رسند. در یکی از این دو سیما، خدا خود را خدای خیر و نیک‌خواهی بی‌پایان و خدای محبت و رحمت نامتناهی و بخشنده و آمرزنده نشان می‌دهد. در جایی دیگر، خدا سخت‌گیر در دادگستری و داور نرم‌نشدنی در روز داوری و سخت کیفر (شدیدالعقاب) و تلافی‌کننده است که غضب وی بر هر که فرود آید او را از پا درمی‌آورد

بنابراین، برای منطق عقل معمولی، تصوری که از خدا در افراد شکل می‌گیرد به تصور مثبت و منفی تقسیم می‌شود. در تصور مثبت، خدا به‌صورت مهربان، حمایتگر و راهنما تصور می‌شود که می‌تواند نقش آرامش‌بخش داشته باشد. در تصور منفی، خدا با اصطلاحات منفی همچون طردکننده، نامهربان، سخت‌گیر و مانند آن تصور می‌شود که موجب نومیدی، تنفّر و خلق منفی در افراد می‌شود

البته توجه به این نکته مهم است که به‌طور کلی، اصطلاح «تصور خدا» می‌تواند به‌عنوان شناخت هیجانی افراد از خدا تعریف شود و بیشتر بر پایه تجارب هیجانی و عاطفی فرد مبتنی است.11 پارگامنت12 نیز ضمن پذیرش قاطعانه مذهب به عنوان یک عامل مؤثر در رسیدن به سلامت روانی، می‌نویسد: «آنچه باید مهم تلقّی شده و روی آن تمرکز شود نوع برداشت و تعریفی است که افراد از مذهب و خدای خود دارند.»13 وی تأکید می‌کند وقتی به افراد خیلی نزدیک می‌شویم، می‌بینیم دریافت‌ها و برداشت‌های مشخص و چندگانه‌ای از مذهب در ذهن و دل خود دارند که برخی از آنها یاریگر و مفید، و برخی دیگر نومیدکننده و مضر هستند

وی دریافت که تقریباً تمام تعاریف و دریافت‌های مردم از خدا در دو الگوی کلی جای می‌گیرد: در الگوی اول، افراد خدا را به صورت منبعی از خشم، قهر و انتقام محض می‌شناسند و انسان را گناه‌کاری مبتلا به هبوط و اسیر در پنجه‌های این خدای خشمگین تصور می‌کنند. شناخت خدا در این الگو، خواسته یا ناخواسته هراس‌آور و اضطراب‌برانگیز است. مردمی که بر اساس این الگو با خدا رابطه برقرار کرده‌اند، روز به روز از سلامت روانی خود بیشتر فاصله می‌گیرند. در نقطه مقابل این گروه، افرادی هستند که از الگوی دوم در اتباط با خدا پیروی می‌کنند. آنها در این الگو، خداوند را بخشنده و دوست خود می‌دانند و با او از طریق برقراری یک رابطه عاشقانه، ملاقات صمیمانه و گرم به عمل می‌آورند. در این الگو، خدا خیلی به انسان نزدیک است. این گروه بسیاری از دشواری‌ها و رنج‌ها را فرصت‌هایی برای رشد و تعالی بیشتر می‌دانند. افرادی که از این الگو پی‌روی می‌کنند بهداشت روانی پایدارتری را تجربه می‌کنند و از زندگی خود بیشتر لذت می‌برند

از سوی دیگر، بیشتر صاحب‌نظران برخورداری از «عزت نفس» را به‌عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی اجتماعی فرد می‌دانند و چون میزان عزّت نفس در سلامت روانی نقش بسزایی دارد بر اهمیت آن تأکید دارند. بدین‌روی، برخی همچون براون14 در سال 1997 ادعا می‌کند عزّت نفس مثبت ارزشمندترین نیاز روان‌شناختی ماست و پیش‌نیازی برای سلامت روانی به شمار می‌رود.15 این در حالی است که اسپیلکا و همکاران او16 در سال 1975 گفتند: تصور از خدا با عزّت نفس رابطه دارد و بر اساس نظریه «هماهنگی شناختی»، تصور افراد از خودشان بر اینکه آنها خداوند را چگونه ببینند تأثیر می‌گذارد. فرض این نظریه آن است که داده‌هایی که به‌طور ضمنی با ادراک خود واقعی افراد مخالف است، ناهماهنگی شناختی ایجاد می‌کند. برای کم کردن آشفتگی روان‌شناختی ایجاد شده توسط این ناهماهنگی، افراد ممکن است از فنونی همچون انکار، تحریف یا درک گزینشی برای اطمینان یافتن از اینکه اطلاعات هماهنگ با تصور خود آنهاست، استفاده کنند. بنابراین، تصور از خود، می‌تواند بر توانایی افراد برای دیدن خدا به‌عنوان پرورش‌دهنده، پذیرنده، طردکننده، و حمایت‌کننده تأثیرگذار باشد

علاوه بر این، در تحقیقاتی که رابطه مذهب و سبک‌های اسنادی بررسی گردیده است، مشاهده گردیده هنگامی که افراد درگیر وقایع بحرانی می‌شوند این اتفاقات را نسبت به وقایع معمولی، بیشتر به خدا و جنبه قهّاریت آن نسبت می‌دهند

حال با توجه به اینکه اندیشه خدا از جمله تفکرات اساسی مذهبی است،18 و از سوی دیگر، می‌بینیم که موضوعات عشق و ترس در ارتباط با خدا، در کتب مقدّس دایم تکرار شده‌ و هر دو موضوع کاملاً اساسی و مهم هستند، به این دلیل، این دو بعد برای این مطالعه انتخاب شده‌ است. اما این‌گونه فرض نشده که این تصاویر خداوند کاملاً دو قطبی است، بلکه ارجحیت نسبی هریک از این تصاویر در ذهن پاسخ‌دهندگان در این نقطه زمانی و رابطه آن با سلامت روان و عزّت نفس مورد بررسی قرار گرفته و بر این اساس، فرضیه‌های ذیل تدوین و بررسی شده است

1 بین تصور مثبت از خدا با سلامت روان همبستگی مثبت معنادار وجود دارد

2 بین تصور مثبت از خدا با عزّت نفس همبستگی مثبت معنادار وجود دارد

3 تصور از خدا و عزّت نفس نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی سلامت روان دارد

روش جامعه آماری و روش نمونه‌گیری؛ جامعه آماری این پژوهش تمام دانش‌آموزان دبیرستان‌های دولتی شهر میناب است که در سه رشته تحصیلی «علوم انسانی»، «علوم تجربی» و «ریاضی ـ فیزیک» مشغول به تحصیل بودند. با استفاده از جدول برآورد حجم نمونه، بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 300 نفر (149 دختر و 151 پسر) به‌صورت «نمونه‌برداری تصادفی ساده» انتخاب شدند و به پرسش‌نامه‌ها پاسخ دادند

ابزار‌های پژوهش؛ در پژوهش حاضر، از ابزارهای ذیل استفاده شد

1 پرسش‌نامه سلامت روانی گلد برگ ( 28 ـ G.H.Q(  

این پرسش‌نامه در سال 1972 به‌وسیله گلد برگ ارائه شد و می‌توان آن را به‌عنوان مجموعه پرسش‌هایی در نظر گرفت که از پایین‌ترین سطوح نشانه‌های مشترک مرضی، که در اختلالات روانی وجود دارد، تشکیل شده و منظور اصلی آن ایجاد تمایز بین بیماری روانی و سلامت است.20 اطلاعات مربوط به مقیاس علایم جسمانی، اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی از این پرسش‌نامه قابل حصول است. نمره‌گذاری پرسش‌نامه به روش لیکرت چهار گزینه از0 تا 3 از سمت راست تعلّق می‌گیرد که در این شیوه نمونه‌گذاری، نمره‌های بالاتر نشان‌دهنده سلامت عمومی ضعیف‌تر و نمره‌های پایین‌تر نشان‌دهنده سلامت عمومی بهتر است

یعقوبی ضریب پایایی کلی این پرسش‌نامه را 88 /0 و ضریب پایایی خرده آزمون‌ها را بین 50/0 تا 81/0 گزارش کرده است. 

تقوی در روش «آزمون ـ آزمون مجدّد»، ضریب پایایی کلی این پرسش‌نامه را 73 /0 و ضریب پایایی خرده مقیاس‌ها را بین 57/0 تا 68/0 به دست آورد

در پژوهش حاضر، ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسش‌نامه 90/0، و برای خرده مقیاس‌های علایم جسمانی‌، اضطراب و بی‌خوابی‌، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی، به ترتیب 77/0، 80 /0  ، 63 /0 و 85 /0 به دست آمد. همچنین همبستگی بین این خرده مقیاس‌ها با نمره کلی اختلالات روانی، به ترتیب 80 /0، 84 /0، 70/0 و 85 /0 به دست آمد

2 پرسش‌نامه عزّت نفس کوپر اسمیت

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر

پروژه دانشجویی تحقیق بررسی رابطه بین خوشبینی اسلامی، خوشبینی آمو

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید

 پروژه دانشجویی تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌‌شده سلیگمن و امنیت روانی در pdf دارای 39 صفحه می باشد و دارای تنظیمات و فهرست کامل در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است

فایل ورد پروژه دانشجویی تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌‌شده سلیگمن و امنیت روانی در pdf   کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه  و مراکز دولتی می باشد.

این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است

توجه : توضیحات زیر بخشی از متن اصلی می باشد که بدون قالب و فرمت بندی کپی شده است

 

بخشی از فهرست مطالب پروژه پروژه دانشجویی تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌‌شده سلیگمن و امنیت روانی در pdf

چکیده  
مقدمه  
پرسش‌های پژوهش  
روش پژوهش  
جامعه آماری و حجم نمونه  
روش نمونه‌برداری  
ابزار پژوهش  
1 پرسش‌نامه خوش‌بینی اسلامی  
2 پرسش‌نامه خوش‌بینی ـ بدبینی سلیگمن40  
شیوه نمره‌گذاری کلی  
3 پرسش‌نامه ایمنی ـ ناایمنی مازلو (SII)52  
روش نمره‌گذاری  
یافته‌های پژوهش  
تحلیل داده‌ها در ارتباط با سؤال و فرضیه اول و دوم پژوهش  
تحلیل داده‌ها در ارتباط با سؤال و فرضیه سوم پژوهش  
جنسیت  
شغل  
وضعیت تأهل  
سن  
سطح تحصیلات  
* معنادار بودن میانگین در سطح (005)  
نتیجه‌گیری  
تفسیر نتایج مربوط به سؤال اول و دوم و فرضیه اول و دوم پژوهش  
تفسیر اوّل بر اساس مؤلفه‌های خوش‌بینی آموخته‌شده سلیگمن  
تفسیر دوم بر اساس مؤلفه‌های خوش‌بینی اسلامی  
تفسیر سوم بر اساس عوامل ناایمنی و ایمنی روانی  
تفسیر نتایج مربوط به سؤال و فرضیه سوم پژوهش  
جنسیت  
شغل  
وضعیت تأهل  
ســن  
سطح تحصیلات  
منابع  

بخشی از منابع و مراجع پروژه پروژه دانشجویی تحقیق بررسی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌‌شده سلیگمن و امنیت روانی در pdf

آقایی، اصغر و همکاران، « رابطه خوش‌بینی و بدبینی با سلامت روان در افراد بزرگسال شهر اصفهان»، مجله دانش و پژوهش در روان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان)، ش 33، پاییز 1386، ص 130ـ117

آمدی، عبدالواحد ابن محمد تمیمی، غررالحکم ودرالکلم، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1366،

بیانی، احمد، روش‌های تحقیق و سنجش در علوم تربیتی و روان‌شناسی، تهران، رهیافت، 1378،

جمالی زواره، نسرین،« بررسی رابطه کارایی خانواده با خوش‌بینی وسلامت روانی در دانشجویان پسر دانشگاه آزاد اسلامی شهر زواره»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، 1387

حسن‌شاهی، محمد مهدی، « بررسی ارتباط میان خوش‌بینی و راهبردهای مقابله با استرس در دانشجویان دانشگاه»، فصلنامه اصول بهداشت روانی، ش 15-16، سال چهارم، پاییز و زمستان

حسینی‌زاده، سید مهدی، جوان و آرامش روان (به کوشش علی نقی فقیهی)، قم، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، 1382

حسینی، سید مهدی، مشاوره قبل از ازدواج،چ پنجم، تهران، آوای نور

خواجه‌امیری خالدی، هاله،« هنجار‌یابی آزمون خوش‌بینی ـ بدبینی سلیگمن بر روی دو گروه سنی 25 ـ 18 و 45 ـ 30 سال در شهر تهران»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، تهران، دانشگاه الزّهرا (دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی)، 1382

زینتی، علی، « بررسی تأثیر احساس ایمنی ـ ناایمنی بر حرمت خود طلاب پایه اول و هفتم در سال تحصیلی 78-77»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1377

سرایی، حسن، مقدمه‌ای بر نمونه‌گیری در تحقیق، تهران، سمت، 1384

سلیگمن، مارتین و همکاران، کودک خوش‌بین، ترجمه فروزنده داورپناه، تهران، انتشارات رشد، 1383

شاملو، سعید، بهداشت روانی، چ سیزدهم، تهران، رشد، 1378

شهنی ییلاق، شکرکن و موحد، « رابطه علی بین نگرشهای مذهبی، خوش‌بینی، سلامت روانی و سلامت جسمانی در دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز»،مجله علوم‌تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه چمران اهواز، دوره سوّم، سال یازده هم، شماره‌های 1 و 2، 1383

عبادی، ندا و علی‌نقی فقیهی، « بررسی اثربخشی آموزش مثبت‌نگری در افزایش امید به زندگی زنان بدون همسر شهر اهواز؛ با تأکید بر قرآن»، مجله روان‌شناسی و دین، ش دوم، سال سوم، تابستان 1389، ص61 ـ 74

عسکری، پرویز و همکاران، « رابطه اعتقادات مذهبی و خوش بینی با سلامت معنوی دانشجویان دانشگاه آزاد اهواز»، فصلنامه یافته‌های نو در روان‌شناسی، ش دهم، سال چهارم، بهار 1388، ص39-27

عطاری، یوسفعلی و همکاران « بررسی روابط ساده و چندگانه نگرش مذهبی، خوش‌بینی و سبک‌های دلبستگی با رضایت زناشویی در دانشجویان مرد متاهل دانشگاه شهید چمران اهواز»، مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، دوره سوّم، ش 1، سال سیزدهم، بهار 1385، ص110-93

فروم، آلن؛ درون‌های ناآرام، ترجمه علی زنجیره‌ای، چاپ اوّل، تهران، نشر اوحدی، 1378

گروسی، سعیده و دیگران،« بررسی رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت (مطالعه موردی دانشجویان دختر دانشگاه آزاد جیرفت)»، فصلنامه دانش انتظامی، دوّم، سال نهم، 1385

کجباف، محمد باقر و دیگران، « هنجاریابی، پایایی و روایی مقیاس خوش‌بینی و بررسی رابطه بین خوش‌بینی، خود‌تسلط‌یابی و افسردگی در شهر اصفهان»،فصلنامه مطالعات روان‌شناختی دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه الزهرا(س)، دوره‌ 2، ش 1 و 2، بهار و تابستان 1385، ص68-51

مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی(عج)، قم، نسل جوان، 1357

نجاتی، محمد عثمان، حدیث و روان‌شناسی، ترجمه حمید رضا شیخی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1387

موسوی‌نسب، سید محمدحسین و همکاران، « خوش‌بینی ـ بدبینی و راهبردهای کنارآمدن: پیش‌بینی سازگاری روانشناختی در نوجوانان»، فصلنامه روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، ش 4 (پیاپی 47)، سال دوازدهم، زمستان 1385، ص380

نوری، نجیب الله، « بررسی رابطه بین خوش‌بینی سرشتی، خوش‌بینی از دیدگاه اسلام و رضایتمندی از زندگی»، پایان نامه کارشناسی ارشد روان‌شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1388

نوری، نجیب الله، « بررسی رابطه میان انگیزه پیشرفت و خوش‌بینی»، فصلنامه روان‌شناسی در تعامل با دین، ش دوّم، سال اوّل، تابستان 1387

نیک‌منش، زهرا و یحیی کاظمی، « تأثیر الگوی آموزش خوش‌بینی به روش قصه‌گویی بر سبک‌اسناد کودکان»، فصلنامه علمی– پژوهشی پژوهش در سلامت روان‌شناختی، دوره دوّم، ش سوّم، پاییز 1387

ویلیام جیمز، دین و روان، ترجمه مهدی قائن، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1356

هومن، حیدرعلی، شناخت روش علمی در علوم رفتاری، چ پنجم، تهران، پارسا، 1383

یونسی، سید جلال، « نقش اساسی معنا‌ شناختی حوادث در کاهش آسیب‌های روانی»، مجله حوزه و دانشگاه، ش 41، زمستان 1383، ص29-8

Brandon, Eric A. (2006). The effect of age on optimism, CALIFORNIA STATE SCIENCE FAIR 2006 PROJECT SUMMARY, project Number S

Conway, Francine; Magai, Carol; Springer, Carolin & Jones C. Optimism and pessimism as predictors of physical and psychological health among grandmothers raising their grandchildren, Journal of Research in personality, Volume 42, Issue 5, Otober 2008, pages 1352-

Friedman, L. C., Nelson, D. V., Baer, P. E., Lane, M., Smith, F. E., & Dworkin, R. J. (1992). The relationship of dispositional optimism, daily life stress, and domestic environment to coping methods used by cancer patients. Journal of Behavioral Medicine, 15, 127–141

Golin, S., Sweeney, P.D., & Schoeffer, D. E. (1981). The causality of causal attributions in depression: A cross-lagged panel correlational analysis. Journal of Abnormal Psychology, 90, 14-

Luthans. F. & Youssef, C. M. (2007). Positive Organizational Behavior in the Workplace:The impact of hope, Optimism, and Resilience. Journal of Management. 2007; 33; 77r

Maslow, A. H. (1952) The S-I Test: a measure of psychological security-insecurity, Palo Alto, Calif: consulting psychologists press

Peterson, C., Semmel, A., von Baeyer, C., Abramson, L. Y., Metalsky, G.I., & Seligman, M.E.P. (1982). The Attributional Style Questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 6, 287-

Reber. S. Ditionary of Psychology, Second

Seligman, M. E. P & Csikszentmihalyi, M, (2000). Positive Psychology: An introduction, American Psychologist, 55, 5-

Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1985). Optimism, coping, and health: Assessment and implications of generalized outcome expectancies. Health Psychology, 4, 219–247

Smith T. W., Pope M. K., Rhodewalt F, Poulton J. L. (1989). Optimism, neuroticism, coping, and symptom reports: an alternative interpretation of the Life Orientation Test. J Pers Social Psychol; 56: 640–648

Patton, Wendy; Bartrum, Dee A. and Creed, Peter A. (2004) Gender differences for optimism, self esteem, expectations and goals in predicting career planning and exploration in adolescents. International Jouanal for Educational and Vocational Guidance, Volum 4 (3), pages 193-

Steptoe, A., Reivich, K. and Seligman, M.E.P. (1993). Mozart’s Optimism: A study of explanatory style. The Psychologist, 69-

چکیده

هدف از این پژوهش، شناسایی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌‌شده سلیگمن و امنیت روانی است. در این پژوهش، از روش همبستگی استفاده شده است. 300 نفر از طلبه‌ها و دانش‌پژوهان مؤسسه آموزش عالی علوم انسانی جامعهالمصطفی(ص) به صورت تصادفی انتخاب شدند که به سه پرسش‌نامه خوش‌بینی اسلامی نوری، خوش‌بینی ـ بدبینی سلیگمن و ایمنی ـ ناایمنی مازلو پاسخ دادند. نتایج به ‌دست آمده نشان می‌دهد که بین این سه متغیر رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. سطح دو‌ نوع خوش‌بینی و امنیت روانی بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی تفاوت معنادار پیدا می‌کند؛ مردان نسبت به زنان، دانش‌پژوهان نسبت به طلبه‌ها، افراد متأهل نسبت به افراد مجرد، از خوش‌بینی و امنیت روانی بالاتری برخوردارند. در بین چهار گروه سنّی (20ـ40)، گروه سنّی (20ـ25) از خوش‌بینی و امنیت روانی پایین‌تری برخوردارند.

واژگان کلیدی: خوش‌بینی آموخته‌شده، خوش‌بینی اسلامی، امنیت روانی، سبک‌تبیین، توجه‌ مثبت، تبیین مثبت، انتظار مثبت.

 

مقدمه

برخلاف روان‌شناسان پیشین که محور پژوهش‌ها و کارهای علمی‌شان را جنبه‌های منفی و مخرب افکار، باورها و احساس‌های انسان قرار داده و تمام سعی و تلاش‌شان را بر مدار جنبه‌های اختلال‌انگیز افکار و ابعاد بیمار‌گونه روان انسان متمرکز کرده و تمام وقت و انرژی‌شان را روی رفع و زدودن نشانه‌های بیماری‌های روانی هزینه می‌کردند، امروزه بسیاری از روان‌شناسان علاوه بر پرداختن به جنبه‌های مرضی و بیمار‌گونه روان انسان، به جنبه‌های مثبت افکار، باورها، احساس‌ها و رفتارهای انسان نیز توجه دارند

در دهه اخیر، روان‌شناسان مثبت‌گرا بیشتر بر توانمندی‌ها، شایستگی‌ها و داشته‌های انسان تأکید کرده و بر این باورند که هدف روان‌شناسی باید بهبود و ارتقای سطح زندگی انسان و شکوفا کردن استعدادها و توانمندی‌های به ‌ودیعه نهاده شده در‌ درون انسان باشد. بر این اساس، روان‌شناسان مثبت‌گرا به جنبه‌های مثبت روانی انسان، نظیر مثبت‌اندیشی، خوش‌بینی، شادکامی، خلاقیت، هوش هیجانی، خردمندی، خود‌آگاهی و مانند آن پرداخته و سعی دارند تا با روش‌ها و نگاه علمی، حضور مؤلفه‌های مثبت را در ابعاد گوناگون زندگی انسان پر رنگ‌تر و چشم‌گیر‌تر جلوه دهند. در روان‌درمانی نیز از رویکردهای مثبت‌درمانی، امید‌درمانی و معنا‌‌درمانی بهره گرفته و سعی می‌کنند توجه انسان را به جنبه‌های مثبت وجودی و روانی‌اش معطوف سازند

مفهوم خوش‌بینی از مفاهیم مطرح شده در روان‌شناسی مثبت است. اگرچه لازمه خوش‌بینی، تکرار جمله‌ها و عبارت‌های مثبت، نیرو‌‌‌دهنده و انگیزه‌بخش، نظیر «من هر روز گام‌های پیشرفت و ترقی را بر می‌دارم»، «هر روز در مسیر خوش‌بختی، سعادت و پیروزی سیر می‌کنم»، می‌باشد، اما در عین حال، خوش‌بینی چیزی بیش از این مسائل و عمیق‌‌‌تر از اینهاست. تلاش‌های پژوهشگران از چیزی ورای این گزاره‌های امیدوار‌کننده حکایت می‌کند. نتایج به دست آمده بیانگر این مطلب‌اند که خوش‌بینی در چگونگی تفکر و تبیین افراد درباره علل رویدادها و حوادث ریشه دارد. هر فردی برای نسبت دادن پدیده‌ای به علتی معین، گرایش‌های خاص خود را دارد که از آن به سبک تبیین یاد می‌شود

از مطالعه پژوهش‌های متعدد روان‌شناختی به‌دست می‌آید که خوش‌بینی با بسیاری از متغیرها، نظیر سلامت جسمانی،4 سلامت روانی،5 رضایت از زندگی،6انگیزه پیشرفت،7 امید به زندگی،8 سازگاری با بیماری‌های مزمن جسمی،9 راهبرد‌های مقابله با استرس10 و مانند آن رابطه مثبت و معناداری دارد. امنیت روانی، از جمله متغیرهایی است که می‌تواند با خوش‌بینی رابطه داشته باشد

مسلماً بسیاری از ما با واژه امنیت و مشتقات آن، نظیر امنیت روانی، امنیت شغلی، امنیت اجتماعی، امنیت جانی، امنیت ملی و مانند آن آشنا هستیم. امنیت، یکی از نیاز‌های اولیه و غریزی بشر بوده، چنان که از دیر‌باز یکی از دغدغه‌های اساسی بشر، تأمین امنیت در حوزه‌های مختلف زندگی بوده است. بسیاری از جنگ‌ها و صلح‌ها برای تأمین و حفظ امنیت رخ‌داده و می‌دهد. امنیت به دو بخش امنیت درونی و بیرونی دسته‌بندی می‌شود. امنیت درونی یا امنیت روانی، یکی از مهم‌ترین فاکتورهای زندگی سالم هر فرد را تشکیل می‌دهد. با رشد صنعت و تکنولوژی و پیچیده‌شدن جوامع، روابط اجتماعی نیز دست‌خوش تغییرات شده و پیچیدگی‌های خاصی در آن پدید آمده است. همچنین متغیر‌های تأثیر‌گذار بر امنیت روانی، نظیر شغل، طبقه اجتماعی، امید به زندگی، سیاست، عشق، اعتبار اجتماعی و بسیاری از موارد دیگری که می‌توانند امنیت روانی افراد را تضمین یا مختل نمایند، ساحت‌ها و حوزه‌های گسترده‌ای را به ‌خود اختصاص داده‌اند. با توجه به اینکه امنیت اجتماعی لازم و ملزوم امنیت روانی یک جامعه است، نیاز جامعه سالم و انسانی به امنیت روانی برای رشد و تحول در ابعاد گوناگون زندگی، بیشتر از نیاز به آسایش و رفاه است، زیرا در سایه امنیت و آرامش روانی است که هر ‌هدف ابتدایی، متوسط و غایی قابل دسترسی و تحقق یافتنی است، از این‌رو، تأمین امنیت در همه ابعاد آن، به ویژه امنیت روانی و آرامش جمعی، مهم‌ترین وظیفه و مسئولیت دولت‌ها و خواسته ملت‌ها و جوامع به شمار می‌رود

مکاتب روان‌درمانی، اهداف اصلی خود را زدودن نشانه‌های اضطراب و پدید‌آوردن احساس امنیت روانی قرار داده‌اند. رویکردهای گوناگون روان‌درمانی با استفاده از روش‌ها و راهبردهای متفاوت، سعی و تلاش لازم را برای پیشگیری از ابتلا به اضطراب و افسردگی، مبذول داشته‌اند. برخی از رویکردهای جدید روان‌درمانی به تأثیر دین و ایمان نیز در سلامت و بهداشت روان اشاره کرده‌اند. ایمان به خدا از نگاه این دسته از روان‌شناسان، سر‌چشمه‌ای بیکران برای آرامش روانی قلمداد شده است که انسان را در برابر هر گونه اضطراب و نگرانی بیمه کرده و در برابر هر گونه فشار درونی و بیرونی به انسان مصونیت می‌بخشد

دین اسلام خوش‌بینانه‌ترین نگرش و نگاه به خدا، انسان، جهان هستی و زندگی را فراروی بشر قرار می‌دهد. خداوند متعال در آیات متعدد قرآن کریم انسان را به تفکر، تدبر و تعقل در مورد نشانه‌های انفسی و آفاقی، دعوت کرده و از او می‌خواهد که به یادآوری و توجه به ‌نعمت‌ها، زیبایی‌ها و شگفتی‌های جهان هستی بپردازد تا از این راه به مبدأ و خاستگاه این نعمت‌ها و زیبایی‌های وجودی پی برده، به او ایمان آورده، سرِ تسلیم و بندگی به درگاه پاکش ساییده و شکر‌گزار نعمت‌های او باشد. احساس امنیت واقعی فقط در سایه خدا‌باوری حاصل می‌شود، چون میل به احساس امنیت، زائیده ترس از محرک‌های واقعی یا خیالی است. اما فرد مؤمن و موحّد با استناد به دو منبع گران‌سنگ وحیانی (قرآن کریم) و نقلی (روایات)، به پدیده‌ها و رویدادهای اضطراب‌زا و نگران‌کننده زندگی اسناد منطقی می‌دهد؛ به این بیان که پاره‌ای از رویدادها را از جانب خداوند برای آزمایش خویش دانسته و برخی از آنها را محصول رفتارهای نابهنجار خویش در نظر گرفته و در برابر رویدادهای نوع اوّل، صبر و بردباری پیشه کرده و آنها را نردبان ترقی و تکامل مادی و معنوی خویش قرار می‌دهد. همچنین در برابر رویدادهای نوع دوم، احساس پشیمانی و ندامت کرده و درصدد تلافی و جبران بر می‌آید. انسان مؤمن، مشکلات و سختی‌ها را موقتی و قابل حل در نظر گرفته و در همه حال به ‌قدرت بی‌نهایت خداوند متعال متکی شده و به ‌او توکل می‌کند. همچنین با یادآوری، نیایش و توکل به ‌خداوند بر نگرانی‌ها فایق می‌آید

پژوهش‌های متعدد14 نشان داده‌اند که خوش‌بینی رابطه مستقیم و مثبتی با سلامت روانی دارد، زیرا خوش‌بینی، امنیت روانی را در پی دارد، و امنیت روانی به ‌نوبه خود بستر سلامت روانی را فراهم می‌کند، از این‌رو، افرادی که امنیت روانی دارند، از سلامت روانی نیز بهره‌مندند. بیشتر بیماری‌های روانی از ناامنیِ روانی سرچشمه می‌گیرند. فردی که به ‌طور مداوم از محرک‌های درونی و بیرونی احساس ناامنی، ترس و خطر می‌کند، سلامت جسمی و روانی او در معرض خطر واقع می‌شود، در بسیاری از موقعیت‌ها با پرخاشگری یا اضطراب واکنش نشان می‌دهد و در دنیای ذهنی او مدام کشمکش و حالت تدافعی وجود دارد. احساس نا امنی دائمی، متابولیسم بدن را به ‌هم می‌ریزد، زیرا دستگاه ایمنی بدن، توان محدود دارد و از تحمل تنش دائمی ناتوان است، در نتیجه، ادامه این وضع، فرد را به ‌سمت و سوی بیماری‌های جسمی و روانی سوق خواهد‌ داد. امنیت روانی باعث می‌شود که انسان احساس آرامش کند؛ به بیان دیگر، فردی می‌تواند احساس آسودگی و اطمینان کند که احساس تهدید نکرد و امنیت روانی داشته باشد

دو دیدگاه عمده در مورد خوش‌بینی وجود دارد: 1 خوش‌بینی سرشتی16 که توسط کارور17 و شییر18 مطرح شده و پژوهش‌های مختلفی را به ‌سوی خود منعطف ساخته است؛ 2 خوش‌بینی آموخته‌شده که سلیگمن آن را مطرح ساخته و یکی از جدیدترین دیدگاه‌ها در روان‌شناسی شناختی شمرده می‌شود که توانسته نظر بسیاری از افراد مشهور در روان‌شناسی معاصر، از جمله آلبرت الیس،19 آیرون بک20 و سایرین را به ‌خود جلب کند

توجه به چند نکته، اهمیت و ضرورت پرداختن به موضوع مورد پژوهش حاضر را آشکار و روشن می‌سازد

تحقیقات و بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که متغیر خوش‌بینی رابطه مستقیم و معناداری با سلامت جسمی،22 سلامت روانی،23 سلامت معنوی،24 سبک اسناد،25 روابط نزدیک،26 کارآمدی خانواده،27 رضایتمندی از زندگی،28 رضایت شغلی،29 رضایت زناشویی،30 سازگاری با تنش‌های زندگی31 و مانند آن دارد. از جمله متغیرهایی که می‌توان درباره رابطه آن با خوش‌بینی بحث کرد، امنیت روانی است

از سوی دیگر بزرگ‌ترین دستاورد ادیان الهی، به ‌ویژه دین اسلام، حفظ امنیت روحی و روانی انسان‌هاست. و بدیهی است که تأمین امنیت روانی در گرو تأمین و ارضای نیازهای غریزی، فطری و معنوی انسان است

بیشتر روان‌شناسان، رویکرد مادّی به ‌انسان و زندگی دارند و محور پژوهش‌ها و مطالعاتشان جنبه‌های مادّی، زیستی و اجتماعی انسان است، از این‌رو، از جنبه‌های معنوی انسان غفلت کرده و در روش‌های گوناگون روان‌درمانی نیز به جنبه معنوی بیمار اهمیت نمی‌دهند

مربیان و اساتید اخلاق اسلامی در بحث خوش‌بینی و بدبینی، بیشتر روی سوءظن و بدبینی متمرکز شده و روان‌شناسان مسلمان نیز آن گونه که باید و شاید به ‌جنبه‌های خوش‌بینی از دیدگاه اسلام نپرداخته‌اند، و نیز با توجه به اینکه روان‌شناسان غربی بیشتر درباره خوش‌بینی سرشتی بررسی و تحقیق کرده و به خوش‌بینی آموخته شده سلیگمن33 کمتر پرداخته‌اند، پژوهشگر ضرورت پرداختن به این موضوع را احساس نموده و درصدد بررسی رابطه بین خوش‌بینی اسلامی، خوش‌بینی آموخته‌شده سلیگمن و امنیت روانی34 برآمده است

پرسش‌های پژوهش

 

برای دریافت پروژه اینجا کلیک کنید
» نظر
<   <<   46   47   48   49   50   >>   >